1. Изобар картасы дегеніміз не?

А) Температура өзгерісін көрсететін карта.

В) Қабат бойымен қысымның таралуын көрсететін карта.

С) Қабат жасының өзгеруін көрсететін карта.

Д) Қабат тереңдігін көрсететін карта.

Е) Қабаттың тепе-теңдік жағдайын көрсететін карта.

2. Қабат температурасы арқылы біз қандай қасиеттерді анықтаймыз?

А) Ұңғыма тереңдігін анықтаймыз;

В) Таужынысының кеуектілігін анықтаймыз;

С) Қабаттағы мұнайдың, судың, газдың құрамын, қабат тәртібін, жерасты суларының қозғалу динамикасын, кеніштердің қалыптасу жағдайын анықтаймыз;

Д) Түптік қысымды анықтаймыз;

Е) Шеттік және табандық сулар ағыннын анықтаймыз.

3. Геотермиялық саты дегеніміз не?

А) Төмендеген сайын таужынысы температурасының 1°С өсу ара қашықтығын айтамыз;

В) Жоғарлаған сайын таужынысы температурасының 10°С өсу ара қашықтығын айтамыз;

С) 1000 метрге тереңдеген сайын температура өсуін айтамыз;

Д) Қысым өсу арақашықтығын айтамыз;

Е) Қысым мен температура байланысын айтамыз

Қолданылған әдебиеттер

1.Долицкий В.А.,Гришин Ф.А.Промысловая геология нефти и газа.Методическое руководства к лабораторным раотам.-М:1965:

2.Гординскйй Е.В.Методическое руководство к лабораторным работам.-М:1965

3.Алешечкин О.Н.,Клолтухин А.Г.Графические по данным бурение нефтяных и газовых скважин.-Саратов:изд:Саратовского университета,1970;

4.Жданов М.А.,Гординский Е.В., Ованесов М.Г. Основы промысловой геологии газа и нефти.-М:Недра, 1975.

Тәжірибелік жұмыс №15 Зерттеу көрсеткіштері бойынша игеруді анализдеу

Мазмұны:

1. Ығыстыру арқылы алу коэффициенті

2. Ығыстыру коэффициентін анықтау

Жұмыстың мақсаты: Студенттерге ығыстыру коэффициентін анықтауды үйретіп, жұмысты орындау.

1. Мұнайды ыстык сумен ығыстыру

Еліміздің барлық кен орындарының 25%-ке жуығын құрамы жоғары парафинмен және шайырлы заттармен сипатталтын мұанйы аномальды қасиеттерге ие мұнай кен орындарынан жатқызуға болады. Бұл кен орындарда мұнайдың 20%-ке жуық қоры жинақталған. Осындай кен орын-н игеру барысында қабат қысымын ұстаумен қатар қабат температура-на да назар аудару қажет. Бұл үшін қабатқа ыстық сұйық айдау ұсынылған.

Ыстық су айдау кезінде мынаны байқауымызға болады, яғни су басқа сұйықтарға қарағанда масса бірлігіне келетін жылу мөлшерін анағұрлым көп тасымалдай алады.

Қабатқа айдалатын су жалпы жыныстармен және ондағы қабат суларымен байланысқа түскен кезде суйды.

Қалыптасқан процесс барысында негізгі жұмыс аймағын екіге бөледі.

1-аймақтың әрібр нүктесінде темпер-ра үздіксіз өседі, бұл қалдық мұнайға қанығушылықтың төмендеуіне әкеледі.

2-аймақта мұнай сумен ығыс-ды, оның температурасы қабат темпер-мен бірдей. Берілген нүктедегі мұнайға қанығушылық уақыт өте төмендейді және беліглі бір жағдайда 2-ша аймақ темпер-на тәуелді қалдық қанығушылыққа жетуі мүмкін.

Айдау скв-ң түбіндегі су темпер-ын А.Ю. Намиот форм-сы бойынша анықталады.

2. Мұнайды бумен ығыстыру

МБЫ- қаб. мұн. бергіш. арттырудың едәуір кең таралған әдісі болып саналады, яғни тұтқыр-ы жоғары мұнай-ды ығыс-у кезінде ол басқа әдістермен салыстыр-да белгілі бір артықшылықтарға ие.

Бұл процесте бу тұтқырлығы жоғары және температурасы төмен мұнайлы жер бетінде орналасқан бу айдау скв-ы арқылы айдалады. Бұл скв-р мұнайлылықтың ішкі нұсқасына орн. Үлкен жылусыйымдылыққа ие (5000 кДж/кг астам) бу, 230⁰С –де ыстық судан 3-3.5 есе жылуы көп болады. Сондықтан бу қабатқа едәуір мөлшерде жылу энергиясын қабатты жылытууға және салыстырмалы тұтқырлықты азайту және судың, мұнайдың және газдың ұлғаюына жұмсалады. Бұл процесс қабатта үш аймақ пайда болады.

1. Айдау скв-ы төңірегіндегі бу аймағы оның тем-сы бу t-нан кондесац-ң басталу t-на дейін өзгереді(400-250⁰C). Бұл кезде мұнайдан жеңіл фракциялардың бөлінуі байқалады(дистиляциясы) және оларды бумен қабат бойымен тасымалдау, яғни бу мен мұнайдың жеңіл фракцияларын біріккен фильтрациясы жүреді.

2. Ыстық кондесат аймағы оынң t-cы конден-я t-нан(200⁰C) қабат t-на дейін өзгереді, изотермиялық емес мағ-ы конденсат жеңіл фракциямен мұнайды ығыстарды.

3. Жәлу әсері қамтымаса бастапқы қабат t-сы аймағында, бұл аймақта мұнай қабат суымен ығыстырады.

Мұнай бумен ығыс-у нег-і біртекті үлгі ұзындығы тем-ң(T) және қанығушының(S)таралуы.

Блис-тест