№1 нұсқа

1. Хирургия бойынша ситуациялық есептер. 24 жастағы ер адам, жалпы әлсіздік,Жауабы:1. Диагноз: 12 елі ішектің ойық жара ауруы, қан кетумен асқынған.

2. Асқазан 12 елі ішектен қан кету.3. Асқазанды жуудан кейін жедел түрде ФГДС, қан тобы мен резус факторын анықтау (гемотрансфузия жасауға).

4. Қан кетудің негізгі жері мен локализациясын анықтау, қан кету дәрежесін анықтау, гемостаздың консервативті және кіші инавазивті (эндоскопиялық коагуляция, қан тамырларды клипстеу) әдістер арқылы қан кетудің қайталану қаупін бағалау.5. Қан кету тоқтағанда немесе оны эндоскопиялық тоқтатқан жағдайда консервативті ем қолданылады, оған қоса инфузионды және гемостатикалық терапия, ойық-жараға қарсы ем.6. Шұғыл түрде операция жасауға көрсеткіш: эндоскопиялық гемостаз әсер етпеген жағдайда немесе жасауға мүмкіншілік болмаған жағдайда профузды гастродуоденальды қан кету болып табылады. Жедел операция жасалынады: тұрақсыз гемозтаздан немесе витальды функция стабилизациясы мен қан кетуді қалпына келтірген соң қан кетудің қайталануы. Ойық жаралы генездік дуоденальды қан кетуде ваготомия және пилоропластика немесе асқазан резекциясымен бірге ойыққа тігіс салу.7. Ауруханадан шыққан соң гастроэнтерологтың бақылауында болу, санаториялық жағдайда реабилитациондық емдеу курсын қабылдау.2. 2,4% эуфиллин препаратына рецепт жазыңыз. Rp.: Sol. Euphyllini 2,4%-10 ml D.t.d. № 10 in amp. S. По 5-10 мл в/в в 10-20 мл 20% р-ра глюкозы 3. Асқазанды шаю әдісін кезеңмен жазыңыз. Қолды жуып кептіру, қолғап және фартук кию.Қолды антисептикпен өңдеу Науқасқа қолайлы жағдай туғызу:басын және кеудесін алдыға қарай аздап енкейте отырғызу.Науқасқа медициналық клеенкадан алжапқыш кигізу, аяғының астына ыдыс қою.Асқазанды жууға сұйықтық дайындау. Сұйықтық 35⁰-37⁰С температураға дейін жылытылған,мөлшері баланың жасына 1 литр мөлшерде, бірақ 10 литрден аспауы керек.Енгізілетін зонд ұзындығын анықтау: танау түбінен төстің семсер өсіндісіне дейін, табылған ұзындыққа құлақ ұшынан танау ұшына дейінгі аралықты қосу. Зондқа маркермен белгі жасау.Науқастың артынан оң жағына тұру. Зондты оң қолға алу. Алдын ала зондтың «бос» ұшына вазелин жағу. Науқастың аузын ашып тілдің ортасымен ақырын біртіндеп белгіге дейін зондты енгізу.Зондқа воронканы қосу. Воронканы асқазан деңгейіне дейін төмен түсіріп оған асқазан жууға сұйықтық құю.Воронканы ақырын жоғары көтеріп, одан сұйықтықтың түсуін бақылау (сұйықтық астаушаның тар бөлігінен жоғалмауы керек). Одан кейін воронканы жылдам, бірақ біркелкі асқазан деңгейінен төмен түсіру және шыққан асқазан сөлін астаушаны қисайтып анализ жасау үшін пробиркаға жинап алу. Қалған сөлдерді ыдысқа жинау. Шайынды су әбден тазарғанша 8 п. бірнеше рет қайталау. Соңғы шайынды суын да анализге алу қажет. Кіргізген және шығарған су көлемі бірдей болуы керек.Воронканы алғаннан кейін жылдам қозғалыспен зондты салфетка арқылы суырып алу.Аузын шайғызып, ауыз маңын салфеткамен сүрту. Қолданылған заттарды залалсыздыратын ертіндіге салу. Қолғапты шешіп, қолды жуып, кептіру.4. Рейно ауруы. Этиологиясы. Рейно ауруы - қол мен аяқтың ұштарындағы ұсақ артерия мен артериолалардың зақымдалуы мен ангиотрофонефрозбен көрінетін вазоспастикалық аурулар тобына жатады. Бұл ауру қолды симметриялы және екіжақты зақымдайды. Ауру көбіне 20-40 жастағы әйелдерде кездеседі, ол бірден басталатын микроциркуляторлы бұзылыстармен қатар жүреді. ЭТИОЛОГИЯСЫ. Тұқым қуалаушылық қауіп факторы, қолдың жиі және ұзақ уақытты гипотермиясы, саусақтардың созылмалы травматизациясы, эндокриндік бұзылыстар(қалқанша мен жыныс б), ауыр эмоционалды стресс, кәсіптік және өндірістік факторлар(вибрация), ревматикалық аурулар(склеродермия, ЖҚН,РА). КЛИНИКА.артериялар мен капиллярлардың қабырғасында дистрофиялық өзгерістер, соңғы артерияларда тромбоз дамиды(концевых). Ауру қол саусақтары мен аяқ тамырларында спазм болумен көрінеді, сирек жағдайда мұрынмен құлақ ұштарында кездеседі. Зақымдану көбіне екі жақты және симметриялы. Рейно ауруы 3 стадияға бөлінеді. I стадия – ангиоспастикалық. Тамыр тонусы жоғарылаумен көрінеді. Соңғы фалангтарда қысқа уақыттық спазм, көбіне 2 және 3 саусақтар ақшыл тартып сезімталдығын жоғалтады. Бірнеше минуттан кейін спазм тамырлардың кеңеюіне жалғасады.Жедел активті гиперемиядан кейін терісі қызарып, қолдары жылына бастайды.Науқас фалангтар арасында ісінулерді, күшті ашу мен бірден болатын ауырсынуды байқайды. Тамырлық тонус қалпына келгенде ауырсыну кетіп саусақ терісінің түсі қалпына келеді.II стадия-ангиопаралитикалық. Бұл стадияда бозарулар сирек кездеседі, саусақтар мен білезік көкшіл түске боялады, қолды төмен түсіргенде бұл көгеру күшейеді және күнгірттенеді.Қолдағы ісінулер сақталады. I-II стадия ұзақтығы 3-5 жыл. III- стадия трофопаралитикалық . Саусақтарда панарици және ойық жара дамиды.Некроз ошағы фалангтарда жиі, ал саусақтарда сирек кездеседі. ДИАГНОСТИКА. Суықпен сынама,сүйектердің рентгенографиясы,жылу енгізу, капилляроскопия, реоваза және плетизмография. ЕМІ. Бірінші ауырсынуды басамыз, тамырлық спазмды қалпына келтіреміз, микроциркуляцияны жақсартамыз, тіннің қоректенуін жақсартамыз. Ол үшін седативті терапия, ангиотропты препараттар, спазмалитиктер, физиотерапия, жоғары қысыммен оттегіні береміз. Бұлардан эффекті болмағанда кеуделік және белдік симпаэктомия немесе стеллэктомия жасаймыз. 5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз. Гортань, трахея и легкие спереди.1 — larynx; 2 — trachea; 3 — apex pulmonis; 4 — facies costalis; 5 — lobus superior; 6 — pulmo sinister; 7 — fissura obliqua; 8 — lobus inferior; 9 — basis pulmonis; 10 — lingula pulmonis; 11 — impressio cardiaca; 12 — margo posterior; 13 — margo anterior; 14 — facies diaphragmatica; 15 — margo inferior; 16 — lobus inferior; 17 — lobus medius; 18 — fissura horizontalis; 19 — pulmo dexter; 20 — lobus superior; 21 — bifurcatio tracheae.6. Кәріжіліктің типті жерден сынуы.Кәрі жілікке тән жерден сыну-кәрі жілік-білезікбуынынан 2-3см проксимальды орналасқан сынықтар.Сынық бағытына қарай сынықтар көлденең,қисық және бөлшектеніп кездеседі.Сынық бастарының бұрыш жасап ығысуына қарай кәрі жілікке тән жерден сыну келесідей топталады.Жазылған Коллис сынығы және бүгілген Смит сынығы.Коллис сынығы:дистальдық бөлік сыртқа және кәрі жілік жаққа қарай ығысады және біраз супинацияланады,пайда болған сүйек бұрышы сыртқа ашылады.Смит сынығы,ол Коллис сынығына кері сынық:дистальдық бөлік алақанға қарай ығысады және пронацияланады,сүйек бұрышы алақанға ашылады.Науқасты тексеруде білектің дистальдық бөлігінде шанышқы немесе найза тәрізді деформация анықталады.Рентгенологиялық зерттеу.Диагноз қою ушін екі проекцияда рентгенограмма жасалады,кейбір жағдайда ¾ проекцияда үшінші рентгенограмма тағайындаладыЕМІ Консервативті емі Кәрі жілікке тән жерден сынудың ығыспаған түрін емдеу үшін сынық аймағына 1 % 10-20мл новокаин ерітіндісімен анестезия жасалады.Ығысқан түрін емдеуде жергілікті анестезия жасалғаннан кейін,сынықбастарына репозиция жасалады.Операциялық ем.Көрсетілімдері;кәрі жілік метаэпифизінің буынішілік ығысқан сынықтары,консервативті емнің нәтижесіздегі,ашық сынықтары.Сынық бастарын іштен бекіту үшін сымшабақтар,бұрандалар және пластиналар қолданылады.7. Балалардағы жіті ішек өтімсіздігі. мықын және тоқ ішектің өтімсіздігінен болады. Этиологиясы: ішектің даму ақаулары,ішектің дұрыс айналмауы,көршілес жатқан мүшелер даму ақауы.Төменгі ішек өтімсіздігі кедергі болатын орында дамыған перфорациямен қауіпті.төменгі ішек өтімсіздігінің негізгі симптомдарының бірі меконидің болмауы.Клизма жасағанда тек кілегейдің бөлінуі байқалады.Тамақ қабылдауымен байланыссыз құсу болады(өмірінің алғашқы 2-3күндері)Құсық мөлшері көп және өт аралас.Кейн құсық нәжіс иісті болады.Туылған соң бірнеше сағаттан кейін нәресте жағдайы нашарлап мазасызданып,ембейді аяқтарын сермиді(сучит ножками),интоксикация өршуіне байланысты бала қозғалыссыз өте әлсіз және терісі сұр қоңыр тустес,темп 37-38болады.пальпацияда ішінің айқын кебуі,мекони жәнет ауамен кеңейген ілмек тәрізді тузілістер анықталады.аускультацияда ішектердің әлсіз перистальтикасы байқалады.Ректалді ісік тәрізді тузіліс анықталуы мумкін.Диагностикасы.Рентгенограммада кеңейген ішек ілмекшелері анықталады.Төменгі ішек өтімсіздігіне кудік болса контрастты затты тік ішек арқылы катетермен енгізізгенде рентгенограммада тоқ ішектің кенейгендігі және іш қуысында газ барлығы анықталады.Диф.диагностика:Гиршпрунг ауруы және динамикалық ішек өтімсіздігімен жүргізіледі. Емі.операция алдында 2–3сағат дайындау(баланы жылыту,антибиотиктер беру,асқазаның жуу),ал операциядан кейін 29градустық кювезге қояды,ылғалданған оттегі береді,антибиотиктертді 7-8күн бойы беру.асқазанан ас қалдықтарын шығарып тұру.операциядан кейін мүмкін болатын асқынулары:нәжістік перитонит,аспирационды пневмония. 8. Бадамша без маңы абсцессі. Паратонзиллярлы (бадамша маңы) абсцесс –бадамша без-е жанасып жататын тіндер мен клетчаткасында дамитын іріңдік.Этиол:ангина аскынысы(жедел тонзиллит),стрептококкты фарингит. Әкеліп туғызатын фактор-темекі шегу.Клиника: жутынганда тамагынын ауырсынуы,абсцесс дамыған жақта ауырсыну құлаққа беріледі,ауызды кең ашкан кезде ауырсыну,бақылаусыз сілекей ағу басталады,кызба-39-40градус,интоксик-к синдром: алсіздік,бас ауруы,мойын лимфа туйіндерінін ұлгаюы және беттің түгел ісінуі, ауыздан жагымсыз иіс, тризм.Диагностика:қарау кезінде анықталады-зақым-н бадамша безінің жоғарғы полюсінің қатты ісінуі,жұмсақ таңдай тілшігінің қарсы жаққа ығысуы.ЖҚА,ЖЗА,таңдай бадамша без-ң,таңдай доға-ң беткейінен алған жұғынды зерттеу. Емі: жергілікті жансыздандырумен іріндікті ашу-тілікті абсцестің ең шығыңқы жерінен жасалады,дренаждау,антисептиктермен шаю, тігіс салу; анальгетиктер, антибиотикотерапия (клиндамицин,амоксиклав,цефалоспориндер);дәрілік емес емі-дәрілік шөптер н/е арнайы еріт-рмен (шалфей,түймедақ,тұз,йод,сода,кора дуба) ауыз қуысын шаю;витаминотерапия. 9. Нұрқабақтың және цилиарлы заттың қабынуының жалпы белгілері. Ириодоциклит – көз алмасының нұр қабығы пен цилиарлы дененің қабынуы. Склерозды тамырлардың делатациясына байланасты перикорнияльді иньекциямен тамырлардың кеңеюінен нұрлы қабықтың суретімен түсі өзгереді. Жалпы белгілері екіге бөлінеді: субьективті, обьективті. Субьективті: жас ағу, жарықтан қорқу, түнге қарай үдейтін ауырсыну, көзді қозғалтқанда және көзге қолды тигізгендегі шаншып ауырсыну. Обьективті: қабынулық ісінумен эксудация қарашықтың тарылуы мен қарашықтың жарыққа әлсіз реакциялармен, қарашықтың сфинкттерінің рефлекторлы жиырылуымен , қарашықтың дұрыс емес формада болуымен жүреді. Нұрлы қабықтың тамырларынан, эксудация бұршақтың алдыңғы беткейінде спаектердің түзілуіне алып келеді. Артқы синехиялар нұрлы қабықтың қарашықтық шеттерімен бұршақты біріктіріп жіберуі мүмкін. Артқы камераға сұйықтық жиналу салдарынан, нұрлы қабықтың алдыңғы камерасында томпайып тұрады.(бомбаж) Алдыңғы камеранын сұйықтығы серозды, фибринозды, геморрагиялық, іріңді, аралас эксудация ықпалынан бұлынғырланады. Экссудат алдыңғы камераның төменгі бөліктеріне тұнады. Іріңді экссудат гипопион деп аталады. Ал қан құйылса гефимо д /а. Қасаң қабақтың артқы беткейінде полиморфты, түрлі калибрлі преципитаттар анықталады. Преципитат құрамында лимфоциттердің плазматикалық клеткалары, макрофагтар, пигменттік бөліктер т.б болады. Ириодоциклиттң бір белгісі КІҚ болады. Емі:Оның этиологиясына тәуелді емес, оның клиникасын жою керек. Емнің мақсаты: көру қызметін сақтау, н/е қайта қалпына келтіру ж/е рецидивті болдырмау. Диагноз қойылғаннан кейн бірнші кезекте: анестетиктер; медриатиктер; антибиотиктер; СЕҚҚП тағайындаймз. Жалпы еміне ошақтағы инфекцияны оңашалау. АБТ, арнайы емес қабынуға қарсы, вирусқа, туберкулезге қарсы препараттар. Витаминотерапия. Жалпы кортикостероидты емдеудің ұзақтығы гормоналды фонды ескеру қажет. Иммуностимулятор, вакцина қабылдау керек. Ағзаға иммуно компонетті жасушалар енгізу яғни гипериммунды глобулин, левомизол, продигозон(50−70мкг б/етке аптасына 2рет курс7−10инъекция) Қан тамрлардың өткізгіштігн төмендету үшін ж/е тамыр эндотелийлерін қалпына келтіру үшін дицинон тағ/з. Антигистаминді препар. Көз тінінің метаболизмін жақсарту үшн комплексті терапиямен бірге лорбогенді тағ/мз. Көздің қоректенуінн жақсарту үшн 4% тауфон ертндсін б/етке ж/е көзге тамызамы10. Бүйрек шаншуының пайда болу механизмін тізіп көрсетіңіздер. Буйрек шаншуы - бұл бүйрек маңайында немесе несеп ағар бойымен жоғарғы несеп жолдарының обструкциясымен шақырылатын кенеттен пайда болатын ұстамалы ауырсыну. Негізгі себебі: несеп тас ауруы, конкременттермен бітелуі, несеп ағардың қанмен бітелуі, ісікпен жаншылуы, несеп тұздарының конгломераттарымен, казеозды массамен, некроздық тінмен бітелгенде және спазм болған жағдайда пайда болады.Механизмі: жедел обструкцияның толық және жартылай болуынан,инфекция бар жоқтығына байланысты.Зәрдің бүйрек тостағаншалары мен несепағардан шығарылуының бұзылысынан зәр окклюзиядан жоғары жинақталып,бүйрек түбекшелерінің созылуына әкеледі және бүйректегі қан айналымды төмендетеді. Ал бүйрек тіні керіліп және капсуласындағы нерв аппаратын тітіркендіреді де ұстамалы түрде қатты ауырсыну тудырады.Осы кезде ауырсыну 10 балдық шкалаға дейін жетіп жедел көмек көрсетуді талап етеді.Бұл кезде науқасқа паранефральді новокаинді блокада жасаймыз.

