Қазақстан республикасындағы банктер және банк қызметі туралы

3-бап. Қазақстан Республикасының банк жүйесі

1. Қазақстан Республикасының екі деңгейлі банк жүйесі бар.

2. Ұлттық банк мемлекеттік орталық банкі болып табылады және ол банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейіне жатады.

Ұлттық Банкінің міндеттері, қызмет қағидаттары, құқықтық мәртебесі және өкілеттілігі «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» «Қазақстан Республикасының Заңымен белгіленеді».

Ұлттық Банк өзінің құзыреті шегінде банк қызметінің жекелеген мәселелері бойынша реттеуді және қадағалауды жүзеге асырады және банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын, ұйымдардың жұмыс істеуі үшін жалпы жағдайлар жасауға жәрдемдеседі.

Банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қатысты Ұлттық Банктің реттеу және қадағалау функциялары Қазақстан Республикасының ақша-кредит жүйесінің тұрақтылығын қолдауға, банк кредиторларының, олардың салымшылары мен клиенттерінің мүдделерін қорғауға бағытталған.

3. Қазақстан Республикасының Заң актісімен белгіленген ерекше құқықтық мәртебесі бар. Қазақстанның Даму Банкін қоспағанда өзге банкілердің бәрі банк жүйесінің төменгі (екінші) деңгейіне жатады.

4. Шетелдер қатысушы банк – орналастырылған акцияларының үштен бірінен астамы:

а) Қазақстан Республикасының резиденттері еместердің

б) орналастырылған акцияларының немесе жарғылық капиталдарға қатысу үлестерінің үштен бірінен астамы Қазақстан Республикасының резиденттері еместердің не соларға ұқсас Қазақстан Республикасы резиденттерінің – заңды тұлғаларының иелігінде, меншігінде және\немесе басқаруында болатын Қазақстан Рсепубликасы резиденттерінің - заңды тұлғаларының

в) Қазақстан Республикасының резиденттері еместердің не осы бағыттың алты 6 (б)-тармағында көрсетілген заңды тұлғалардың қаражаттарына билік етушілер (сенім білдірілген адамдар) болып табылатын Қазақстан Республикасы резиденттерінің иелігінде, меншігінде және\немесе басқаруында болатын екінші деңгейдегі банк.

2-тапсырма. «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» мәтіні бойынша берілген сұрақтарға жауап жазыңыз

1. Қазақстан Республикасының неше деңгейлі банк жүйесі бар?

2. Ұлттық банк, банк жүйесінің нешінші деңгейіне жатады?

3. Ұлттық Банк өзінің құзыреті шегінде қандай жұмыстарды жүзеге асырады?

11 – сабақ. Қаражаттар

1. Мәтінді оқып, өз пікіріңізді білдіріңіз

Қаражаттар - бұл құралдардың басқаруын ғылым. Қаражаттардың бас облысы iскер қаражаттар, дербес қаражаттар, және мемлекеттiк қаражаттар болып табылады.

Қаражаттар ғылыми пән заттық қорлардың құрастырумен, үлестiрiлумен және қолдануымен сабақтас экономикалық қатынастар экономика ақша және обществосоциально үйренедi.

Бiрiншi топтарға жатады: мемлекеттiк қаражаттар және (жергiлiктi қаражаттар ) муниципалдық қаражаттар.

Екiншi топтарда ерекшелейдi:

дербес қаражаттар және отбасылық қаражаттар;

коммерциялық емес ұйымдардың қаражаттары шағын кәсiпкерлiктiң (банктiк iс) банктердiң (кәсiпорындардың қаражаты, кәсiпкерлiктiң қаражаттары ) қаражаттар, қаражат бiрлескен қаражаттары.

Қаражаттармен ортақ басқарғыштық қаржы менеджментi ғылым үйренедi. Банктiң қаражаттарымен басқару банктiк iс ғылым шеңберiнделерi зерттеледi. Қаржы нарықтары қаржы экономикасы ғылым үйренедi. Қаржы санағы санақтың санақтарының ептеген аттас бөлiмi шеңберiнделерi зерттеледi. Мәлiметтiң қаржы мәлiметiнiң өңдеуiнiң әдiстерi қаржы математикасы математикалық ғылым қолданбалы математика үйренедi. Қаржы ағындарына бақылау қаржы бақылауы пән шеңберiнделерi зерттеледi.

Егер табыстар шығындарды асса, онда айырмашылық пайыздарға қарызғаны беруге немесе кәсiпкерлiк немесе меншiктiң сатып алуына қандай болса даға сала алады. Қаржы қызметiнiң мәнi бұлар еркiн қаржы қорлары егер барып тұр, онда олары жiберiлген қосымша табысты әкелу үшiн iс болуы керек.

Қаражаттардың функциялары:

1. қаражаттар таратушысы арқылылар қаржы арқасында мемлекет, униципалитеттiң үлестiрiлулерiне түсетiн iшкi жалпы табысты жiктелiп қайта бөледi;

2. бақылауы олардың қабiлеттiлiгiнде таратушы процесстiң барлық жүрiсi зерттеп отыруға болады, федералды бюджет түсетiн қаржылардың мақсаттық тағайындауы бойынша жұмсау сонымен бiрге;

3. онын толтыруды процесске мемлекетiнiң реттейтiн кiрiсуi қаражат арқылы салық, мемлекеттiк қарыздар және тағы басқалар. мемлекет жеке кәсiпорындар, салық саясатының өткiзуi қайта өндiрiнгiш процесске қаржыландыру арқылы әсер етедi;

4 тұрақты экономикалық және әлеуметтiк шарттардың азаматтарының тұрақтанған қамтамасыз етуi.

2-тапсырма. Берілген мәтінді оқып шығып, мәтіннің негізгі мазмұнын ашатын тезистер құраңыз