46. Эвристік әңгіме және оны қолданудың талапқа сәйкестігі туралы айтып беріңіз

Эвристика (гр. heurіsko – іздестіремін, ашамын) – жаңалықтарды ашу мен оқытуда қолданылатын шығармашылық қызметті, тәсілдерді зерттейтін ғылым. Эвристикалықтәсілдер түйінді шешу процесін жеделдетуге мүмкіндік береді. Қазіргі кезде адам шешімінің дәл алгоритімін көрсете алмайтын бірқатар міндеттерін (объектілерді тану,теоремаларды дәлелдеу, т.б.) техника құрылымдардың көмегімен шешу мүмкіндігіне байланысты бұл әдістерді зерттеуге едәуір ден қойылды. Эвристиканың міндеті – қайсыбір жаңа түйіндерді шешу процесінің үлгілерін жасау. Мұндай үлгілердің типтері: қарманып іздестіру үлгісі, ол байқап көру мен қателесу, лабиринттік үлгі, т.б. әдістерге сүйенеді. Сондай-ақ құрылымдық-семантикалық үлгі қазір ең мазмұнды, нәтижелі үлгі болып табылады. Эвристика психологияға, жоғарғы жүйке қызметініңфизиологиясына, құрылымдық лингвистикаға, ақпарат теориясына байланысты сала. Мұғалім шебер қойылған сұрақтар арқылы оқушыны жетелеп танымдық белсенділігін көтермелейді іздендіреді дәлелдейді қорытындылайды тұжырымдайды, Эвристикалық әдіс ішінара-іздестіру әдісі.

Эвристикалық әңгіме – бұл әдіс  бойынша әр түрлі сұрақтар мен мысалдар арқылы оқушының өз бетінше  дұрыс жауап беруіне мүмкіншілік  туғызады. Сократтың «Эвристика»  әдісінен атын алған (гр – табамын, ашамын).  Бұл әдіс өзінің ежелгі  гректік нұсқасында негізінен Сократтың әңгімесінен алған оқыту жүйесін ұсынады. Оларда  өнерлі құрастырылған  бағыттағыш сұрақтар мен мысалдар арқылы оқушыны қойылған сұраққа өздігінен  дұрыс жауап табуға талпындырады.

Психологиялық жағынан эвристикалық әңгіме – бұл мәселенің жауабын  іздеу ретінде ұжымдық ойлау немесе  әңгіме. Сондықтан  педагогикада  бұл әдісті проблемалық оқыту әдісі деп санайды.

Эвристикалық әңгімені  проблемалық оқыту әдістемесіне  жатпайды. Себебі  ізденімпаздық ұжымдыққа  айналып, онда ойлармен ауысу болады.  оқушылар іске асырып, өзара көмектесу арқылы жетеді.  Сол үшін интерактивті  әдіс  ретінде  қарастырады. Эвристикалық оқыту мақсаты - оқушыға барлық оқу пәндері бойынша білімдік өнімдер жасату, мәселелерді өз бетімен шешуге үйрету.

47. Адаптивті мектепте оқушыларға сабақ өткізудің ерекшеліктері

Білім беруге жекелік бағдарланған жол. Білім беруге жекелік бағдарланған жол – педагогтың адамның жекелік тұтастығының, оның тек қана интеллектінің дамуын ғана емес, жауапкершілік, азаматтық сезімі, эмоционалды, эстетикалық, шығармашылық және даму мүмкіндіктерінің концентрациясы.

Жекелік – бағдарланған білім берудің мақсаты- толыққанды дамуы үшін индивидумның:

-адамның таңдай білу қабілеті;

- өз өмірін бағалай білу, рефлекстей білу;

-өмір мәнін іздеу шығармашылығы;

- мен образының қалыптасуы;

-жауапкершілік;

-жекеліктің автономдылығы функцияларының орындалуына жағдай жасау.

Жекелік – бағдарланған білім беруде оқушы – тұтас білім беру процесінің басты әрекет етуші тұлғасы. Педагог тек қана ақпарат көзі мен бақылаушы ғана емес оқушының жеке тұлғасының қалыптасуына да көмекші болады. Осындай оқу процесі басшылық тарапынан жоспарланады, болжалады.

Дәстүрлі білім берудің айырмашылығы

Дәстүрлі	Жекелік бағдарланған жол
Қалыпты құрастырылған процесс ретінде оқыту	Оқушы индивидуальді әрекет иесі ретінде, оның коррекциясы және педагогикалық қолдау
Даму векторы қойылған	Даму векторын емес, оның құрылуы үшін барлық қажетті жағдайларды жасайды
Психологиялық дамудың жалпы, міндеті және біртұтас сызығы	Әрбір оқушының индивидуальді қабілеттерін жүзеге асыруына және танымдық тәжірибе негзінде жеке тұлға ретінде дамуына көмектесу
Даму векторы оқытудан оқуға бағытталды	Даму векторы оқушыдан оның даму қабілеттілігін арттыратын педагогикалық әрекеттің анықталуына қарай бағытталды.
Белгіленген қасиеттер бойынша қалыптастыру шарттары	Стратегиялық әрекеттің, қажеттіліктер жүйесі мен мотивтер, өзін дамыту қабілеттіліктерін дамыта отырып жекелікті қамтамасыз ету

Жекелік бағдарланған білім берудін жолдары, әдістері. Жекелік бағдарланған білім беруге, тәрбиелеуге және әрбір оқушының индивидуальды ерекшеліктерінің дамуына:

• жастық, физиологиялық, психологиялық,

интелектуальдық;

• оқу талаптары, бағдарламаның материалдық әртүрлі күрделілік деңгейлеріне ориентация жасау,оқушы үшін қол жетімді;

• оқушыларды білімдері және қабілеттері

бойынша топтарға бөлу;

• оқушыларды бір типті топтарға: профессионалдығы, қабілеттері, бағыттылығы бойынша орналастыру сияқты ориентация жасауды түсіндіреді.

Әрбір оқушымен бірегей индивидиум ретінде қарым- қатынас жасау керек