№ 2 нұсқа

1. Хирургия бойынша ситуациялық есептер.

Науқас К., 60 жаста, стационардың Жауабы:1. Жедел тоқ ішек өтімсіздігі 2. Құрсақ қуыс мүшелерінің жедел кеңейтілген рентгенографиясы , құрсақ қуыс мүшелерінің УЗИі , жедел ирригография, колоноскопия.3. Дифференциальды диагностикасын созылмалы атоникалық колитпен, копростазбен, тоқ ішектің псевдообструкциясы, әртүрлі пішінді мегалоколонналар, сигма бұрылыстары, спецификалық емес ойық жаралы колит.4. Инфузионды-спазмолитикалық терапия, тазартатын клизмалар, асқазан дренажы (назогастральный зонд), паранефральды блокада. Әсер етпеген жағдайда – 6 – 12 сағ кем емес, түскеннен кейін – жедел лапаротомия.5. Ішек өтімсіздігінің ликвидациясы. Хирургтың тактикасы интраоперационды табудың тәуелділігіне байланысты: тоқ ішектің оң жақ флангтың ісігі кезінде оң жақтық гемиколэктомия илеотрансверзоанастомозымен қолданылады керек жағдайда – проксимальды разгрузкалық илеостомия. Тоқ ішектің сол жақ флангтың обтурационды обасында біріншілік радикальды резекция терминальды колоностомия(типа Гартмана)қолданылады. В случае неоперабельности – наложение перманентной колостомы проксимальнее обструкции. 2. 1% димедрол препаратына рецепт жазыңыз. Rp.: Sol. Dimedroli 1%-1 ml D.t.d. № 6 in amp. S. По 1мл в/м в 1-2 раза в день 3. Металды катетермен қуықты катетерлеу техникасын кезең бойынша сипаттаңыз. Металды катетер екіге бөлінеді: ер адамдарға және әйел адамдарға арналған. Ер адамдардың металды катетері 30 см және катетердің басы доға тәрізді иілген болып табылады. Ал әйел адамдардың катетері 12-15 см және катетердің басы аса қатты иілмеген. Металды катетерді қайнатумен, автоклавпен залалсыздандырады.1. Науқасқа мақсаты мен жасайтын әрекеттер ретін түсіндіру 2. Катетеризация жасау үшін науқастың келісімін алу.

3. Қолды жақсылап антисептикпен залалсыздандыру. 4. Қолды құрғақ орамалмен кептіру 5. Маска және қолғап кию. 6. Науқасты арқасына жатқыздырып, жамбасын сәл көтеріп және аяқтарының арасын ашу. 7. Қуықтың катеризациясын жасау үшін керекті құрылғылырды дайындау. (мақта немесе дәкелі орамалар, глицерин немесе вазелин, металды катетер, зәр жинайтын астауша, дезинфекцияға арналған ерітінділер, мысалы фурациллин.) 8. Құрсақтың алдыңғы қабырғасы арқылы қуықтың пальпациясын жасаймыз9. Катетерді оң жақ қолға алу.10. Жыныс мүшенің басын антисептикпен залалсыздандыру.

11.Катетер ұшына вазелин жағу.12.Сол қолымен ер жыныс мүшесін фиксациялап оны орамалмен орау, ал әйел адамдардың жыныс мүшесін, яғни үлкен жыныс ернеулерін ашу13.Катетірдің ұшын несеп шығару өзегіне енгіземіз 14.Абайлап катетірді уретра бойымен алға қарай жылжытамызт15.Жыныс мүшені катетерге қарай жылжытып, катетерді ұстап тұрамыз, алға қарай иіп шап каналына қарай жылжытамыз 16.жыныс мүшенің басын төмен қарай иеміз. 17.Катетірдің бос ұшын төменге қаратып, оны тереңге қарай енгіземіз 18.Қуықтан шыққан құраманы астаушаға құямыз 19. Уретрадан катетерді аламыз 20.Перчатка шешіп мусорга лақтырамыз 4. Шап жарығы. Шап жарығы дегеніміз шап өзегі аймағындағы ішастардың патологиялық томпаюын айтамыз.Көбіне ер адамдарда кездеседі (27% ер адамда, 3% әйел адамда) . Шап өзегі үшбұрышты, онда әйел адамдарда жұмыр байлам орналасса , ер адамдарда семенной канатик орналасады. . Ол әйел адамнын шап өзегіне және ер адамкіне қарағанда ұзындау болуына байланысты, ол бұлшык еттерімен және сіңірлік байламдарымен жақсы бекіген.Балаларда жиі кездеседі. Жіктелуі. Туа пайда болған және жүре пайда болған түрлері бар.Туа пайда болған көбіне ұл балаларда кездеседі.Жүре пайда болғанның тік және қиғаш шап жарық түрлері бар. Қиғаш шап жарығы – ол туа және жүре п.б болып бөлінеді. Қиғаш шап жарығы сыртқы шап шұңқырынан шығады. Көбіне бір жақты болады.Ол бастапқы кезде томпаю байқалмайды, ол күшейнгенде және жөтелгенде байқалады. Бұндай жарықта қиғаш бағытта бастапқы кезде болады, жарық қапшығы үлкейе келе шап өзегінің ішкі бетінде медиальді бағытта таралады.Ол ұманың ұлғаюына әкеледі , ол жыныс мүшесін жауып орналасады.Жарық құрсақ қуысына қарай беріліп, ішек өтімсіздігіне әкеледі. Бұндай жарықты егде кісілерде ‘кила‘ д.а.Тік шап жарығы шап шұңқырының ішкі қабырғасында орналасады, ол құрсақ қуысына медиальді шап шұңқыры арқылы шығып, көлденең фасцияда орналасады. ОЛ сыртқы шап шұңқыры арқылы шығып шап байламы бекіген ұма негізінде домалақ пішінде томпайып шығып тұрады.Тік шап жарығы көбіне екі жақты болады. Этиологиясы. Дене салмағының азаюынан шап өзегі аймағында май тінінің атрофиялануынан, кәрі жаста бұлшық ет дегенерациялануынан дамиды. Клиника. Асқынбаған шап жарығында науқас шап өзегі аймағында ісік тәрізді томпаюға, көбіне физикалық күш түскенде ісік тәрізді томпаю болады.Клиникасында аяқ астынан басталу, орнына келмеуі, ауырсыну, ықылық, лоқсу, құсу, нәжістің және газдың кідіруі, науқастың ауыр жағдайы, науқастың қысымда болуы, жарықтық томпаюда ауырсынулар болады. Диагностика. Жарықты пальпациялау арқылы анықтайды, ал жарық дамуының бастапқы кезінде томпаюлар болмайды, ол кезде оң және сол шап аймағын жөтелдіру барысында салыстырмалы пальпациялап анықтайды. Емі. Емі хирургиялық. Операцияның негізгі мақсаты шап өзегінің пластикасы. Ол 2 этапта жүргізіледі. 1) Шап өзегіне түсу. Көлденең паралель тіліктер жүргіземіз, ол шап байламының проекциясынан 2см жоғары жүргізіледі. Тілік 5-8 cм аралығында. Сыртқы қиғаш бұлшық ет талшығының апоневрозын ажыратып аламыз. 2)Жарық қапшығын және қоршаған тінді алып тастаймыз. 3) шап өзегінің артқы сақинасын орташа көлемде тігіп, артқы қабырғасын шап өзегіне бекіту. 4)Шап өзегінің пластикасы. Бұдан басқа көптеген тәсілдер Боброва Жарар тәсілі, Спасокукотский тәсілі, Кимбаровский тігісі, Бассин тәсілі, Кукуджанова тәсілі, Лихтейнштейн тәсілін қолданамыз.

5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз.Передние и боковые мышцы живота1 — m. pectoralis major; 2— m. obliquus abdominis externus; 3 — m. rectus abdominis; 4 — m. pyramidalis; 5 — linea alba; 6 — vagina m. recti abdominis; 7 — linea semicircularis; 8 — m. transversus abdominis; 9 — linea semilunaris.6. Жіті аппендицит. Жедел аппендицит. 3жасқа дейінгі балалардағы ерекшелігі. Ұйқыда зерттеу. Жедел аппендицит бұл соқыр ішектің құрт тәрізді өсіндісінің қабынуы.1жасқа дейінгі балаларда аппендициттің сирек кездесуі сұйық тағам қабылдау және фолликулярлы апп.дамуымен байланысты. Арнайы қоздырғыш жоқ, аппендикстің өзінің микрофлорасының қоздырғыштары. Инфекция қабыну ошақтарында, яғни ОРВИ, фолликулярлы ангина, отит сияқты аурудан соң гематогенді ж\е лимфогенді жолмен таралады. Аппендициттің морфологиялық түрлері:1.Қарапайым(катаральды).2.Деструктивті:-флегманозды(перфорациялы,перфорациясыз); ангренозды(перфорациялы,перфорациясыз);3.құртәрізді өсінді эмпиемасы. Жас балаларда құрт тәрізді өсіндінің қабынуы оның дұрыс орналаспауы мен гистологиялық құрылымдарының өзгерістері мен клиникалық симптомдарының сәйкес келмеу түрлері жиі кездеседі. Клин.көріністері: өсіндінің орналасуына байланысты іштің тұрақты түрде шаншып ауырсынуы,алғашқы сағаттарда бүкіл іш н\е эпигастри аймағында,кейін оң жақ мықын аймағында,қозғалыста ауырсыну күшейе түседі,ауырсыну көбінесе анорексиямен қатарласады,температураның жоғарылауы,щеткин-блюмберг симптомы оң,іш бұлшықеттерінің тырысуы,құсу,нәжістің бөлінбеуі ж\е лейкоцитоз болады.Бала көбіне шалқасынан н\е оң жағына жатады.Басты 3перитенеальды симптомға мән беріледі:-пальпацияда ауырсыну,-іш бұлш пассивті құрысуы,-шеткин-блюмберг симптомы оң. Диагностика: Қарау ж\е пальпация: 3жасқа дейінгі балаларға пальпация ұйықтап жатқан кезде жасалады,яғни баланы медикаментозды препараттар қолдану арқылы ұйықтатуға болады. Ол үшін балаға тазалау клизмасын жасағанан кейін тік ішекке 3% хлоралгидрат ерітіндісін енгізеді,ерітіндіні бала жасына қарай дозасы тағайындалады: 1жасқа дейн-10-15мл,1-2жаста 15-20мл,2-3жаста 20-25мл енгізеді. Бала ұйықтағанан кейін іш бұлш активті құрысуы төмендейдіде,пальпация арқылы шеткин-блюмберг симптомын анықтау тез болады.Және одан басқа әр түрлі инструментальды зерттеу әдістерімен қатар лаборториялық зерттеу әдістеріде ауруды анықтауда тиімді. Зерттеу әдістеріне:-жалпы қан анализі(лейкоцитоз,лейкоформуланың солға ығысуы анықт.),-жалпы зәр анализі(лейкоцитурия,гематурия,альбуминурия анықталады),-рентгенологиялық зерттеулер,-УЗИ(өсінді өлшемінің 3ммден аса қалыңдағандығы анықт.),-іш қуысына лапароскопия. Емі: Хирургиялық ем негізгі емі болып табылады. Түрлері: -іш қуысына ашық аппендэктомия ж\е лапароскопиялық аппендэктомия түрлері қолданылады.7. Мөлдір(Қасаң) қабақтың өршімелі ойық жарасы. Қасаң қабықтың өршімелі ойық жарасы – көздің ауырсынуы, бұлыңғырлануы, қызаруымен көрінетін және диплококк, стрептококк, стафилококк, Моракс-Аксенфельд диплобасцилласымен шақырылатын жұқпалы іріңді қабыну. Ол травматикалық немесе иннфекционды ауру. Микроорганизм сау қасаң қабыққа ене алмайды. Бірақ кішкене сызат, жаншылу, инфильтраттың ыдырауы инфекцияның ену көзіне айналады. Инфекцияның ену жерінен қасаң қабықта сұр түсті инфильтрат пайда болады ж/е аузы ашылып жараға айналады. Жараның жылжымалы түрінің пайда болғанына белгілер: жараның ерекше түрі ж/е жайылуы тәсілі, иридоциклит, гипопион байқалады. Жара негізінде қасаң қабақтың ортасында ж/е екі түрлі шеті болады. Бірі үңгілген, сәл көтеріңкі, орақ тәрізді, инфильтрацияланған , инфильтрация бұлыңғырланып сау тканьге тез жайылады. Іріңдік жара 3−5 күнде қасаң қабықты толық жайлап алады. Жараның екінші шеті тазаланып эпителийленеді. Обьективті белгілері: көзінен жас ағу, блефороспазм, көз алмасының перикорнеальды және аралас иньекциясы. Қасаң қабықтың өршімелі жарасы тереңдіккеде енеді. Жара артқы шекаралық пластинкаға жеткенде жарық пайда болады. Қасаң қабық жыртылуы мүмкін. Ол тез білінетін қасаң қабықтық синдроммен, көз көрудің нашарлауы, қасаң қабықтың бұлынғырлану көрінеді. Диагностика : қуысты лампамен қарау,бактероскопия, цитологиялық зерттеу, көз жасының ИФА .Емі: стационарлы ирридоциклитке қолданылатын ем жүргіземіз. АБТ, қабынуға қарсы ем, вирусқа қарсы, санырауқұлақ қарсы, паразитке қарсыем, витаминотерапия, жалпы күшейткіш терапия. Ауыр жағдайда алдыңғы камераны парацентездеу, жараның үдемелі шетін диатермокоагуляциялау, ал қасаң қабықтың тесіліп кету қаупі туса, емдік кератопластика жасалынады. Ақыры: дер кезінде инфекция көзін тауып оны жойса, қайтымды. Егер жайылса қасаң қабықтың жыртылуына әкеледі. Алдын алу: қасаң қабықтың қабынулық ауруларын асқындырып алмау, гигиеналық шараларды ұстану, басқада органдағы инфекция көзін жою.8. Монтедждің сынық-шығуы. Монтеджи шығып – сынуы – бұл шынтақ сүйегінің ортаңғы және жоғарғы үштен бір бөлігі деңгейінде сынуы мен кәрі жілік басының шығуы. Бұл сыныққа итальяндық хирург Г. В. Монтеджи (1762-1815) сипаттама берген. Қарағанда: шынтақ сүйегі жағында ойық, кәрі жілік жағында томпаю анықталады. Білек қысқарған. Пальпация кезінде шынтақ сүйегінің бүтіндігінің бұзылуы, сынық бөлшектерінің ығысуы және шыққан кәрі жіліктің басы анықталады. Пальпация кезінде ауырсыну күшейеді. Белсенді қозғалыстар мүмкін емес. Пассивті қозғалыс кезінде ауырсыну және серіппелі қарсылық белгісі анықталады. Диагностикасы: білезік буынын қамтумен 2 проекцияда рентгенография жасау керек. Емі: репозиция. Репозиция жасалмаса, оперативті емге жүгінеді, шынтақ сүйегінің остеосинтезі. Репозиция немесе остеосинтезден кейін алақан қоспасы сүйектерінен иықтың жоғарғы үштен бір бөлігіне дейін гипстік байлам салады. 9. Несеп шығарудың жіті шықпауына әкелетін ауруларын тізіп көрсетіңіздер.Несеп шыгарудың жедел жеткіліксіздігі деп-зәрдің қуықта жиналып бірақ өздігінен шығуының бұзылуы.Себептері:1)динамикалық және механикалық инфравизикалды обструкция.Оларға Қуық асты безінің қатерсіз гиперплазиясы, бұлшық еттің гипертонусы2)қуықтың иннервациясының бұзылысы, детруздың маторлы функциясының бұзылысы3)қуықтың шамадан тыс толуына алып келетін себептер

