Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
фин анализ дайын теория.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
313.34 Кб
Скачать

30. Ақ қозғалысы туралы есепті құрастыру әдісі,

Есепте операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтерді бөлек түрде ақша қаражаттарының қозғалысы ақпараттары көрсетіледі.

Кәсіпорынға түсім әкелетін операциялық қызмет дегеніміз негізгі қызмет.

Инвестициялық қызмет дегеніміз ұзақ мерзімді активтерді сату және сатып алу бойынша қызмет.

Қаржылық қызмет - меншікті капитал құрамын және қарыз қаражаттарын тарту бойынша міндеттемелерді өзгеріске әкелетін қызмет.

Операциялық қызмет бойынша ақша құйылымдарының қозғалысы тауар сатудан, қызмет көрсетуден немесе орындалған жұмыстан ақша қаражаттарының түсуіне және жеткізушілерге кредиторлық борыштарды жабуға жасалған төлемдер нәтижесінен, жұмыскерлерге еңбек ақы төлеудің кредиторлық борыштары, бюджетке салық төлеу және басқа да төлемдер жасау нәтижесінен ақша қаражаттарының жылыстауына алып келеді.

Инвестициялық қызмет бойынша ақша құйылымдарының қозғалысы ақпараты ұзақ мерзімді активтерді сатып алуға жасалатын төлемнің бағыттылығын анықтауға көмектеседі. Инвестициялық қызмет бойынша ақша құйылымдарына: негізгі құралдарды сатып алу бойынша ақша төлемдері, материалдық емес активтерді сатып алу бойынша төлемдер, негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді сатудан түскен ақша түсімдері, басқа кәсіпорындардан түскен ақша қаражаттарының аванстық түсулері және т.б.

Қаржылық қызмет бойынша ақша құйылымдарына:

- акция эмиссиясынан түскен немесе басқа да үлесті құралдардан түскен түсулер;

- облигация шығарудан түскен түсімдер;

- несиелерді тарту;

- несие бойынша борыштарды жабу төлемдері;

- қаржы лизингтері бойынша қарыздарды қайтару төлемдері кіреді.

Операциялық қызмет бойынша ақша қаражаттары қозғалысы ақпараттары екі әдістің біреуін қолданумен көрсетіледі:

  1. тікелей әдіс;

  2. жанама әдіс.

Тікелей әдісті қолданғанда ақпарат екі варианттың біреуімен көрсетіледі:

  1. есеп жазбаларынан (регистлер);

  2. кіріс пен шығыс есебінде көрсетілген.

Жанама әдісті қолданғанда ақша қаражаттарының құйылымы ТМҚ құрамында, дебиторлық және кредиторлық борыштар, ақшалай емес және басқа да баптар құрамында (инвестициялық және қаржылық қызмет бойынша ақша құйылымдарының пайда болуына әкелетін) өзгерістерді есепке ала отырып, таза пайдаға түзету жолдарымен анықталынады.