6.6. Кеттелдің 16-факторлык тесті (балаларға арналған кыскартылған варианты)

Мақсаты — жеке түлга ерекшеліктерін 16 биполярлык көрсеткіштерді (факторларды) талдау арқылы анықтау.

Кеттел жасаган 16 факторлық тест адамның кісілік қасиеттсрін көптегсн бір-бірімен байланысты корсеткіштер көмегімен багалауга мүмкіндік бсрстін әдістемегс жатады. Оның үлкендерге және жеткіншектер мен жас өспірімдерге ар налган варианттары бар. Бүл кітапта орта жәие жогары сынып оқушыларына арналған

варианты берілген.

Орыпдау ережесі: "Сіздерге бірнеше сүрақтар берілгсн. Жауаитарыңызды арнайы шкала бойынша оңдсу аркылы орқайсыңыздың озіңізге тән ерекшеліктеріиізді анықтауга мүмкіндік туады. Тестің әр тапсырмасына үш вариант жауап берілгсн. Олардың ішінде дүрыс немесе кате жауап жоқ. Әр адамның өз жауабы өзіне дүрыс. Сондықтан, тапсырманы орындау барысында онша коп ойланбастан, сүрақтарға бірінші дүрыс деп тапқан жауапты тауап, оның әріптік белгісін параққа жазып беру керек.

Жауап парақ үшке бөлінген. Егер сіз жауаптардың ішінен "А" вариантын дұрыс деп тапсаңыз, онда бірінші баганға белгі қоясыз, "В" вариантын дүрыс деп тандасаңыз — орта баганга белгі согып, ал "С" вариантын дүрыс десеңіз - үшінші баганга белгі коясыз.

Тесті орындау ерсжес.і түсіндірілгеннен соң әр балага сүрақтар жинагы мен жауап беру бланкісі таратылып беріледі.

Орындау уақыты — 30 минут.

Сауалнама

1. Менің еске сақтау қабіяетім бүрынғыдан жақсарды деп ойлаймын.

А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

2. Мен басқалардан қашық жерде бір өзім өмір сүре аламын. А) ия; В) кейде; С) жоқ.

3. Егер мсн, аспан "жерде" орналасқан және қыста "ыстық" десем, онда мен қылмыскерді ... деп атайтын едім.

А) бандит; В) әулие; С) бүлт.

4. Мен төсекке жатқаннан соң:

А) тез үйықтаймын; В) әр түрлі; С) қиындықпен.

5. Егер мен басқа көліктер көп жерде машина айдап келе жатсам:

1. машиналардың көбісін алдыма өткізіп жіберер едім;

2. білмеймін;

3. алдымда келе жатқан машиналарды басып озар едім.

6. Компанияда отырганымда басқалардың күлкілі оңгімелер айтып, әзілдесіп отыруына мүмкіндік беремін.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

7. Мені қоршаған ортада міндетті түрде үқыптылық сақталуы ксрек.

А) дүрыс; В) айтуым қиын; С) дүрыс емес.

8. Менімен бірге болатын адамдардың көпшілігі мені коруге қуанышты.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

9. Мен айналысар едім:

1. фехтование және бимен.

2. жауап беруге қиналамын.

3. күрес және баскетболмен.

10. Адамдардың істеген істері мен ол туралы айтқандары бір- біріне сәйкес келмейтіндігі мені таңдандырады.

А) ия; В) кейде; С) жоқ. 20. Болған оқиғалар туралы оқығанда мені оның мөн жайы Түгел қызықтырады.

1. барлық уақытта;

2. кейде;

3. сирек.

12.Достарым мені әзілдеп, мазақтағанда, мен олармен бірге күлемін және еш уақытта қапа болмаймын.

А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

13. Егер маған біреу дөрекі сөйлесе мен оны тез үмытамын.