Баскада себептер:іш қату қуық асты безінің рагы,қуықтың қан ұйындысымен бітелуі,операцияның асқынуы, тастардың болуы,инф қабыну аурулары,дәрілердің әсерлері.Әйелдерде кіші жыныс мүшесіндегі көлемді түзілістердің болуы,жүктілік,уретраның лейкомиомалары.жас қыздарда гематокольпометрлерден болады.Несеп шығарудың тежелуі қуықтын б/е-.нің тым созылуынан болады.10. Жіті іріңді ортаңғы отит. -дабыл қуысының шырышты қабығының жедел іріңді қабынуы, ортаңғы құлақтың барлық бөлімдерінің қабынуы. Болжамды фактор:организм реактивтіл-ң төмендеуі, аллергия, ауыр инфекциялық аурулар, эндокринді жүйенің бұзылысы.Этиология: патогенді микроорганизмдер. Ортаңғы құлаққа инфекцияның түсу жолы-тубарлы, есту түтігі арқылы жөтелгенде, түшкіргенде кіреді. Қабынудың қарқынды түрде дамуы дабыл жарғағы қоректенуінің бұзылысына және жарылуына алып келеді.ауру ұзақытығы 3-4апта. Клиникасы мен диагностикасы:ауру ағымы 3 стадияға бөлінеді: 1.инфильтрация-перфорацияға дей.сатысы. Науқастар ең басты шаншып қатты ауырсынуға шағымданады.Самай, шүйде және тіске иррадиация берілед.Естуі төмендеген.Жалпы симптомдардан: дене темп көтерілуі, қалтырау, әлсіздік.Отоскопияда:балғашық және үзеңгі аймағында тамырлардың иньекциясы, дабыл жарғағының гиперимиясы, жарық конусының болмауы байқалады.2.Перфорация сатысы:дабыл жарғағының қалпы бұзылады.Субьективті симптомдар төмендейді-ауырсынуы төмен, жалпы жағдайы жақсарады. Отоскопияда:есту түтігінде іріңді қанды бөліністер анықталады.Дабыл жарғағы қалыңдаған, ісікті.Тесік тәрізді перфорация болады.3.Айығу-репоративті сатысы: Дабыл жарғ-ң перфорация нәтижесінде дабыл қуысының дренажы қалпына келгенде айығу сатысы басталады. Естуі қалпына келеді,іріңді-қабыну процессі аяқталады.Отоскопияда: перфорацияның тыртықтану процессі байқалады.Диагностика: отоскопиямен қарау.Диагнозы анамнез,шағымы және отоскопиялық көрініспен қойылады.Емі: аурудың сатысына байланысты.1 стадиясында мүрынға тамыртарылтқыш тамшылар ағызу,ауырсыну басу үшін топические осмостық белс.препараттар-бор қышқылы 3% спиртті ерітіндісі н/е левомицетиннің глицеринмен жарты жарты қосылысын береді.Құлақ тамшылары отипакс н/е анауран қолданылады,құрамы:опиоидты емес анальгетик-антипиретик феназон және лидокаин.Тамшыларды құлаққа тамызған соң сыртқы есту өтісін вазелинді тампонмен тығыздап жабады.2 стадияда мүрынға тамыртарылтқыш тамшылар ағызу жалғастырады.Көп ірің болса муколитиктер,қабынуға қарсы дәрі-эреспал тағайындайды,ол шыр.қабықша гиперсекрециясын және ісінуін төмен-і.Физиотерапия,жылу компресстері жасалады.Іріңді секретті мақта оралған зондпен тазартады,егер ірің густой болса сутегі асқын тотығын құйып,кейін тазартып сүртіп,құрғатады. После удаления гнойного секрета в ухо вливают прописанный врачом лекарственный раствор, подогретый до 37 °С. Это может быть 0, и др.Іріңді тазартқан соң құлаққа 37 градусқа дейін жылытылған дәрілік затты құяды,ол ,5-1% диоксидин ерітіндісі,20% сульфацил натрий еріт-і,«отоф» тамшылары-құрамында белсенді зат рифамицин, нормакс, ципромед болатын тамшылар құяды.Ірің ағу тоқтауы 3 стадия басталуын көрс.Дабыл жарғағында нәзік,аз байқалатын тыртық түз-і.Полицер б-ша н/е катетер арқ.есту өтісін үрлейді,және спайкалар түзілуін болдырмас үшін дабыл қуысына ферментті преп-р енг-і. Рекомендуется продолжить витаминотерапия,биостимуляторлар - апилак, актовегин енгізу жалғастырады.Болжамы жақсы,перфорация жабылып,есту қалпына келеді.Кейде тыртық түзілсе петрификат болуы мүмкін.

№ 3 нұсқа

1. 68 жастағы, науқаста созылмалы калькулездіЖауабы:1. жедел колькулезды холецистит. Механикалық сары ауруы (холедохолитиаз).2. үлкен коагулограмма, қан амилазасы, несеп диастазасы, жалпы несеп анализі, ФГДС, гепатобилиарлы шекара мүшелерінің УЗИі, ЭРХПГ.4. ауырсыну синдромының бітеу (бауырдың дөңгелек байламының блокадасы , спазмолитиктер, анальгетиктер, инфузионды терапия, консервативті ем көмектеспеген жағдайда операция осы көрсеткіш бойынша (холецистэктомия, холедохолитотомия, дренирование холедоха).5. емделу, ПХЭС.2. 5% трамадол препаратына рецепт жазыңыз. Rp.: Sol. Tramadoli 5%-2 ml D.t.d. № 5 in amp. S. По 2 мл в/в 3. Тік ішекті саусақпен тексеру техникасын кезеңмен суреттеңіз.№3 сұраққа жауап:1.болатын манипуляция жайлы науқастың келісімін алу 2.стерильды емес перчатка кию 3.сұқ саусақты гельмен жағамыз 4.науқасқа өзіне ыңғайлы позиция қабылдау: тізе-шынтақтық, бүйірімен, арқасымен аяғының арасы ашық 5.бөкселерді ажыратып анальды аймақтың қарауы жүргізіледі 6.оң жақ қолдың сұқ саусағын анусқа жақындатып науқасқа тік ішекке кіргізетіні туралы хабарлайды 7.ақырын ғана саусақты тік ішекке енгізіп, бүйір қабырғаларын пальпациялаймыз 8.саусақты аламыз және қан іздерінің, ірің, нәжіс бар жоқтығын анықтаймыз 9.анальды аймақты сүртіп,бөкседен орамалды алып, перчатка шешеміз 10 өткізілген зерттеу бойынша нәтиже шығарамыз. 4. Варикозды ауру. ВАрикозды кеңею немесе вариз ауруы - веналық қақпалардың бұзылуымен қан айналымының бұзылуынан п.б беткей веналардың кеңеюін айтамыз.ОЛ кобіне аяқта кездеседі. Этиология. Тұқым қуалау, гормональді өзгеріс(жүутілік, менопауза, жыныстық жетілу кезеңі, ) тамыр қабырғасы мен құрлысына әсер етіп оның әлсіреуімен зақымдануына әкеледі, семіздік, терминальді працедура, физикалық жүктеме, ұзақ мерзімде гармондық препараттарды қолдану, аяқтан жарақат алу.клиникасы 4 стадиядан тұрады.1ст-ауырсыну сезімі жоқ,тек косметикалық өзгерістер болады сурет пайда болады жұлдызшалар,тамырлық сеткалар балтырда және санда,жеңіл ісіну кешке қарай..2ст- көзге көрінетін ісінулер,ауырсыну сезімі, әсіресе кешке қарай,жұмыс жасағаннан кейін,жансыздану,3ст-айқын көрінетін ісінулер,пигментация п.б.дерматидтер,қышыну сезімі.4ст-теріде ойық жара түзіледіДиагностика. Бұрығы кезде дәрігерлер қолмен анықтайтын болған. Жалпы варикозды кеңеюлер көзге корініп тұрады. Жалпы дәрігерге қаралғанда қан анализінен бастайды, онда лейкоциттердің көбеюі қабыну процесін білдіреді. УДЗ және рентгендік тексеру арқылы анықталады. Мұнда венаның құрлысының қай жерде өзгергендігін, балтырдан жоғары немесе төмен екендігін анықтайды. Реовазография. Бұл тексерістер күмән тудырса хирургиялық тәсіл контрастты зат енгізу арқылы флебография жүргіземіз. Емі. Варикозды кеңеюдің емі зақымдану дәрежесіне байланысты ұзақ уақыт жүргізіледі.Концервативті және хирургиялық ем. Концервативті ем қауіп факторын төмендету мақсатында қолданылады,физикалық жүктемені болдырмау, эластикалық компрессия, дәрілік заттар, физиотерапия. Асқынулар болмаса аяққа жаттығулар жасауды,биік аяқ киім кимеуді,веласипед тебу, жүзуді ұсынады. Варикозды кеңеюдің барлық дәрежесінде флеботониктарды қолданады.ПрепарДетралекс,Цикло 3 форт, Гинкор форт, троксевазин, анавенол, эскузан,антистакс. Ем 6 ай және оданда көп. Оған қоса антиагреганттар(аспирин, курантил) мен қабынуға қарсы дәрі(диклофенак) дәрмектер. Жергілікті мазьдар, тромбозбен тромбофлебит болмаса гель тағайындалмайды. Хирургиялық ауру аяқтың варикозды кеңеюінен тек оперативті ем алғасын толық жазылуы мүмкін. Зақымдану дәрежесіне байланысты келесі хирургиялық ем жүргізеді:Флебэктомия-веналық варикозды кеңеюді оперативті түрде алып тастау. Операция мақсаты үлкен ж,әне кіші тері асты патологиялық веналарды алып тастап, коммуникантты веналарды таңу. Бұл операцияға қарсы көрсеткіштер: ;жүктілік, варикозды кеңеюдің кеш стадиясы, егде жас, организмде іріңді процестің болуы.Эндоскопиялық тәсілмен жасаған қауіпсіз. Операциядан кейін 6 ай бойына эластикалық бинт қолдану керек. 2) Склерозивание- кеңейген венаға склерозанттарды енгізу арқылы вена қабырғасын жабыстырады(слипание). Склеротерапия тек ұсақ веналардың кеңеюінде эффективті.3) Лазерлік коагуляция- лазердің көмегімен вена саңылауын дәнекерлейді(запаивание). Ол тек венаның 10мм артық емес кеңеюінде, жансыздандыру арқылы жүргізіледі.асқынысы-трофикалық ойық жара, жедел тромбофлебит,варикозды түйіндерден қан кету.5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз Желудок .1 — incisura cardiaca ventriculi; 2 — fundus ventriculi; 3 — corpus; 4 — curvatura ventriculi major; 5 — pars pylorica; 6 — antrum pyloricum; 7 — pars horizontalis inferior duodeni; 8 — pars descendens duodeni; 9 — pars superior duodeni; 10 — pylorus; 11 — incisura angularis; 12 — curvatura ventriculi minor; 13 — pars cardiaca; 14 — esophagus.6. Жамбас зақымдануының жіктемесі. Жамбас сүйектері әдетте қандайда бір заттың соққысынан,жамбаспен құлаудан,жамбасқа алдыңғы,артқы жағынан,көлденеңінен немесе қиғашынан,әртүрлі бағытта қысым түсуінен зақымданады.Жамбастың зақымдануы төрт топқа бөлінеді.1)Сүйектің жамбас шеңберінің тұтастығын бұзбай сынуы.Мұндай сынықтары кезінде жамбас шеңберінің тірек функциясы сақталады.2)Жамбас шеңберінің тұтастығын бұзған сынық (алдыңғы,артқы және араласбір жақты,диагональді.3)Ұршықтың сынуы(шетке,сынып-буын шығу және сынып буынның созылуы» 4)Буынның шығуы және сынып буын шығу (шат сүйегі және құйымшақтың біріккен жерінде) Жамбас сынған кезде клиникалық көріністердің айқындалуы дәрежесі сол сынықтың өзінің шегіне,сипатына және көлеміне,сонымен қатар,зақымданған адамның ауруға шыдамдылығына,жалпы жай-күйіне, басқа зақымдардың бар-жоғына,бұрын көрсетілген медициналық көмекке де байланысты.Жамбас шеңберінің тұтастығы сақталған сынық кезінде ауыруы көбінесе сынған жердің маңайында сезіледі.Жамбас шеңберінің тұтастығын бұзған сынықтардың анағұрлым айқын белгілері болады,өйткені ол тірек функциясының бұзылуына ,спонтанды және ауру тудыратын қан кетулерге байланысты.Зардап шегушілерге өз бетімен жүру қабілетінен айрылады.Жамбастың ұршықтың сынуы зақымның формасы мен дәрежесіне қарамастан буын шеміршегін зақымдайды және мұнан кейін асқыну қаупін тудырады.Жамбастың сынып,буынынан шығуы,шат сүйегі мен сегізкөз-мықын буындасуының жамбас сүйектеріне біріккен жерлерінің бір-бірінен ажырап кетуінен пайда болады.Жамбас органдары бір мезгілде зақымданған жағдайдажамбас сынығының клиникалық –симптомдар комплексіне тиісті органның зақымдану белгісі де қосылады 7. Тік ішектің және анустың атрезия түрлері. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Асқынулары. Операция уақыты. Тік ішек пен анустағы даму ақаулары эмбриогенездегі бұзылыстар әсерінен болады.Ұрықтың эмбриональды дамуының 2ші айында ішектік түтіктің каудальды бөлігінде шел(тесік) қалыптаспайды. Ішектің соңғы бөлімі мен біріншілік бүйрек каналы бірігіп жалпы қуыс-клоакаға ашылады.2ші ай соныңда клоака көлденең аралықта екі бөлікке бөлінеді.Артқы бөлігінен тік ішек пен анус түзілсе,ал алдыңғы бөлігінен-зәр шығару жүйесі түзіледі.Осы процесстің бұзылысынан бірдей болатын аномалиялар дамиды.Себептері:ұрпақтан ұрпаққа берілетін атрезия формалары:vater ж\е vacterl синдромдары,анус,тік ішек,өңеш атрезияларыж\е тағы басқа факторлар әсерінен болады. Клин корінісі:толық атрезия кезінде жаңа туылған нәрестенің алғашқы сағатында одан кейінгі уақыттардағы көрінетін негізгі клин көрініске төменгі ішек өтімсіздігі болады:құсу,іштің кебуі,меконияның жоқ болуы.Анус атрезиясы кезінде жергілікті терінің жұқаруы ж\е "түрткі симптомы"анықталады.Нәресте жөтелгенде және жылап тырысқанда анус терісінің томпаюы болады.Тік ішек атрезиясының анус атрезиясынан салыстырмалы ерекшелігі онда түрткі симптомы болмайды ж\е тек қана сигматәрізді ішекте газдың жиналуы болады.Диагностиканда аралықты тексеру,тік ішекті зондтау,УЗИ,12-18сағаттан кейін Вангенстен бойынша рентгенография,несеп шығару каналдарына катетризация,уретроцистография әдістерін қолдануға болады.Емі.Бастапқы кезде диета кейінен оперативті ем тағайындайды,шұғыл түрде пластикалық операция. 8. Паратонзиллиттер. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Негізгі диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіз. Емнің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіз.Паратонзилиттер- таңдай бадамша маңының қабынуы.Этиология: вирулентті инфекцияның түсуінен, Қоздырушы А тобындағы стрептакокк, патогенді және шартты патогенді штаммдар, стафилакокктар, анаэробты инфекциялар.Клиника: ангинадан бірнеше күннен кейін, созылмалы тонзиллиттің асқанған түрінен кейін дамиды. Жұтынған кезде тамағының ауырсынуы, тіске, құлаққа иррадиация беріледі.Жағдайы нашарлайды: бас ауру, дене темп фебрильді санға дейін жоғарылайды.Шайнау бұлшықеттерінің тризмы болады.лимфа түйіндері ұлғайған.Диагностика: лаб зерттеу: қанда лейкоцитоз, СоЭ жоғ-н, аспапты зерттеу: УЗИ, спиральды комп томография. Емі: Дезинфицирленген ерітіндімен тамағын шаю,бұлшықетке пенциллин иньекциясын енгізу,ісік және инфильтация сатысында қабынуды емдеу, іріңді процесті дренирлеу, инфекция ошағын жою, антибиотикотерапия,қабынуға қарсы дәрілер. Асқынған жағдайда оперативті ем-тонзилэктомия.9. Кератиттердің жалпы симптоматикасы және оның жіктемесі Қасаң қабақтың ойық жаралы қабынуы- кератит салыстырмалы белгілермен жүреді.-жарықтан қорқу, блефороспазм, қабақтың ұстамалы тырысуы, жас ағу, перикорниальді және аралас қызару, қасаң қабықтың бетінің жылтырауымен тегістігі, бөтен дене тұрғандай сезіну, тактильді сезімталдылықтың төмендеуі, инфильтраттың болуы.Кератиттің классифакациясы: А. Қасаң қабықтың қабыну аурулары 1. Экзогенді кератиттер а. Инфекционды-бактериальді-қасаң қабықтың беткейінің бүтіндігінің бұзылысы, іріңді, іріңді емес, қасаң қабықтың беткейінің бүтіндігінің бұзылмауы б. Травмалық кератит-яғни механикалық, физикалық, химиялық, сәулелік жарақаттың әсерінен в. Конъюктиваның, қабақтың ж/е мейбомдыбездердің ауруларымен шақырылған кератит г.Саңырауқұлақты кератит н/е кератомикозы Б. Эндогенді кератит 1. Инфекциялық кератит а. гематогенді, туберкулезді, сифилистік 2. Аллергиялық 3. Нейрогенді 4. Авитаминозды 5. Увеальды В. Герпестік кератит Г. Дистрофиялық кератит Д. Қасаң қабықтың туа пайда болған формасының өзгеруі Е. Қасаң қабықтың ісігі Ж. Этиологиясы белгісіз кератит Процесстің ағымы: жедел, жеделдеу, созылмалы, қайталамалы болуы мүмкін. Орналасуы бойынша: орталықты, перифериялық Зақымдалуыдың тереңдігі: беткей ж/е терең Кератиттің ақыры: пленка, лейкома, стафилома, фистула, тыртық т.б.10. Гематурия. Гематурия түрлері. Үш стакандық сынама. Гематурия несепке қанның араласуы.Макро-және микроскопиялық гематурия болып бөлінеді.Макро гематурияда зәрдің түсі қызыл-күрең болады.Микроскопиялық гематурия инициальдық,терминальдық,тотальдық болып үшке бөлінеді.Инициальдық гематурияда қан кету ошағы –үрпі.Гематурияны уретрораггиядан ажырата білу қажет,уретрораггияда қан үрпіден несеп шығару әрекетінен тыс бөлінеді.Макро гематурияда қан ұйықтарының пішінінің диагностикалық маңызы бар.Егер де зәрде құрт, ұршық тәрізді қан ұйықтары болса, ондағы қан шығу ошағы бүйрек ісігі болуы мүмкін,ал пішінсіз қан ұйықтары болуы-қуық ісігіне тән .Макрогематурия кезінде жедел цистоскапия жүргізу қажет, өйткені ол аурудың алғашқы жалғыз ғана белгісі болуы мүмкін.Микроскапиялық гематурия көбінесе несеп тас ауруында болады. Гематуриямен қоса толғаққа ұқсас сыздау қуық немесе простатаның ауруларына тән.Несеп жүйесінің ісіктерінде гематурия сыздау синдромымен жүрмейді.Қуықтан қан кетуде үлкен қан ұйындылары болады.Ұршық не құрт тәрізді қан ұйындылары бүйрек , несеп ағар ісіктеріне тән.Қан ұйындылары мен бітелуде бүйрек шаншуы да кездеседі.Гематурия сипаты қан кету ошағын көрсетуі мүмкін. Егер қан тек несептің алғашқы үлесінде болатын болса- инициальді не бастапқы гематурия ,онда потологиялық ошақ( жарақаттану ,обыр ,полип ,қабыну) уретрада орналасады. Қан несептің соңғы үлесінде болса-терминальді гематурия ,онда детрузордың жиырылуы қуық не уретраның зақымданған бөлігінен қан шығуына соқтырады(қуық, простата , шәует төмпешігінің қабыну мен ісігінде.Егер зәрде толығымен қан араласса –тотальді гематурия болады: бұл бүйректен , несеп ағардан, қуықтың тұрақты қан кеткенде байқалады.Үш стакандық сынама арқылы –зәр жолдарындағы патологиялық процесстің шамамен локализациясын көрсетеді.Қолдану көрсеткіштері-уретрит, простата аурулары, несепағар, бүйректің , қуықтың қабыну аурулары.Гематурия және пиурия ошағын нақтылауда жасалынады.Бұл сынама көбіне таңғы зәрден алынады. Егер зәрдәң 1-порциясында гематурия болса-зәр шығару каналынан,3-порциясында болуы –қуықтан,зәрдің барлық порциясында болса бүйрек,несепағар патологиялары екені анық.Бірінші порцияда лейкоциттің болуы-уретрит пен проостатада қабыну ауруларын көрсетеді.Үшінші порцияда – лейкоцитурияның болуы қуықтың қабыну ауруын көрсетеді.

