36.Городской общественный транспорт

Трамвай. Гіст. трамвая на тэрыторыі Бел. пач. ў Віцебску. Да 1924 году на маршруты выпуск. 10 маторных і 6 прычапных вагонаў. У 1928 г. былі зашклёны пляцоўкі вагонаў. У дав. час трамвай быў пушчаны і ў Мінску. У к. 1940-х гг. Віц. і Мін. дэпо атрымалі двухваг. трамв. цягнікі КТМ-1(одностор. моторный двухосный высокопольный трамв. вагон; имели металлический несущий каркас и несущую подоконную балку.) з суцэльнаметалічным кузавам. У 1950-я гг. у дэпо паступалі вагоны МТВ-82 («моск. трамв. вагон»; кузов был удлинён на две стандартные оконные секции, благодаря чему пассажир-сть трамвая увелич. до 120 мест; двери створчатые двухсекц.; в вагон устан. мягкие сиденья диванного типа), а з 1961 г. – КТМ/КТП-2 (моторный двухосный трамвай с цельнометал. кузовом и прицепной двухосный трамв. вагон; Кузов имел достаточно простую форму, крыша изгот. из стеклопластика; Двери ширмового типа распол. в пер. и заднем свесе кузова; Изнутри кузов отделывался фанерой и покрывался лаком). У к. 1970-х гадоў і ў 1980-я ў бел. гарады паступалі трамваі Рыжскага вагонабуд. заводу РВЗ-6 (кузов - стальной сварной каркас обшитый алюмин. листами, на верх крыши настилалось резиновое покрытие; Изнутри кузов обшивался отделочной лакир. фанерой, в вагонах позднего выпуска внутр. обшивку стали делать из пластика; Сиденья мягкие, диванного типа). З 1984 па 1991 г. ў трамв. дэпо масава паступалі якія працуюць і цяпер чырвоныя трамваі КТМ-5 (корпус - стальной сварной остов, обшитый сбоку стальными листами, пластик. эл-ты торцов и крыши; сиденья — мягкие раздельные). У апошнія гады ў трамв. паркі сталі масава паступаць вагоны бел. вытворч. АКСМ-60102 (односекц. вагон, трёхдверный; кузов цельнометал., теплоизоляция кузова; Двери — двухстворчатые, выдвижного типа; пассаж. сиденья — раздельного типа, мягкие, из пенополиуретана, обтянуты моющимся материалом). Першыя такія трамваі з’явіліся ў 2005 году. Тралейбусы. 1-я тралейб. лінія на Бел. была адчыненая ў Мінску 1952 г. Першай і да 1960 гады адзінай мадэллю мінскага тралейбуса быў МТБ-82Д (высокопольный троллейбус средней вместимости; кузов - сварной остов из гнутых профилей различных толщины; изнутри кузов обшивался отделочной фанерой; дощатый пол настилался на раму и покрыв. резиновым покрытием; мягкие сиденья диванного типа; два дверных портала, ширмовые).

У 1960 г. у Мінску з’явіліся новыя тралейбусы мадэлі ТБЭС-ВСХВ. Здавалася, што гэтыя тралейбусы поўнасцю складаліся з празрыстых плоскасцяў і вокнаў. Гэта тлумач. тым, што СВАРЗы былі экскурс. машынамі. У 1962 г. Мінск атрымаў 1-ыя тралейбусы новай мадэлі ЗИУ-5. Гэты тралейбус быў больш прасторным і светлым, чым МТБ, аднак адрозніваўся даволі сціплым дызайнам. У 1970-я г. адкрыўся тралейб. рух і ў іншых бел. гарадах, у тым ліку Гомелі, Магілёве і Віцебску. Тралейбусы ЗИУ-9 (сварной корпус монтир. на стальном каркасе; корпус имеет три двери — одну узкую и две широкие, двери ширмовые) сталі курсіраваць у Віцебску. З пач. 1990-х г. у горад паступалі бел. тралейбусы мадэлі АКСМ-101, выпушч. ў Менску. У к. 1990-х г.мадэлі другога пакалення АКСМ-201 (можно встретить и сейчас. Бело-голубые). З 2006 гады ў Віцебск паступаюць низкопольные тралейбусы АКСМ-321 (современная модель). Аўтобусы. Аўтобусы сярэдзіны 1920-х былі выключна імпартным. Хадзілі ангельскія "Лейланды", амер. "Форды", італьянскія "Фиаты", герм. "Маны", франц. "Рэно", аўстр. "Штайры". Усё гэта былі невял. машыны, разліч. на 20-40 пасажыраў. У к. 20-х у бел. гарады пачалі паступ. 1-я айч. аўтобусы - 12-мясц. маск. АМО-Ф15, а ў 1931-м - больш ёмістыя яраслаўскія Я-6. З 1935 гг. ў гарадах працавалі ў асн. маск. ЗІС-6. Усе яны абслуг. кандуктарамі, пасадка ў аўтобус вырабл. толькі праз заднюю дзверы. Вынік. па лініі, аўтобусы спын. па патраб. дзе заўгодна. Пачын. з 1948 г. Масква пачатку забясп. бел. гарады найноўш. аўтобусамі ЗІС-154, чый дызайн быў скапіяваны з амер. аўтобуса, з 1950-го яе замяніў ЗІС-155. Новыя "пазики", ПАЗА-652, ужо мелі вагонную кампаноўку, і вышлі на гар. маршруты ў канцы 50-х. У 1959 г. у бел. гарады пач. паступаць новыя гар. аўтобусы ЗІЛ-158 (2 двери). У 1968 г. на вуліцы вышлі нябачана элегантныя і ёмістыя па тых часах імпартныя аўтобусы. Вугорская марка "Ікарус". "Гармонікі" гэта былі 4-дверные двухсекц. "Ікарусы-180", белыя з шыр. чырв. паласой па кузаве. Прыкл. ў 1971-1972 гадах у бел. гарадах з'явіліся і адзінарныя вар-ты "гармонікаў", 3-дверные "Ікарус-556". У 1969 г. у бел. гарады паступ. новыя аўтобусы ЛИАЗ-677 вялікая ёмкасць – 80 ч-к. З 1980 г. у гарады паступіла палепшаная версія ЛИАЗ-677М. Да сяр. 1990-х гадоў Бел. купляла падтрым. аўтобусы Ікарус-260 і Ікарус-280. У 1995 годзе з’яўл. айч. аўтобусы МАЗ-104. 1999- 2000 - МАЗ-152. Пасля 2005 МАЗ-152А.