25.Криптожүйелер классы

Криптожүйелер екі класқа бөлінеді:

1. Симметриялық (біркілтті) криптосистемалар.

2. Асимметриялық (ашық кілті бар екікілтті криптосистемалар).

Ашық кілтті асимметриялық криптожүйе.

Асимметриялық криптожүйеде қорғалмаған канал арқылы тек ашық кілтті ғана беруге болады, ал құпия кілтті оның генерациялық орнында сақтайды. Ақпаратты жабу құралдарын қолдану тәсілі бойынша ағындық және блоктық шифрлеу деп бөледі. Ағындық шифрлеуде бастапқы мәтіннің әр символы басқалардан тәуелсіз өзгереді. Сондықтан мұндай өзгеру байланыс арнасы бойынша мәліметтерді берумен біруақытта жүзеге асуы мүмкін. Блоктық шифрлеуде жабық бастапқы мәтіннің кейбір символдар блогі біруақытта өзгереді, сонымен қатар блоктар шегіндегі символдардың өзгеруі өзара тәуелді болады. Кейбір аралас блоктардағы символдардың өзгеруі арасында да тәуелділік болуы мүмкін. Криптоталдау – кілтке қатынаусыз шифрленген хабардың бастапқы мәтінін ашу жайлы ғылым. Криптоталдаудың орнықты ережесі (1-ші рет XIX ғасырда голланд А. Керкхофпен құрылған) шифрдың (криптожүйенің) тұрақтылығы кілттің құпиялылығымен анықталуы керек деп қорытындыланады.

Симметриялық криптожүйелер. Алмастырулар

Симмметриялық криптожүйеде құпия кілтті жіберуші мен алушыға кілттерді таратудың қорғаушы каналы бойынша беру керек. Хабарларды шифрлеу кезінде де, шифрлеуді ашқанда да бір құпия кілт қолданылады. Қолданылатындар:алмастыру шифрлары; ауыстыру шифрлары; гаммирлеу шифрлары; шифрленген мәліметтердің аналитикалық өзгерулері негізіндегі шифрлар.

Практикада аралас жүйелер жиі кездеседі – бір шифрленген мәтінге қолданылатын криптографиялық өзгерулердің негізгі әдістер тізбегі. (Ресейлік және американдық шифрлеу стандарттары дәл осы аралас криптографиялық өзгерулерге негізделген).

28.Html құжаттың құрылымы

(Hypertext Markup Languange) - Интернетте Web-беттер құру үшін қажетті гипермәтінді белгілеудің әмбебап тілі. Word 2000 үшін doc сияқты ішкі пішімге жатады.

Мәтіндік құжатты жариялау. Құжатты құрып және сақтағаннан кейін оны жариялау мәселесі туады. Құжатты көрсету типтеріне байланысты жариялаудың үш түрі бар, олар:

• құжатты басу (қағазда немесе таспада қатты көшірме жасау);

• электрондық жариялау (электрондық пошта арқылы, тасуышта );

• Web-құжаттар арқылы (Интернетте жариялау).

Құрылған құжатты іздеу және ашу. Құрылған құжатпен жұмысты қайта іске қосу үшін оны тауып және ашу керек. Бұл операциялар оның Web-бет түрінде жарияланғаны немесе сәйкес файлдық жүйеде сақталғанына байланысты олардың нақты іздеу және ашу мүмкіндіктерін қолдана отырып жүзеге асырылады.

Мәтіндік құжаттарды өңдеуде кездесетін негізгі ұғымдар:

• Символ (таңба, әріп, цифр, т.с.с.) – мәтіннің ең кіші негізгі графикалық өлшемі. Символ мынадай параметрлермен анықталады:

• гарнитура – шрифт түрі;

• пункт, кегль – шрифт өлшемі;

• кескіні (ж, к, ч);

• түсі.

• абзац - аяқталған ойды білдіретін текст фрагменті, компьютер үшін Enter түймешесінің екі басуы арасында орналасқан мәтін бөлігі.

• Колонтитул – құжаттың әрбір бітінде қайталанатын элемент (жоғарғы және төменгі колонтитул).

• Сноска (сілтеме) – белгілі бір ұғымға түсініктеме беру.

• Мәтіндерді форматтау – символдарды, жолдарды, абзацтарды, беттерді көркемдеу процесі.

• Символдарды форматтау – шрифтті, өлшемін, кескінін, символдардың ара-қашықтығын таңдау.

• Шрифтерді форматтау – енгізілген символдардың параметрін өзгерту.

• Беттерді форматтау - өрістерді орнату, ориентацияны таңдау, қағаз өлшемін таңдау.