4 нұсқа

1. 38 жастағы науқас белдемелі Жауабы:1. жедел панкреатит. 2.Асептикалық панкреонекроз. Оментобурсит.3. жалпы қан анализі, билирубин, бауырлық пробалар, амилаза, липаза, қандағы қант деңгейі, ПТИ, фибриноген. Өкпенің кеңейтілген рентгенографиясы, ФГДС, УЗИ, оментобурсит пункциясы 4. ауырсынуға және шокка қарсы күрес, ағымдағы қан көлеміндегі циркуляциясы, нейровегетативті функция; жергілікті патологиялық ошаққа әсері ; эндоинтоксикацияның төмендеуі;тромбогеморрагиялы синдромның коррекциясы; иммунокоррекция; нутритивті қолдау; көрсеткіш бойынша оперативті ем. 5.Емдеу тактикасын таңдау кистаның түзілуінің деңгейіне, кистаның ҰБ өзегінің байланысымен байланысты.6, 7.Операция тәсілін таңдау оның орналасуына және өлшемімен анықталады. Зақымдалған аймақтың резекциясы, дренаждалған операция. Хирургиялық емнің бірнеше тәсілін қолданамыз:ашық операция, теріарасымен пункциялық және видеоэндоскопиялық тәсілдер. Түзіліп келе жатқан псевдокистаны оперативті немесе теріарасымен дренаждап емдейміз. Егер ұйқы безінің өзегі кистамен байланысқан кезде пункциялық цистогастроанастомоза, эндоскопиялық цистогастроанастомоза немесе ашық операция жасау керек. Ал егер ұйқы безінің кистасының асқынысы дамыса, ол кезде шұғыл түрде операция тағайындалады.8. Киста түзілістерін сіңірілдіру және инфицирлеу.9. Дер кезінде ем жүргізілгенде алдын ала болжамы – қолайлы 10.Диспансерлік бақылау, диета ұстау2. 5% глюкоза препаратына рецепт жазыңыз.Rp.: Sol. Glucosae 5%-400 ml D.S. Для в/в введения 3. Блекмор зондымен өңештен қан кетуді тоқтату әдісін кезеңмен жазыңыз.Блэкмор зонды – өңештің веналарының варикозды кеңеюінен болатын қан кетуді тоқтатуғу арналған құрылғы. Ол 3 каналдан, резиналы трубкадан, және еі соңында дөңгелек баллон бар. Осы дөңгелек баллоннан жоғары қарай тағы бір цилиндрлік баллон орналасқан. Зондтың бірінші және екінші каналдары баллондарды үрлеуге арналған, ал үшінші қан сұйықтығын (гемостазды) бақылауға және асқазандағы заттарды соруға (аспирацияға)арналған.Блэкмор зондын қолдану техникасы: Блэкмор зондын асқазанға мұрынның тесіктері арқылы енгізеді, зонд асқазанға жеткен жағдайда, дистальды баллонды арнайы шприц арқылы үрлеу керек, 60 мл-ға жуық ауаны енгізу керек. Зонд дұрыс қалыпта тұруы үшін оны асқазанға тірелгенге дейін итеру керек. Ал екінші өңеште орналасқан проксимальды баллонды 100-145 мл ауаға толтыру керек. Егер зондты енгізу тактикасы дұрыс жұргізілген дұрыс болса, қан кету тоқтауы тиіс. 2 сағат өткеннен кейін өңеште тұрған баллонды кішкене төмен түсірі керек. Егер қан кету әлі болып жатса, онда баллонды тағы да кішкене үрлеу керек. Егер қан тоқтаса кішкене уақыт өткен соң Блэкмор зондынан барлық ауаны сыртқа шығарамыз. Ал егер қан әлі тоқтамай жатса, онда баллонға ауа енгізуді жалғастырамыз. Ауаны қан тоқтағанға дейін енгізу керек.4. Геморройлық түйіндердің жедел тромбозы. тізіп көрсетіңіз. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіз . Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіз. Тромбозды топографиялық ішкі, сыртқы немесе басқа түйіндік деп бөледі.Жедел геморройлық түйінді 3 дәрежеге бөлеміз. Бірінші дәрежесінде геморрагиялық түйін кіші көлемді, консистенциясы тугоэластикалық, пальпацияда ауырсынумен, анальді каналдың тісшелі сызығынан төмен орналасады. Екінші дәрежесінде көлемді ісінулер париетальды аймақта, гиперемия, артқы тесіктің сфинктерінің спазмы, ректальді тексеруде ауырсынулар. Үшінші дәрежесінде артқы тесікті айнала ісінулер мен гиперемия болады. Қарап тексергенде қанық қызыл немесе көкшіл-қызыл ішкі геморрагиялық түйіндер көрінеді. Бірден болатын ауырсыну мен спазмнан ректальді тексере алмаймыз.Кей жағдайда фибриндік налет, көзбен қарағанда қара аймақтар көрінеді – онда түйіннің қабырғасы некроздалған. Осы анальді сфинктордың спазмынан ондағы қан айналымы бұзылады да қан бір орында ұзақ тұрып қоюланып онда тромбтар түзіледі. Клиника. Науқас іштегі ылғи болатын ауырсынуға шағымданады. Ауырсыну тоқ ішектің зақымдануында күшйеді, әсіресе науқаста іш қату болғанда. Сонымен қатар теріде ісіну п.б. Жедел геморрайдальді түйіндердің тромбозы диагнозы қарапайым. Артқы тесікте ауырсынулар ішек қызыметі бұзылғанда және слабительный дәрілерді қолданғанда болады. Қарағанда көгеріп тромбирленген тығыз бөлінділер бөлінеді, пальпациялағанда ауырсынулар болады.Тік ішекті кез келген тексеру әдісінде ауырсынулар болады. 30-35% тромбирленген некроз және шырышты қабатт заымдау арқылы өз еркімен тромбтардың көшуі болады. Бұл процес жеңілдену сезімін береді, бірақ зақымданған жерден қан кетуі мүмкін кейде көлемді.ЕМІ. Геморрагиялық түйіндердің жедел тромбозында арнайыландырылған бөлімге жедел госпитализациялаймыз. Гемморагиялық түйіндердің жедел тромбофлебитінде төсекте күтім, калий перманганатынын ерітіндісінде ваннаға отырғызу, салқын басу қорғасын ацетатын қосып немесе 2%натрий гидрокарбанатын, оны әр жарты сағат сайын ауыстырамыз. 1-2 күннен кейін міндетті түрде жылы ваннаға отырғызу керек. Ішке антикоагулянттар(протромбин индексіне қарай) береді. Сүтті тағамдық диетаға күніне 3рет 1ас қасық вазелин майын береді. Кейде физиотерапиялық процедура тағайындайды.Анаректальды аймақтың флеботромбозында және аурудың жедел ағымында оперативті ем тағайындалады. Консервативті емнің эффектісі болмаса хирургиялық ем тағайындайды. Тромбирленген түйіндерді жергілікті жансыздандыру арқылы түгелдей алып тастайды, одан кейін зақымданған аймаққа антисептикалық таңғыш саламыз. Науқасқа операциядан кейінгі ауырсынуды басу үшін аналгетиктер тағайындайды.5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз.

Ответ на вопрос № 5 Илеоцекальный угол кишечника. 1 — tenia libera; 2 — appendices epiploicae; 3 — plicae semilunares coli; 4 — labium superius valvae ileocecalis; 5 — labium inferius; 6 — ileum; 7 — mesoappendix; 8 — appendix vermiformis; 9 — ostium appendicis vermiformis; 10 — cecum; 11 — frenulum valvae ileocecalis; 12 — haustra coli.6. Өкше сүйектің сынығы. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіз. Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіз.Өкше сүйегі көп жағдайда зардап шегуші өкшесімен тік құлағаннан сынады.Өкше сүйектің көбінесе компрессиялық сынығы байқалады.Биіктен құлаған кезде өкше сүйек асық сүйек пен жердің арасында қысылып,бөлшектеніп сынуы мүмкін.Сүйектің компрессиялық ығысқан сынығында табан күмбезі тегістеледі,асық сүйек-өкше және өкше-текше(куб тәрізді сүйек»сүйектердің бір-бірімен қатынасы өзгереді.Өкше сүйектің буыннан тыс және буынішілік сынығын ажыратады(анатомиялық орналасуына және компрессия дәрежесіне қарай»,сонымен қатар көпбөлшектісынықты бөледі.Науқас өкше сүйектің сынығында аяғын баса алмайды.Өкше аймағы кеңейеді,тобықтардан төменгі аймақта гематома және ісіну анықталады.табанның ұзын күмбезі төмендейді,ал ығысу болғанда күмбез толық жойылады.Балтыр бұлшықеттерінің жиырылуынан ауырсыну қарқындайды.Өкше аймағына пальпация жасағанда ауырсыну өршиді.Өкше сіңірінің маңайында домбығу байқалады.Анықтан білуде рентгенологиялық зерттеулер жүргізіледі.Жанынан және аксиальды бағытта жасалған рентгенограмма диагнозды дәлелдейді.Рентгенограмманы жанынан жасағанда аяқ басын толық қамту керек,осы арқылы сынықтың түрін,ығысу сипатын,сонымен қатар Беллер бұрышын анықтайды.Емі Ығысқан сынықта жергілікті анестезия немесе наркозды қолдану арқылы репозияция жасалады.Репозицияны саусақпен немесе аппараттың көмегімен орындауға болады.Консервативті ем нәтижесіз болса операциялық ем қолданады.ашық репозиция жасау және сүйек фрагменттерін сымшабақпен,бұрандамен бекіту.Операциядан кейін аяқ гипс таңғышымен 1-1,5айға бекітіледі.Өкше сүйектің сынығын емдеуде доц.М.Т.Әбілмәжінов өз әдісін ұсынды.Табанға ағаш тірегі бар гипсті таңғышын салу арқылы емдеуді ұсынды.Сонымен қатар ығысқан сынықты емдеуде Каплан бойынша сүйектен тарту әдісі қолданылады.ол үшін сымшабақты өкше сүйектің дистальды бөлігінен өткізеді.Содан кейін сирақтың білігі бойымен 8кг жүкпен сүйекті тартады.3-4тәуліктен соң жүк салмағын 6кг дейін азайтады,енді осы сымшабаққа төмен бағытта тартатын 4-8кг жүкті іледі.5 тәуліктен соң екі жүктің де салмағын азайтады 7. Несептік-жыныстық жүйенің зақымдалу синдромдары. Туа болған гидронефроз. Себептері. Патогенезі. Гидронефроз дегеніміз-бүйректің тостағанша түбектерінде зәрдің көптеп жиналып қалуынан, олардың кеңеюімен сипатталатын патология.Себептері:ішкі және сыртқы ішкі себебі:несеп ағар қуысының дамымауына байланысты тарылу,сыртқы себебі:қосымша қан тамырдың болуына байланысты,несеп ағардың қысылуы және тостағаншадан несеп ағарға зәр ағуының ақауы.Симптомдары: ұрықты УДЗ түсіргенде пилоэктозия анықталады.туа біткен гидронефроздың симптомдары:гематурия,құрсақ қуысында белгісіз этиологиялы түзілістің анықталуы,несептік жүйенің жиі инфицирленуі,іштің ауырсынуы.Зерттеу әдістері:УДЗ 15аптасынан,УДЗ негізгі белгілер:тостаған түбек жүйесінің кеңеюі,егер бұл симптом анықталса жүктілікті бақылайды,бала туылған соң қайта тексеру жүргізіледі,егер нәрестеде гидонефроз белгілері анықталса,қосымша зерттеу әдістері жүргізіледі: қуықты және бүйректіУДЗ түсіру.Емі:баланы үш жасқа келгенше жылына үш,төрт рет урологтың тексерісінен өту керек,УДЗ да гидронефроздың прогрессирленуі байқалса,операциялық емге көшеді гидронефроз кезіндегі операция пилопластика деп аталадые.Несеп ағардың өзгеріске ұшыраған бөлігін, кесіп бүйрек тостағаншасына жалғайды.Операциялық емде Хайнс пилопластикасы кеңінен қолданады.Тостағанша мен несеп ағардың деформациясы,бір біріне жабысып қалмау үшін,Блованка катетрі қолданады.Пилопластика эффективтілігі 85- 93%. 8. Жіті ларингиттер. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіз. Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіз.Көмейдің шырышты қабықтарының және дауыс байламының жедел қабынуы. Этиологиясы: тұмау аурулары, вирус және бактериальды инфекция, бронхит, пневмония, аллергиялық реакция әсерінен, көмей зақымдалуынан кейін болады. Бөлмеде ыстық құрғақ ауа болғанда мұрын және жоғары тыныс алу жолдарының бұзылысы кезінде қабыну дамуы мүмкін. Клиникасы: жалпы жағдайының нашарлауы, температураның жоғарылауы, жұтынғанда ауырсыну сезімі болады.Тыныс алу қиындайды(спазмнан және ісіктен дауыс саңылауының тарылуы болады) Тамағын құрғақтық және тырнау сезімі, жөтелу, бастапқыда құрғақ кейін қақырықты бөліністермен бөлінеді. Диагностика: шағым, анамнез және ларингоскопиялық көріністерге қарап қойылады. Емі: диета ащы тамақтар мен газды суларды қабылдамау керек. Ең басты ауруды дамытқан себептерді емдейді,яғни тұмау аурулары. Толықтай көмейдің тыныштығына, 5 күндей науқасқа сөйлемеуді талап ету керек. Себебі егер науқастың дауыс байламдарына күш түскенде, ол созылмалы сатысына өтіп кетуі мүмкін. Жылы су ішу (жылы балмен сүт) тамақты шаю, жылы ингаляциялар, мойынға жылы компресс жасалынады.Темекіні шекпеуді талап етеді.Медикаментозды ем: қабынуға қарсы препараттар, антибактериальды заттар, антигистаминді препараттар.9. Блефариттер. Этиопатогенезі, емі және алдын алу. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. қабақ шетінің қабынуы. Жай,қабыршақтанған, жаралы, мейбомды, демодикозды және ангулярлы формалары бар. Себептері: нашар сан.гигиеналық жағдай, ағзаның токсика аллергиялық жағдайы, инф.аурулардан кейінгі әлсіреу, АІЖ созылмалы патологиясы, глисталармен туындаған инвазия және саңырауқұлақтық зақымдалу, жас жолдары аурулары, анемия, авитаминоз, диабет, коррекцияланбаған рефракциянң аномалиясы, соз-лы конъюнктивиттер, рефракция бұзылыстары,паразитарлы аурулар,эндокринді бұзылыстар,медикаменттерді қолдану, жаман әдеттер,стресс,демодекс кенесі, т.б.Конъюнктива қуысында микробты флора орналасады.Ол белгілі бір фактор әсерінен қозып, кірпіктің түкті қапшығына,шеміршек және тер бездеріне енеді.Содан ол аутоиммунды сенсибилизация фонында қабынуға әкеледі. Диагностика:биомикросккопия,бактериологиялық зерттеу,ракқа күдік болса қабақ биопсиясы.Клиникасы:көзден көбікті бөлінділер,ауырлық сезім, ашу, қабақ қышуы, көздің тез шаршауы, жас ағу, гиперемия, мейбом безінде секрет көбеюі. Емі.Этиотропты(блефарогель,демалан); жергілікті (қабынуды басып,антисептикалық еріт-фурациллин 1:5000,сосын кептіріп, спиртпен майсыздандырады,антибиотикті маздер жағады.Конъюнктива қуысына новокаин,сулфацил-натрий,амидопирин еріт.тамызып, қабақтың шеттеріне 1% тетрациклин мазін жағады.).Қабынуға қарсы тобрадекс, акситрол,гидрокортизон; витаминотерапия,физиотерапия, жалпы жағдайды жақсартатын ем түрі,қабақтарға массаж жасау тағайындалады.Алдын алу. гигиена ережелерін сақтау(науқастың жеке орамал түрлері,жастығы болуы керек),сапасыз косметиканы қолданбау, көзді кір қолдармен ұстауға болмайды.10. Анурия түрлері. Анурияға әкелетін жағдай. Анурия- несептің қуыққа түсуінің толық тоқтауы немесе күніне тек 50мл – ге дейін ғана несептің қуыққа келуі. Сондықтан науқаста зәр шығару да дәретке шақырылудың жоқтығы болады. Бұл несептің бүйрек паренхимасынан бөлінбеуінен не жоғарғы несеп жолдарының бітелуіне байланысты қуыққа жетпеуінен болады. Анурияда тәулік бойы несепке шақыру болмайды, қуықтан катетер арқылы несептің аз мөлшерін (20-30мл) алады. Қуықта несептің болмауы түрлі факторларға байланысты болады: 1)аренальды 2)пререналды 3)реналды 4)субренальды 5)рефлекторлы. Аренальды – сиренк кездеседі. Бүйрек аплазиясы бар нәрестелерде болады. Пререналды анурия-буйрек артериясының не венасының окклюзиясынан, қанмен қамтамасыз етілу бұзылысы, тромбоз немесе эмболия болған жағдайда,коллапс,шок,дегидротация әсерінен болады. Реналды анурия(секреторлы, шынайы)-буйректер шумақтарының,өзекшелер аппаратаның 1ші реттік зақымдану нәтижесінде дамиды: жіті гломерулонефритте,пиелонефритте,сәйкессіз қан құйғанда,нефротоксикаық улармен уыттанғанда пайда болады. Постреналды анурия- буйректерден несеп шығуына кедергі болғанда пайда болады. Несеп жолдарының обтурациясы-2 жақты несеп тасы,несеп жолдарының ісікпен қысылуы, гинекологиялық операцияларда несепағарларға кездейсоқ лигатура салғанда болады.

