Желаем успехов!

ОХО - 2013 теориялық туры тапсырмалары. 9 сынып

(Орындауға берілетін уақыт 300 минут). 70 балл.

№9-1-ОХО-2013. 8 балл

30%-тік HNO₃ ерітіндісін 20%-тік NaОН ерітіндісімен суыта отырып абайлап бейтараптағанда түзілген тұздың ерітіндідегі массалық үлесін есептеңіздер.

№9-2-ОХО-2013. 8 балл

Массалары бірдей тұз қышқылы мен натрий карбонаты ерітінділерін бір-біріне қосқан кезде ерітіндінің жалпы массасы 10% кеміген. Түзілген тұздың концентрациясын есептеңіздер.

№9-3-ОХО-2013. 8 балл

Әлдебір көмірсутек пен азоттың 400 мл қоспасына 900 мл (артық мөлшерде алынған) оттек қосып жаққан. Газдар қоспасы толық жанып болғаннан кейін пайда болған жаңа қоспаның көлемі 1,4 л болған, ал су булары конденсацияланғаннан кейін ол 800 мл дейін қысқарған. Қалған газдар қоспасын КОН ерітіндісі арқылы өткізгенде оның көлемі 400 мл дейін тағы қысқарған. Көмірсутектің формуласын анықтаңыздар. (көлемдер бірдей жағдайда өлшенген).

№9-4-ОХО-2013. 8 балл

Массасы 140 г мыс тілімді күміс нитраты ерітіндісіне батырып, біраз уақыт ұстағанда оның массасы 171,2 г болған. Реакция аяқталғаннан кейінгі тілімді толық еріту үшін қажетті 32%-тік азот қышқылы ерітіндісінің ( = 1,2 г /мл) көлемін есептеңіздер.

№9-5-ОХО-2013. 8 балл

25%-тік Na₂CO₃ ертіндісін салқындатқан кезде 10 г Na₂CO₃10Н₂О кристаллогидраты тұнбаға түскен және ерітіндідегі еріген заттың массалық үлесі екі есе азайған. Бастапқы ерітіндінің массасын есептеңіздер.

№9-6-ОХО-2013. 8 балл.

Калий хлораты, пиролюзит және калий перманганатының эквимолярлық қоспасын екіге бөлген. Біреуіне тұз қышқылының артық мөлшерімен әсер еткен, бөлінген газды жинап алған. Екінші бөлігін 200-250⁰С дейін қыздырып, бөлінген газды бұрынғы жиналған газбен қосқан. Соңғы газ қоспасындағы әр газдың массалық және көлемдік үлестерін анықтаңыздар.

№9-7-ОХО-2013. 8 балл.

Екі металл үгінділерінің 6,4 г қоспасына концентрлі азот қышқылының артық мөлшерімен әсер еткен кезде металдардың бірі ғана еріген, 2,24 л азот (II) оксиді түзілген және массасы 2,8 г қалдық қалған. Бастапқы қоспаның тура сондай үлгісіне тұз қышқылының артық мөлшерімен әсер еткенде қоспа толық еріп кеткен және 4,48 л (қ.ж.) сутек бөлінген. Металдарды анықтаңыздар.

№9-8-ОХО-2013. 6 балл.

Келесі химиялық өзгерістер тізбегін жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазыңыздар.

NaBr → NaCl → Cl₂ → KClO₃ → KCl → KNO₃ → NH₃.

№9-9-ОХО-2013. 8 балл.

Жабық ыдыстарда А және В газдары берілген. А газының сүйкімсіз иісі бар, ал В газы -тұншықтырғыш. А газы оттекпен әрекеттескенде 5,4 г су және С газын түзеді. С газы ауада оңай қоңыр D газына айналады. В газы суда нашар ериді, оның судағы ерітіндісі лакмусты қызыл түске бояйды. В газының сулы ерітіндісіне күміс нитратын қосқанда 14,35 г ірімшік тәрізді ақ тұнба түзіледі. А мен В газдарын араластырғанда Е тұзы түзіледі. Қыздырғанда ол А мен В газдарына ыдырайды. А,В,С, D, Е заттарын анықтап, формулаларын келтіріңіздер. Жүретін реакция теңдеулерін жазыңыздар.

Табыс тілейміз!

ОХО - 2013 теориялық туры тапсырмалары. 10 сынып

(Орындауға берілетін уақыт 300 минут). 70 балл.

№10-1-ОХО-2013. 6 балл

Екі алканнан тұратын қоспадағы көміртек мөлшерінің сутек мөлшеріне қатынасы 7:17.

