4. Кіндік жарығы.

болады. Операция әдістерін атаңыз.

Кіндік жарығы-ішкі мүшелер(ішек,үлкен шарбы)кіндік(кіндік сақинасы)аймағында орналасқан тесік арқылы алдыңғы құрсақ қабырғасы шекарасынан асып шығуымен сипатталатын жағдай.Клиника:кіндік аймағында шығыңқы түзіліс пайда болып,оның өлшемі біртіндеп ұлғаюы,шығыңқы өлшемі 1-5 см аралығындафизикалық жүктеме және жөтел кезінде ауырсыну. Диагностика:-қарау,-пальпацияда құрсақ қабырғасы дефектісі,жарық қапшығы,қапшық ішінде ішек ілмегі н/е үлкен шарбы анықталады,-асқазан ісігі метастазы болатын кіндік маңындағы түйінмен диф.диагностика жасау үшін асқазан және 12 елі ішек рентгенологиялық тексеруі н/е гастродуоденоскопия,құрсақ қуысы мүше-і УДЗ,кей жағдайда колоноскопия жасау.Салыстырмалы диаг-а ақ сызық жарығымен,асқазан қатерлі ісігінің кіндікке метастаздарымен,кіндіктің экстрагенитальды эндометриозымен жүргізіледі. Емі.Тек оперативті:1.Сапежко әдісі бойынша құрсақ қабырғасы аутопластикасы.Бір жағынан іштің ақ сызығының апоневрозының жиегін,екінші жағынан іштің тік б/е-ң қынабының артқымедиальды бөлігін алып,жекелеген тігістермен, бұлшықетті-апоневрозды лоскуттардан ұзына бағытта дубликатура жасайды.Бұл кезде беткей орналасқан лоскутты төменгісіне дубликатура түрінде тігеді.2.Мейо әдісі бойынша құрсақ қабырғасы аутопластикасы.Екі көлденең тілікпен теріні кіндікпен қоса кеседі.Жарық қапшығын бөліп және кесіп алған соң,ақ сызық және іштің тік б/е-ң қынабының алдыңғы қабырғасы арқылы көлденең бағытта жасалатын екі тілікпен жарық қақпасын кеңейтеді.Апоневроздың төменгі лоскутын П-тәрізді тігістермен жоғарғы лоскут астына тігеді,ал жоғарғысын жекелеген тігістермен дубликат түрінде төменгі лоскутқа тігеді.

5. Нөмірлерге сай анатомиялық құрылымдарды жазыңыз.1-тизе асты артериясы 2-тизенин латеральди жог артериясы 3-тизенин жог медиальди артериясы 4- балтыр арты артериясы 5- тизенин латеральди томенги артериясы 6-тизенин медиальди том артериясы 7-алдынгы улкен асык жилик артериясы8- арткы асык жилик артериясы 9-киши асык жилик артериясы 10-медиальди толарсак артериясы 11-латеральди толарсак артериясы 12-Табан артерияларынын торы

6. Сан сүйегінің жарақаттық шығулар. Жіктелуі. Негізгі принциптерін атаңыз.травматикалық жамбас буынының шығулары түрлері: алдыңғы, артқы, артқы жоғарғы немесе мықындық, төменгі артқы немесе шонданайлық, алдыңғы – алдыңғы жоғарғы, алдыңғы төменгі. Жамбас буынының шығу жиілігі үш есе жиі кездеседі, механизмі катты күшпен сан сүйегінің ұршығы ішке қарай ротацияланып бір мезетте орнынан жылжыған кезде шығып кетеді. Ұршық басы капсуланы жыртып, айналасында қоршап жатқан бұлшық еттер мен капсула шеттерімен қысылып қалады. Домалақ байлам әдетте толығымен жыртылады. Сан сүйек басы мықын сүйегінің сыртқы артқы бөлігінде локализацияланады, қатты ауырсынумен жүреду, аяққа тұра алмауы, қажетті поза қабылдау. Аяқтық қысқаруы байқалады. Пружиналық кедергілесу тән. Үлкен вертел Розера Нелатона сызығынан жоғары орналасқан.Алдыңғы шығуларғы аяқтың ұзаруы тән, ұршық басын жамбас буынының ішкі бетінде ұстап көруге болады. Жамбас аймағы тегістеліп, үлкен вертел анықталмайды.

Шығуда орынан келітур наркоз арқылы артқы шығуды Кохер әдісімен орынана салады. Науқас арқасымен стол немес полда жатады, дәрегер көмекшісі науқастың жамбасын екі қолдап ұстап, мықын қырларына қолын қойып, хирург түзу бұрышта шығып кеткен аяқты тізе және жамбас буындарында бүгіп жоғарға қарай түзу итереді, ұршық басын ішке қарай ротациялайды. Жиі шығуды орнына салу кезінде шелчек дыбысы естіледі.

7. Гематогенді остеомиелит. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Тактикасы, емдеу мерзімі.

гемотогенді остеомиолит(грек osteoyielitis,osteon сүйек+myelos жұлын миы+itis қабыну) жұлын миының қабыну ауруы. Жастық шақта көп кездесетін аурулардың бірі болып табылады.Гемотогенді остеомилит 5жастан жоғары балаларда көп кездеседі,жылына 3-4рет ауырып шығады,70% дейін балалардың ұзын түтікшелі сүйектерін зақымдайды.гемотогенді остеомиолит локализациясы негізгі сүйектерде.Жіктелуі:

-Этиологиясына байланысты:Спецификалық

Спецификалық емес-Инфекцияның таралуына байланысты:Эндогенді Экзогенді -Жарақаттану сипатына қарай:Посттравматикалық Операциядан кейін Оқ тию әсерінен -Клиникасына байланысты:

Жедел Созылмалы Этиологиясы:гемотогенді остеомиелиттің негізгі қоздырғышы-аэробты микроорганизмдер: алтын стафилококк,стептококк.

