Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
азаматтық жауап.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
166.09 Кб
Скачать

34.Істі сот талқылауына тағайындау түсінігін беріңіз, мақсатын анықтаңыз және сатыларының мерзімін көрсетіңіз.

Істің мән-жайларын ескере отырып, істі сотта қарауға әзірлеу тәртібімен судья мынадай әрекеттерді жүргізеді: 1) талап қоюшыдан ол мәлімдеген талаптардың мәні бойынша жауап алады, одан жауапкердің тарапынан мүмкін болатын қарсылықтарды анықтап алады, егер бұл қажет болса, қосымша дәлелдемелер беруді ұсынады, талап қоюшыға оның іс жүргізу құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді; 2) қажет болған жағдайларда жауапкерді шақырып алады, одан істің мән-жайлары бойынша жауап алады, талап қоюға қандай қарсылықтар бар екенін және бұл қарсылықтардың қандай дәлелдемелермен расталуы мүмкін екенін анықтайды; айрықша күрделі істер жөнінде жауапкерге іс бойынша жазбаша түсінік беруді ұсынады, жауапкерге оның іс жүргізу құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді; 3) іске тең талап қоюшылардың, тең жауапкерлердің дербес талаптарсыз үшінші тұлғалардың кіруі туралы мәселені шешеді, сондай-ақ тиісті емес жауапкерді ауыстыру туралы мәселені шешеді; 4) тараптарға дауды шешу үшін олардың аралық сотқа жүгіну құқықтарын және мұндай әрекеттің салдарларын түсіндіреді; 5) оның нәтижесіне мүдделі азаматтар мен ұйымдарға істі қараудың уақыты мен орны туралы хабарлайды; 6) куәларды сот отырысына шақыру туралы мәселені шешеді; 7) тараптардың өтінімі бойынша және өз бастамасы бойынша сараптама тағайындайды, сондай-ақ іске маманды, аудармашыны қатысуға тарту туралы мәселені шешеді; 8) тараптардың өтінімі бойынша ұйымдардан немесе азаматтардан дәлелдемелер талап етеді; 9) кейінге қалдыруға болмайтын жағдайларда іске қатысатын адамдары хабарландыра отырып, жазбаша және заттай дәлелдемелерді сол жерде тексеруді жүргізеді; 10) сот тапсырмаларын жібереді; 11) талап қоюды қамтамасыз ету туралы мәселені шешеді; 12) талапкердің өтініші бойынша оның берген арызын қайтару туралы ұйғарым шығарады; 13) өзге де қажетті іс жүргізу әрекеттерін жасайды. АІЖ-ң үшінші сатысы - бүл сот талқысы, Бүл істі шешумен аяқталатын іс жүргізудің маңызды әрі негізгі кезеңі.Сот талқысы - іс жүргізудің негізгі сатысы, ол орталықтанған кезең б.т., өйткені дәл осы кезеңде сот оның алдында түрған негізгі міндеттерді орындайды: істі негізі бойынша шешу; тараптар арасындағы даулы құқықтық қатынастарды реттеу; соттық қызметтің тәрбиелік әсерін қамтамасыз ету, заңды және жеке түлғалардың заңмен карғалатын мүдделері мен бүзылған құқықтарын қалпьша келтіру. Сот талқысында бірінші сатыдағы сот пен азаматтық іс жүргізуте қатысушылардың істі қарастыру мен оны негізі бойынша шешуге бағытталған процессуалдық әрекеттер ж.а. Сотта іс қарау, яғни сот талқысы азаматтық іс жүргізудің маңызды кезеңі б.т., онда ең алдымен сот мәжілісінде істі қарау барысында сот субъективті құқықтар және заңмен қорғалатын мүдделерді қорғау, тәрбиелік әрекеттерді жүзеге асыру бойынша негізгі міндеттерді орындайды. Мүнда әділ сотгың барлық қағидалары толығымен әрекет етеді; дәлелдемелерді жан-жақты және объективті зерттеулер негізінде істі дүрыс шешу үшін маңызды б.т. мән-жайлар анықталады; нақты құқықтардың шегінде тараптардың құқықтары мен заңды міндеттері анықталады және дау бойынша сот мемлекет атынан шешім шығарады. Нағыз осы сатыда сот төрелігі ж.а. Мүнда негізінен заңдарды бүлжытпай орындау және жалпыға бірдей ережелерді құрметтеуге тәрбиелеу мақсатында соттардың азаматтар санасына әсер етуі қамтамасыз етіледі. Азаматтық істер істі сот талқылауына әзірлеу аяқталған күннен бастап 2 айга дейінгі мерзімде қаралып, шешіледі. Жүмысын қалпына келтіру туралы, алимент өндіріп алу туралы және мемлекеггік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, лауазымды адамдардың, мемлекеттік қызметшілердің шешімдерін, әрекеттерін даулау тұралы істер 1 айга дейінгі мерзімде қаралып, шешіледі. Сот талқысы іске қатысушы түлғаларды міндетті түрде хабардар ете отырып, сот мәжлісінде жүргізіледі.