А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

14. Іс-әрекетті орныдаудың жаңа жолдарьтн іздеп тапқанға қүмармын. А) дүрыс; В) білмеймін; С) дүрыс емес. 15. Бір нәрсені жоспарлағанда мен ешкімнің көмегісіз өзім дербес орындағанды жақсы коремін. А) дүрыс; В) кейде; С) дүрыс емес. 16. Мен өзімді көптеген адамдардан гөрі үстамсыздау, Сезімталдығым темен деп ойлаймын. 17. Тез шешім қабылдай алмайтындар менің жынымды келтіреді. А) дүрыс; В) білмеймін; С) дүрыс емес. 18. Кейде, қысқа уақыт ішінде болса да, менің өз ата-анама коңлім толмағандай сезім кернейді. А) ия; В) білмеймін; С) жоқ. 19. Мен өз асыл арманымды ... баяндап берер едім. қимас достарыма; білмсймін; өз күделігіме. 20. Менің ойымша, "нақты смсс" деген үғымға қарама-қарсы мағна бсретін сөз: үқыпсыз; егжсй-тегжей; шамамен. 21. Маган қажетті уақытта менің энергиям жсткілікті болады. А) ия; В) айтуға қиналамын; С) жоқ. 22. Маған бәріненде мынандай адамдар үнамайды: орынсыз әзілімен адамдарды қызартып қоятындар; айтуға қиналамын; белгіленген уақытга келместен мені қинайтындар. 23. Мсн қонақтар шақырып, олардың коңілін котеруді қатты үнатамын. А) дүрыс; В) білмеймін; С) жоқ. 24. Менің ойымша: А) барлық нәрсені үқыпты орындаудың қажеті жоқ; айтуға қиналамын; мойныңызға алган жүмыстың барлығын үқыпты орындау керек. 25. Мен барлық уақытта озімнің қысылған күйімді жеңіп жүруім керек.

А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

26. Менің достарым көбіне:

1. мснімен ойласады;

2. екеуінде бірдей істсйді;

3. маған кеңес береді.

27. Егер жолдасым мені майдалап алдап жатса, мен оны байқамаған сыңай танытамын.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

28. Маған үнайтын дос:

А) қызығушылыгы өмірде қажетті нәрсемен байланысты болса;

2. білмеймін;

3. өмірге көзқарасы ете терең және терең мағналы болса.

29. Мен толық сенетін идеяларға қарама-карсы ой айтып жатқанда оған араласпай тыныш түра алмаймын.

1. дүрыс;

2. айтуға қиыналамын;

3. дүрыс емес.

30. Өткен кездегі қателіктерім мен қылықтарым мені қатты қобалжытады.

А) ия; В) білмймін; С) жок-

31. Егер де менің қолымнан барлығы жақсы келетін болса, онда мен:

1. шахмат ойнар едім;

2. айтуға қиналамын;

3. "қалашық" ойынын ойнар едім.

32. Маған ашық-жарқын адамдар үнайды. А) ия; В) білмейміи; С) жоқ.

33. Мен соншалықты сақжөне тәжірибелі болғандықтан, басқа адамдармен салыстырғанда, күтпеген сәтсіздікке кемірек үшыраймын.

А) ия; В) айтуым қиын; С) жоқ.

34. Маған қажет болғанда өзімнің жүмысымды да басқа міндсттерімді де үмыта аламын.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

35. Өзімнің қатемді мойындау мен үшін өте қиын.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

36. Жүмыс орнында мені ерекше қызықтыратын нәрселер: А) машиналар мен механизмдерді басқару жөне неғізгі

өндіретін заттарды жасап шығару;

2. айтуға қиналамын;

3. адамдармсн өңғімелесу және қогамдык, жүмыстарды үйымдастыру.

37. Басқаларымен байланысы жоқ созді тап.

А) ай; В) ауа; С) күн.

38. Менің назарымды қайсыбір дәрежеде аудартатын нәрсе:

1. мені түршіктіреді;

2. өр түрлі;

3. мені тіптеи ойландырмайды.

39. Егер менде коп ақша болса:

А) мсні басқалар коре алмайтындай жағдай тудырмауды ойластырар едім;

2. білмеймін;

3. еш нәрееден қысылмай омір сүрср едім.