Гемотогенді остеомиелиттің негізгі формалары:

-Токсикалық(қимылсыз формасы)

-септико-пиемиялық форма -жергілікті формасы

Клиникасы:Гемотогенді остеомиелитпен кішкентай балалар 1жасқа дейін 30% жуығы ауырып шығады,егер кішкентай кезінде ауырса,онда ол өскенде рецидив болады.Гемотогенді остеомиелит зақымдайды ұзын түтікшелі сүйектерді,жиі жалпақ немесе қысқа сүйектерді, сүйектің жұмсақ тіндерде қабыну процесстері жүреді,дене температурасының көтерілуі 39-40c,жалпы интоксикация белгілері бас ауру,құсу,лоқсу,сандырақтау,есін жоғалту,гемолитикалық сары ауруға әкеледі,жұмсақ тіндердің жергілікті ісінуне әкеледі,соған байланысты жергілікті гиперемия,жергілікті веналық сурет пайда болып, артынын буындардың артриті дамиды,ол жерде инфильтрат түзіледі,метоболизмдік ацидоз.

Диагностика:анасынан анамнез жинау,рентгенографияда көреміз:жұмсақ тіндердердің деформациясы,қалыңдауы,негізгі белгісі периостит-сүйектің кортикальды қабатындағы сызықтар.Фистулография арқылы секвестрлі жыланкөздерді анықтауға болады.

Диф диагностика:ревматизм,сүйектің сынуы,лимфаденит.

Емі:Антибактериальды терапия ристомицин сульфат,цефалоридин,цефалексин,линкомицин,фузидин.Антибиотикотерапия метронидозол,рифампицин,левомицитин.

Иммунитетті жоғарлату препараттарын қолдану,УВЧ-терапия,десенсибирлеуші терапия,ақуыз терапия.

16.Шап жарығы,клиникасы, емі.Шап жарығы ең жиі кездесетін аурулардың бірі болып келеді,көпнесе кішкентай балаларда кездеседі(ер балаларда).Шап жарығы құрсақ қуысындағы құрамды заттар, шап өзекшелері арқылы шығып кетуін айтамыз,құрамды заттар болуы мумкүн:жарық қалтасы,ішек ілмегі,ал қыздарда жатыр түтікшесі.Клиникасы:Шап жарығының ішінде қиғаш жарықтар жиі кездеседі,ол баланың алғашқы 6 айлығында кездеседі,шап жарығы ер балаларда ұманың айналасында орналасады,жарық әсерінен балаларда ішектердің қысылуы жүреді,соның салдарынан құсу,лоқсу,нәжіс пен газдың ішекте ұсталып қалуы пайда болады.

іш аймағының қатты ауырсынуы,қан тамырлардың механикалық қысылуы нәтижесінде қан айналым бұзылысы,некроз даму қаупі бар.

Симптомдары:іш аймағының томпаюы,жарық бала күлген кезде,жылағанда,күшену кезінде пайда болады, томпайған жарықты басқан кезде серпімді түрде болады,томпаю сопақ, немесе домалақ формасында болуы мүмкүн.Диагностика:дәрігерге міндетті түрде қарану,жалпы тексерістен өткізу,УДЗ. Емі:4-5жасқа дейінгі балаларда жарықтың асқынбаған түрі болса,консервативті ем қабылдайды,арнайы ұстап тұрушы бандаждарын қолдану,шап аймағындағы жарықтарды орнына салып түзету,жарық қалтасын алып тастау.Бала жасы 5 тен жоғары болса оперативті ем қолданады.Хирургиялық ем қауіп қатер тудырмайды,ол бірнеше миуттарды алуы мүмкүн,сондада хирург сақтық шараларын сақтап, ұрық шылбырына зиян келтірмеу керек,өйткені ол шап қалтасының айналасында орналасқан.Шап жарығының операциясы наркоз арқылы жүргізіледі,операция ұзақтығы15-20 мин созылады,2-4 күннен кейін шығарады.

8. Жіті этмоидит. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз.

Жедел этмоидит-тор суйек ұяларының сілемейлі қабатының жедел қабынуы.Жоғарғы жақ қойнауының қабынуынан кейін 2ши орын алады.Ауруды туғызатын себептерге:жедел ринит,жоғарғы тыныс жолдарының қабынуы,тұмау және т.б жатады.Аурудың дамуына анатомиялық ерекшеліктер-ортаңғы мұрын жолының тарлығы,мұрын орталығының қисаюы жатады.

Симптоматикасы.Жедел этмоидитке жергілікті және жалпы белгілер тән.Жалпы белгілер дене қызуының көтерілуі 37-38, әлсіздік, денесінің ауырлауымен сипатталады. Көбінесе бастың ауруы мұрын түбіне, көз аймағына таралады.Жергілікті белгілер; мұрынның бітелуі, тыныс алудың қиындауы, сілемейлі – іріңді бөліністер, иіс сезудің төмендеуі жатады.

Емі.Жедел этмоидитті асқыну болмаса, консервативті емдейді. Жергілікті ем мұрын қуысының слемейлі қабатының ісігін қайтаруға бағытталады. Ол үшін мұрынға тамыр тарылтқыш дәрілер енгізіледі.1-2 минутқа адреналин ерітінесен ортаңғы мұрын жолына қою нәтижелі.сонымен қоса антибиотиктер ауырғанды басатын, іріңнің шығуына көмектесетін аэрозольдар, фрамицитин, физиотерапиялық емдерді қолдану тиімді.Дене қызуын қалпына келтіретін дәрілер және интоксикацияны азайтатын дәрілер қолданылады.