14. Логика дегеніміз не? Ойлаудың логикалық заңдарын атаңыз. Пікірге анықтама беріңіз

Логика — пікірлер жөне олардың байланыстары туралы ғылым. Ойлау, пайымдау әдістері туралы алғашқы ілімдер Ежелгі Шығыс елдерінде пайда болды, бірақ оның негізіне грек ойшылы Аристотель құрған ілім жатады. Неміс ғалымы Г.В. Лейбниц (1666 жылы) алғаш рет ойлау, пайымдау заңдарындағы анықталмағандықтың ауызша төрелік етуін және пікірлер арасындағы байланысты математикалық қатынас түрінде анықталатын математика тіліне аударуға тырысты. Жүз жылдан соң ағылшын математигі Джордж Буль математикалық зандылықтарға бағынатын логикалық әмбебап тілді құру туралы Лейбниц идеясын дамытты. Ол өз алдына ерекше алгебраны — барлық объектілерге, атап айтканда, сандар, әріптерден бастап сөйлемдерге дейін колдануға болатын белгілеулер мен ережелердін жүйесін ойлап тапты. Джордж Буль логикалык алгебраның атасы болып табылады.XX ғасырдын басына дейін логика іс жүзінде дамыған жок, ол тек ЭЕМ теориясының пайда болуынан бастап қана өзінің қаркынды дамуын бастады. Әрбір ғылым сияқты логика да бірнеше пәндерді қамтиды. Логикалық заңдар — дұрыс пайымдаудың нормаларын, ережелерін, заңдылықтарын бейнелейтін ұғым. Кең мағынасында Логикалық заңдар объективті шындықты абстрактілі ой дәреже-де бейнелеу әдістері мен формаларын, ұғымдар мен пікір байланысын және ойдың дамуы мен қалыптасуын анықтайды. Логикалық заңдарды зерттеудегі мақсат-танымның ақиқаттылығының объективті жағдайларын айқындау. Адам Логикалық заңдарды зерттеп ашуы мүмкін, бірақ адам ол заңдарды ойдан шығарып не өзгерте алмайды. Логикалық заңдар адамның санасы мен еркінен тыс, объективті, жалпы адамзатқа бірдей болғандықтан ғана, адамдар белгілі бір жүйеде бірыңғай ойлап, дүниені бірдей танып және бірінің ойын бірі ұғынып түсіне алады. Логикалық заңдарды ойлау процесінде мүлтіксіз дұрыс қолдану — ойлау процесінің негізгі шарттарының бірі.Тар мағынасында Лог-қ заңдар деп дәстүрлі логиканың белгілі 4 заңын айтады, олар: Тепе-теңдік заңы, Қайшылық заңы, Үшіншінің аластатылуы заңы, Негіздің жеткіліктілігі заңы.Пікір дегеніміз — заттар, белгілер немесе зат пен оның белгілері арасындағы қарым-қатынаста (терістеу не костау түрінде) бейнеленетін ойлау формасы. Пікір ұғымдармен салыстырғанда құрылымы жағынан күрделірек келеді, өйткені ұғым пікірдің құрамына кіреді."Астана — Қазақстан астанасы" деген пікір екі ұғымнан құрылған: 1. "Астана", 2. "Қазақстан". Ұғымдардан бөтен пікірде жүйелі құрауыш ретінде байланыстырушы сөз болады. Оны Сонымен, пікірді мынадай формуламен өрнектейміз:

S дегеніміз — Р немесе S— Р.Терістеуші пікір үшін пікір формуласы: S дегеніміз — Р емес.Ал көбінесе "дегеніміз", "деп", "айтамыз", "болып саналады" деген сияқты байланыс сөздері пікірде айтылмай, тек ойда болады.Пікірдің тіл формасы сөйлем болады. Бұл екеуі мазмұн мен форма сияқты байланысшы болғанымен, екеуі тең емес. Пікір мен сөйлемнің тең еместігі бірнеше жағдайлардан байқалады. Біріншіден, қандай да болса пікір сөйлем бола алмайды. Пікір тек хабарлы сөйлеммен баяндалады, сұраулы және қозғаушы сөйлемдер пікір бола алмайды, өйткені оларда пікірдің ең басты белгісі жоқ — құбылыстар арасындағы байланысты терістеуші не қозғаушы сөйлем жоқ.Пікірдің логикалық құрылысы барлық тілдерде бірдей болып келеді.Пікірдің логикалық мәнін айқындаудың жеке түрлерін қарастырайың.Инверсия. Пікірді инверсиялау деп пікірдің мағынасын өзгертпей, терістеуші пікірді қостаушыға және қостаушы пікірді терістеушіге айналдырудың логикалық тәсілін айтамыз.Айналдыру нәтижесінде пікірдің тек сапасы ғана өзгереді. Айналдыру тәсілін қолданғанда бір пікірге екі терістеуші белгі енгіземіз, біріншісі — байланыстың алдынан, екіншісі баяндауыштың артынан келеді. Инверсиялау біздің ойымызды айқындай түседі, оның маңызы да осында. Дұрыс инверсияламаса, онда пікір айкын емес болып шығады немесе олардың мағыналары тікелей бұзылады.Ауыстыру д/з-пікірдің бастауышын баяндауышқа, ал баяндауышын бастауышқа айналдыратын логикалық тәсіл.