40. Мен үшін ең үлкен жаза:

1. ауыр жүмыс;

2. білмеймін;

3. бір өзімді камап қою.

41. Адамдар моралдық нормаларды сақтауды казіргіден қатгшырақ талап етуі керск.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

42. Мен кішкентай кезімде мынандай болғаи екенмін:

1. байсалды және жалғаз қалғанды жақсы коретін;

2. білмеймін;

3. өте тынышсыз жеые қозғалғыш.

43. Мені күнделікті машиналармен және неше түрлі қондырғылар мен атқаратын жүмыс қанағаттандырар еді. А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

44. Менің ойымша, куәгерлердің басым кобі, оларға қанша қиын болса да, шынын айтады.

А) ия; В) айтуға киналамын; С) жоқ.

45. Кей кезде маған оз ойым қол жетпес шың болып корінгендіктен мен оны орындаудан бас тартамын.

А) дұрыс; В) айтуға қиналамын; С) дүрыс емес.

46. Мен әзілге басқаларша қатты күлмеуге тырысамыи. А) дүрыс; В) білмсймін; С) дұрыс емес.

47. Мен өзімді жылардай бақытсызбын деп сезінген емеспін. А) дүрыс; В) білмеймін; С) дұрыс емес.

48. Мен мынандай музыканы тындағанда рахаттанамын:

1. әскери оркетр марштарына;

2. білмсймін;

3. скрипкамен орындаған өуендерге.

49. Мен жазғы екі айды осылай өткізгім келеді:

1. бір немесе бірнеше достарыммен ауылда;

2. айтуга қиналамын;

3. туристік лагерде топты басқара.

50. Жоспар тузуге кеткен куш:

1. ешқашан артық болмайды;

2. айту қиын;

3. ешнәрсеге түрмайды.

51. Жолдастарымның ойластырылмаған қылықтары мен озіл- оңгімелері мені ашуландырмайды.

А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

52. Менід қолымнан барлығы келіп түрса, мен ол істерді майда әрекет деп есептеймін.

1. барлық уақытта;

2. кейде;

3. сирек.

53.Мені мына жұмыстар қызықтырады:

A)мекемсде, көптегсн адамдардың іс-өрекеттерін басқарып, барлық уақытта солардьщ арасында болу;

B) айтуга қиналамын;

C) архитектор болып. бір озім тыныш болмеде жүмыс атқарганды.

54. Үй мен болме арақатынасы ағаш пен ... сияқты. а) орман; В) өсімдіктер; С) жапырақ.

55. Мен істегсн нөрселерім кәңілден шықпайды. А) сирек; В) кейде; С) жиі.

56. Көптеген жүмыстарды бастағанда мен:

1. төуекелшілікке барамын;

2. білмеймін;

3. мүмкін сәтті болар деймін.

57. Мені кебіреулер созшсң деп есептейтін шығар.

1. солай шыгар;

2. білмеймін;

3. ондай емес деп ойлаймын.

58. Маған кобінесе үнайтын адам:

1. өте ақылды адам, егер ол түрақсыздық пен сенімсіздік білдірсе де;

2. айтуға киналамын;

С) қабілеті орта болса да өзін жақсы үстайтын, сенімді адам.

59. Мен шешімді:

1. басқалардан жылдам қабылдаймын;

2. білмеймін;

3. басқалардан соң қабылдаймын.

60. Маған үлкен өсер ететін нәрсе:

1. шеберлік пен әсемдік;

2. айтуға қиналамын;

3. күш пен қуат.

61. Meн өзімді серіктестікке бекім адаммын деп санаймын. А) ия; В) орташа; С) жоқ.

62. Мен тік мінезділерден кері мәнерлі, сыпайы, астарлап сөйлейтіндермен сүқбаттасқанды жақсы коремін.

А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

63. Мен қалаймын:

1. озіме тиісті мәселелерді озім шешкенді;

2. айтуға киналамын;

3. достарыммен ойласқанды.

