
Д Дәріс №11 СТЦЖ МУЛЬТИПЛЕКСОРЫ
11.1. Мультиплексордың функционалды сұлбасы. Синхроннды цифрлық телекоммуникациялық жүйелерде СТЦЖ мультиплексорлары (синхронды мультиплексорлар, СМ) көптеген желілік станциялар мен түйіндер құрылғылардың толық жиынын ауыстырады. Олар тек барлық синхронды ағын деңгейіндегі мультиплексрлеуді ғана жүзеге асырмайды, сонымен қатар синхронды желілерде оперативті қайта қосуды (кросс-коммутация), синхронды желі ағынына қатынасына кіру функциясын, сызықты және тағы да басқа құрылғылардың функциясын жүзеге асырады.
Әрбір мультиплексор негізінде белгілі бір көлемдегі аталған функциялардың ғана қызметін атқарады. Ол беілген мультиплексордың құрылысы мен конфигурациясына байланысты, өйткені көптеген мультиплексорлардың қасиеттері өзгереді. Толық жиынды функциялары бар мультиплексорлар халықаралық деңгейде стандартталып, стандартты сигнал өткізетін стандартты функционалды блоктар мен эталонды нүктелері бар жалпыланған функционалды сұлба түрінде көрсетілген.
Келешекте Европалық стандартқа сай мультиплексордың функцияларын қарастырғанда жоғарғы деңгейлі тракттарға тек қана VC-4 ( 7.5 - сурет) тракті ғана жататынын қарастырамыз.
8.1 суретте синхронды мультиплексордың жалпыланған функционалды сұлбасы көрсетілген. Суреттің ортасын сигналды түрлендіретін функционалды блоктар алып тұр. Жоғарыда TTF транспортты терминал функциясының блогы орналасқан. А тіректік нүкте арқылы оптикалық сигнал түрінде STM-N транспортты модулі өтеді.Осы нүкте арқылы тек қана STM-1 деңгейінде электрлік сигналдарды өткізуі мүмкін. Бұл модульдің функциясын кейінірек төменде қарастырамыз, ал қазір тек қана Ғ тіректік нүктесі арқылы сигналдар VC-4 (немесе, америкалық стандартқа сай VC-3 немесе VC-4 түрінде) жоғары деңгейлі виртуалды контейнерлер түрінде өтеді. Сонымен ТТҒ функциясына ЗОН секциясы мен PTR AU көрсеткіштерін өңдеу кіреді. Арыда HCS блогы орналасқан, оның функциялары болып жоғары деңгейлі трактарды қосуды дистанционды бақылау болып табылады.
НРС-n блогы жоғары деңгейлі трактарды қосу функция қызметін атқарады. Аппаратық қайта қосу функциясы мультиплексордың коммутациялық өріс түрінде іске асады; оның параметрлері айтарлықтай өлшемде мультиплексордың бағасын анықтайды.
Жоғары деңгейлі РОН тракты VC-4 виртуальды контейнерді жинайтын НОА функциясымен жасалады. Жоғары деңгейлі виртуальды контейнерлері жоғары деңгейлі контейнерлерден немесе төменгі деңгейлі транспорттық құрылғылардан жиналады.
.
8.1 Сурет. Мультиплексордың жалпыланған функционалды сұлбасы:
ОНА – Бастапқыға рұқсат.; TTF - транспортны терминал;
SEPTI - тактты генератордың физикалық интерфейсі; SETS - такттілі генератор; MCF – хабар тарату; HCS –жоғары деңгейлі тракттарды қосуды дистанционды бақылау; НРС-n – жоғары деігейлі трактарды қосу; SEMF –құрылғыны басқару; НОА – жоғары деңгейлі виртуальды контейнерлерді жинау ; LCS – төменгі деңгейлі тракттарды қосуды дистанционды бақылау; LPC-m – төмегі деңгейлі тракттарды қосу; HOI – жоғары деңгейлі тракт интерфейсі; LOI, LOA –төмегі деңгейлі тракт интерфейсі.
Бірінші жағдайда VC-4 виртуальды контейнерін жасау үшін жоғары деңгейлі НОІ ( бұған сұлбаның сол жағында орналасқан НОА функциясыда креді) тракт интерфейсімен қамтамасыз етіледі. Екінші жағдайда (8.1 суреттегі сұлбаның оң жағы) НОА функциясы төменгі деңгейлі LCS, LPC-m және LOI тракт функциясынан бұрын болып өтеді.