№ 5 нұсқа

1. 50 жастағы науқаста 6 ай бұрын Хирургия бойынша ситуациялық есептерге сұрақтар Ответы к ситуационной задаче по хирургии 1. Өңештің эпинефральды пульсионды дивертикулы 2. пайда болу механизмі бойынша пулсионды және тракционды дивертикул, релаксационды және жабыспалы деп бөлінеді, орналасуы бойынша – жұтқыншақ-өңештік (дивертикулы Ценкера), үштен бір орташа бөлігінің дивертикулы (бифуркационные) және диафрагмаүсті 3. осы жағдайда дивертикулдың пайда болуының басты механизмі, көрінісі бойынша, өңештің төменгі бөлігінде тамақтың өтуінің қиындауы 4. негізгі әдіс –өңештің рентгеноскопиясы. дивертикулдың пайда болуының себебін анықтаудың диагностикасында тереңдетіп қолданады– гастроскопия, өкпе рентгенографиясы, қабырғааралық спиральді компьютерлік томография.5. Емдеу мақсаты дивертикулдың пайда болуына және ауырлығына байланысты. Көбінесе ауыр жағдайда, асқынған және дивертикулдың көлемі 10 см-ден асса өңештің резекциясы дивертикулэктомия, дивертикулдың инвагинациясы, (торакотомия) жасалады. 6. консервативті емге диета (ыстық суық ащы кышқыл катты тағам)өсімдік майын атропин, антоцидтер, қабылдау 7.қабыну, қан кету, медиастенит дамуымен жүрген перфорация, , сегментарлы эзофагит.2. Адреналина гидрохлорид препаратына рецепт жазыңыз.Rp.: Sol. Adrenalini hydrochlorici 0,1%-1 ml D.t.d. № 10 in amp.S. По 1 млп/к 3. Сифонды клизма жасау тәсілін кезеңдерімен жазыңыз. 1 Науқасты аркасына жатқызып,клеенка мен судно коямыз астына,тізе буынында аяқтары бүгілген,ішіне қарай 2.зондтың бітеу соңына вазелин жағамыз 3.науқасты жамбасымен қаратып 30-40см зондын соңын киргиземиз 4.жамбастан жоғары орналасқан Эсмарх кружкасына 1,5-2л су құйып жоғары котеремиз5.науқас тоқ ішекте қысымды ж.е дефакацияны байқаса кружканы төмен түсиремиз,ішектегі заттар түсу үшін 6.Эсмарх кружкасында орналаскан резенкелі трубканы қысқышпен қысып,ішіндегі суын төгіп таза сумен ауыстырып процесті қайталаймыз 7.жуып болған соң кружканы ажыратып,трубкасын томен тусирип шелекке 10-15мин қоя тұрамыз 4. Терең көктамырлардың тромбофлебиті. Этиологиясы, патогенезі. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіздер. Диагностика әдісін тізіп көрсетіңіздер. Емінің негізгі принциптерін тізіп көқрсетіңіздер. Терең көктамырлардың кеңеюі сирек кездеседі.Бұл терең көктамырларда (көбінесе аяқтағы немесе жамбас астауында) тромбының пайда болуы. Этиология.Терең көктамырлар тромбозы көктамыр қысымының жоғарылауынан қан кері бағытта жүрек пен өкпеге ғарай көтеріледі. Қан кері бағытта жүрмес үшін веналарда арнай клапндар бар, бол ұзақ уақыт күш түсуден әлсірейді, осын венаағысы баяулап бир орында ұзақ тұрып қоюланады , ол венаны тітіркендіріп қабынуына алып келеді. Одан басқа ұзақ уақыт қозғалыссыз тұрғандарда, инфекциялық зақымданулардан, аллергиялық аурулардан, аяқтағы жарақаттардан. Клиника. Терең көктамырлардың жедел және созылмалы формасы бар. Жеделде: сінулер, аяқ көлемі ұлғаюы,балтыр бұлшық етінде ауырсыну, цианоз, жүрек бұлшықетінің жиі жирылуы.Созылмалыда: жүргенде ісінулер мен ауырсыну болады да, тыныштық қалыпта басылады. Аяқ басынын темп жоғарылайды. Диагностика. УДЗ-қан айналымын жағдайына баға береміз.Реовазография. УДА(ультразвуковое дуплексное ангиосканирование)- буындардың жағдайына, вена құрылымына, тромбқа онын өлшеміне баға береді.Қосымша зерттеу әдістеріне D-димерное обследование; МРТ (магнито-резонансная томография); КТ (компьютерная томография); флебограмма жатқызамыз. ЕМІ. Концервативті және хирургиялық ем. Гепарин, флеботоник қолданамыз, қабынуға қарсы препараттар, жергілікті әсер ететін дәрілер, пентоксифилин-тіннің оттегімен қамтамасыз етілуін жақсарту үшін. Оперативті емнін техникасы тромбтың жоғарғы жиегіне байланысты. Сан венасына таңғыш саламыз, алдын ала тромб деңгейін анықтап болып. Сосын венаның жоғарғы жағынан разрез жасап, оны қоршаған тін..нен бөліп алып таңып қоямыз. Эмболэктомия, Имплантация в нижнюю полую вену  cava–фильтра- тромбты жүрек пен өкпеге қарай жүргізбей ұстап тұрып, науқас өмірін сақтайтын арнайы құрылғы.5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкесжазыңыз.1-жалпы бауырлық өзек;2,3-оң және сол жақтық бауырлық өзек 4-өт қабы түтігі; 5 —өт кабы; 6 — холедох; 7 —он екі елі ішектің аймағы, 8 —ұйқы безі және оның өзегі6. Галеацци типті жарақаттар. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіздер. . Галеацци шығып – сынуы – бұл кәрі жілік диафизінің төменгі үштен бір бөлігі деңгейінде сынуы мен шынтақ сүйегі басының шығуы.Галеацци сынығы көбінесе білекке тиген қатты соққыдан немесе қолды тіреп құлағанда және т.б кезде пайда болады Галеации сынығы да бүгуші және жазушы түрінде кездеседі Бүгуші сынықта сынған кәрі жілік фрагменттері арасында алдына (алақанға)қарай ашылған бұрыш пайда болады,шынтақ сүйектің басы сыртқа қарай шығып кетеді Жазушы сынықта керісінше,сынған кәрі жілік фрагменттері арасында сыртқа қарай ашылған бұрыш пайда болады,ал шынтақ сүйектің басы алақанға қарай шығып кетеді.Жалпы тексеріп қарағанда осы жарақатқа тән білектің деформациясы байқалады.Жазушы сынықта білектің сыртқы беткейінде,кәрі жілік жағында ойыс ,ал алақан жағында төмпешік пайда болады.Бүгуші сынықта керісінше,білектің сыртқы беткейінде,кәрі жілік жағында томпаю,ал алақан жағында ойыс пайда болады.Пальпация кезінде сынық аймағында ауырсыну анықталады,шыққан шынтақ сүйегінің басын саусақпен басқанда,шыққан сүйек орнына оңай салынады,алайда саусақпен басуды доғарғанда,сүйек басы қайта шығып кетеді.Білек және кәрі жілік-білезік буындарын қамтып жасалған екі бағыттағы рентгенограмма жарақат диагнозын және ығысу сипатын анықтауға мүмкіндік береді 7. Туа біткен төмен ішек түйнегі. Эмбриогенезі, клиникасы, емі.Диаг.емдеу принц.Туа біткен ішек өтімсіздігі бұл ішектің перистальтикасының әлсіреуімен ішек қуысының жартылай н\е толық бітелумен жүретін клиникалық симптом.Этиологияс:ішек дамуының ақаулары,ішек айналымының бұзылуы,көршілес жатқан мүшелердегі даму ақаулары.Барлық туа пайда болған ішек өтімсіздігінің кедергінің деңгейіне қарай:жоғарғы(12елі ішек ж\е аш ішек) ж\е төменгі(жіңішке ішектің кез келген бөлігінің мықын ж\е тоқ ішек)ішек өтімсіздіктері.Жоғарғы ішек өтімсіздігінің клин көрінісі:құсу өмірінің алғашқы сағаттарынан бастап,сирек көп мөлшерде 3-4сағатта,егер баланы емізген болса құсу аздаған уақыттан кейін қабылдаған сүтті толықтай шығарады,көп мөлшерде құсу эксикоз ж\е аспирациялық пневмония дамиды. Алғашқы 5-6күнде мекони аз мөлшерде бөлініп кейін мүлде бөлінбей қалады. Пальпацияда іштің жоғарғы бөлігінің кебуі байқалады.Меконидың бөлініп тұруына байланысты анықтау кеш болады ж\е диагностикасы қиындайды. Жоғарғы ішек өтімсіздігінің ішектің бұралуымен байланысты кезінде ұстамалы ауырсынуға байланысты баланың қатты мазасыздануы,мелена,қан араласқан құсық.Төменгі ішек өтімсіздігінің клиникасында бала туылған бойда іштің кебуі құсқанан кейінде асқазаның зондтағанан кейінде кетпеуі жоғарғы түрінен негізгі салыстырмалы ерекшелігі болып табылады ж\е интоксикация белгілері анықталады, 2-3күнен кейін басталатын құсық, ішті пальпациялағанда шұжық тәрізді түзіліс анықталады. Диагностикасы: толықтай тексеруден өтккізу, іш қуысының көлемді рентгенографиясы, УЗИ, колоноскопия. Емі оперативті. Операцияның көлемі бұралған ішектерді ашу, спайкаларды ажырату, дуаденоеюностомия.8. Көмей және жұтқыншақтағы бөгде зат. Диагностика әдісін тізіп көрсетіңіздер. Емнің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіз. Көбінесе тағаммен ет, балық сүйектері, терезе шынысы, ағаштың кішкентай бөліктері. Немесе бөгде заттар кенеттен ауыз арқылы шеге, кнопка, ине, ойыншықтың кішкентай бөліктері, тіс протездері тұрып қалуы мүмкін. Диагностика: клиникалық және рентгенологиялық тексеру, көмей, трахея, бронхтарды қарау (ларинго-,трхео-,бронхоскопия), Емі: ларингоскопия көмегімен бөгде затты алып тастау.Жергілікті жансыздаумен, ал кішкентай балаларда фенобарбитал енгізгеннен кейін жасалынады.Себебі жергілікті анестезия рефлекторлы түрде тыныс алудың асфиксиясын шакырады. Бөгде затты жою седативті, қабынуқа қарсы және ауырсынуды басу терапиясымен қоса жүргізеді.9. Туа біткен глаукома. Этиопатогенезі. Ерте диагностика әдісін тізіп көрсетіңіздер. Емнің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіз. Болжамы.біріншілік және екіншілік болуы мүмкін.Біріншілік -ерте соқырлыққа алып келетін ауыр патология.құрсақ ішіндегі даму ақауынан болады, көбіне ұлдарда кездеседі. Этиология: Тұқым қуалайды, аутосомды-рессецивті жолмен беріледі, көздің басқа ауруларымен қатарласып жүреді. құрсақ ішінде дамыған глаукома теротогенді факторлардан дамиды (рентгенологиялық зерттеу, гипоксия,авитаминоз, токсикоз, инфекциялар). Патогенез:эмбриогенезде алдыңғы камераның қырындағы тіндер дұрыс ыдырамай қалып қояды. Дисгенез бен бұрыш анамалиялары бірден өршиді.Сұйықтық кетуіне кедергі пайда болады. -Ашық бұрышты глаукомадағы претрабикулярлы ретенция:ең жиі кездеседі.Бұрыш ашық,претрабикулярлы мезодермальді тін анықталады;-Жабық бұрышты глаукомадағы претрабикулярлы ретенция: трабекула нұрлы қабық немесе цилиарлы денемен жабылып қалуы мүмкін;-глаукомадағы трабекулярлы ретенция: трабекуланң толық жетілмеуі, склерозы,болмауы,трабекуланың кірпікшелі бұлшыұһқеттеріндегі патология;-интрасклералнды ретенция : Шлеммов каналы болмауы, деформация, дислокациясы; склералды шпара дамымауы, интрамуралды әкетуші жолдардың болмауына дейін келеді.Жіктелуі:Формасына қарай:Тұқым қуатын,құрсақта дамыған;Сатысына қарай:I-бастапқы,II-дамыған,III-жақсы дамыған, IV-терминалды; Көзішілік қысымға қарай: қалыпты А, орташа көтерілген B, жоғары C, Тұрақтылығына қарай: тұрақты,тұрақты емес.Екіншілік –басқа аурулар әсерінен дамиды.Көздің алдыңғы болігінің аномалиялық дамуы:−анирия:нұрлы қабық болмауы, көз ішілік қысым жоғарылаумен жүреді,көбіне жасөспірімдерде байқалады, бұндай ақаулары бар балалар диспанцерлік бақылауда болуы тиіс.−бұршақ эктопиясы:нұрлы қабық түбінің, трабекула, қасаң қабық қысылуына алып келеді,−Ригер синдромы: нұрлы қабықтың мезодермалді дисгенезі,доминантты тип бойынша тұқым қуады. Нұрлы қабықтың алд.жапырақшасының гипоплазиясы,эмбриотоксин, он жастан асқанда дамиды сол себепті көз алмасы ұлғаймайды.−Франк−каменейкий синдромы:ерлерде дамиды,рецессивті,жыныстық хромосомаға жанасады.Бұл кезде нұрлы қабық екі түсті болады: қарашықтық зона сұр, көгілдір немесе қоңыр; кіркіктік зона кара түсті болады.20жастан аса дамиды. Екіншілік туа біткен синдромды глаукома Стерж Вебер синдромы:тұқым қуалайтын,толық зерттелмеген.Системалық ауру,беттің капиллярлы гемангиомасымен,ми гемангиомасы мен ошақты өзгерістерімен сипатталады.Бұл кезде көз ішілік қысымды систематикалы түрде қадағалап отыру керек.−нейрофиброматоз:туа біткен глаукома тері, сүйек, ми, эндокринді жүйені зақымдарымен қосарласа жүреді, әсіресе жоғарға қабақ пен самай маңайында орналасса.-Марфан синдромы, Маркезани синдромы:бұл дәнекер тіні, қан тамыр, сүйек бұлшықеті, эндокринді және басқа жүйедегі, бұршар эктопиясымен және екіншілік глаукомамен жүретін отбасылық тұқым қуалайтын ауру.Диагностикасы: жалпы қарау,көз ішілік қысымды тексеру, офтольмолог консультациясы.Клиника: қасаң қабық диаметрі жасына сай емес;6жаста ересектің диаметрімен бірдей,алдыңғы камера тереңдеуі,лимбтің керілуі, алдыңғы цилиарлы тамырлар кеңейуі, склера созылып астынан тамырлы қабат көрініп тұрады,түсі көгілдірленеді.Қасаң қабықта нәзік ісіну пайда болады.физиологиялықтан ажырату үшін 5% глюкоза неглицерин тамызады,нормада кетуі керек. 2−3 айда жарықтан қорққыштық дамйды.қарашық кеңейеді.көз түбінде тамыр шоғыры жылжыған, көзі үлкен, әдемі болады.Емі :жедел түрде хирургиялық Ақыры: 85-90%жағдайда көз ішілік қысым қалпына келеді. 75% да көз жақсы көре бастайды.Ең маңыздысы уақытылы қойылған диагноз және хирургиялық ем.Кер жағдайда соқырлыққа алып келеді.10. Дизурия түрлері. Дизурия- қуықтың,зәр шығару өзегінің гематомамен,ісікпен,ұлғайған қуық асты безімен ,тастармен жаншылуынан және ОЖЖ-ның функционалды бұзылысынан(спазм)болатын зәр шығарылуының бұзылысы.Дизурия механизмінің бұзылуына байланысты 3 топқа бөлеміз: -зәр жиналуының бұзылуы -зәр шығуының бұзылысы - аралас 1, зәр жиналуының бұзылуы - полаккиурия, энурез; 2. зәр шығуының бұзылысы -странгурия, ишурия.3.аралас- зәрді ұстай алмау Полаккурия- несеп шығуының жиілеуі.Энурез- шыжың- түнде несеп тоқтамау, түнде сиіп қою.Странгурия – қиыншылықпен және аурумен жиі несеп шығару.Ишурия-несеп шығарудың тежелуі немесе тұтылуы.Несеп тоқтамау.несепке шақырусыз зәрдің еріксіз кетуі.