64. Мен қойған сүрағыма бірден жауал алмасам, онда мен ыңғайсыз нәрсе айттым ба деп қысылып қаламын.

А) дүрыс; В) білмеймін; С) дүрыс емсс.

65. Оқушы кезімде мен үшін білімнің негізгі көзі болган:

1. сабақтар;

2. айтуга қиналамын;

3. кітаптар.

66. Мен коғамдық жүмыстан және онымен байланысты жауапкершіліктен бас тартамын.

А) дүрыс; В) кейдк; С) дүрыс емес. 67 Егер алдымда түрган сүрақты шешу өте қиын болса және менен үлкен күш салуды кажет етсе, онда мен:

1. басқа мәселелермен айналысуга тырысамын;

2. айтуға қиналамын;

3. оны шешуге бар күшімді саламын.

68. Менде күшті эмоциялар: қобалжу, ашу, ыза қысу, күлкі және т.б. ешқандай себенсіз пайда болады.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

69. Кей кезде менің түсінігім тар болып кетеді. А) дүрыс; В) білмеймін; С) дүрыс емес.

70. Біреудің кездесугс тағайындаған уақыты маған ыңғайсыз болсада сол өтінішін орындасам, озім одан жақсы эсер аламын.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

71.Менің ойымша 1, 2, 4, 0, 5, ... сандық қатарын дүрыс жалғастыратын сан:

А) 10; В) 5; С) 7.

72. Кейде ешқандай себепсіз басым айиалып, жүрегім айнып кетеді.

А) ия; в) білмеймін; с) жоқ.

73. Мен официантқа қолайсыз жагдай туғызбау үшін өз тапсырмамнан бас тартуға тырысамын.

А) ия; ' В) кейде; С) жоқ.

74. Мен тек бүгінгі күнді ғана ойлаймын.

А) дүрыс; В) білмеймін; С) дүрыс емес.

75. Отырыстарда менің үнататыным:

1. қызық әңгімеге өз үлесімді қосу;

2. айтуға қиналамын;

3. басқалардың тынығуына қарап отыру.

76. Мен өз ойымды қанша адам тындап жатқанына қарамай айта бсремін.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

77. Егер де мен өткенге оралсам, бірінші кезенде мен ... жолығар едім.

1. Колумбпен;

2. білмеймін;

3. Пушкинмен.

78. Мен оз-өзімді басқалардың жүмысын орындамауда үстап жүремін.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

79. Егер басқалар мен туралы теріс пікір айтып жүрсе, мен оларға ешқандай көңіл аудармастан, озім дүрыс деп санайтын жолменен жүре беремін.

А) ия; В) білмеймін; С) жлқ.

80. Магазинде қызмет істесем, мен ...қалар едім.

1. витриналарды безендіру жүмысын;

2. білмеймін;

3. кассир болуды.

81. Егер менің жан досым маған салқын қарап, кездесуден қашып жүрсе, мен, әдетте:

1. оның көңіл-күйі нашар екен деп ойлаймын;

2. білмеймін;

3. мен қандай қателік жібердім деп ойланып қаламын.

82.Барлық бақытсыздық жаңашыл адамдардан болады. ,. А) ия; В) кейде; С) жоқ.

83.Жергілікті жаңалықтарды басқаларға жеткізгеннен мен үлкеи эсер аламъш.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

84. Ұқыпты, қатал адамдар менімен сыйыспайды. А) дүрыс; В) кейде; С) дүрыс емес.

85. Менің ойымша, мен, басқаларға қарағанда, ашуланшақ емеспін.

А) дұрыс; В) білмеймін; С) дүрыс емес.

86. Менімен есептеспеу оңай емес, ал мен басқалармен санаспауға шебермін.

А) дұрыс; В) кейде; С) еш уақытта.

87. Таңертең ешкіммен сөйлескім келмейді. А) жиі; В) кейде; С) еш уақытта.

