2. Кенішке су айдау процесін жоспарлау

Су арынды режим (САР) кезінде тұтыну нұсқасы деп - айдау ұңғысы орналасқан сызықты немесе шеттік судың нұсқасын айтамыз. Ал, газ арынды режим (ГАР) кезінде тұтыну нұсқасы деп газ-мұнай шекарасының контактысын қабылдауымыз мүмкін. Қатарлардағы ұңғылардың шығымы тұтыну нұсқасы мен ұңғылар арасындағы қысымның тұрақты төмендеу сақталған кезде өзгеріп отырады, бұл қозғалыстағы сұйық ағынның жалпы кедергілерінің өзгеруіне себепкер болады.

Келтірілген тұтыну нұсқасының есептеуін көрсетейік

Дөңгелеген қорлар үшін:

шығымның орташа мөлшерін бағалау үшін мына формуланы қолданамыз:

q_ср= 

мұндағы:

R_к – тұтыну нұсқасының радиусы

R_н – бастапқы мұнайлылық нұсқасының радиусы

R–ағымдағы(қозғалыстағы) мұнайлылық нұсқасының радиусы

R_б – ұңғылар батареясының радиусы

Қандай да болмасын кез-келген уақыт сєтіндегі батареядағы мұнай шығымы. Келесі формула арқылы есептеледі:

q_н= = (10)

q= (10.1)

Мұнайлылық нұсқасының орын ауыстыру (жылжу) жылдамдығы:

W=- = = (10.2)

мұнда, 2rhm - қимыл кесіндісі (живое сечение).

4-теңдеудегі айнымалыларды бөле отырып уақыттың өзгерісін табайық:

dt=- = (10.3)

5-теңдеуді 0-ден T-ға дейін жєне r_н -r_б интегралдайық. Сонда келесі теңдеу табылады.

T= (10.4)

Келтірілген тұтыну нұсқасы бойынша өнімді алу мерзімін анықтаймыз:

T= (10.5)

6 мен 7 –теңдеулерін теңестіріп мына формуланы анықтаймыз:

Қысқарта келіп мынаны анықтаймыз:

ln

(10.6)

Жекелеген жағдайда

Егерде н=в, rо=rк (10.7)

Газ арынды режим үшін в=г <<< н:

(10.8)

Жолақ тєрізді кеніштің келтірілген тұтыну нұсқасын есептеу

1-айқын тұтыну нұсқасы

2-келтірілген тұтыну нұсқасы

3-бастапқы мұнайлылық нұсқасы

4-ағымдағы мұнайлылық нұсқасы

5-галерея (пайалану ұнғыларының бірінші қатары)

Мұнайлылық нұсқасының орын ауыстыру жылдамдығы

(10.9)

; (10.10)

; (10.11)

; (10.12)

(10.13)

16-шы мен 17өші теңдеулерін теңестіре отырып мына L_о-ды табамыз

; (10.14)

Жекелеген жағдайда

a) ; L_о=L_к; (10.15)

б) ) << ; ; (10.16)

Қабаттың еңкейуін ескеру

Егерде, қабаттың құлау бұрышы 2-кі градустан аспаса онда,ол көлбеу деп қабылданады. Есептер қабаттың иілімін ескеруінсіз ақ жүргізіледі. Қабаттың құлау бұрышы 2⁰ градустан үлкен болған кезде қабатттың еңкейуін ескереміз, яғни есептеу келтірілген қысымды енгізу жолмен жүргізіледі.

(10.17)

мұндағы:

P - қабаттың берілген нүктесіндегі ақиқат қысым;

h – қабаттың берілген нүктесіндегі белгіленген шартты есептеу жазықтығынан (приведенный горизонтальный) асып түсіу;

ρg –сұйықтың меншікті салмағы.

Есептеу жазықтығы ретінде әдетте режимде су-мұнай шегарасының бастапқы (ВНК) жағдайының белгісін таңдап алады. Есептелген варианттар үшін ұңғыларды тиімді орналастырады.

Жолақ тєріздес кеніштер

Қатарлардың бір-бірлеп жұмыс істеу жағдайы кезінде қатарлардың ара- сындағы қашықтық бірдей болуы керек, яғни а₁=a₂=a₃=……….а_n =a

мұндағы:

d – бір жақты арын кезіндегі кеніштің ені

N – кеніштегі қатарлар саны

а₁ – мұнайлылық нұсқасынан 1-ші қатарға дейінгі қашықтық

а_n - соңғының алдындағы қатардан соңғыға дейінгі қашықтық

а – қалған қатарлардың арасындағы қашықтық.

Екінші жағдай егерде екі қатар бойынша қатарлардың бір мезгілде жұмыс жасауы кезінде қатарлар арасындағы қашықтық бірдей болуы керек. Бірінші жєне соңғы қатар бөлек ерекшелікке ие. Олар үшін формула пайдалануын көрсетейік:

a₂=а₃=а₄= ... =а_n-1

а₁=1,05a; a_n=0,95a;

a₁+а₂+а₃+ ... +а_n = d ескере отырып,

1,05a + (N-2)a + 0,95a =aN = d; jcslfy a=d/N;

Үшінші жағдай, егер жолақ тєріздес кеніште бір уақытта үш қабат жұмыс істейтін болса, онда басқа коэффициент болады:

a₁=1,14a ; a_n=0,98a a₂=a₃= … =a_n-1 =a

, яғни 1,14а +(N-2)а+0,98а

осыдан

Қатардағы ұңғылар арасындағы ара қашықтықты 2δ_i деп белгілелік 2δ_i мєні 1-ші номограмма бойынша анықталады (сурет 1)

Осы - өрнегінің есептеу шамасы бойынша 2δ_i –ді табамыз жєне сол арқылы ұңғы санын анықтаймыз.

Бірінші жағдайда ұңғылар саны барлық қатарда бірдей есептеледі.

N = B/2δ.

Екінші жағдайда (қатарлар 2 қатар бойынша бір мезгілде жұмысқа беріліп жасаған кезде) ұңғылар арасындағы қашықтық 1-ші мен соңғы қатардағы ұңғылардан басқаларының бєрі бірдей.

2δ₂ = 2δ₃ = 2δ₄…..2δ_N-1 = 2δ

n₂ = n₃ =…….= n_N-1 =

тең болады осы қатарлардағы ұңғылар санын анықтайды. Содан соң бірінші және соңғы қатарлардағы ұнғылар санын анықтаймыз.

n₁=0,88n; және n_N=1,36n

Бірінші және соңғы қатарлардағы ұнғылар арасындағы арақашықтық мынадай болады:

2δ₁ = B/n₁; және 2δ_N = B/n_N;

Үшінші жағдай, егер жолақ тәріздес кеніштерде бір уақытта қатарлар үшеуден жұмыс істейтін болса, онда келесі формуланы пайдаланған жөн.

n = n₂ = n₃ =…….= n_N-1 = ;

n₁=0,87n; және n_N=1,64n; сонда

2δ₁ = B/n₁; 2δ_N = B/n_N;

Блис-тест