32. Ақпараттық жүйелер технологияының бүгіні мен болашағы. Ақпараттандыру тәжірибесі және перспективті идеялары.

Ақпараттық технологиялардың даму тенденциясы

• Ақпараттық өнімдерді (қызметті) күрделендіру.

• Сәйкестікті қамтамасыз ету.

• Аралық звеноларды жою.

• Глобализация.

• Конвергенция.

Ақпараттық технологияның даму кезінде бір-бірін күшейтетін және бір-бірімен байланысқан бес ақпараттық тенденция пайда болады:

• Ақпараттық өнімдердің күрделенуі

• Сәйкестікті қамтамасыз ету

• Аралық есеп звеноларын жою

• Ауқымдылық

• Конвергенция

• Ақпараттық өнімдердің күрделенуі

Ақпараттық технологияда екі бөлімді ерекше атап өтуге болады:

• ақпараттық өнімді сұраныс бойынша сұрыптау мүмкіндігі;

• осы ақпараттық өнімді қолайлы уақытта және пайдаланушыға ыңғайлы түрде жеткізу әдістері.

Ақпараттық өнімнің өзі кейбір ақпараттық мазмұнды пайдаланушы қолдануына әкелетін спецификалық қызмет түрінде болады. Ақпараттық өнім – бұл жалпы түрде «жіберу» және ақпаратты жеткізу.

• Хабарлаудың құндылығы – ақпарат және білім – олардың көмегімен табиғатта және қоғамда ағымды процестерде көрінетін шексіз жаңа мүмкіндіктерді ашады. Қоғамның жинақталған ақпараттық ресурсы – оның тиімді экономикалық активтілігінің кілті.

• Біріктіруді қамтамасыз ету

Ақпаратты ұсынушылар және пайдаланушылар үшін ең басты технологиялық мәселе біріктіруді қамтамасыз ету - әр түрлі ақпараттарды еркін алмастыру мүмкіндігі болып табылады Программалық, аппараттық және ақпараттық компоненттердің стандарттауына күш салу сыртқы формаларды бірыңғайлауды қамтамасыз етеді, бірақ олардың мазмұнын емес. Соның көмегімен программалық-техникалық әдістердің конфигурациясын өзгертуге және әр түрлі ақпараттарды жіберу мен сақтауды қамтамасыз етуге болады. «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасына» сәйкес прогрессивті технологияларды және оқыту жүйелерін жасау мен енгізу жоғары білім берудің даму шарттарының ажырамас бөлігі болып табылады.

Ақпараттық технологиялар дамуының белсенділігінің артуы мен олардың қоғам салаларына тереңінен енуі дайын өнімдерді, интеллектуалды міндеттерді жеңілдетудің сапалы дамуын талап етеді. Жаңа технологиялардың оқыту процесіне енгізілуін студенттің шығармашылық, интеллектуалды дамуын арттыру деп түсінеміз. Толық жетілген жасанды интеллект құру адамзат алдына қоғамның барлық бағыттарында жаңа мүмкіндіктер береді. Жасанды интеллект – мақсаты қолданушыға компьютер көмегімен өз мәселелерін шешуге мүмкіндік беретін аппараттық–бағдарламалық құрал жасау болып табылатын информатиканың бір саласы болғандықтан, жасанды интеллектуалды жүйелер құрудан және оларды игеруде сапалы білім беру бүгінгі талап. Даярлау – қандай да бір сала бойынша қажет білім беру, оқыту болса, ал жетілдіру – білімді, шеберлікті арттыру, артық жасау. Сонда бұл екі процесс барлық жаңашылдықтарды оқу процесінде ескеру керек екендігін меңзейді.

Қазіргі уақытта әлемнің барлық елдері қандай да болмасын деңгейде ақпараттандыру процесін жүзеге асырып жатыр. Ақпараттандырудық қате таңдалған стратегиясы немесе оның жеткіліксіз динамизмі және мобильділігі елдің өміріндегі барлық салаларында нақтылы, сондай – ақ қөатерлі өзгерістер болуына әкелуі мүмкін. Ең алғашқы ақпараттандыруды бастаған ел бұл – АҚШ. Әдемнің өнеркәсібі дамыған басқа елдері бұл бағыттың басымдығы мен одан құтылмастығын түсініптез бейімделді. Сонымен қатаркомпьютерлер мен телекоммуникация құралдарын енгізу темпін, АҚШ нарығынан шығара, жоғарылата бастады. ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір. Білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу тәрбие үрдісінің бардық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарылатуды көздейді.

БҰҰ – ның шешімімен «ХХІ – ғасыр ақпараттандыру ғасыры» деп аталады. Қазақстан Республикасы да ғылыми – техникалық прогрестің негізгі белгісі – қоғамды ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне енді.

Ақпараттық қоғамның негізгі талабы – оқушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, логикалық – құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық технологияны өзіндік даму мен оны іске асыру құралы ретінде пайдалану дағдыларын қалыптастырып, ақпараттық қоғамға бейімдеу.