88. Егер сағат тілдері әр 60 минутта жолығып түрса:

1. калып жүреді;

2. дүрыс жүреді;

3. қалып кетеді.

89. Мен ... зерігемін:

А) жиі; В) кейде; С) сирек.

90. Адамдардан айтуынша мен көп нәрсені ерекше орындауды жақсы көремін.

А) дүрыс; В) кейде; С) дүрыс емес.

91. Артық қобалжу адамды шаршатады, сондықтан одан сақ болу керек деп есептеймін.

А) ия; В) білмеймін; С) жоқ.

92. Үйде, бос уақьпта, мен:

1. көңіл көтерсмін және тынығамын;

2. айтуға қиналамын;

3. мені қызықтыратын нөрсемен айналысамын.

93. Мен бейтаныс адамдармен достасуға өте сақжәне абайлап барамын.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

94. Менін ойымша, қаындардьщ олеңмен айтканын қара созбен жеткізуге болады.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

95.Менің сезіктенуімше, мен достық қарым-қатынастағылар мен жоқ жерде достық касиетін көрсетпейтіи сияқты. А) ия; В) кейде; С) жок-

96. Менің ойымша, ең қайғылы оқиғалар бір жі^лдан кейін із қалдырмай естен шығып кетеді.

А) ия; В) кейде; С) жок-

97. Менің ойымша, ... омір сүру қызығырақ болар еді.

А) натуралист болып осімдіктерді зерттесем

98. Кей кезде ешқандай себепсіз кейбір заттар, жануарлар жөне мекеіокайлар мені түршіктіріп, қорқыныш сезім тудырады.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

99. Мен омірді қалай жақсартуға болатыны туралы көп ойланамын.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

100. Мен мынадай ойындарды жақсы көремін:

а) командамен немссе серікпен жүптасып ойнауды; в) білмеймін;

с) өркім жеке дара ойнайтынды.

101. Men фантастикалық немесе түсініксіз түстерді көремін. А) ия; В) кейде; С) жоқ.

102. Егер мен үйде жалғыз қалсам, біраз уа?ыттан кейін мазасызданып, қорқыныш сезімге бөленемін.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

103. Мен өзімнің достық қатынасыммен кейбіреулерді жалған сезімге бөлеймін, өйткені олар маған еш үнамайды.

А) ия; В) кейде; С) жоқ.

104. Басқа сөздермен байланысы жоқ сөзді тап: А) ойлау; В) көру; С) сындыру.

105. Егер Марияның анасы Ескендірдің өкесінің өпкесі болса, Ескендір Марияның әкесінің кімі болады?

1. қайнысы;

2. жиені;

3. ағасы.

Жауаптарды өңдеу ережесі.

Жауап парақ төрт бағанға бөлінген болуы керек. Біріншісінде сүрақтар номерлері жазылган, ал қалган үшеуі "А", "В", "С" жауаптардың багандары. Тексерілуші "А" вариантты тандап алса біріншісіне, "В" — екіншісіне, ал "С" жауап дүрыс десе үшінші бағанға белгі қояды.

Жауап парақтағы белгілерді өңцеу үшін оларды 16 фактордың көрсеткіштері бойынша жүйеге кслтіру қажет. Өйткені әр фактордың керсеткіштері сүрақтардың ішінде шашыраңқы орналаскан. Оларды төменде берілген кесте бойынша жүйеге келтіріп өндеп шығу керек.

Бағалау шкаласы:

жауап кілтпен сәйкес келгенде:

А-0,1,2 балл; В-0,1 балл;

С-0,1,2 балл болып бағаланады

Сұрақтар нөмерлері	"А" жауап	"В" жауап	"С" жауап
1.2. 3. 4. 5. т.с.с.барлык сүрактардын номерлері қойылады.			...

Жауаптарды бағалау кестесі.

