- •«Психологиядағы математикалық әдістер» пәні бойынша емтихан сұрақтары
- •Психология мен математика ғылымдары арасындағы байланыс.
- •Полевой (далалық) эксперимент және оның түрлері.
- •Стъюдент әдісі (t - критерий) туралы түсінік.
- •Психологияда математиканың қолданылуы.
- •Гипотеза түсінігі, түрлері.
- •Математикалық статистика туралы түсінік.
- •Орташа шамалар, түрлері, есептеу амалдары.
- •Тесттің валидтылығы.
- •Психологиядағы математикалық әдістерді жіктеу.
- •Бас жиынтық және таңдау көлемі
- •Медиана және мода түсініктері.
- •Параметрлер емес кейбір критериялар.
- •Зерттеудің логикалық ұйымдастыру кезеңінің ерекшелігі.
- •Сыналушы мен экспериментаторлар
- •-Критериясы.
- •Экспериментаторға қойылатын талаптар
- •Экспериментатор мен сыналушының өзара қарым-қатынасы.
- •Сауалнама түсінігі және қолданылатын түрлері, негізгі қойылатын психологиялық талаптар.
- •Кэмпебеллдің ішкі валидтылықты таңдау факторлары.
- •Варианталар түсінігі және олардың статистикалық жиынтыққа қатысы.
- •Сұхбат әдісі және оның түрлері.
- •Өлшеу шкалалары және типтері.
- •Ассиметрия және эксцесс түсінігі.
- •Рангілеу түсінігі.
- •Бөлу заңы туралы түсінік және оның түрлеріне шолу.
- •Орташа мәндер түрлері және мода мен медиана түсінігі.
- •Мәліметтер және оның түрлері (сандық, сапалық, реттік).
- •Варианта. Жиынтық көлемі. Жиілік түсініктері.
- •Математикалық статистиканың негізгі принциптері.
- •Гипотезаны тексеру: нөлдік гипотеза және альтернативті гипотеза түсініктері.
- •Психология мен математика ғылымдары арасындағы байланыс.
- •Математикалық статистикадағы орташа мәндердің түрлері.
- •Репрезентативтілік түсінігі.
- •Медиана және мода түсініктері.
- •Таңба критериясы.
- •Эксперименталды өзара қарым-қатынасты ұйымдастыру.
- •Рангілік корреляция әдістері.
- •Психологиядағы математикалық әдістер» курсының мақсаты мен міндеті.
- •Параметрлер емес кейбір критериялар.
- •Сериялы критерия.
Сұхбат әдісі және оның түрлері.
Сұхбат-психотерапияда қолданылады,яғнив вербальды негізде ақпарат алу.Сонымен қатар әлеуметтік психологияда әлеуметтік зерттеуде қолданылады.Оның түрлері:еркін,стандартталған,клиникалық,психодиагностикалық.Психологиялық түрі басқарылатын және басқарылмайтын болып бөлінеді.Клиникалық сұхбат терапиялық әңгімелесу және психологиялық көмек көрсетуде қолдынылады.Оның жасырын мотивтерді,психологиялық қиындықтарды,ішкі коныликтерді және ішкі мінез-құлықтырды анықтауда пайдасы бар.
Өлшеу шкалалары және типтері.
Өлшеу шкалалары өлшенетін құбылстардың негізінде қандай әрекеттер жүргізілуіне тәуелді.Өлшеу шкаласын Стивенс ұсынды.
1.Номиналды.Объектілерді айқындау үшін оларға сандық мән беріледі.Мыс,ерлерге-1,әйелдерге-2 деген код беріуі мүмкін.
2.Реттік шкала-белгілерді «көп-аз»принципі бойынша жіктеу.Мұндайда субъектілерді салмағы немесе бойы бойынша реттеуге болады.
3.Интервалды шкала-шкала градациялары бойынша белгілі бір аралық белділенеді.Мыс,автомобиль маркасының оның сапасын бағалау үшін 1-5аралығындағы сандарды қолдануға болады.
4.Тең қатынастық шкала-өлшенетін қасиеттің көріну дәрежесін пропорционалды түрде объектілер мен субъектілерді жіктейтін шкала .Нөлдік шкала.Мыс,соңғы ай ішінде Рамстордан қанша рет тауар сатып алдыңыз деген сұраққа жауаптар шкаласы:0ден 5ке дейін,5-10дейін болуы мүмкін.
Ассиметрия және эксцесс түсінігі.
Ассиметрия-статистикалық бөлудің қиғаштанған өлшемінің сандық сипаттамасы:
Симметриялы бөлуде бұл қағидат 0ге тең.Оң жақтағы қиғаштануда А-мәні оңға,ал сл жақта теріс мәнге ие.
Екцесс-нормалды бөлуде нолге теңеледі.Екцесс оң мәнге ие болғанда өткір төбелі,ал теріс мәнде өтпейтін төбелі деп аталады.
Эксперимент нәтижелерін алғашқы өңдеу жолдарына сипаттама.
Өлшеуде алынған статистикалық жиынтық зерттелетін процесс жайлы көп мәлімет береді, сондықтанда эмпирикалық материалдарды теріп, реттеу керек.
1.Тәртіптеу- талдауға ыңғайлы болу үшін таңдау варианталарын орналасуын өңдеудің бастапқы сатысы.
2. Топтастыру- бөлшекті мәнге ие болу үшін, өзгергіштіктен айырмашылығы бар өлшеуді топтастыруда интервалдар көрсетіледі.
3. Кестелеу- статистикалық бөлулерді таблицалау үшін әрбір Xі вариантаға сәйкес жиілік Fi, ал қажет болса жиілену Wi қойылады.
Рангілеу түсінігі.
Рангілеу-методикалық тәсіл,сыналушы берілген критерийдің өсу ретімен барлық объектілерді қатарларға қолданады.
Топтық таблица немесе корреляциялық тор - корриляцияға зерттелінетін өзгерген екі қатардың біріккен топтардың нәтижелері. Торда варианталармен берілген параметрлер қойылады.
Бөлу заңы туралы түсінік және оның түрлеріне шолу.
Бөлу заңы: биномалды, нормалды, Пуассондық бөлу. Бөлу заңы варианталар мәні мен оларға сәйкес ықтималдықтар арасында байланыс орнататын математикалық арақатынас. Теориялық және классикалық бөлуді 3-ке бөледі: биномалды, нормалды, пуассондық бөлу. Биномалды бөлу – берілген жағдайдың математикалық моделі, классикалық ойынның ықтималмалдығын суреттейді. Нормалды бөлу – биномалды бөлудің шеткі жағдайларының бірі, санау санын шексіз ұлғайта алады. Тәуелсіз кездейсоқ шамалардың үлкен сандарының бөлу заңы нормалды бөлу бола алады. Кездейсоқ шаманың қосындысы бөлудің нормал заңына бағынады, ал ықтималдықтар мен әсерлер шексіз аз шаманы береді. Пуассондық бөлу – биномалды бөлуден шығарылады. Бір парамертмен суреттеледі. Бөлудің орта мәнін және кездейсоқ мәндердің шашырау өлшемін сипаттайды.
Полигон жиілігі және гистограмма.
Математикалық статистикада графиктердің 2 түрі бар:
Полигон жиілігі немесе көпбұрыш- ординана өсі бойынша салынған жиіліктің шамасына сәйкес нүктелерді қосатын сынған сызық.(бұл дискретті статист.бөлуді графикке түсіру тәсілі)
Гистограмма немесе тікбұрыш түріндегі график- абцесс өсіне интегралда орналасады.