№ 6 нұсқа

1. 45 жастағы ер адам, 4 тәулікОтвет к задаче по хирургии Жедел аппендицит, аппендикулярлы инфильтратпен асқынған.1.Құртәрізді өсіндінің қабынуынан дамыған бейспецификалық қабынулық процесс. Деструктивті өзгеріске ұшыраған құрттәрізді өсіндінің айналасында бір бірімен жабысқан конгломерат түрінде байқалады. Оның дамуында 2 кезең байқалады: 1. Алғашқы(борпылдақ инфильтрат түзілуі) 2.Соңғы(тығыз инфильтрат түзілуі)2.Тоқ ішектің жоғарлаған бөлігін, соқырішек, жатыр қосалқыларын ісігі, гидросальпинкс.3.Лабораторлы диагностика, ректальді ж/е вагинальді зерттеулер, құрсақ қуысын УДЗ,КТ, ирригография(скопия), колоноскопия+биопсия.4.тығыз инфильтрат кезеңіндегі консервативті емдеу тактикасы-күту, оның абсцесге айналган жагдайында жедел оперативті емдеу.5.Комплексті консервативті ем : төсектік режим, диета, инфильтратты аймаққа мұз басу, температура қалпына түскен соң физиоем тағайындайды. Антибактериальді, қабынуға қарсы, иммуностимуляторлы ем тағайындайды.6.Абсцедирлеу, абсцесті құрсақ құысына жарылып ашылуы, перитонит, ішек қтімсіздігі, сепсис.7.Аппендикулярлы инфильтратты абсцедирлеу, абсцеті Пирогов бойынша құрсақтан тыс ашу, Құрсақтан тыс ашу іріңді қурсаққа тусуден сақтайды, іріңдікті санация жасағаннан кейін құрсаққа дренаж ж/е тампон жасайды, кейін жараны дренажға дейін тігеді.2. 1% промедол препарат рецепт жазыңыз. Rp.:Sol. Promedoli 1%-1 ml D.t.d. № 6 in amp. S. По 1 мл п/к 2 раза в день 3. Тізе буынына пункция жасау әдісін кезеңмен жазыңыз.1.Дәрігер жоспарланған манипуляция жайлы айтып беруі тиіс, тізе буынының пункциясын жасау үшін науқастың келісімін алу керек. 2.Науқасты арқасына жатқызып, тізесін шамалы бүгу керек (манекенді көлденең жатқызу керек). 3.Тізе буынының пункциясына көрсеткіданаерді анықтау (гемартроз, синовит) ұқсас клиникалық симптомдарды тізіп шығу.4.Қолғап кию, қолды антисептикпен өңдеу. 5.Тізе буынының пункциясын жасаға қажетті құрал-жабдықтарды жинап алу: мақталы түйіршіктер, Кохер қысқышы, спирт немесе спирт имитаторы 70%, резеңкелік қолғап, пункцияға арналған ине (ұзындығы 8-9 см, диаметрі – 1-2 мм )өткір қиықпен, иненің мандренасының өлшеміне тура келетін канюлялар, инъекцияға арналған ине 3-4 см, шприц сиымдылығы 10-20 мл.6.Тесетін топшыламалы жердің терісін үш рет спиртпен өңдейміз.7.Тізе буынының жоғарғы түйнегі мен ұршықтың топографиясы бойынша пальпация арқылы пункция жасайтын жерді белгілеп аламыз. 8.0,5%-ті новокаин ерітіндісін бар шишаны аламыз, препараттың атын, жарамдылық мерзімін тексереміз, кейін шишаны ашып ішіндегі сұйықтықты шприцқа сорып аламыз.9.Тізе буынына пункция жасайтын жерінің жұмсақ тініне анастезияны жүргіземіз: 90 градус бұрышында инені саламыз, теріні, теріасты тінді, беткейлік фасцияны және буын капсуласын қабаттық (послойно) жансыздандырамыз. 10.Ұршық осіне тігінен 90 градус бұрышындағы тізе буының жоғарғы түйнегінің проекциясына ұршықтың шетіне шприцпен пункция жасаймыз. 11.Сұйықтықтың аспирациясы 12.Алынған мәліметтердің интерпретациясы 13.Манипуляцияға қатысқандарға алғыс айтамыз.4. Өкпе абсцессі. Этиологиясы, патогенезі. Негізгі клиникалық симптомдары тізіп жазыңыздар. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіздер. Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіздер.Өкпе абсцесі дегеніміз-өкпе тінініде некроздық ошақтар ыдырауынан п.б-ған іріңдіктердің грануляциялық тінмен және перифокальді инфильтрациямен қоршалған қуыстардың түзілуі.Этиопатогенезі:өкпенің қуыстану синдромына жататын патологиялар міндетті түрде жедел пневмониядан басталады.Пневмонияның дамуы респирациялық жолдардың стерильділігінің жойылынан,инфекцияның терминальді бронхеолаларға одан өкпе паренхимасына таралуына әкеледі.Рационалды ем жүргізілу нәтижесінде жедел қабыну аурулары қайтымды –инфекция азайып,альвеолярлы экссудаттың резорбциясы және қабыну инфильтраты қайта сіңіріледі.Ал организмге қолайсыз жағдайда ж/е қажетті емнің болмауынан өкпе некрозға ұшырап,деструкциялық ошақтар п.б.Өкпе абсцесінің қоздырғыштары:Bacteroides ,Fusobacterium ,Peptostreptococcus, Peptococcusжәне Pseudomonas aeruginosa ,Esherichia coli, Кlebsiellа pneumaniae , Staphylococcus aureus.Клиникасы:аурудың сатысы мен кезеңіне байланысты.Пневмонияның абсцеске ауысуы науқастың жалпы жағдайын нашарлатып,фебрильді қызба байқалады.Трахеобронхеальді ағашпен байланыссыз өкпе абцесі өрши келе дене температурасы гектикалыққа ауысып,кеуде қуысында дем алған кездегі ауырсыну,құрғақ жөтелдің күшеюі байқалады.Егер осы сатыда адекватты ем жүргізілмесе іріңдіктің жарылып регионарды бронхтарға тарайды.Бұл кезде жөтелгенде ауызды толтырарлық сасық иісті қақырық бөлініп,науқастың жағдайы аздаған уақытқа жақсарады.Созылмалы түрлерінде қан аралас қақырық қосылады.Қабыну процесі бүйрек жұмысын бұзып-альбуминурия,цилиндруриямен қосарланады.Диагностика.Карауда терісінің сұрлануы және бозаруы,тырнақтар мен еріннің цивнозы.Перкуссия кезінде дыбыстың қысқаруы,аускультацияда-тыныстың әлсіреуі,құрғақ ж/е ылғалды сырылдар.Қан анализінде айқын лейкоцитоз,лейкоцитарлы формуланың нейтрофильді ығысуы,СОЭ жоғарылауы.Кеуде қуысының рнгенографиясы мен рентгеноскопиясында трахеобронхеальді ағашпен байланыссыз өкпе абцесінде перифокальді инфильтрацияланған дөңгелек гомогенді қараюды көреміз.Гангренозды абсцесте ішкі жиегі әркелкі бухта тірізді болып көрінсе,жайылған абсцесте тиісті өкпе бөлігінің тотальді қараюын көреміз.Іріңдңкті босатқан соң тыныс алу жолдарында сұйықтық деңгейі(уровень) анықталады.Фибробронхоскопияда –эндобронхиттің таралуы мен айқындылығын анықтап микробиологиялық ж-е цитологиялық зерттеуге материал алынады.Емі:консервативті -1)цефалоспориндердің 3 поколениясы+аминогликозид(амикацин)+метронидозол;2)аминогликозид(амикацин)+клиндомицин; Фторхинолон 3-4-поколенияы+метронидозол Іріңдікті санациялау үшін постуральді дренаж жасаймыз және өкпелік қан кетудің алдын алу.Хирургиялық емге көрсеткіш:тоқтаусыз өкпелік қан кету.Зақымдалудың аумағына б-ты өкпенің лобэктомиялсы немесе толық алып тастау операциясы жасалады.Патологияның 2-өкпеге таралмауы үшінбаты 5-қабырға аралығынан алдыңғыбүйірлі торокотомия жолымен бронхтың эндоскопиялық окклюзиясын жасау тиімді б.т.лл 5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз.1 — aorta abdominalis; 2 — a. renalis sinistra; 3 — v. renalis sinistra; 4 — ureter sinister; 5 — v. cava inferior; 6 — a. mesenterica superior; 7 — ren dexter.6. Бел омыртқаның денесінің компрессиялық сынықтары. Жіктемесі. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіздер. Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіздер. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіздер. Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіздер.ЖАРАКАТТЫН МЕХАНИЗІ:Бел омыртка денесінің тура емес закымдалуларында болады:осьтік жуктеме,кенеттен немесе шамадан тыс бугілуі,омыртканың айналуы немесе жазылуы.Жаракаттын ерте кезеңінде ауырсынуға шағымданады,ауырсынудың қарқындылығы зақымдалған аймақта ғана емес көршілес жатқан жұмсақ тіндерге де Беріледі.Жарақат алған кезде физиологиялық иілімдерге көңіл аудару керек.Омыртқаның қылқанды өсінділерін пальпациялаған кезде ауырсыну байқалады.Науқасты қараған жағдайда қозғалысын шектеу керек.Пальпациялаған кезде ауырсынудан басқа сол аралықтың үлкейгенін байқаймыз.Бел омыртқасының сынығы кезінде ауырсыну ішке,алдыңғы құрсақ бұлшық еттеріне беріледі.Сынықтар кезінде кұрсақ алдыңғы қабырғаларында гематомалар түзіледі.Егер гематома симпатикалық нервтерді тітіркендірсе псевдоабдоминальды синдромға алып келеді. Халқаралық жіктемеге байланысты жіктеледі: А-тип бел омыртқаның денесінің компрессиялық сынықтары В-тип алдынғы және артқы комплекстің созылулық зақымдануы С-тип алдынғы және артқы комплекстің ротациялық зақымдалуы Сынықтары бойынша 1.Аскынган 2.Аскынбаган Негізгі клиникалық симптомдары:абсолютті симптомдары-ауырсыну,осьтік жүктеме,крепитация,деформация,патологиялық қозғалғыштық.Салыстырмалы симптомдарына-ауырсыну,зақымдалған жердің қызаруы,ісінуі т.б..Диагностикасы:Ең басты зерттеу әдістеріне рентгенологиялық зерттеу.Ол екі бағытта түсіріледі:алдыңғы артқы ,жанынан.Науқасты рентгенге түсірген кезде зақымдалған аймақ рентгенограмманың орталығында түсірілуі керек.Рентгенограмманы бағалап болғаннан кейін қажет жағдайда қосымша нақты мағлұмат алу үшін томограмма жасалынады.КТ – бұл сынықтың характерін ғана емес,рентген диагностикасында анықталмаған басқада ауыр зақымдауларда бейнелеп айқын көрсетеді.МРТ- бұл әдіс көбінесе омыртқаның мойындық бөлігінің зақымдары кезінде түсіріледіАлғашқы көмек-мойындық аймақты фиксациялаймыз,белдік аймаққа ауырлық түсірмеу үшін науқасты аз қозғаттып арнайы кушеттада тасымалданады.Емі-консервативті және хирургиялық болып бөлінеді.Консервативті емі:функциональды әдіс,бірмезетті репозиция корсет кию Хирургиялық емі:Юмашова-Силина методы бойынша омыртқаларды фиксациялайды.7. Туа біткен қысқа өңеш. Клиникасы. Диагностикасы. Емдеуі. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіздер. Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіздер.Өңештің қысқа бөлігі жабылған болады,кардиальды сфинктердің қызметінің бұзылысына байланысты,асқазан өңештік рефлюкс байқалады.Бұл ақауды брахиоэзофагус,асқазанның төмен түспеуі,асқазан сөлінің өңеш кілегейлі қабатына әсер етуіне байланысты,эзофагит,эрозия,ойық жара дамиды.Клиникасы:қан аралас құсық.стенозбен асқынғанда:дисфагия,регургитация,қоректенуінің бұзылысы байқалады.Диагностика:Тренделенбург қалпында барийді катетр арқылы асқазанға жіберіп толық толтырады,рефлюсте контраст өңешке қайта түседі,бұл кезде өңештің дистальды бөлігіндегі кілегейлі қабатын анықтауға болады.Эзофагоскопия арқылы өңештің қандай бөлігінде асқазанның кілегейлі қабаты бар екендігін анықтауға болады,бұл кезде стеноздың бар жоқтығын анықтайды,стеноздың жоғарға және төменгі бөліктерін жағдайын,анықтап бағалау керек,өңештің Рн метриясын жасайды.Емі:егер пептикалық стенозбен асқынбаған болса,антирефлюкстік ем қолданады.Ниссен және Коншен әдісі бойынша фундопликация жасалады, бұл операциялар гастроэзофагиялды рефлюкстің алдын алуға қолданады.Өңештің дистальды бөлігін асқазанның кардиальды бөлігі арқылы ұзарту,пилороспазмның алдын алу үшін пилоропластика жасалынады,пептикалық стенозбен асқыну кезінде гастростомия жасайды.8. Жіті синуситтер. Этиология. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Диагностика әдістерін тізіп көрсетіңіздер. Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіздер.тұмау, жедел катаральды инфекциялық аурудың асқынысынан болатын мұрын қойнауының қабынуы.Этиология:кариозды тістер, тұмау, аллергиялық ринит, жедел респираторлы вирусты инфекция, мұрын жарақаттары Клиникасы:38 гр дейін дене температурасының жоғарылауы, мұрын аймағында ауырлық сезімі, мұрын бітелуі(бир н/е 2 жағынан мұрын шырышының ісігі, насморк,әлсіздік, тәбетінің, ұйқының бұзылысы.Диагнос: клиникалық зерттеу, қарау, мұрын қойнауының рентгенографиясы, бас қаңқасының беттік бөлімінің комп томографиясы.Емі:1)консервативті2)хирургиялық 1.консервативті ем: тамыр тарылтатын препараттар:нафазолин, ксилометазолин,оксиметазолин.антибактериальды, қабынуға қарсы тамшылар. Мұрынды антисептикпен шаю (фурациллин, натрия гипохлорит).физиопроцедура, мұрын қуысын УФО,УВЧ. 2. Хирургиялық ем: Пункция.қойнаудан іріңді алып, шаю үшін жасалынады.Бұдан кейін антибиотик және қабынуға қарсы препараттарды енгізеді.Қазіргі кезде қойнауға прокол жасалғаннан кейін арнайы катетер койылып,қойнауды күнделікті шаюға мүмкіндік береді.9. Блефариттер. Этиопатогенезі. . Емінің негізгі принциптерін тізіп көрсетіңіздер. Алдын алу..қабақ шетінің қабынуы. Жай,қабыршақтанған, жаралы, мейбомды, демодикозды және ангулярлы формалары бар. Себептері: нашар сан.гигиеналық жағдай, ағзаның токсика аллергиялық жағдайы, инф.аурулардан кейінгі әлсіреу, АІЖ созылмалы патологиясы, глисталармен туындаған инвазия және саңырауқұлақтық зақымдалу, жас жолдары аурулары, анемия, авитаминоз, диабет, коррекцияланбаған рефракциянң аномалиясы, соз-лы конъюнктивиттер, рефракция бұзылыстары,паразитарлы аурулар,эндокринді бұзылыстар,медикаменттерді қолдану, жаман әдеттер,стресс,демодекс кенесі, т.б.Конъюнктива қуысында микробты флора орналасады.Ол белгілі бір фактор әсерінен қозып, кірпіктің түкті қапшығына,шеміршек және тер бездеріне енеді.Содан ол аутоиммунды сенсибилизация фонында қабынуға әкеледі. Диагностика:биомикросккопия,бактериологиялық зерттеу,ракқа күдік болса қабақ биопсиясы.Клиникасы:көзден көбікті бөлінділер,ауырлық сезім, ашу, қабақ қышуы, көздің тез шаршауы, жас ағу, гиперемия, мейбом безінде секрет көбеюі. Емі.Этиотропты(блефарогель,демалан); жергілікті (қабынуды басып,антисептикалық еріт-фурациллин 1:5000,сосын кептіріп, спиртпен майсыздандырады,антибиотикті маздер жағады.Конъюнктива қуысына новокаин,сулфацил-натрий,амидопирин еріт.тамызып, қабақтың шеттеріне 1% тетрациклин мазін жағады.).Қабынуға қарсы тобрадекс, макситрол,гидрокортизон; витаминотерапия,физиотерапия, жалпы жағдайды жақсартатын ем түрі,қабақтарға массаж жасау тағайындалады.Алдын алу. гигиена ережелерін сақтау(науқастың жеке орамал түрлері,жастығы болуы керек),сапасыз косметиканы қолданбау, көзді кір қолдармен ұстауға болмайды.10. Пиелонефриттердің жіктемесі. Пиелонефрит – бактериялармен, әсіресе ішек таяқшасымен шақырылатын тостағанша-түбекше жүйесі мен бүйрек паренхимасының қабынуы. Ол интоксикациямен өтетін ауыр инфекциялық ауру.Пиелонефрит жіктеледі: І. Локализациясы бойынша: 1) бір жақты; 2) екі жақты; ІІ. Туындауы бойынша : 1) біріншілік (асқынбаған), 2) екіншілік(асқынған) – бұрыннан бар урологиялық патологияның немесе гемодинамика бұзылысының фонында туындайды.ІІІ. Инфекциялық агенттің енуі бойынша: 1) гематогенді; 2) өрлеуші: 2а – несепағар қуысы арқылы; 2б – несепағар қабырғасы арқылы; 3) лимфогенді IV. Несепшығару жолдарының өткізгіштігі бойынша: 1) обструктивті; 2) обструктивті емес V. Морфологиялық белгілері бойынша: 1) жедел пиелонефриттің өзі:а/ серозды, б/ іріңді, в/некротикалық папилит деп жіктеледі; 2) созылмалы пиелонефрит: минимальды өзгерістермен, строма-клеткалық компонент, тубулостромальды компонент, строма-тамырлы компонент, бүйректің тыртықтануы немесе пионефроз. VI. Науқастың сипаты бойынша:1) балалық шақ пиелонефриті, 2)жүктілер пиелонефриті,3) қарттық пиелонефрит,4) қант диабеті кезіндегі пиелонефрит. VII. Қабыну фазасы бойынша:1) активті қабыну фазасы; 2) латентті қабыну фазасы; 3) ремиссия фазасы; VIII. Бүйректің жағдайы бойынша: 1) апостематозды пиелонефрит; 2) бүйрек карбункулы; бүурек абцессі; 4) бүйрек тыртықтануы; 5) пионефроз.

