5.Картографиялық модельдеу принциптері: аналогия, конкретизациялау,форматтау, генеризациялау, символдау.

Картографиялық Моделдеу процесінде картаның дайындалуы және моделдеу процесінің барлық кезеңіндегі жүйелі-ұйымдық маңыздылық сияқты нысанның ақпаратты моделінің бірлік принципін таратады. Картография заманға сай позициясымен моделдеу әдісіне жекелегенде, ақпараттың өңделуіне кешенді ыңғайды анықтайтын интеграциялы ақпаратты жүйе болып табылады.ГАЖ моделдеу тұжырымы интеграцияда жинақталады, ол бір жағынан – таспырманы кешенді шешуге бөлек жеке тапсырманы автоматтаудан өтуді қарастырады, ал екінші жағынан – оны өндіріс технологиясына және жобалауына қосатын, моделдеу нысанның өмірлік циклының әртүрлі кезеңіне қатысты, тапсырманың интеграциясын қарастырады.Моделдеу процесінде картаның дайындалуы және моделдеу процесінің барлық кезеңіндегі жүйелі-ұйымдық маңыздылық сияқты нысанның ақпаратты моделінің бірлік принципін таратады.ГАЖ моделденуі жалпы моделдік шешімнің ары қарайғы синтезімен бастапқы ақпараттық мәліметтердің декомпозиция негізінде жүзеге асырылады.Моделдің синтезінің процесінде моделдеудің автоматтандыру құралының кешенімен жобалаушылардың диалогты әрекеттестігінің жағдайындағы мәліметтердің базасының ақпаратты ресурстарды пайдаланады. ГАЖ моделдеу технологиясы келесі принциптерді пайдаланады:Бірыңғай интеграциялы ақпараттың негізін қолдану және құру (моделдері);Кешенді моделдеуді пайдалану; сандық моделдің интерактивті әрекеттестігі;Математикалық моделдердің негізінде шешім қабылдау және ақпаратты өңдеу сатысында шешім қабылдау;Моделдің талдануы және автоматты процедура синтезі үшін бірыңғай ақпаратты базаны пайдалану;Көп нұсқалы жобалаудың жүргізілуі және үйлесімділік әдісін пайдалана отырып жобаның кешенді бағалауын жүргізу;Жақсы дамыған ақпараттық ресурстардың болуы, ұйымдық-әдістемелік материалдардың мәліметтер банкі, тіркемелі бағдарламаның пакеттері, ақпараттық және математикалық моделдердің түріне кіреді; Салалық ерекшелікке түзету қарапайымдылығы, қолданудың нақты аймағына әлсіз тәуелділікке байланысты, ақпараттық ресурстарды ұйымдастырудың максималды инварианттылығын қамтамасыз ету; Арнайы ақпаратты-анықтамалық жүйелерді құру және одан тұтынушы сияқты және моделдеу пакетін жүйелі қолдау бойынша маман сияқты әрекеттестік ұйымын құрады.Ақпаратты беру кезінде тұтынушыға негізгі технологиялық процес графикалық моделдеу болып табылады. Графиканы моделдеу әдісі мәліметтердің гарфикалық базасының құрылымына инвариантты болуы керек және техникалық құралмен инвариантты болуы керек. Автоматты моделдің алгебралық теоряисының элементтері, типтік құрылымды моделдің синтезі күрделі графикалық кескіндерді алу прцоесін жеңілдетеді.ГАЖ қатарында

6.Әлеуметтік-экономикалық географиялық зерттеулердегі картографиялық әдіс Әлеуметтік - Экономикалық география — территориялық еңбек бөлінісі мен өндірісті орналастыру ғылымы ретінде пайда болған, алғашында бұл ғылым коммерсанттарға арналған оқулық болатын, «Коммерсиялық география» (бұл термин, бірінші М. В, Ломоносовтың ұсынысымен 60жж XVIIIғ қабылданған болатын). Экономикалық география экономикалық ғылымдардың ішіндегі кеңістіктік ғылым, себебі ешқандай өндірістің орны болмауы мүмкін емес.Қазіргі картография – ежелгі немесе осыдан 30 жыл бұрынғы қолданылу мақсатын түбегейлі өзгертті. Ежелгі Египетте, антикалық Грекияда және Рим тәрізді басқа да өркениет ошақтарында карталар бойынша арақашықтықтар мен аудан табудың қарапайым тәсілдері қолданыла бастады. Картографиялық әдістер халық шаруашылығының нысандарын жобалау-жоспарлау жұмыстарына қатысты маңызды шешім шығаруда, аумақтық-өндірістік кешенді дамытуда, табиғатты қорғауда қызмет етуде. Картографиялық зерттеу әдістерін қолданушы маман картограф картаны еркін «оқуға», құрастыру ұстанымдары мен бейнелеу және әзірлеу технологияларының тәсілдерін білуге міндетті. Сонымен қатар, ол модель түрінде карта бетіндегі бар дүниені ұсына білуі әрі осы туралы ақпарат бере білуі тиіс. Ең маңыздысы, картограф өнімін тұтынушының картаны пайдалана отырып, картографиялық бейнені өңдеуде қолданған амалдардан адаспай, жақсы бағдар алуы, оның мүмкіншіліктері мен шектерін айыра білуі, картадан алынған мәліметтердің сенімділігіне қатысты түсінігінің болуы тиіс. Картатану – географиялық карта мен оның түрлері, қасиеті мен элементтері, даму тарихы пайдалану әдістемелерін зерттейді. Математикалық картография – жер беті мен ғылымдағы аспан денелерін жазықтықта кескіндеудің математикалық әдістерін зерттейді. Картографиялық ақпараттану – картаны жүйелеу және оларды талдау, бағалау, сақтау тарату мәселелерін қарастырады. Картометрия – картадағы әр түрлі географиялық нысандардың сандық сипатының мазмұнын айқындайтын картографияның құрамдас бөлігі. Картаны безендіру – картаны көркем және графиктік безендірудің әдістері мен құралдарын жасап, оны басып шығаруға әзірлеуді оқып үйретеді. Топография – географиялық және геометриялық әдістерді пайдалана отырып, жергілікті жерді оқып үйрену негізінде ірі масштабты карталарды құру жолдарын зерттейді.Картографияның басқа ғылымдармен байланысы өте кең. Мәселен, қоғамдық ғылымдар ішінде, тарих, экономикалық география; жаратылыстану ғылымдарының ішінде, физикалық география, ландшафтану, геология, климатология, топырақтану, өсімдіктану, жануартану салаларымен байланысты.