- •1. Экологияның даму кезеңдері.
- •2. В.И. Вернадскийдің негізгі биогеохимиялық заңдары.
- •3. Популяция:тусінігі,анықтама
- •3. Тұрақты даму мақсатында қоршаған ортаны басқару жүйесін жетілдіру жолдары.
- •2. Планетадағы зат айналымдарына анықтама бер.
- •3. Жер асты сулары
- •Экологияның негізгі заңдары
- •2.Су ресурстары
- •3. Жер асты сулары ---2 билет.
- •2. Тұрақты даму тұрғысынан Қазақстанның дамуын бағалау
- •3. Мұхиттар мен теңіздер мәселелері
- •1. Экология ғылымына анықтама беріңіз. Бұл терминнің авторы кім?
- •2. Таусылмайтын табиғи қорлар
- •3. Қазіргі заманның әлеуметтік-экологиялық мәселелері.(56)
- •2. Таусылатын табиғи қорлар
- •3. Таза су мәселесі
- •1. Аутоэкология (Тұқым экологиясы) дегеніміз не?
- •2. Табиғатты қолдану
- •3.Таза ауа денсаулық кезеңі
- •3. Қазақстан Республикасының тұрақты дамуының өзекті экологиялық мәселелері
- •1. Таусылатын табиғи қорлар
- •1. Демэкология (Популяция экологиясы) дегеніміз не?
- •2. Табиғатты тиімсіз пайдалану
- •3. Ауылшаруашылығы мен ормандар мәселелері
- •1. «Биосфера (экосистема)» және «ноосфера» терминдеріне анықтама(ноосфераны қарау керек)
- •2. Табиғатты тиімді пайдалану
- •3. Энергетика мәселесі
- •1. Биосфераның жалпы сипаттамасы
- •2.Жер асты сулары----2билет
- •2. Биотоптың әртүрлілік , жағдайлардың ауытқу, ортаның жайлап өзгеру принциптері
- •3. Табиғи қорларды пайдаланудың мәселелері
- •1. Биосфераның жалпы құрылымы
- •2.Популияция туралы түсінік.----1 билет
- •Тұрақты дамуға көшу кезеңдері
- •3. Топырақтың адамзат үшін маңызы
- •Биогеоценоз дегеніміз не? (толықтыру)
- •2. Популяция ішіндегі түрлердің бірге тіршілік ету шарттары
- •3.Биосферадағы тірі заттар функция
- •Тотығу-тотықсыздану қызметі
- •Биохимиялық қызметі
- •3. Антропогендік фактор
- •1. Атмосфераға анықтама бер
- •3. Ішкі суларды ластаушы көздер
- •1. Гидросфераға анықтама бер
- •2. Ортаның қолайсыз жағдайынан қашу жолына анықтама бер.
- •3. Ластанған суды тазарту әдістері
- •1. Литосфераға анықтама бер
- •2. Белсенсіз (пассивті) жол дегеніміз не?
- •3. Атмосфераның өнеркәсіптен ластануы
- •1. Белсенді жол дегеніміз не?
- •2. Биоценоздың түрдік құрылымы
- •3. Атмосфераның ластануының салдары
- •1. Биоценоздың кеңістік құрылымы.
- •2. Биосфера дегеніміз не?
- •3. Жер асты сулар
- •1. Биоценоздың кеңістіктік құрылымы.
- •2. Акклиматизация дегеніміз не?
- •3. Қышқыл жаңбырлар
- •1. Биоценоз, биотоп дегеніміз не?
- •2. Ластанулардың нормалау негіздері
- •3.Жерді қорғау
- •3. Шаңұстаушы жүйелер
- •1. Биоценоздағы ағзалардың қарым қатынасы
- •2. Шелфордтың толеранттылық заңы (1913 ж.) (немесе максимум заңы)
- •3.Популияция түсінігі....2 билет
- •3. Құрғақ шаң ұстаушы жүйелер (23)
- •2. Ю. Либихтің минимум заңы (1840 ж.)
- •3. Экожүйе дегеніміз не?
- •1.Биосфераның шығуы мен дамуы ----4билет
- •1. Қауымдастықтар экологиясы – синэкология (биогеоценология) дегеніміз не?(закончить)
- •2. Тіршіліктің құрылымы
- •3. Табиғатты қорғау және тұрақты даму
- •1. Тұрақты даму концепциясы
- •2. Экологиялық факторлар
- •3. Экологиялық пирамида
- •1)Атмосфераның газ құрамы
- •Табиғи ресурстардың классификациясы
- •2. Биосфераның пайда болуы
- •3.Жер асты сулары ----2 билет
- •3. Тұрақты даму принциптері
- •1.Абиотикалық фактор
- •Синэкология (Бірлестіктер) экологиясы және экология салалары
- •Атмосфералық ауада шығарымдардың таралуы
- •3. Тұрақты дамуға көшу өлшемдеріне талдау және болжам жасау
- •Экологиялық факторлар
- •3.Биосфераның дамуы мен шығуы....4билет
- •Шығарымдар көздерінің классификациясы және шекті рұқсат етілген шығарындыларды есептеу
- •1) Табиғат ресурстары және оның маңызы
- •Бәсекелестік қарым-қатынас заңдары
- •2. Тұрақты дамудың алғы шарттары
- •3. Атмосфералық ауаның қазіргі экологиялық жағдайы
- •2. Адаптация
- •1. Экологияның заңдары
3. Тұрақты даму мақсатында қоршаған ортаны басқару жүйесін жетілдіру жолдары.
