4. Ойық жараның қанау себептері, классификациясы, клиникасы, диагностикасы мен емдеу әдістері.

синдромы)

Қан кету – қан айналу ағзаларынан қанның шығуы. АІЖ – нан массивті қан кету адам ағзасына қауіпті геморрагиялық шокқа әкеліп соқтыруы мүмкін. Этиология және патогенезі: - Тамыр қабырғасында патологиялық процесс дамуына байланысты деффект (жедел немесе созылмалы жарадан аррозивты қан кету ) - Тамыр қабрғасының өткізгіштігінің нашарлауы (авитаминоз, жедел инфекциялық сырқыт, анафилаксия, сепсис, интоксикация) - Бауыр циррозы кезіндегі өңештің кеңейген веналарынан және асқазаннан қан кету - Өңештің шырышты кабатынан және асқазаннан қан кету (Меллори –Вейсс

Асқазан жара ауруы.

Джонсон классификациясы бойынша 3-типке бөлі-неді:

I.-медиогостральі жара, асқазан денесінде орна-ласады.

II.-асқазан мен 12 елі ішек біріккен жара ауруы.

III.-пилорикалық каналдың және препилорика-лық жара.

Асқазан медигостральді жара ауруы дуоден-альді жара ауруынан 4 есе жиі кездеседі.

Патогенезі. Дуоденогастральді рефлюкс-созылмалы антральді гастрит-шырышты қабаттың қышқыл-пептикалық әсерге қарсы тұруының төмендеуі.

Клиникасы. 40 жастан асқан адамдарда жиі кездеседі. Ауырсыну эпигастрий аймағында. Ас қабылдағаннан кейін немесе 15-45 мин соң бас-талады. Ауырсыну тамақ асқазаннан шыққан кезде басылады. Ауырсыну семсер тәрізді өсінді-ден кіндік аймағында, орта сызықтан солға қарай болады, төс артына, сол кеуде бөлігіне, арқаға таралады. Қыжылдау мен кекіру жиі болады. Ауырсыну күшейгенде құсу болады, жеңілдік береді.

Емі: оперативті ем. Асқазанның дистальді рез-екциясы антральді бөлімді алу, гастродуодено-анастомоз Билирот I әдісі қолданылады.

Асқазан мен 12 елі ішек біріккен жарасы. Ең алдымен 12 елі ішек жарасы пайда болып, 1-неше жылдан соң асқазан жара ауруы дамиды.

Клиникасы. 2 периодтан тұрады.

1. 12 елі ішек жара ауруы дамиды;

2. асқазан жара ауруы дамып клиникасы өзгереді. Ауырсыну симптомы жалғасады, асқыну ұзарады,жара баяу тыртықтанады, асқыну жиілігі 60%.

Емі: оперативті.

Пилорикалық каналдың және препилорикалық жара.

Клиникалық ағымы 12 елі ішек жара ауруымен бірдей, ерекшелігі малигнизация (3%) болады.

Диффенринциальды диагноз: қатерсіз және малигнизацияланған жара ауруымен жүргізіледі. Гастроскопия мен биопсия жасалады.

Емі: оперативті.

Асқынулар. Перфорация. Жіктелуі:

1. бос іш қуысына перфорация;

2. жабық перфорация;

2. Хирургиядағы жедел ішек. Жедел аппендицит.

1. Жедел аппендицит клиникасы.

Іштің ауруымен басталады, құрт тәрізді өсінді қалыпты орналасса да, ауру сезімі алғашында құрсақүсті аймағында басталып, 2 – 6 сағаттан кейін оң жақ мықын аймағына ауысады, үнемі ауырады. Орташа алғанда 1 -2 рет құсу, лоқсу болады. Жалпы жағдайы қанағаттанарлық, дене қызуы субфебрильді, пульсі – 90 Артериялық қан қысымы өзгермейді. Ауру сезімінің сипаты жиірек болады

• Ауырсыну эпигастрийда басталады. Бүкіл іш қуыс, 2-6 сағаттан соң оң жақ мықын тұсында жиналақталады. Орташа, 1-2 рет құсу, лоқсу.

• Жалпы жағдайы қанағаттанарлық, дене қызуы субфебрильді, пульс-90, ҚҚ-өзгермейді.

• Пальпация:Оң жақ мықын аймағында ауырсыну. Бұлшық-ет дефансы ширығуы Щеткин-Блюмберг симптомы оң.

• Диспепесиялық

- журек айну,1-2 рет құсу, нәжіс шығару бұзылысы

2. Ауырсыну

- эпигастрий аймағында басталып 5-6 сағаттан оң жақ мықын аймагына ауысады –қатты емес, төзуге тұрарлық,сирек периодты, қозғалғанда күшейеді

3. Қабыну синдромы

- температура (38-39)

- лейкоцитоз,нейтрофилез,солға жылжу, ЭТЖ жоғарлауы

. Перитонеальды синдром

- интоксикация

- Гиппократ беті

- Тілі жабындымен жабылған, іші желденген, тыныс алу актісіне қатыспайды (Винтер синдромы)

- құрттәрізді өсінді проекциясында ауырсыну аңықталады

- перистальтикасының нашарлауы + Щеткин-Блюмберг, Мендель,Крымов белгілері

- оң жақ аймағында бұлшық еттері қатаю