(Бірілші бағанда Фактор номері меп оның литсрлік белгісі, скінші бағанда сүрақ номсрі жоне ол сүраққа берілген А,В немесе С жауаптың баллдық корсеткіші келтірілген)

1-ші фактор (А): 2 ~ B-J, С-2; 19 - А-2, В-1; 36 - В-1, С-2;

(мах-12): 53 -А-2, В-1; 70 - А-2, В-і; 87 - В-1, С-2. 2-ші фактор (В) 3 - С-1; 20 - А-1; 37 - В-1; 71 - А-1; (мах-8): 88 - С-1; 104 - С-1; 105 - А-1. 3-ші фактор (С): 4 - А-2, В-1; 21 - А-2, В-1; 38 - В-1, С-2;

55 - А-2, В-1; 72 - В-1,С-2; 89 - В-1, С-2.

4-ші фактор (Б): 5 - В-1, С-2; 22 - В-1, С-2; 39 - А-2, В-1;

56 - В-1, А-2; 73 - В-1, С-2; 90 - В-1, С-2.

5-ші фактор (F): 6 - В-1, С-2; 23 - А-2, В-1; 40 - В-1, С-2;

57 - А-2, В-1; 74 - А-2, В-1; 91 - В-1, С-2.

6-шы фактор (G): 7 - А-2, В-1; 24 - В-1, С-2; 41 - А-2, В-1;

58 - В-1, С-2; 75 - А-2, В-1; 92 - В-1, С-2.

7-mi фактор (Н): 8 - А-2, В-1; 25 - В-1, С-2; 42 - В-1, С-2;

- А-2, В-1; 76 - А-2, В-1; 93 - В-1, С-2. 8-штфактор (I): 9 - А-2, В-1; 26 - А-2, В-1; 43 - В-1, С-2;

- А-2, В-1; 77 - В-1, С-2; 94 - В-1, С-2.

9-ШЫ фактор (L): 10 - А-2, В-1; 27 - В-1, С-2; 44 - В-1, С-2;

61- B-l, С-2; 78 - А-2, В-1; 95 - А-2, В-1.

10-шы фактор (М): 11 - В-1, С-2; 28 - В-1. С-2; 45 - В-1, С-2;

62- А-2, В-1; 79 - А-2, В-1; 96 - В-1, С-2;

11-ші фактор (N): 12 - В-1, С-2; 29 - А-1, В-1; 46 - А-1, В-1;

63- А-2, В-1; 80 -В-1, С-2; 97 - В-1, С-2.

1.2-ші фактор (О): 13 - В-1, С-2; 30 - А-2, В-1; 47 - В-1, С-2;

64- А-2, В-1; 81 - В-1, С-2; 98 ~ А-2, В-1.

13-ші фактор (Q1): 14 - А-2, В-1; 31 - А-2, В-1; 48 - В-1, С-2;

65- В-1, С-2; 82 - В-1, С-2; 99 - А-1, В-1.

14-ші фактор (Q2): 15 - А-2, В-1; 32 - А-2, В-1; 49 - А-2, В-1;

66- А-2, В-1; 83 - В-1, С-2; 100 - В-1, С-2.

15-ші фактор (Q3): 16 - А-2, В-1; 33 - А-2, В-1; 50 - А-2, В-1;

67. -В-1, С-2; 84 - В-1, С-2; 101 - В-1, С-2. 16-шы фактор (Q4):17 -А-2, В-1; 34 - В-1, С-2; 51 - В-1, С-2;

68. - А-2, В-1; 85 - В-1, С-2; 102 - А-2, В-1. Фактор МД:(өтірік.)1 - А-2, В-1; 18 - В-1, С-2; 35 - В-1, С-2;

(мах-14) 52 - А-2, В-1; 69 - В-1, С-2; 86 - В-1, С-2; 103 - В-1, С-2.

Әр фактор бойынша талдау нәтижесінде шықкан баллдар суммасы 16 фактордың біреуінің сапалық багасы болып табылады. Зерттелінушінің психологиялык профилін, немесе кескінін жасау үшін корсеткіштерді келесі сызба нүсқаға түсірілелді. Корсеткіштер 5.5-ке теңнемесе 4—7 аралығында болса, зерттелініп жатқан қасиет норма шегінде болғаны. Егер, көрсеткіштер 4-тен томен болса сол фактор нашар дамыған, 7-ден жоғары болса — нормадан асып кеткеніи көсетеді.