Бұл бағытта экологиялық жобалар өзара үйлестіріледіжәне «ҚР кедейшіліктен арылу бағдарламасымен» байланыстырылады, аймақтық қоршаған ортаны қорғау іс-әрекеттер жоспары, сонымен бірге Біріккен Ұлттар Ұйымы тарапында жүзеге асылылатын «Экономикалық дамудың жетістіктеріне шоолумен» де байланысты орындалады. Жоспарлы түрде жергілікті әкімшілік, ұлттық және халықаралық тұрғыдағы тұрақты дамумен байланысты жүргізілетін бағдарламалар мен жобалар мониторингі де орындалып отырады.
Тұрақты даму концепциясы
Адамзат өзінің тез ecin келе жатқан сұрамдары мен биосфераньң оны қамтамассыз ете алмайтындығы арасындағы карама-қайшылыкка тап болып отыр. Сондыктан осы қарама-қайшылыкты шешетін идея пайда болды, ол бойынша адамзаттың өмір cypyi мен ары қарай тұракты даму мүмкіндігіне кепілдік беретін цивилизациялық жолмен дамуына өтуін қарастырады. Сол аркылы табиғаттың болашақ табиғаттың қамтамассыз ету мүмкіндігін арттыру көзделеді.
XX ғасырдьң орта шеніне дейін адамзат технологияларды игере отырып табиғат байлығын тездетіп игерумен айналысты, яғни «Бізге табиғаттан жақсылыкқ күту қажет емес, оны алу - біздің қолымызда» деген белгілі ұранмен әрекет жасап келді.Бірақ табиғат қорларынын шектеулі екендігі де ойландыра бастады, ce6e6i адам санынын тез артуы мен сұраныстың көбеюі, азықтьң жетісе бермеуі өз әсерін бiлдipe бастады.
Қоршаған ортаның нашарлап бара жатқан жайы мен табиғат байльқтарыньң шектілігі осы қорларды пайдалануды түбегейлі өзгертуді талап ете бастады. Бұлай болмаса 100 жыл аралығында бар қор таусылады, қоршаған орта бұзылады да осыныц бәрі адам санынын күрт азаюына, өндірістің өнімінің азаюына және күрделі әлеуметтік мәселелерге алып келіп соқтырады.
Сонымен қатар техникалық nporpeccтi тоқтатуға, сан алуан сұраныстан бас тартуға болмайтыны да белгілі. Оған адамзат әлі дайын емес. Онын ceбeбi әр ел әртүрлі дамыған, білім дeңгeйi де әртурлі, қоршаған орта жағдайына да көзқарас әртурлі
Тұрақты даму аныктамасы қоршаған орта мен даму бойынша 1987 ж Халықаралық комиссия жасаған «Біздің ортақ болашақ» атты баяндамада берілді. Тұрақты даму аныктамасы былай корытындыланды «осы күнгі сұранысты қамти отырып, болашақ, ұрпақтарды да вз сұранысын қамтамассыз ете алатындай даму».
Үш жыл өткеннен кейін мынандай толықтама жасады «Тұрақты дамуға талап - табиғи қорларды және жүйелерді жеткілікті түрде бұзбай, болашакта да эконом икал ық пайда табатындай сақтау».
Рио-де-Жанейрода 1992 ж. өткен Жер планетасы мәслелерін қарастырған жоғарғы деңгейдегі конферендияда «XXI ғасырдың күн тәpтiбі' деп аталатын жоспар қабылданды.
Билет №2
Экологияның негізгі
Биосфера- Жер қабатының «тірі денелер», сондай- ақ «денелер» сияқты ұғымдарды ұстап тұратын бөлігі. Геосфера- Жердің тірі емес бөліктері атмосфераны, гидросфераны және литосфераны біріктіретін географиялық бөлігі. Биогеоценоз- тірі ағзалар мен қоршаған ортадағы өлі компаненттердің белгілі бір географиялық территорияда өзара байланыстағы, ішінде біртекті және табиғи шектеулі биосфераның ең кіші құрылымдық бірлігі. Биоценоз- белгілі территориядағы немесе акваториялардағы түрлердің түрлі (жануарлардың, өсімдіктердің, микроорганизмдердің) дараларының өзара және қоршаған ортамен байланысып жатқан бірлестігі. Экожүйе- бір-бірімен заңдылықты қарым-қатынаста болшатын, зат алмасу мен энергия мөлшерінің таралуымен байланысты, тіршілік ортасындағы әртүрлі ағзалардың және өмір сүру талаптарының бірлестігі.