Білім беру жүйесін ақпараттандыру – берілетін білім сапасын көтеруді жүзеге асыруға бағытталған үрдіс,яғни еліміздің ұлттық білім жүйесінің барлық түр/нде кәдімгі технология/ды тиімді ж/е компьютерлік ақпараттандыру технология/на алмастыру,оларды сүйемелдеу ж/е дамыту,нақты жүзеге асыру шара/ы.

33. Ақп-қ жүйе/ді интег-у теориясының даму болашағы мен тенденциясы

Қазіргі таңдағы халықаралық қатынастардағы интеграциялық үрдістер әлемнің даму тенденциясы мен заңдылықтарының негізі болып табылады. XXI ғасырда әлемдік және аймақтық мәселелерді бірлесе шешу интеграция мен ғаламдану үрдісінің талабымен байланысты болып отыр, яғни ешқандай мемлекет өз мәселе/ін жеке шеше алмайтындығын көрсетіп отыр. Шындығында бүгінгі таңдағы бүкіл әлемді интеграциялық бірлестік/, одақ/ ж/е топтарының жиынтығымен түсіндіруге болады. Соның ішіндегі ең маңызды интеграциялық бірлестік Еуропалық Одақ болып отыр. Еуропалық интеграция халықаралық үрдістердің дамуына әсер етуші ретінде халықаралық қатынастар дамуының объективті құрылымдық негізі, ал әлемнің саяси жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады. Сонымен қатар Еуропалық интеграция бүгінгі таңдағы ең дамыған интеграциялық үрдіс ретінде қарастырылады. Экономиканың, қоғам мен мемлекеттің неолибералды моделі әлем мемлекет/ін кей жер/де – ерікті түрде, ал кей мемлекет/де қанатты зымырандардың көмегімен олардың арасындағы шаруашылық байланыс/ды терең интеграциялауға итермелейді. Соңғы онжылдықта бұл интеграциялық үрдістер бұрынғы социалистік лагерьдің, Ресейдің ж/е ТМД басқа ел/ін қоса алғандағы мемлекеттерді де қамтып-ақ алды. Посткеңестік кеңістіктегі интеграцияланған экономиканы құрудың көңілден шықпаған қорытындылары көрсеткендей, бұл үрдісте тек көрінбейтін қолға, нарық стихиясына ғана сүйенуге болмайды ж/е эконом-қ интграциядағы жетістік/ көптеген күрделі мәселе/дің терең ғылыми сарапталуына байланысты. Шетелдік тәжірибе, яғни интеграциялық үрдіс/ді соңғы онжылдықта емес,кем дегенде жарты ғасыр бұрын жүзеге асыруға кіріскен ел/дің тәжірибесі КСРО-ның бүкіл халықтары үшін үлкен мәнге ие. Латын Америкасында дамудың қазіргі динамикасы мен ары қарайғы дамудың перспективасына жартығасырлық тарихы бар аймақтық және субаймақтық интеграцияның әртүрлі үрдіс/і айтарлықтай әсер етеді. Қазіргі заманда бұл үрдіс/дің ең басты мақсаты континенттің елдеріне қазір қалыптасып жатқан халықаралық экономикалық қатынас/ң жаңа даму жүйесі мен тұтас жалпы әлемдік экономикалық кеңістікте өз шаруашылық потенциалына сәйкес орынды бекіту болып табылады. Әрбір ұрпақтың техниканы меңгеруі, кезекті технологиялық даму одан әрі диверсификацияланған шаруашылық кеңістігін талап етеді, оны ұйымдастыру ірі капиталды жұмсаумен байланысты. Қуатты эконом-қ кешенді ұйымдастыру қажеттілігі жеке фирма/ды, ірі корпорация/ды, ұлттық мемлекет/ді, енді олардың аймақтық топ/ын да өз ресурс/ын обективті түрде біріктіруге итермелейді.Эконом-қ интеграция –қазіргі Латын Америкасының едәуір өткір, өзекті, сонымен қатар күрделі де қарама-қайшылықты мәселе/інің бірі. Бұл мәселе біздің ғасырымыздың ортасынан бастап, бірақ ХХ ғасырдың соңғы ширегінде, яғни АҚШ, Канада, Мексика ж/е Оңтүстік конустың жалпы нарығының қатысуымен еркін сауданың Солтүстікамерикандық зонасының қалыптасуымен ж/е 1991ж Аргентинаның, Бразилия, Парагвай ж/е Уругвайдың Асунсьон келісіміне қол қою/ымен интеграцияның 2 әртүрлі ж/е қарама-қарсы модель/і белгіленгеннен бастап өзекті болды. Мемлекет/дің бірігу ісінде осындай маңызды жетістік/ге жетудегі өткен тарихи сүрлеуін зерттеу кедергі/мен қатар, интеграцияның жағымды фактор/ын да ашып көрсетуге мүмкіндік береді, ал оның өзі жіберілген қате/ден аулақ болуға ж/е адамзат дамуының бұрыс жолынан аулақ болуға көмектеседі.