Барлық факторлардың сандық көрсеткіштері баллдармен ессптелгеннен соң олар ғрафикке түсіріледі (төменде берілген үлғі бойынша) Горизотал бағанға өр фактор бойынша жинаған баллдар тусірілгеннен соң оны вертикаль бағандағы сандық корсеткішінің түсына дейін перпендикуляр түсіріледі де, сол жерге зсрттелінген фактор көрсеткішінін нүктесі қойылады. Барлық факторлардың нүктелері анықталғаннан соң оларды бір-бірімен сынык сызык аркылы қосылады.

Графикте "шыңдары" коп болған адамның психикасында проблемалық жағдай туып отыруы мүмкін. Оның мазмүндык жағын томенде берілген факторлардың түсініктемесі бойынша анықталып, тексерілген адамға психологиялық мінездеме жазылады.

ФАКТОРЛАРДЫҢ ТҮСШІКТЕМЕСІ (16 факкторлық Кеттел тесті бойынша)

4-фактор (Е)

Көнгіштік Жумсақ, тіл алғыш, үялтлақ, Тоуелділігі анық байқалады, Күмәнданғыш, бағынышты, қарапайым, кейде айнымалы пассив.

Доминанттық Үстемдік көрсетугс қүмар,

озіпе сснімі күшті, агрессиясы дамыған,

үрысқақ, төуелсіз, ешкімніц айтқанына

конбейтін, бірбет, белсенді.

5-фактор (Ғ)

Сабырлылық Үндемейтін, байсалды, ойға бөленген, өзін-өзі күшті сынайды, жай қимылдайды, пессимист, болашақты болжамдаудан қорқады, ширақ смес.

Импульсивтіқ

Көңіл-күйі көтсріңкі, жарқыи жүзді,

сөзшең, қарым-қатынасқа қумар, а

шық-жарқын, шалағай, динамикасы күшті,

болашаққа үлкен үмітпен қарайды, энтузиаст.

6-фактор (G)

Пайда күнемдік Нормативтілігі темен, жал-

қау,қүбылмалы, мінез-қүлқы түрақсыз, үшқалақ, тәуелсіз,

жағдай мен адамдарға

икемделгіш, бүзықтыққа

жақын.

Намысқойлық

Нормативтілігі жоғары, мінезі жайлы,

қажырлы, асықпайтын, шешім кабылдай

алатын, іскср, шығармашылығы дамығаи,

мақсатқа бағытталған.

7-фактор (Н)

Ұялшақтық Тайсалғыш, үялшақ, қорқақ, Сезімтал, шектеулі, ереже Бойынша емір сүреді, сақ, Басқаларға кеңіл білдіргіш, Сыпайы, әдепті, езіне сенімі Томен, келеңкеде жүргенді қалайды.

Батылдық

Іскер, өлеуметтік батылдығы

дамыған, "терісі қалың",

тәуекелшіл авантюрист, белсенді,

қарым-қатынасқа қүмар, сезімтал,

қайырымды, артистіғі анық

байқалады, қауіпті түсінбейді.

8-фактор (I)

Қаталдық

Сезімталдығы темен,

қатал, қатыгез, шыншыл,

абайлап жүретін, тынымсыз,'

сентимепталды емес, езшс сенімі

күшті, ер жүрек, жауапкершілікті

мойнына алады, талғамы күшті,

тұрақты, дене күші кеп.

Қайырымшылдық

Сезімтал, мейірімді, тәуелді,

абайлап жүретін, тынымсыз,'

басқалардың кеңіл аударғаныи жақсы Көретін,

жабысқақ, сенімсіз, ақ кендл, шыдамды, қиялға

беленгіш, романтизмі анық байқалады, айнымал.