Бірінші алканның құрамындағы көміртек атомдары санының екінші алканның құрамындағы көміртек атомдарының санына қатынасы 2:3. Қоспадағы бірінші алканның мөлшерінің екінші алканның мөлшеріне қатынасы 2:1. Бірінші алканның формуласын анықтаңыздар.

№10-2-ОХО-2013. 8 балл

Әлдебір газ тәрізді көмірсутек пен оны жағуға қажетті оттектің 0⁰С кезінде өлшенген жалпы көлемі жану өнімдерінің 195⁰С кезіндегі көлемінен екі есе кем болған. Жану өнімдерін 0⁰С дейін салқындатқанда олардың көлемі бастапқы көлемнің жартысы (0,5) болған. Газдардың көлемдері барлық жағдайда бірдей қысымда өлшенген. Жағылған көмірсутектің формуласын анықтап, атын атаңыздар.

№10-3-ОХО-2013. 8 балл

Сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы 24 болатын күкірт (IV) оксиді мен оттек қоспасы әрекеттесіп, нәтижесінде сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы бастапқы қоспа тығыздығынан 25% үлкен жаңа газдар қоспасы түзілген. Тепе-теңдік орнаған кездегі соңғы қоспаның құрамындағы газдардың көлемдік үлестерін анықтаңыздар.

№10-4-ОХО-2013. 8 балл

Диссоциациялану дәрежесі 1%-тен 2%-ке дейін өсу үшін 100 мл СН₃СООН ерітіндісіне қанша су қосу керек? Осы кезде ерітіндінің сутектік көрсеткіші қаншалықты өзгереді?

№10-5-ОХО-2013. 8 балл

Әлдебір металдан жасалған пластинканың біреуін күміс нитраты ерітіндісіне, ал екіншісін – мыс сульфаты ерітіндісіне батырған. Екі ерітіндінің екеуінде де металдың бірдей мөлшерлері әрекеттесіп, күміс пен мыстың сәйкес мөлшерлері бөлінген кезде бірінші ерітіндінің массасы 1,92 г, ал екіншісінікі 0,39 г кеміген. Сонымен қатар, металл гидроксидінің сілті ерітіндісінде ерімейтіні, бірақ аммоний хлориді ерітіндісінде еритіні белгілі. Пластинкалардың қандай металдан жасалғанын анықтаңыздар және сәйкес реакция теңдеулерін жазыңыздар.

№10-6-ОХО-2013. 8 балл

Массасы 170 г 10%-тік AgNO₃ ерітіндісінің электролизін инертті электродтар көмегімен ерітіндідегі азот қышқылының массалық үлесі 5% болғанша жүргізген. Осы кезде анодта түзілген оттектің көлемін (қ.ж.) анықтаңыздар.

№10-7-ОХО-2013. 6 балл

Келесі өзгерістер тізбегіне сәйкес химиялық реакция теңдеулерін жазыңыздар:

A l Al₄C₃ CH₄ C₂H₂ C₂H₄O C₂H₆O C₂H₄O₂

Реакция теңдеулерінде заттардың құрылым формулаларын келтіріңіздер және реакциялардың жүру жағдайларын көрсетіңіздер.

№10-8-ОХО-2013. 10 балл

Газ тәрізді органикалық А затының жанған кезде Б мен В заттары түзіледі. Бірінші затты екіншіде еріткен кезде минерал қышқыл түзіледі. В заты белгілі бір жағдайларда А затымен әрекеттесе алады. Ол реакцияның өнімі (Г заты) натрий гидроксидімен әрекеттеспейді, бірақ металл күйіндегі натриймен әрекеттеседі. Соңғы реакцияның өнімдерінің бірі иіссіз және түссіз газ. Ол газ А затымен әрекеттесе алады, нәтижесінде бром суын түссіздендіре алмайтын газ тәрізді көмірсутек түзіледі. Сонымен қатар, А затының бром суы мен калий перманганаты ерітіндісін түссіздендіре алатыны және оның құрамында екі көміртек атомы бар екендігі белгілі. А затын анықтап, сәйкес реакция теңдеулерін жазыңыздар.

№10-9-ОХО-2013. 8 балл

Әлдебір тұздың қаныққан ерітіндісін қыздырып, қосымша 8 г сол тұзды еріткен. Ерітіндіні бастапқы температураға дейін суытқанда 32 г кристаллогидрат тұнбаға түскен. Бастапқы жағдайда 100 г суда 25 г сусыз тұз еритіндігін ескере отырып, кристаллогидраттың құрамындағы сусыз тұздың массалық үлесін есептеңіздер.