SEMF құрылғыларын басқаратын функция синхронды мультиплексордың орталық функциясы болып табылады. Бұл блок S нүктесі арқылы басқа да функционалды блоктармен өзара әсерлеседі.
S нүктесі арқылы өтетін ақпарат авариялық сигналдарға, командаларға, хабарға бөлінеді. SEMF блогы үшін басқарылатын ақпарат және оған үн қатулар хабар алмасу функциясы MCF блогы V эталонды нүктесі арқылы өтеді.
Бұл блок жұмыс станциясын қосу үшін Ғ интерфейсіне ие, Q – операционды басқару жүйесіне кіру үшін, N - D1 - D3 байттармен мәліметтер берілетін арнаға қосылу үшін.
Тактілі сигналдарды форматтау құрылғылардың барлық блоктары үшін SETS тактілі генератор функциясымен қамтамасыз етіледі. Тактілі сигналдар құрылғыға ТО нүктесі арқылы түседі. Тактілі генератор үшін эталонды сигналдар ретінде Т1 – нүктесіндегі сигналдар алынады, олар сызықты сигналдан түсетін ТТҒ блогында бөлінген. Т2 –сигнал желісінен рұқсат етілген LOI блогынан бөлінген сигнал, және ТЗ – сигнал ішкі қорек көзінен SEPTI блогынан түсетін сигнал, ол тактілі генератордың физикалық интерфейсінің функциясын қамтамасыз етеді.
SEPTI блогы мен Т4 нүктесі арқылы генератор өзінің синхрондау сигналын ішкі ортаға өткізеді. Синхрондау статусы туралы ақпарат ТТҒ-ға Ү нүктесі арқылы түседі.
Сонымен қатар мультиплексордың функционалды сұлбасы бастапқыға қатынас құратын ОНА функциясына ие. ОНА блогы ішкі қатынас интерфейсіне ие және хабарды бастапқы байттарға U эталонды нүктесі арқылы береді.
8.2 суретте ТТҒ функциясының құрамына кіретін функциялар көрсетілген. SPI функциясы синхронды физикалық интерфейс, орталық тарату аппаратуралары мен келісімді қамтамасыз етеді. Қабылдау кезінде бұл функция сызықты сигналдың регенерациясын қамтамасыз етеді, сонымен қатар тактілі синхросигналды бөледі. SPI функциясы сигналдарды қабылдау мен таратуда бақылауды іске асырады.
RST функциясының негізгі қызметі регенераторлы сексияны аяқтау, RSTН бастапқы генерация және қабылдау болып табылады. Осында циклды синхронизация, сонымен қатар сигналды таратуда,ы скремблирлеу және сигналды қабылдаудағы дескрембирлеу жүзеге асады. Көптеген сигналды түрлендіргіш функциялар сияқты бұл функция белгілі бір сигнал параметрлеріне бақылау жүргізеді. BIP-8 кодына қателікті тексеру де осы жерде жүзеге асады.
MST функциясы мультипексті сексияның аяғы, MSOH бастапқы сексиясының генерациялау мен қабылдауды жүзеге асырады. Бұл деңгейде BIP-24 әдісімен сигналда қателіктің пайда болуын бақылайды.
ТТҒ блогына кіретін келесі функция MSP, бұл мультипексті сексияны резервтейді, сонымен қатар сигналдың бұтақталуын басқа сызықты жүйеде резервтеу мақсатын қамтамасыз етеді. Осы мақсатта резервке автоматты қосылу байтының өңделуі жүзеге асады.
MSA- мультиплексті секция адаптациясы, негізгі қызметі PTR AU административті блогының көрсеткішін өңдеу болып табылады.Тарату бағытында көрсеткіштер генерацияланады; қажетті жағдайда жылдамдық- пен келісілген командалар енгізіледі. Көрсеткіштерді қабылдау кезінде виртуальды контейнердің бірінші байтының орнын анықтау мақсатында анализденеді.
8.3 суретте жоғары және төменгі деңгейлі тракт интерфейс блогының функциясы көрсетілген. Блок құрамы жоғарғы деңгейде және төменгі деңгейде де бірдей; ерекшелік тек кейбір мәндерінде ғана.
