5.Ұйым балансын талдаудың мақсаты мен міндеттеріне тоқталыңыз.

Бухгалтерлік баланс кәсіпорынның қаржылық жағдайын жыл басы мен жыл соңыны бейнелейді. Ол субъектінің мүліктік жағдайын көрсетеді, оның мәліметтерін ішкі және сыртқы ақпаратты пайдаланушылар қолданады.

Ұйым балансын талдаудағы ең неізгі мақсат – ол ұйымның қаржылық жағдайы туралы қызығушылық танытқан тұлғалар үшін шешім қабылдауына қажетті ақпараттарды ашып көрсету болып табылады.

Ұйым балансын талдаудағы міндеттер келесідей:

1. Ұйымның мүліктік жағдайын сипаттайтын баланс активтерінің құрамы мен құрылымын талдау;

2. Ұйымның активтерінің қалыптасу көздері болып табылатын капитал мен міндеттемелердің құрамы мен құрылымын талдау;

3. Баланстың өтімділігін талдау;

4. Ұйымның төлем, несиелік қабілеттіліктерін жән қаржылық тұрақтылығын талдау;

5. Ұйымның банкрот болу ықтималдығын талдау;

Сонымен, жақсы талдау жүргізу үшін қажетті шарттар болып мыналар табылады:

1. Талданып отырған ұйымның шаруашылық – экономикалық жағдайын және оның даму мақсаттарын түсіну;

2. Сол ұйымдағы есепті жүргізу және есепті құрастыру қағидалары туралы ақпараттарды қолдану;

3. Балансты талдау жіне оқу әдістемесін меңгеру.

6.Балансты оқу әдістемесін ашып көрсетіңіз және балансты тік және көлдеңен талдау тәртіптеріне тоқталыңыз, аналитикалық баланстың үлгісін құрастырыңыз. Балансқа сапалы түрде талдау жүргізу үшін қажетті шарттардың бірі – оны оқи білу. Балансты оқу дегеніміз – оның бөлімдері мен кіші бөлімшелерінің өзара байланысын және әрбір баптың мазмұнын білу дегенді білдіреді. Балансты дұрыс оқи білу мынадай мүмкіндіктер береді: 1.ұйым туралы жан-жақты ақпараттаы алу; 2.баланс валютасынынң қандай баптар есебінен өзгергенін анықтау; 3. Ұйымның меншікті айналым қаражаттарын қамтамасыз етілу деңгейін анықтау; 4. Қйымның қаржылық жағдайын бағалау.балансты оқу еғ алдымен талданып отырған кезең аралығындағы БВ-ң өзгеруін анықтаудан басталады. Себебі БВ ұйым қызметін сипаттайтын маңызды көрсеткіш б.т.және ұйым-ң қаржылық жағдайын анықтау үшін база б.т.баланс бегілерінің арасындағы өзара байланыс: 1. I+II=II+IV+V, яғни ұйым арасындағы шар-қ қаражат-р 2 белгі б/ша жіктеледі:қалыптасы көзі б/ша және орналасу көзі б/ша. 2. I>III, яғни ұйым қалыпты жұмыс істеп тұрған жағдайда қ.м.а. есебінен қ.м.м. өтелуі к/к. 3. II<V, яғни м.к. есебінен ұ.м.а. қалыптасу к/к. 4. А(актив)=МК(меншікті капитал)+ М (міндеттеме), яғни баланс-қ теңдік д.а.

Бух-к балансқа талдау жасау үшін қаржылық талдаудың барлық әдістерін қолдануға болады. Көбінесе тігінен және көлденең әдістер қолданылады. Көлденең талдау – ҚЕ әрбір көрс-н өткең кезең мәліметтерімен салыстыру б.т. ол арқылы абс. Және қатыстық ауытқу анықталады. Абс.ауытқу = есепті кезең соңындағы мәлімет – е.к.басындағы мәлімет. Қат.ауытқу=абс.ау. мәліметтері/е.к.басындағы мәл.* 100%. Тігінен талдау(құрылымдық) - әр көрс-ң жиынтық көрс-ге үлесін анықтау. Т=жеке көрс/жиынтық көрс. н/е баланс бабы/БВ*100%. Қаржылық талдаудың осы 2 әдісін талдау үшін келесідей аналитикалық кестенің үлгісін құрастырамыз:

№	Баланс баптары	е.к.басын-ғы мәлі-р		Е.к.соң-ғы мәлі-р		Е.к.ауытқулар.
		сомасы,мың тг.	үлесі,%	сомасы,мың тг.	үлесі,%	абс.	қат.	үлес,%
1	қ.м.а.	1560183	36,9	1171845	41,5	-328 338	-21 ,9	4,6
2	ұ.м.а.	2659137	63,1	1650857	58,5	-100 8280	-37 ,9	-4, 6
	баланс	4219320	100	2822702	100	-139 6618	-	-