8. Мұрыннан қан кету. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Негізгі емдеу ретін атаңыз.

кету(эпистаксис)-мұрын қуысынан белгілі себептерге байланысты қан кету.2 типі болады.1) алдыңғы 2)артқы. Кейде қан жоғары көтеріліп мұрынжас каналы арқылы қан көзденде шығады.Этиология: 2 топқа бөлуге болады.1) жергілікті2)жүйелі факторлар Жергілікті факторлар: мұрын жарақаттары, бөгде заттар, қабыну процесстер,анатомиялық деформациялар, мұрын қуысында ісіктер Жүйелі фактр:аллергия, артериальды гипертензия, дарілік заттардың жағымсыз әсерлері, алкогольды қолдану, қан аурулары, с және К витамин жетіспеуі, жүрек жеткіліксіздігі.Клиникасы:мұрыннан қан кету, анемияға алып келу мүмкін, көп мөлшерде қан кеткен жағдайда пульс жоғ-ды. Диагностика:алдыңғы риноскопия,Кисельбах жолын қарайды,алдыңғыда қан кету көп болмайды. Артқы бөлігінде қан кету көп мөлшерде кетеді.Тамырлардың орналасуына байланысты.Емі: Бірінші жағдайда қан тоқтатқанда, мұрын қанатынан саусақпен басады.Шүйдеге суық қояды.3-4 аралықпен,қан тоқтағанға дейін.Егер осы әдістен кейін қан тоқтамаса онда мұрын қуысының алдыңғы тампонадасы жасалынады.1% дикаин ер. және 0,1% адреналин ерітіндісімен шырышты қабықтарды сүртіп, йодоформ н/е гемостатикалық Васильев пастасымен марлелік тампонмен тампонада жүргізеді. Тампон қабатпен мұрын қуысының түбінен бастап енгізеді. Тағы да поролоннан н/е хирург-қ қолғаптан жасалынған эластикалық тампон қолдануға болады.

9. Цистит. Цистит- қуық қабырғаларының қабынуы.Этиологиясы:-Қоздырғышы: грам теріс ішек таяқшасы,стафилокок,протей,стрептокок,лейкрплазма,саңырауқұлақ,кандида,хламидия,

-Көбінесе операциядан соң.

-Инструментальды урологиялық араласулардан кейін.-Қуыққа катетер қойғанда,әсіресе жүкті әйелдерге, босаңғаннан соң кезеңде.

-Көбінесе қыз балаларда кездеседі.Себебі:анатомиялық топографиялық құрылысына байланысты 4-12 жас аралығында жиі кездеседі.Уретра қысқа,зәр шығару каналының тесігіне қынап-анус жақын орналасады.

-Ерлерде сирек кездеседі:қуық асты безі,ұрық көпіршігі қабынғанғанда,аденома.

Патогенезі:

Ену жолдары:-өрлеген-уретральды зәр шығару каналынан

1,5-2 жас қыздарда зәр қынапқа өтіп,флорасын өзгертеді.

-төмендеген –бүйректен Соз.пиелонефрит,пионефроз

-лимфогенді жол-жамбас мүшелерінен келеді.Сальпингоофорит,эндометрит,параметрит,вульвит,вагинит,вульвовагинит.

-гемотогенді-басқа да мүшелердегң қабынған ошақтардан.Эстроген төмен,кокты флора п.б.

Классификация:

1.сатысы б/ша-жедел,созылмалы.

2.ағымы б/ша –Біріншілік және екіншілік.

3.Этиологиясы,патогенезі б/ша- инфекциялы,химиялық,сәулелік,аллергиялық.

4.Локализация,таралуы б/ша-ошақты,диффузды,мойынды тригонит-қуық үшбұрышының қабынуы.

5.Морфол.өзгерісі б/ша катаральды,геморрагия-қ,интерстициялды,ойық жаралы,гангренозды.

Клин.ағымы.Симптоматикасы.

-дизурия-кіші дәретке отырғанда ауырсыну және жиі баруы.

-қуық маңы ауырсыну,қасақа үсті ауырсыну.

-пиурия,терминальды гематурия қабыну проценті және кіші дәретке жиі барады.

Қабыну проценті күшті болған ауырсыну интенсивті жіне кіші дәретке жиі барады.

Қуық қабырға тітіркенулерінен.Әр бір 20-30 мин сайын.Ерлерде ауырсыну-аралыққа,аартқы өтіске,ер жыныс мүшесінің басына береді.

-мөлдір емес зәр-бактерия жоғ,лейкоц жоғ.эритроцит,қуық эпителиі.

-сирек температура жоғ,егер температура жоғары болса,онда қабыну проценті бүйрекке өткені, яғни пилонефрит. 7-10 күн аралығында симптомдар жойылып,науқас халі жақсарады,дұрыс ем қабылдаса.

Диагностика-лабораториялық зерттеулер,зәр анализі -цистоскопия-шырышты қабатты бағалауға,себебін анықтауға.Жедел циститте қолданбайды.Соз.циститте қолданады.

-Рентген-бүйрек,жоғары зәр жолдарының

-УДЗ

Диф.диагноз Балаларда:жедел аппендицит,көбінесе аппендикс жамбаста орналасса

-Қуық,зәр шығару каналының тас ауруларында

Соз.цистит:

-туберкулез,қарапайым ойық жара,қуық рагі,қуық асты безі рагі.

Аденома,қуық тас ауруы, қуықтың дивертикулі,нейрогенді дисфункция, созылмалы циститке өтеді.

Емі: -жедел циститте консервативті ем

Төсектік режим,тамақтан сүт-өсімдік,диета,кисель.

Болмайды:тұзды,ащы тамақтар.

-Күніне 2л сұйықтық ішу.

-зәр айдаушы препараттар :бүйрек майлары,шөптік майлар.-қуыққк грелка,ыстық ванна,

-антибиотикатерапия:нитрофуронды препарат,нитроксолин 0,1г 4 рет күніне

-спазмолитиктер-ношпа,папаверин, ауырсынуды басатын аналгин,баралгин.

Дизурияны ликвидациялау үшін көк метилен ішке капсуласымен

Болмайды:қуыққа инстилляция болмайды.