НРТ функциясының қызметі жоғарғы деңгей трактін аяқтау, таратудағы генерациялау және РОН басындағы трактті қабылдаудағы шығару болып табылады. Бұл деңгейде техникалық қызмет көрсету объектісі ретінде тракт жасалады, мұнда тракт идентификаторы орнатылып, қабылдаудағы идентификатор анализденеді.
Функционалдық сұлбаның оң бұтағы үшін (8.1-суретіндегі НОА блогі) жоғарғы HPA-n/m ретінің трактының бейімделу функциясы төменгі т деңгейлі контейнерді қолданумен п ретті виртуалды контейнерлерді құру және бөлшектеуді қамтамасыз етеді. Төменгі деңгейлердің контейнерлері тарату кезінде TU жүктемелік блоктарының сәйкес құрылымдарына қалыптасады, ал олар қабылдауда қайта қалыптастырылады. Сәйкесінше, берілген функция сонымен қатар сәйкес келетін (PTR TU) көрсеткіштерді өңдеу және генерациялауды қамтамасыз етеді. Сол бұтақ үшін (8.1-суретіндегі HOI блогі) HPA-n/m функциясы С-4 контейнерлерінен VC-4 виртуалды контейнерлерін құрауды қамтамасыз етеді, сондықтан (7.5-суретті қара) мұнда көрсеткіштердің өңдеу және генерациялау қажет етілмейді. Физикалық интерфейстің PPI функциясы синхронды мультиплексордың қатынас құру арналарының желісімен өзара байланысын қамтамасыз етеді. Мұнда қатынас құру арналарынан келетін сигналдардың регенерациясы және контейнерлердің қалыптасуы жүзеге асады. Қарама-қарсы бағытта PPI функциясы контейнерлерді қолданушының сигналына түрлендіреді.
LOI блогының барлық функциялары қарастырылған HOI блогының функцияларымен аналогты. Төменгі деңгейдің трактының PPI функциясы қатынас құру арнасынан синхросигналды бөлуді және оны SETS тактілік генераторының блогына Т2 эталондық нүктесі арқылы таратуды болжайтынын айта кеткен жөн. Бірақ мұндай сигналдар синхронизация үшін жиі қолданылмайды.
H(L)CS тракттарын біріктіруді дистанциондық бақылаудың функционалды сұлбасы 8.4-суретте көрсетілген. Жоғары (төменгі) деңгейлердің тракттарын біріктіруді дистанционды бақылаудың HCS (LCS) блогы өзіне екі функцияны HPOM-n (LPOM-n) – тракттың басын бақылау функциясын және HUG-n (LUG-n) – жабдықталмаған тракт сигналын генерациялау функциясын қосады. Бұл функциялардың әр қайсысы желі операторымен өшірілуі мүмкін. Атауы айтып тұрғандай, тракттың басын бақылау функциясы бастаудың байттарын бақылауды жүзеге асырады, негізінен, жоғарғы деңгейдің тракттары үшін тракт белгісінінің (Л байты) және сигнал белгісінің (С2 байты - виртуалды контейнердің жүктеме типі) бекітілген мәндерге сәйкестігін тексереді, BIP-8 әдісімен (ВЗ байты) қателердің бар болуын тексереді. Төменгі деңгей тракттары үшін аналогты операциялар орындалады, бірақ V5 және J2 байттарымен. HUG (LUG) функциясының негізгі арналуы - VC-n жүктемесін имтациялайтын сигнал
генерациясы және таратуда ақпараттық сигналдары болмаған кезде тракттық бастаудың қалыптасуы. Мұндай сигналды құру тарату сигналдары болмаған кезінде кездейсоқ жалған сигналдарды қалыптасу мүмкіндігін болдырмайды. Жалған сигналдар қабылдағышпен апаттық қиын болжалатын нәтижелі ретінде қабылдануы мүмкін.
HCS (LCS) блогының функциялары тракттардың аяқталу функцияларының кейбір операцияларын қайталайтын болғандықтан, бұл блок әдетте «жоғарғы (төменгі) деңгей тракт секциясы» сияқты желіде техникалық бақылау объектісін құрайтын мультиплексорлер құрамына кіреді. Ереже бойынша, бұл мультиплексорлар оперативті қайта қосу аппаратурасының (АОП-ОҚА) мақсатын орындайды.