Дәріс жоспары

1. Еуропалық стандарттар

2. Еуропалық стандарттар мазмұны

Дәрісның қысқаша ұстауы

Өнімді тегіс қамти алатын сертификаттау, үрдіс пен қызмет, біркелкі ереженің және шараның құрылуын қажет етеді. Осы саладағы ең белгілі халықаралық құжат – ХСҰ/ХЭК басшылығы, сынақ зертханалары, аккредетивтеу халықаралық конференциясы (АСЗК) құжаты. Кейінірек жетілдірілген дайындалынған және бекітілген ЕСК/ЕСКЭЛЕК Еуропалық стандарттар (еуронормалар) ЕС сериясы 45000.

ХСҰ/ХЭК ұсыныстары және АСЗК құжаты сипаттамалық мінездемеге ие, бұл кезде мүше елдер үшін ЕО және ЕСЕА еуронорма міндетті және бекіткеннен кейін ұлттық стандарт мәртебесіне ие болады.

ЕС стандарты сериясы 45000 қазіргі уақытта тыңғылықты және тиімді болып есептеледі. Сынақ зертханаларының жарнамалау әрекеті, сертификаттау жөніндегі орган өнім сәйкестігіне өтініш дайындаушының төменде ЕС стандарттары берілген:

EС 45001 «Сынақ зертханаларының әрекетіне жалпы талап»;

EС 45002 «Сынақ зертханасын бағалауда жалпы талап»;

EС 45003 «Зертханаларды аккредетивтеу органдарына жалпы талап»;

EС 45011 «Өнімді сертификаттауды өткізетін сертифкаттау жөіндегі органға жалпы талап»;

EС 45012 «Сапа жүйесін сертификаттауды өткізетін сертификаттау жөніндегі органға жалпы талап»;

EС 45013 «Қызметкерлер құрамын аттестациялауды өткізетін сертификаттау жөніндегі органға жалпы талап»;

EС 45014 «Жеткізіп берушінің сәйкестік туралы өтінішіне жалпы талап».

Алдымен стандарттың сериясы 45000 жинағының құрылымының логикасын ескеру керек: сынақ зертханалары, зертхананы аккредетивтеу органдары, өнімді сертификаттау жөніндегі органдары, сапа жүйесі, қызметкерлер құрамы: жеткізіп беруші (сәйкестік туралы өтініш). Әрбір стандарттың таралуын нақты тұжырымдау және қолдануын анықтау, сонымен қатар талаптардың қысқартылған баяндамасы оларды пайдалануға ыңғайлы қылады. Әрбір стандарттың алғы сөзінде сертификат қатысушыларының сәйкес сенімді бекіту мақсатында жасалған деп айтылған (зертхана, сертификаттау жөніндегі орган, жеткізіп беруші). Төменде ЕС стандартының сериясы 45000 болатын негізгі бөлімдерінің сипаттамасы келтірілген. Бұл стандарттардың негізгі қағидасы сертификаттау жүйесінің барлығында қолданылады.

Стандарт EС 45001. Бұл стандартта критерийлер келтірілген, олар сынақ зертханаларына келу керек. Аккредетивтелген зертханада аккредетивтелген органмен қолданылуы керек және заңмен бекітілген тапсырманы орындау үшін зертхананы үкімет органдары белгілейді, сонымен қатар басқа да аккредитивтелген зертханада өткізіледі басқа ұйымдармен. орындалады.

Көрсетілген белгілер мынадай тәсілмен жинақталған, белгілерге негіз болу үшін, тексерумен қоса сынақтың барлық жағын қамтиды деп көрсетілуі керек.