№ 7 нұсқа

1. 41 жастағы науқас дене қызуы 38⁰С Хирургиядан есеп жауабы. 1.Жедел парапроктит.2.Этиологиялық белгісіне байланысты, банальді (қарапайым), спецификалық және жарақаттан кеінгі деп жіктеледі.Қабыну процессінің активтілігіне байланысты-жедел, инфильтративті және созылмалы.Іріндіктердің, инфильтраттардың орналасуына байланысты-тері асты,шырышасты, пельвиоректальды және ретроректальды болып жіктеледі.Жылынкөздін ішкі тесігінің орналасуына байланысты-алдыңғы, артқы, шеткі. Жыланкөз сфинктерін жолына карай – интрасфинктерлі, транссфинктерлі, экстрасфинктерлі(I—Ivдарежесінде). Патологиялық процестің жайылуына қарай беткей ж/е терең. 3. Жыланкөз жолын болуында фистулография жасайды 4. Парапроктитті ашу, зақымдалған аналь криптасын жару, антибиотикотерапия, мазьді тампонмен орап-таңу 5. Жедел парапроктит: тері аты, шырыш асты, ишиоректальді, пельвиоректальді. Созылмалы парапроктит: тік ішектің интрасфинктерлі, транссфинктерлі, экстрасфинктерлі жыланкөзі (жартылай немесе толық).6.Жеке гигиенаны сақтау, тоңудан сақтану. 2. В₁₂ препаратына рецепт жазыңыз Rp.:Sol. Cyanocobalamini 0,01%-1 ml D.t.d. № 10 inamp. S. По 1 мл в/м 1 раз в 2 дня 3. Паранефральды блокада жасау әдісін кезеңмен жазыңыз. 1.Қолды антисептикпен оңдеу 2.Блокада жасайтын орынды аныктау. 3.Препараттын аты мен жарамдылық мерзімін карау—новокаин, новокаин пайызын дурыс таңдау. 4.Паранефральді блокаданың техникасы: ине шаншитын жерді аныктаймыз, тері бетіне катысты перпендикульярлы бағытта инені еңіземіз, новокаин ерітіндісін еңізіп инені жылжытып, кан тамырлырын закымдалганын тексеріп отырамыз.5.Новокаинді еңізіп отырғанда бүйрекмаңы кеңістікке откенде қарсыласу азаяды және ине паранефральді кеңістікте болғандатыныс алу актінде козғалады. Паранефральді кеңістікке 60-80 мл0,25% новокаин ерітіндісін жібереміз. Блокаданы екі жақты істейміз. 6.Асептикалық таңу салу. 4Аяқ артерияларының облитерациялық эндоартерииті.Этиология,патогенезі,клиникасы,диагностикасы,емнің негізгі принциптері.Облитерациялық эндоартериит-перифериялық қан тамырларының қабынып олардың облитерациясы мен ондағы қан айналысының бұзылып гангрена дамуына дейін әкелетін ауру.Эндоартериит жас және орта жас шамасындағы адарда кездесіп ,көбінде аяқ балтырының және табан артерияларында дамиды.Этиологиясы :перифериялық артериялардың спастикалық жағдайына алып келетін-темекі тарту(никотиннің тамыр тарылтқыш әсерінен),созылмалы интоксикация(қорғасынмен улану).Ұзақ уақыт суықта жүру,аяқтың үсіктерінен,иннервацияның бұзылуы(шонданай нервісінің созылмалы невриті),созылмалы нервтік-психикалық бұзылыстар,инфекциялық аурулар.Патогенезі:сырттан жоғарыда аталган этиологиялық факторлар ұзақ әсер еткенде қан тамырлардың спазмы салдарынан тамыр қабырғасының органикалық өзгерісі пайда болады.Спазм салдарынан vasa vasorum қысылып қан тамырлардың қоректенуі бұзылады және эндотелийдің деструкциясы болады.Ал эндотелий қабатынан айырылған қан тамырлар жұқарып онда тромбтар түзіледі.Ауырсыну салдарынан гуморальді өзгерістер – қан ұюдың жоғарылауы,гиперадреналинемия болып,тромб түзілу процесі үдейді.Түзілген тромб артерия саңылауын тарылтып облитерацияға әкеледі.Клиникасы:баяу дамып алғашқыда бір жақты зақымдалумен шектелуі мүмкін н-е екі аяқты да қамтиды.Клиникалық ағымында 3 сатысы бар:1.перемежающая спазм сосудов2.үдемелі трофикалық бұзылыстар,3.аяқ-қолдың гангренасы.1-сатыда:ауырсыну-алғашқыда тек жүргенде ,кідіріс жасап жүру(перемежающая хромота) болады.Саусақтардың парестезиясы,балтыр ж/е табан б/е-нің тырыспасы,аяқтардың суыққа сезімталдығының жоғарылауы.2-3 сатыда ауырсыну тұрақты болады ж/е интенсивті болуынан науқас аяғын мәжбүрлі түрде төмен түсіріп жатуға мәжбүр болады.Қарауда аяқ терісінің бозаруы мен цианозы,көгерген дақтар,құрғақ,түктердің болмауын көреміз.Пальпацияда Б/е-дің семуі,пульсацияның жогалуы,терісінің суық болуы.Оппель симптомы-аяқты көтерген кезде саусақтардың бірден бозаруы және қайта түсіргенде тері көрінісі “мәрмәр” сияқтаны,гиперемия байқалады.2-сатыда табан терісі жұқарып,құрғйды,дөрекіленеді.Тырнақтар деформацияланады.Тері сезімталдығы жоғарылап тез жарақаттанып жазылуы ткжклкді.3-сатыда аяқ саусақтарынан басталатын некроз байқалады.Диагностикасы:осцилография-тері темп-сын өлшеу,реовазография,капиляроскопия,артериография.Зақымдалған аяқ сүйегінін рент-да остеопороз,кортикальді қабатының жұқаруы.Емнің мақсаты:1)ауруға алып келетін факторларды жою,2)артерия спазмын шақыратын себептерді жою,3)артериялардың спазмын жою және коллатеральді қ.т-ды жақсарту арқылы қан айналымын реттеу.5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз

Онекіелі ішекпен бауырлық байлам. 1 — hepar; 2 — omentumminus; 3 — v. portae; 4 — r. dextera. hepaticaepropriae; 5 — ductushepaticus; 6 — a. cystica; 7 — ductuscysticus; 8 — ductuscholedochus; 9 — a. hepaticapropria; 10 — a. gastricadextra; 11 — a. gastroduodenalis; 12 — a. hepaticacommunis; 13 — ventriculus; 14 — pancreas; 15 — duodenum; 16 — colontransversum; 17 — вход в for.6.Менисктердің зақымдалуы.Негізгі клиникалық симптомдары.Менисктердің зақымдалуыбұл тізе буындарының ең жиі кездесетін жақым түрлеріне жатады. 80-90%менискттердің іштей зақымдалуы,10-20%сырттай зақымдалуы кездеседі.Ішкі мениск қозғалыссыз.Зақымдалу механизмі:олр тура және тура емес зақымдалулардан болады,көбінесе тура емес зақымдалулардан,кенеттен қозғалыс,аякка соққы,секірген кезде ,аяқпен кулаған кезде.Ең көп ротационды механизм кездеседі және жаншылу механизмі.Классификациясы:Локализациясы бойынша менисктің зақымдалу формасы: 1.Паракопсулярлы аймақ2.Аваскулярлы аймақДиагностикасы:Науқастың шағымдарын тыңдай отыра клиникалық диагноз қою қиындай түседі,себебі зақымдалған аймақта гемартроз болады.Нақты диагнозды созылмалы периодқа ауысқан кезде қояды(1апта немесе 1ай аралығында)сол кезде зақымдалған аймақтың қозғалысы шектеледі,буын беткейлерінің сәйкес келмеуімен көрінеді.Ерте диагностика жасау үшін УДЗ немесе МРТ көмегімен анықталады.Симптомдары:Блокада симптомы – сирақ және сан сүйектерінің ығысуы нәтижесінде менисктің сыртқа қарай таюы.Тағыда басқа симптомдары.Баспалдақ симптомы-Тізе буындарының кезеңді қайталамалы ауырсынуы, әсіресе жүк түскенде,жүргенде,секіргенде болады.Созылмалы синовит Шелчка симптомы сыртқы менискте кездеседі Байков симптомы 90градуска жазылу Штейман-Бухард симптомы сыртка қарай ротация кезінде ауырсынудың артуы және ішке 90градус бүгілу кезіндегі тізе буынының ауырсынуы «Калоши» Перельман симптомы

• Түрікше отыру симптомы аяқтарын айқастырып отырған кезде ауырсыну пайда болады Турнер симптомы 7. Балалардағы жарықтар. Жіктемесі. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіздер.Оперативтік емдеу тәсілі және көрсеткіш. Жарық бұл – алдыңғы іш қабырғасына іш қуысы мүшелерінің тері астына шығуын айтамыз.Басты себебі іш бұлшықеттерінің әлсіз болуы.балаларда кездесетін жарық түрлері:-шап жарығы,-кіндік,-диафрагма,бас ми жарығы,жұлын ми жарығы,вентральды ж\е ұрық шылбырының жарығы кездеседі.Ал жиі кездесетіндері кіндік ж\е шап жарықтары. Симптомдары:жарық бар аймақтың томпаюы,дискомфорттың болуы,ауырсыну,мазасыздануы,іштің кебуі,жатқан қалыпта томпаюдың жоғалуы,ас қорытылуының бұзылуына байланысты іш өтуі.Емдеу принципі:кіндік жарығын 1жасқа дейінгі балаларда массаж арқылы,егер бұл емге көнбесе хирургиялық ем қолданылады.Операцияда жарық құрамындағы заттар қайта орнына салынып гернепластикасы жасалады. 8. Жіті сыртқы отиттер. з. Жіті сыртқы отиттер есту жолымен(дабыл жарғағының) құлақ қалқанының жедел түрде қабынуы.Этиология:сыртқы есту жолы терісінің жедел бактериальды инфекция, имунды дефицит, жарақаттар, аллергия.Клиникасы:оталгия, құлақта ауырсыну жеңіл дәрежеден ауыр дәрежеге дейін,құлақ ішіндегі бітеліп немесе қысым жоғарылауы сезімінде болады, шу, қызаруы, құлақтан іріңді бөліністердің сыртқа шығуы, темпер-ң жоғарылауы, сыртықы қарауда: эритема, ісіну, сыртқы есту жолының тарылуы,іріңді, серозды бөліністер, Диагностика: анамнез, физикалық қарау, отоскопия, отомикроскопия, тимпанометриямикробиологиялық зерттеу. Емі:Сыртқы есту жолын тазалау, антибиотикотерапия кортикостероидтармен бірге. Қатты ісіну болғанда зонд арқылы,мақта марля көмегімен турунда енгізіледі.Турунданың шетіне дарилик заттарды тамшылатады.9. Клиникалық және физикалық рефракция туралы жалпы түсінік.Рефракция-лат.refringeren-сәулелерді сындыру деген мағынада қолданылады.Рефракция диоптрия деген өлшем бірлігімен өлшенеді.1 диоптрий-фокустың қашықтығы 1 метрге тең болады.Жарықтың сынуын- физикалық реф.деп аталады. Фокус д/з сәулелердің сынғаннан кейін қиылысу нүктесі.Көздің жарықты сындыру күші мен көз білігі арасындағы байланысы клиникалық реф.деп аталады.Оның 4 белгісі бар:1.Көз оптикалық жүйенің басты фокусының торға б/ты орналасады.2.Түрлі бағыттағы (параллельді, тоғысқан) сәулелердің көзге түсуі.3.Алыстағы анық көрінетін нүктенің орналасуы.4.Түрлі үлкейтетін шынылардың көзге әсері.Клин.реф-ң түрлері: эмитропия,фокус тордың алдында не артында орн/са аметропия (миопия, гипермотропия) деп аталады.Эмитроптылардың көз білігінің ұз-ғы 24мм. Эмитроптардың көздері тек параллельді сәулелерді сындырады.Миопия- басты фокус тордың алдында орналасады(мио-сығырайтып,опус-көру). Бұл ең күшті клиникалық рефракция болып табылады.Миоптың көзін жақсарту үшін шашыратқыш линзалар қолдануы керек. Гиперметропия-басты фокус тордың артында орналасады.Ол әлсіз рефракция.Бұл жағдайда параллельді, шашыранды сәулелерді жинап торға түсіре алмайды.Көз бөлігінің ұз-23мм аз.10. Жіті зәр шығарудың тоқтауында алғашқы көмек керсетудің алгоритмі. Куыкты катетерлеу- емдик жане диагностикалык максатта колданылады.Куыкты катетерлеген сон наукас бирден женилдейди. Катетер резеңке Тиманн катетері немесе эластикалық катетер қолданамыз. Қуықтың толу көлеміне қарай егер онда бір литрге дейін зәр жиналса,катетерлеу баяу жүргізіледі,себебі қатты қысым нәтижесінде қантамырлар тез кеңейіп қан кету қаупі жоғарылайды.Шыккан зар сипатына карап диагноз коюымызга болады.(уретранын стриктурасы, ботен денеси, закымдалуында катетеризация жасалмайды)Егер катетерлеу болмаса (уретранын стриктурасы, ботен денеси, закымдалуында ) онда шап устилик троакарлы катетеризация, иш кабыргасы аркылы енгизилген тутикшеден зарди шыгарады. Және де қуықты пункциялау жүргізіледі. Пункция жүргізілу алдыңғы ішқуысы жағына қасаға үстінен шығып тұрған қуыққа ине енгізу арқылы жасалады.Адекваттыантибактериальды, дезинтоксикациондыжанекабынугакарсы терапия. Егер кажет болсатолыгымен шока карсыжанегемостатикалыкшараларжургизеди. Куык сфиктеринин спазмында1. - 0,5-1мл 0,1% р/р атропина сульфата 2.- 2-4мл 2% р/ра папаверина гидрохлорид Куыкжыртылуларында, травмадажедел операция

