42. Туризм сферасындағы бәсекелестік күрестің күшіне әсер ететін факторларды құрастыру

Туризм сферасындағы кəсіпкерлік іс-əрекетпен айналысатындар үшін ерекшелік қасиет жоғарғы дəрежедегі бəсекелестік. Ол қоғамның жəне жеке адамның мүддесін реттейтін фактор ретінде, А. Смит айтқандай нарықтың "көрінбейтін қолы" ретінде қаралады. Бəсекелестік деп заңды немесе жеке тұлғалар арасындағы бір көзделген мақсатқа жету жолындағы жарысты айтады. Туризм сферасындағы бәсекелестік күрестің күшіне әсер ететін факторлар: Бәсекелес фирмалардың саны өскен сайын күресте күшейе түседі; Бәсекелестік күрес күшейеді, егер де өнімге сұраныс аз болса немесе баяу өссе. Туристік қызметке деген сұраныс жыл мезгіліне қарай өзгеріп тұрады, ол өз ретінде туристік нарықтағы бәсекелестікті арттырады.

Бәсекелестік күрес күшейе түседі, егер де фирманың өнімдері анық белгеленген болмаса.

Бәсекелестік күрес күшейе түсуі мүмкін, егер де нарықтан шығып кету шығындары, бәсекелестік күресті жалғастырудан артық болатын болса. Мұндай жағдайда фирма табыстың аздығына қарамай бәсекені аяғына дейін жалғастырады.

Бəсекелестердің маркетинг зерттеулер жүйесі туристік мекемеге мынадай мүмкіндік береді:

-бəсекелестердің əрекетін зерттеп, нарық табысының келешегін толық бағалауға; -негізгі мақсаттарды анықтауға; -бəсекелестің əрекетіне жылдам жауап беруге;

-бəсекелестің күшті жағын бəсеңдету үшін стратегиялар жасауға; -бүтіндей мекеменің əсерлі жұмыс істеп, оның бəсекелестік қабілетін көтеруге; -оқу жүйесін жетілдіруге жəне қызметкерлердің білімін көтеруге; -мекеменің нарықтағы орнын сақтауға.

Бəсекелестердің екі стратегиялық тобы бар – тура жəне потенциалдық. Тура бəсекелестері – өткен жəне қазіргі кезде бəсекелес ретінде болған жəне болып табылатын мекемелер. Потенциалдық бəсекелестердің ішінде:

-өнім стратегиясын жетілдіретін жəне ұсынылған қызмет шеңберін кеңейтетін мекемелер;

-бəсекелестік күреске түсетін жаңа фирмалар болады.

Біздің маркетологтар американдық ғылым М. Портердің ұсынған бəсекелестік зерттеу схемасын қолданады. Бұл схема бəсекелестерді сипаттайтын төрт негізгі элементтерден тұрады: болашаққа арналған мақсаттары, қазіргі стратегиялары, өзі туралы мəліметтері жəне мүмкінідктері, яғни күшті/əлсіз жақтары.

43. Мақсатты нарықты таңдаудың негізгі кезеңдері.

Мақсатты нарық - бұл туристік мекемелер үшін өте қолайлы және пайдалы нарық сегменті немесе сегменттер тобы, соған барлық маркетинг іс-әрекеттері бағытталады.

Мақсатты нарықты таңдау жолы белгілі кезеңдерден тұрады:

1.Нарық сегментінің әлеуетін анықтау Нарық сегментінің әлеуеті сандық көрсеткіштермен сипатталады, яғни сыйымдылықпен. Өйткені нарықта тиімді жұмыс істеу үшін, табыс әкелу үшін сегмент сыйымды болуы керек.

2.Нарықтың маңыздылығын және қолайлылығын бағалау Бұл деген өз өнімін нарыққа енгізу және жылжыту жөнінде турфирманың ақпараты болуы тиіс.

3.Нарық сегментін игеру мүмкіншіліктерін талдау Бұл деген біріншіден – қауіпті бағалау; екіншіден – негізгі бәсекелестердің позициясын анықтау; үшіншіден – жаңа фирманың пайда болуына бәсекелестердің реакциясын анықтау; төртіншіден – сату мен табыс мөлшерін болжамдау.

Осы шаралардың негізінде нарықтың нысаналы сегментін таңдайды.