Стандарт EС 45002. Бұл стандартта критерийлер келтірілген. Аккредетивтелген зертхана аккредетивтелген органдармен аккредетивтелген зертханада қолданылуы керек және тапсырманы орындау үшін зертхананы белгілеу үкімет органдарын пайдалану заңымен белгілеу, сонымен қатар барлық басқа ұйымдармен зертхананың аттестациядан өткізуді қолданады. Бұл стандартты қолдану аймағы акредетивтеу болады, бірақ аккредетивтеу жүйесінің құрылымына қарамай-ақ өзінің мазмұны мен зертхананы аттестациялау қолданылады.

Стандарт EС 45003. Бұл стандарттың тағайындалуы ЕС 45002 стандартына сәйкес.

Стандарт зертхананы аккредетивтеу жөніндегі бағалау органының жалпы критерийлерін белгілейді, ол зертхананы аккредетивтеу жөніндегі органдарға қолдану үшін белгіленеді, сонымен қатар басқа органдармен сынақ зертханаларының толық құқығын тану. устанавливает общие критерии оценки органов по аккредитации лабораторий.

Бұл стандарттың көптеген бөлімдерінің мазмұны ЕС 45001 және ЕС 45002 стандарттарында бөлімдердің мазмұны ұқсас, сол себепті оны жан жақты қарастырудың қажеті жоқ.

Стандарт ЕС 45003 басқа ерекшелігі болып аккредетивтеу жөніндегі орган бас тартқан жағдайдағы шағымдарды қарайды, аккредетивтеуді тоқтату немесе жоюды қарайды (бөлім 11).

Стандарттар EС 45011, EС 45012, EС 45013. Бұл үш стандарттың құрылымдары бірдей – стандарттың қолдану аймағынан бөлімдерінің саны мен аты қажетті айырмашылықтары стандарттың қолдану аймағына байланысты, сонымен қатар мазмұны жөінде біркелкі тұжырымдамасы. (еске түсірейік, стандарт ЕС 45011 өнімді сертификаттау жөіндегі органға, ЕС 45012 – сапа жүйесін сертификаттау жөніндегі органға, ЕС 45013 – қызметкерлер құрамын сертификаттау жөніндегі органға таратылады.). мысалы ретінде ЕС 45013 стандартын алуға болады.

Стандарт EС 45013 (бөлім 1) негізгі белгілерін, өнімді сертификаттау жөніндегі органға сәйкес келу керек, ұлттық немесе еуропалық деңгейдегі құзіретті және лайықты, сенімді өнімді сертификаттау жүйесінде жұмыс істеудегі орган аймағына тәуелді емес органды белгілейді. Стандарт сертификаттау жөіндегі органның құзіреттілігін мойындайтын органдарға пайдалану үшін арналған.

Стандартпен сертификаттау жөніндегі органды басқару одағын құру қарастырылған, ол осы стандартқа сәйкес сертификаттауды өткізуге жауапты болады.

Сертификаттау жөніндегі орган оларға берілген лицензияны, сертификатты және сәйкестік белгісін қолданылуын бақылауға міндетті және қолдану ережесін бұзған жағдайда шара қолдана алады (бөлім 17).

Лицензияны, сертификатты және сәйкестік белгісінің іс әрекетін уақытша тоқтау немесе жою сертификаттау жөіндегі органмен құжаттық рәсімдер арқылы өткізіледі (бөлім 19).

Лицензия (сертификаттау үшін) — құжат, сертификаттау жүйесінің ережелеріне сәйкес шығарылған, сертификаттау жөніндегі орган сертификатты пайдалану құқығын ұйымға немесе тұлғаға немесе сертификаттау жүйесінің ережелеріне сәйкес өзінің өніміне рәсіміне немесе қызметіне сәйкестік белгісін бөліп береді.

Стандартың EС 45012 10- шы бөлімінде сапа жүйесінің сертификаттау жөіндегі органы өтініш берушіден сапа жүйесінің құжаттарын талап ету керек және өтініш берушінің сапа жүйесін мерзімдік бақылаудан өткізу керек деп көрсетілген.