№ 8 нұсқа

1. Қабылдау бөліміне 48 жастағы Жауабтар:1. Диагноз: пилоробульбарлы шекараның декомпенсирленген стенозы. Анамнезді ескере отырып бұл асқазан немесе 12елі ішек ойық жара ауруының асқынысы 2. науқастың жағдайы электролитты және су балансының бұзылысымен айқындалған.3. тез арадығы көмек инфузионды терапия 4.диагноз нақтылау үшін және стеноздың дәрежесін анықтау үшін фгдс биопсиямен және асқазан рентгеноскопиясын жасаймыз.5. оперативті ем. 6. науқасқа асқазан резекциясы жасалынады. Өте ауыр жағдай кезінде және декомпенсирленген стеноз кезінде асқазанға дренаж операциясы жасалынады-гастроэнтеростомия. 7. операция жасау тәсілі, ұзақтығы,өлшемі, стеноз дәрежесіне байланысты. 8. жағдайы жақсарған жағдайда, операциядан кейінгі болжам- қолайлы. 2. 50% анальгин препаратына рецепт жазыңыз.Rp.: Sol. Analgini 50%-1 ml D.t.d. № 10 in amp. S. По 1 мл в/м в при болях3. Плевра қуысын пункциялау әдісін кезеңмен жазыңыз. Науқасты алға қарай иіп , қолын көтеріп басына қоямыз. Қабырғааралық жұмсақ тіндерге жіңішке инемен новоканн ерітіндісін инъекциялаймыз. Пункция жасайтын системаны толтырамыз.соңғысы қысқарезинкалы түтіктен тұрады 15-20см гематрансфузия үшін.ол 2конюлямен жабдықталған, 1і-инемен байланыстырушы ,екінші-шприцпен. Қалың ине ұзындығы 10-15см, инемен шприц арасындағы резинкалы түтік ауаның плевродьды қуысқа кіріп кетпес үшін алдын аламыз. Түтікшені зажиммен қысамыз.сол қолдың үлкен және сұқ саусағымен теріні жанына қарай жылжытады және тесетін жер маңында фиксациялайды. Оң қолмен жоғарғы қабырғаның шетін сипалаймыз. Иненің плевра қуысына түсу түспеуі туралы яғни инеге қарсы әрекет кенеттен төмендегенге дейін. Плевра қуысына тек иненің түсуші қозғалысы ғана жүргізіледі.егер инені маңына бағыттаса, оны алдымен плевра қуысының қабырғасына тартамыз, кейін керекті жаққа бұрамыз. Инені плевральды қуыстан шығармаймыз, өйткені париетальды плевраның проколдары ауырады.егер осы жерде сұйықтық болмаса, қайталанып прокол басқа жерде жасаймыз. 1.Керекті құрал жабдықтар-жуан ине, резиналы немесе силиконды түтікше, шприц қарапайым не Жане, вакуумды аспиратор 2.Төмен жатқан қабырғаның жоғарғы шетімен пункция жасалынады 3.Жергілікті инфильтрациялы анестезия пункция жасайтын жерге жасаймыз 0,25-0,5проц, новокаин 4. Теріні тартып, инені тік бұрышты етіп кеуде қуысына пункциялаймыз. Сұйықтық жиналған кезде-7-8 қабырғааралықта ортаңғы немесе артқы қолтық асты сызықпен, пневматоракс кезінде-2-3 қабырғааралықта ортаңғы бұғана сызығымен,5.Плевра қуысына айқын көлемді выпот болған жағдайда барин аспирацияламаймыз өйткені ол жүректің выбросының төмендеуі не әкеледі..4.Сан жарығы-сан өзегінен шығып,шап байламының проекциясынан төмніректе орналасады.Этиологиясы жамбастың анатомиялық құрылымына байланысты болғандықтан ,сан жарығы әйелдерде көп кездеседі.Жетілуіне байланысты сан жарығы 3 сатыдан өтеді:бастапқы -жарықтық томпаю ішкі сансақинасынан шықпайды;каналдық-жарықтық томпаю тамырлар маңында болып беткей фасциядан шықпайдыж/е скарп үшбұрышының тері асты май қабатына енбейді;толық-жарық бүкіл сан каналынанөтеді.Бастапқы және каналдық сатысында анықтау қиын.Клиникасында шапта,іштің төменгі бөлігіндегі,санның жоғарғы аймағында жүргенде ж/е физ.жүктемеде ауырсыну.Толық сатысында –сан қан тамырларынан медиальді жерде жартылай шар түріндегі томпаю.Диагностикасы:клиникасына байланысты анықталады.Емі:оперативті-кіру жолына байланысты сандық және шаптық түрі бар.Бассини опер-сы.Операциялық доступ санның сыртқы саңылауынан.Тері шап байламына параллельді ж-е төменіректен жасалады.Семіз адам болса науқасқа жөтелуін н-е күшенуін сұрап жарықты анықтаймыз.Жарық қапшығын май тінінен ж/е фасциальді қабықшалардан тазартамыз.Жарық қапшыгын жоғары көтеріп ,тесіп , тігіп кеседі.Жарық қақпасын шап ж/е шат байламдарымен қосып тігеді.Сан венасын қыспай 3-4 жіп салады.Руджи-Парлавеччио опер.Тілік шап байламынан жоғары және парал-ді жасаймыз.Сыртқы қиғаш б-е-тің апоневрозын кесіп, шап аралығын тазартамыз.Көлденең бағ-та көлденең фасцияны кесеміз де жарық қабының мойнын тауып,ішіндегісінен тазартамыз,мойын аймағынан тігіп кесіп тастаймыз.Ішкі қиғаш, көлденең б/е көлденең фасция ж/е шат байламдарымен қосып тігеді.5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз Ответ на вопрос № 5 Жұмыртқа қосалқыларымен латеральды жағынан (по Р.Д.Синельникову). 1 — funiculus spermaticus; 2 — caput epididymidis; 3 — appendix testis; 4 — cauda epididymidis; 5 — sinus epididymidis; 6 — tunica vaginalis testis; 7 — f. spermatica externa; 8 — f. spermatica interna; 9 — m. сremaster 6. Кәрі жіліктің дистальды бөлігінің сынықтары. Жіктемесі. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп жазыңыз. Негізгі диагностика әдістерін тізіп жазыңыз. Емінің негізгі принциптерін тізіп жазыңыз.Кәрі жіліктің дистальды бөлімінің сынықтары (кәрі жіліктің тән жерден сынуы). Ажыратады: жазылған сынық – Коллис сынығы (сыртқа қайырылған қол басына тіреп құлаған кезде пайда болады) және бүгілген – Смит сынығы (ішке қайырылған қол басына тіреп құлаған кезде пайда болады). Қарағанда шанышқы тәрізді немесе үшкір басты деформация байқалады. Пальпация кезінде, осьтік жүктеме кезінде ауырсыну күшейеді. Білезік буынында қозғалыс шектелген және ауырсынады. Диагностикасы: 2 проекцияда рентгенография. Емі: ығысусыз болған сынықтарда: саусақ ұшынан бастап білектің жоғарғы үштен бір бөлігіне дейін гипстік лонгетамен бекітіледі. Ығысу болатын болса, жергілікті жансыздандырумен репозиция жасалады. Репозиция жасалмаса, оперативті ем жүргізіледі.7. Жасөспірім қыз баладағы жедел аппендициттің ажыратпалыЖедел аппендицит бұл-соқыр ішектің құрт тәрізді өсіндісінің қабынуы. Этиологиясы:нерв регуляциялық аппаратының бұзылуынан,бұзылысқа әкелетін факторлар:1.сенсибилизация(аллергиялық компоненттер-тағам,глисттер);2.рефлекторлы жол(асқазан,ішек,өт қабы аурулары);3.Басты тітіркендіргіштер(бөгде зат,нәжістік зат).Құрт тәрізді өсіндінің морфологиялық өзгерістеріне қарай:-катаральды,-гангренозды,-флегмонозды.Асқынулары:аппендикулярлы инфилтрат,дуглас абсцесі,пилефлебит,жайылған перитонит.Клин көрінісі:жедел аппендицит 12-16жас аралығындағы қыз балаларда жиі кездеседі,клиникалык көрінісі ересектердікімен бірдей болып келеді.Диагностикасы:анамнез жинау ж\е объективті қараудан бастайды,жедел аппендицитке тән симптомдар ситковский-науқасты сол бүйіріне жатқызған кезде құрт тәрізді өсіндінің ығысуына байланысты оң жақ мықын аймағында ауырсынудың күшейуі,Щеткин-блюмберг-сол жақ мықынды басып тұрып қолды алғандағы ауырсынуды айтады,Воскрисенский симптомы-науқастын киімін төмен қарай тартып үстінен қолды сырғанатқандағы ауырсыну.Кохер симп-эпигастрий кіндік кейін оң жақ мықын аймағына берілетін ауырсыну.Осы аталған симптомдармен қатар температураның жоғарылауы субфебрильді,құсу,жүрек айну,іш өтуі болады.Диф диагноз жүргізу үшін УЗИ,көлемді рентгенография,ректальды зерттеу.Пубертантты жастағы қыздар міндетті түрде гинеколог қарауынан өтуі қажет,өйткені жатыр қосалқыларының қабынулық ауралары,аналық без кистасы,жатырдан тыс жүктіліктің клин көрінісі ұқсас келетіндіктен.Емі.Негізгі емі хирургиялық,ену жолы Волкович Дяконов тәсілімен оң жақ мықын аймағын 3ке бөліп ортаңғысын тілу арқылы жүргізіледі.8. Мұрыннан қан кету. Мұрыннан қан кету (эпистаксис)-мұрын қуысынан белгілі себептерге байланысты қан кету.2 типі болады.1) алдыңғы 2)артқы. Кейде қан жоғары көтеріліп мұрынжас каналы арқылы қан көзденде шығады.Этиология: 2 топқа бөлуге болады.1) жергілікті2)жүйелі факторлар Жергілікті факторлар: мұрын жарақаттары, бөгде заттар, қабыну процесстер,анатомиялық деформациялар, мұрын қуысында ісіктер Жүйелі фактр:аллергия, артериальды гипертензия, дарілік заттардың жағымсыз әсерлері, алкогольды қолдану, қан аурулары, с және К витамин жетіспеуі, жүрек жеткіліксіздігі.Клиникасы:мұрыннан қан кету, анемияға алып келу мүмкін, көп мөлшерде қан кеткен жағдайда пульс жоғ-ды. Диагностика:алдыңғы риноскопия,Кисельбах жолын қарайды,алдыңғыда қан кету көп болмайды. Артқы бөлігінде қан кету көп мөлшерде кетеді.Тамырлардың орналасуына байланысты.Емі: Бірінші жағдайда қан тоқтатқанда, мұрын қанатынан саусақпен басады.Шүйдеге суық қояды.3-4 аралықпен,қан тоқтағанға дейін.Егер осы әдістен кейін қан тоқтамаса онда мұрын қуысының алдыңғы тампонадасы жасалынады.1% дикаин ер. және 0,1% адреналин ерітіндісімен шырышты қабықтарды сүртіп, йодоформ н/е гемостатикалық Васильев пастасымен марлелік тампонмен тампонада жүргізеді. Тампон қабатпен мұрын қуысының түбінен бастап енгізеді. Тағы да поролоннан н/е хирург-қ қолғаптан жасалынған эластикалық тампон қолдануға болады. 9. Кору даласының патологиялық өзгерістерінің түрлері, оның пайда болуы.Көру кең-ң 2түрлі дефектісі бар:көру кең-ң шегінің тарылуы(центрлі,локальды), көру функциясының ошақтық жойылуы(дақтар-скотомалар).Көру шегінің центрлі тар.-фиксация нүктесіне дейін жалғасуы мүмкін(түтіктік көру).Этио:органикалық(тор қабықтың пигменттенуі,көру нервісінің невриті мен атрофиясы,перифериялық хореоретинит,глаукоманың кеш стадиясы), функциональды(невроз, неврастения, истерия).Локальды-бұл көру кеңістігінің белгілі бір бөлігінің ғана тарылуы.Этио:көру жолдарының хиазма бөлігіндегі зақымданулар.Көру қызметінің ошақтық жойылуы болып табылады.Скотомалар- көру кең-ң ішкі бөліігінің локальды жойылуы б/т. Түрі: абсолютті-көру кең-ң қызметінің скотома аймағында толық жойылуы. Тағы да оң және теріс түрлері болады. Олар науқастың өзі н/е арнайы зерттеу әдістерімен анықталады.Скотоманың формалары доға, дөңгелек, сектор тәрізді болуы мүмкін.Фиксация нүктесіне байланысты скотоманың орталық, перицентрлік,парцентрлік,секторлы,перифериялық болып бөлінеді.10. Бүйрек шаншуында алғашқы көмек көрсетудің алгоритм. Науқас үшін толық тыныштықты қамтамасыз ету қажет.1.Емдік шараны жылытқыш ванналардан бастаған дұрыс (ыстық ванна немесе бел аймағына жылытқыштарды қою. Бұл шаралармен қатар шаншуды басу үшін және зәрдің шығуы реттелуі үшін ауырсунуды басатын және спазмолитикалық препараттарды енгізеді : 5 мл баралгин тамыр ішіне баяу, 1 мл 0,1% р-ра атропин мен 1 мл 1—2% промедол ерітіндісін тері астына. 1 мл 0,2% платифиллин ерітіндісін тері астына, 2—4 мл 2% но-шпы ерітіндісін бұлшықетке енгіземіз.2.Жоғарыда аталған шаралар негізінде эффект болмаса, 10—15 мин кейін наркотикалық пркпараттарды енгіземіз: морфин, промедол, пантопон 1—2 мл п/к. 3.Негізгі назар аударатын жағдай жылытқыш ванналар мен наркотикалық заттарды қолдану құрсақ қуысының жедел патологиясының жоқтығына көз жеткізе отырып орындау қажет.4.Тас несепағардың жамбас бөлігінде орналасса, ұрық шылбыры маңында− ерлерде, жатырдың жұмыр байламы маңында –әйелдерде 40—60 мл 0,5% новокаин ерітіндісімен Лорин — Эпштейн бойынша блокада жүргізіледі. Егер тас несепағардың жоғары бөліктерінде орналасса,Школьников бойынша жамбасішілік новокаинді блокада жасауға болады. Вишневский бойынша паранефральді блокада жасау ұсыныла бермейді,себебі қысым жоғары болып тұрған бүйрек капсуласын жарақаттау қаупі жоғары.5.Жоғары аталған терапия негізінде эффект болмаса,науқасты жедел түрде хирургиялық не урологиялық бөлімге госпитализациялау қажет. Ол жерде несепағардың катетеризациясы, пункционды нефростомия, оперативті ем қолданылады.6.Егер науқаста жедел пиелонефрит болса,онда ешқандай жоғары ұсынылған шаралар қолданылмайды,науқас тез арада стационарға жеткізіліледі.

№ 9 нұсқа