6. Ақпарат ұғымын анықтап, оның түрлерін жəне берілу формаларын жіктеңіз.

«Информация» - ақпарат термині латынның informatio – түсіндіру, баяндау деген сөзінен шыққан.

Жалпы түрде ақпарат дегеніміз – ол нақты өмірді белгілермен немесе сигналдардың көмегімен бейнелену. Жеке жағдайда ақпарат деп адамның қоршаған ортадан алатын мəліметтер жиынын айтамыз. Олар біздерді коршаған объектілер туралы толық хабардар етіп, солар туралы мəлімсіздік, белгісіздік деңгейін азайтады Ақпарат (материалистік философия бойынша) - нақты дүние бейнесінің мəліметтер, хабарлар арқылы айтылуы. Хабарлар - информацияның тіл, мəтінін, цифрлық мəліметтер,график, кесте түрінде бейнелену түрі.

Бізді қоршаған ортадағы сан алуан ақпаратты әр түрлі белгілерге

байланысты топтауға болады

*Ғылыми ақпарат - табиғаттың, қоғамның жəне ойлаудың объективті заңдылықтарын мейлінше толық бейнелейтін ақпарат. Ғылыми ақпарат, берілу жəне пайдалануына қарай келесі түрлерде болады:

- əлеуметтік

- экономикалық

- техникалық

- биологиялық

- физикалық жəне т.б.

*Ақпарат шығу облысына байланысты былай бөлінеді:

· Қарапайым – бұл жансыз табиғатта болып жатқан құбылыстар мен процестерді бейнелейді.

· Биологиялық – өсімдіктер мен жануарлар əлеміндегі процестерді бейнелейді.

· Əлеуметтік – қоғамдағы адам туралы процесті бейнелейді.

Ол адамның практикалық өмір тіршілігімен тығыз байланысты, сондықтан адамның қанша тіршілік түрі болса, сонша əлеуметтік ақпараттық түрі мен типін ажыратуға болады. мысалы, қоғамға байланысты ақпаратты көпшілік, арнайы жəне жеке деп жіктеуге болады.

*Ақпараттың негізгі берілу формалары:

· мəтіндер, суреттер, сызбалар, фотосуреттер;

· жарық немесе дыбыс сигналдары;

· радиотолқындар;

· электрлік жəне нервтік импульстер;

· магниттік жазбалар;

· ымдар мен қимылдар;

· иістер мен дəм сезінулер;

· ағзалардың белгілері мен қасиеттері ұрпақтарға беріліп отыратын хромосомдар.

*Ақпаратты беру жəне қабылдау əдістеріне байланысты келесідей ажыратады:

· визуальды – көрнекі бейнелер мен арнайы белгілер арқылы таратылады;

· аудиальды – дыбыс арқылы таратылады;

· тактильді – сезім арқылы;

· органо-лептикалық – иіс жəне дəм арқылы;

· машиналық – есептеу техникасының көмегімен таратылады.

7. Ақпараттық технологиялар - ғылым мен технологиялардың бірлігі екенін түсіндіріңіз. Ақпараттық технологияларды қолданудың салалық аумағын атап көрсетіңіз.

Ақпаратты шындығында да ғылыми ұғым ретінде қарастыруға болады.Өйткені бұған дейін ақпарттың құрылымы мен қасиетттері барлық ғылым салаларында зерттелерінді.мысалы, физика-ақпарат таситын сигналдардың қасиеттерін зерттейді.Табиғаттағы көптеген қ ұбылыстардың сигнал шығаратыны белгілі. Ал тіркелінген сигналдар белгілі бір мәліметтерді құрайды.Мәліметтер түрленіп, тасымалданып, әдістердің көмегімен қолданыс табады.Мәліметтер мен әдістердің өзара әсерлесуінен ақпарат түзіледі.Өлі табиғаттағы процесстер үздіксіз энергия алмасу түрінде өтеді.Энергия алмасу мен қатар тірі табиғатта бағытталған зат алмасу процесі жүреді.Зат алмасу мен энергия алмасу процестерінің арасындағы өзара байланыс ақпарат алмасу ретінде өтеді немесе оны ақпараттық процесс деп аталады.

Сонымен ақпарат –бұл ақпараттық процесс барысында түзілетін қозғалыстағы обьект.

Ақпараттың қасиеттері мәліметтердің қасиеттеріне де әдістердің қасиеттеріне де тікелей тәуелді

Қазіргі кезеңде «ақп-тық тех-ия» термині ақп-ды өңдеуге арналған компьютерлерді пайдаланумен байланысты қолданылады. Ақп-ты тех-лар барлық есептегіш тех-лар мен байланыс тех-ры және ішінара тұрмыстық электрониканы телекөріністерді зерттейді. Олар өндірісте, саудада, басқаруда, банктік жүйеде, денсаулық сақтауда, медицина мен ғылымда көлік және байланыста, ауыл шаруашылығында, әлеуметтік қамтамасыз ету жүйесінде қолданыс табады. Әртүрлі мамандықтағы адамдар мен үй шаруасындағы әйелдерге қызмет етеді. Дамыған елдердің халқы ақп-ық тех-ды жетілдірудің қымбат ету және қиын,алайда маңызды екендігін сезінеді. Ақпараттандырудың мақсаты – адамдар еңбегінің өнімділігін арттыру мен жағдайларын жеңілдету есебінен олардың тұрмысын жақсарту. Ақп-ру – бұл халықтың тұрмыс салтының маңызды өзгерістерімен байланысты, күрделі әлеуметтік үрдіс. Ол көптеген бағыттырда,соның ішінде компьютерлік сауатсыздықты жоюда, жаңа ақп–тық тех–ды пайдалану мәдениетін қалыптастыруда қажырлы еңбекті қажет етеді. Ақп–ру бұл мағынасында «бұрын белгісіз бір нәрсені хабарлауды» білдіреді.

Ақ-қ тех/р- адам-рң ақпараттарды басқаруда ж/е өңдеуде пайдаланатын әдістер мен құрылғыларды салаларда қолдану жиынтығы тур ғылым.