9-фактор (L)

Сенімшілік Ішкі босаңсу,

басқаларға Сенушілігі күшті,

өзін Жоғары бағалау, қиындықты

Тез ұмытады, кешірімді,

Шыдамды, сиысымды,

Ескертулерғе кеңіл аудармайды,

басқалармен тіл табысқыш.

Күдіктілік Қызғаншақтық, қорғанысы

бекемдік, коре алмаушылык,

болған кемістіктерді ұмытпау,

кекшілге жақын, басқалардыц

қатесін кешірмсйді, аяғын байқап басады,

кызығушылығы озіне бағытталған, эгоцентрист.

10- фактор (М)

Іскерлік Тәжірибелік моселерді тез және тиімду шешеді, өзінің қызығутиылықтарынан шек шыға алмайды, сенімді, іскер, табысты, шыншыл, тынымсыз, майдашыл, объективтік заңдылықтарға сүйенеді, жаңалықтардан бас тартады, төртіпті.

Арманшылдық Қиялы бай, әуре-сарсавдыкка қүмар, үмытшак, өз идеялары мен ішкі иллюзияларына беленген, шығармашылық қабілеті және потенциалы оте дамыған, енерге және теориялық мәселелергс қызығады, ұшкалақтык, қыңырлык, керсетеді.

11 – фактор (N)

Көрегенділік Айлашыл, ку, тежірибелі, есепшіл, ақылды, парасаіты, езін үстай алады, сыпайы, жасандылық керсетеді, атақ күмар, сенімсіз, эмоциасы күбьшмалы,.үқыпты.

12-фактор (О)

Байсалдылык, Бейқамдылық, менменсіну, озіне сенімінің күштілігі, кокіректік, басқалардың мадақтау мен ескертулсріне сезімсіз, қоркыныш сезімі томен, тәуекелшіл, үстамсыз, суық қанды.

Мазасыздану Қорқыныш, үрейлені сезімінің айқын байқалуы, озіне-өзі сенбеушілік, депрессияға, борыш сезімінс бсрілген, тез ашуланатын, сезімтал басқалардьщ берген бағасына сезімтал.

13-фактор (Q1)

Консерватизм Козқарасы, омірлік идеялары, салт-дәстүрді үстайды, тек уақытпен тексерілгенді ғана кабылдайды, жаңалыққа күмандангыш, ақыл айтуға күмар.

Радикализм экспериментатор, талдаушы, барлық нәрссден хабардар, еркін ойшыл, ыңғайсыз жағдайларға шыдамды, авторитетке сенімі томен, интеллскті жоғары.

14-фактор (Q2)

Топк,а тоуелділік Социабильділік, дербес емес, Бірізділік, топтын комегін Талап етеді, басқалармен Бірігіп шешім қабьищайды, қолдау корсеткенді қажет етеді.

Өзін-өзі канагаттаидыру Топқа тәуелсіз, дсрбес, тапқыр, оз бетімен шешім қабылдайды, билікке қүмар, басқалардын қолдауын керек етпейді, озін-озі камтамасыз етеді.

15-фактор (Q3)

Өзін дәріптеу Өзін ерекше жақсы кореді, пакты, жіғерлі, басқаларды бағындырады, іс-өрекетін жоспарлап үйымдастырады, өз эмоциясы мен мінсз-қүлқын қадағалайды, бастаған ісін аяқтайды, максатты.

Өзін төмен багалау Басқару қиын, салақ, Ойына келгенін істейді, өз ережелерімен есептеспейді, ешкіммен санаспайды, назар аудармайды, тәртібі томен, сыпайы емес, өзін бағалауы қайшылас.

16-фактор (Q4)

Ынтасы темен Ынталы

Босаңсыған, жайбарақат, Жинақы, жігерлі, қозғыш,

үстамды, мотивациясы томен, ашуилаң, мотивациясы өте

жалқау, озіне озі жоғары,шаршағыщтығына .

қанаіаттанушылығы жоғары, қарамай белсенділік корсетеді, бейғам, сабырлы. ретіне көңіл болмейді.