Стандарт ЕС 45013 – те қызметкерлер құрамын аттестациялауды бағалау арқылы және басқа да тексерулер арқылы айналысатын органдарға қатысты критерийлер белгіленеді.

Қызметкерлер құрамын сертификаттау жөніндегі орган сәйкестігін растау толық құқықты сертификатты беруде және құзіретті қызметкерлердің тізімін тізілімде жариялауды өткізеді.

Толық құқықты сертификат — құжат, сертифкаттау жүйесінің ережелері негізінде жарияланған аталған тұлға әркеті жүзеге асыру үшін толық құықты екендігін растайды.

Стандарт EС 45014. Бұл стандарт жоғарыда көрсетілген ЕС сериялы 45000 блоктарынан бөлек, бұл үшінші жақтың сертификаттау жөніндегі жүйесіне қарамайды. Бірақ оның осы серияның қалған стандартының бір блогында болуы орынды. Сертификаттаудың өтініш арқылы сәйкестендірілуі және сертифкаттауы осы екі түрінің әртүрлілігін нақты шектеу қажет.

Стандарттың мақсаты – негізгі талаптарды бекіту, жеткізіп берушінің өтінішіне сәйкестік туралы сенім қамтамасыз ету.

Стандарт ұсынылған рәсімдерді мынадай жағдайда ғана бекітеді, егер жеткізіп беруші өнімі нақты стандартқа немесе басқа нормативтік құжатқа сәйкес деп өтініш беруге міндетті.

Жеткізіп берушінің сәйкестік туралы өтінішіне үлкен сенім сапа жүйесінің сертификаттауды әйгілі стандартқа сәйкестігін енгізуді қамтамасыз ете алады. Мына стандарттар сияқты EС 29001, EС 29002, EС 29003 (стандарттардың түрлері ХСҰ 9001, ХСҰ 9002, ХСҰ 9003 и ГОСТ 40.9001-88, ГОСТ 40.9002-88, ГОСТ 40.9003-88).

Жеткізіп берушімен өткізілген сынақтарға үлкен сенім сынақ зертханаларының стандарт ЕС 45001 талаптарына сәйкестігін растауды қамтамасыз ете алады. жеткізіп беруші стандарт ЕС 45002 сәйкестігіне аккредетивтелген сынақ зертханаларына бара алады, ал бұл сертификаттаудың үшінші жақтың элементі.

Сонымен ЕС стандарты сериясы 45000 (басшылығы ХСҰ/ХЭК және АСЗК материалдары) ұлттық сертификаттау жүйесі кез келген өнімнің, рәсімнің немесе қызмет көрсетудің мына жағдайда осы өнімге, рәсімге және қызмет көрсетуге стандарттаудың ұлттық жүйесі (техникалық талабы) болғанда құруға мүмкіндік береді. Бірақ халықаралық сертификаттау жүйесін құру үшін бұл жеткіліксіз, ол үшін сәйкес халықаралық келісімдер қажет. Бұл сияқты көптеген жүйе мен халықаралық келісімдер бұдан былай автомобиль құрылымдағы өнімді сертификаттауға байланысты кейбіреулері ғана қарастырылады.

Керекті әдебиет:

1. Бондаренко В.А., Якунин Н.Н. и др. Лицензирование и сертификация на автомобильном транспорте: Учебное пособие. 2-е изд. – М.: Машиностроение, 2004. – 496 с.

2. Закон Республики Казахстан «О сертификации продукции и услуг»

3. Рябчинский А.И., Фотин Р.К. Основы сертификации. Автомобильный транспорт: Учеб. для вузов. - М.: ИКЦ «Академкнига», 2005. 336 с.: ил.

СӨЖ бақылау жұмысы

1. Еуропалық стандарт мазмұны. [1, 2, 4].

2. Аккредитация деген не? [1, 3].

Дәріс 7

Тақырып 7 Сертификаттау саласындағы халықаралық келісім шарт (1/1 сағ.)