Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Тіршіліктің анықтамасы .Тірі организмдердің негізгі қасиеттері

Мақсаты:Білімділік: Тірі организмдердің негізгі қасиеттеріне жалпы сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: тіршіліктің анықтамасымен тереңірек танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. Кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Жаңа сабақ әңгіме-дәріс беруден басталады.

«Тіршілік » ұғымына алғаш рет анықтама берген Ф. Энгельс болатын. Тіршілік деген- тірі организмдердің қоршаған ортамен тұрақты түрде зат алмасуына негізделген , нәруызды денелердің тіршілік ету тәсілі деді.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Тіршілік

Метаболизм

Анаболизм

Катаболизм

Онтогенез

Филогенез

Рефлекс

Таксис

Тропизм

Дискреттілік

Гомеостаз

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Тіршіліктің анықтамасы .Тірі организмдердің негізгі қасиеттері

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Тіршіліктің анықтамасы . Тірі организмдердің негізгі қасиеттері

Мақсаты:

Білімділік: Жасуша теориясына жалпы сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: тіршілік теориясымен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Цитология

цитохимия,

цитогенетика

цитоэклогия

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Зерттеуші ғалымдар

Мерзімі

Жасуша теориясын жасаудағы еңбектері

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Жасушаның зерттелу тарихы. Жасуша теориясы

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Тірі организмдердің тіршілік деңгейлері

Мақсаты:

Білімділік: Тірі организмдердің тіршілік деңгейлеріне жалпы сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Тірі организмдердің тіршілік деңгейлерімен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, кескін карта, карта т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Табиғаттағы барлық тірі организмдер бір біріне ұқсас біркелкі құрылымдық деңгейлерден тұрады . Бұл алпы ,тірі организмдердің бәріне тән биологиялық заңдылық болып саналады.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Тіршілік деңгейлері

Популяция

Биогеоценоз

Биосфера

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Зерттеуші ғалымдар

Мерзімі

Жасуша теориясын жасаудағы еңбектері

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Тірі организмдердің тіршілік деңгейлері

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Тіршіліктің жер бетінде пайда болуы туралы алғашқы көзқарастар

Мақсаты:

Білімділік: Тіршіліктің жер бетінде пайда болуы туралы алғашқы көзқарастарға сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Тіршіліктің жер бетінде пайда болуы туралы алғашқы көзқарастармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Ертеде ғылыми деректердің аөздығынан тіршіліктің пайда болуы туралы түрлі көзқарастар қалыптасты. Ежелгі грек философы Аристотель бит еттен, қандала жануарлар шырышынан, шұбалшаң балшықтан пайда болады деген көзқарасты ұстанды.

Тіршіліктің құпия сырларын білу үшін ағылшын философы Ф.Бэкон міндетті түрде бақылау , эксперимент , жасап зерттеуді ұсынды. Осы ұсынысы арқылы батыл түрде діни сенімдерге қарсы шықты.

ХҮІІ ғасырдың ортасында итальяндық жаратылыстанушы дәрігер Франческа Реди тәжірибе жасап тіршіліктің өздігінен пайа болу теориясына қарсы шықты.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Витализм Абиогенез Биогенез Креационизм Панспермия

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Тіршіліктің жер бетінде пайда болуы туралы алғашқы көзқарастар

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Эволюциялық идеялардың даму тарихы

Мақсаты:

Білімділік: Эволюциялық идеялардың даму тарихына сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Эволюциялық идеялардың даму тарихы туралы көзқарастармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

«Эволюция» латынша тарихи даму өзгеру ,өрлеу деген мағынаны білдіреді. Бұл терминді алғаш рет биологияға 1677 жылы М.Хейл енгізді. Эволюциялық ілім –тіршіліктің жалпы заңдылықтары мен қорғаушы күшінің тарихи дамуын зерттейді, оның негізін ағылшын ғалымы , Чарльз Дарвин салған. Дарвинге дейінгі тірі табиғат туралы ғылымға үлес қосқан философтар –Аристотель , Теофраст.

Қайта өркендеу дәуірінің басталуына :

1. ғалымдардың өсімдіктер мен жануарлардың жаңа түрлерін ашып, пайдасы мен зиянды жақтарын сипаттауы.

2. жануарлар мен өсімдік түрлерінің Европаға әкелінуі себепші болған

К.Линней өсімдіктер мен жануарларды топтастырып, организмдердің ең алғашқы жүйесінің негізін салды.

Жыртқыштар мен приматтар отрядының толық сипаттамасын жазды.

Ресейде эволюциялық идеялардың дамуы. Ресейде табиғат туралы эволюциялық идеялар XVIII ғасырдың екінші жартысында қалыптаса бастады.

Жер қыртысының тарихы туралы еңбектерінде М.В.Ломоносов өлі табиғаттағы өзгерістердің тірі табиғаттағы өзгерістерге тікелей байланысты екенін айтса, Санкт-Петербург академигі К.Ф.Вольф алғашкылардың бірі болып, ұрықтың дамуы жөніңде дұрыс пікір ұсынды.

А.Н.Радищев табиғатты біртұтас деп тауып, ондағы даму қарапайымнан күрделі құрылысты ағзаларға қарай жүреді деген пікірде болды. Зоолог К. Ф. Рулье түрлердің тұрақтылығы жайлы метафизикалық көзқарасты қатты сынап, ағзалардың қай кайсысы болса да айналадағы ортаның әсерінен өзгереді, ал өз кезегінде ағзалар сыртқы ортаны өзгертеді деді.

Аса кұнды эволюциялық идеяны А. И. Герценнің еңбектерінен де кездестіруге болады. Ол құрылысы мен физиологиялық ерекшеліктері жақын ағзалар арасында міндетті түрде туыстық байланыстар бар, яғни олардың шығу тегі бір деп жазды.

Ж. Б. Ламарктың эволюциялық ілімі

Алғашқы эволюциялық теория XIX ғасырдың басында жарық көрді. Оның негізін қалаушы француз ғалымы Ж. Б. Ламарк өзінің 1809 жылы басылып шыққан «Зоология философиясы» атты еңбегінде түрлердің тұрақтылығы жайлы пікірге қарсы болып, түрлердің өзгеретіндігін, бірақ бұл әрекет өте баяу жүретіндіктен оны байқау қиын екенін түсіндірді.

Ламарктың жүйесінде жануарлар реті бір жасушалы қарапайым жәндік кірпікшелі кебісшеден басталып, сүткоректілермен аякталған. Мұнда барлық жануарларды 6 сатыға, 14 класқа жіктеу арқылы орналастырған. Ламарктың бұл жүйесінен баспалдақ сипатында жануарлар кұрылысының біртіндеп күрделенуін, яғни жоғарылауын (градация) көруге болады. Ламарктың пікірі бойынша органикалық формалардың қарапайым құрылыстан күрделі кұрылысқа карай біртіндеп жоғарылауы тарихи дамудың нәтижесі.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Витализм Абиогенез Биогенез Креационизм Панспермия

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Эволюциялық идеялардың даму тарихы

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: К.Линнейдің эволюциялық ілімі.

Мақсаты:

Білімділік: К.Линнейдің эволюциялық іліміне сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: К.Линнейдің эволюциялық ілімі туралы көзқарастармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Табиғат зерттушісі швед ғалымы К Линней органикалық дүниені белгілі бір жүйеге келтірді. К.Линней өсімдіктер мен жануарларды топтастырып, ең алғашқы жүйеленім ғылымының негізін салды. К Линней жануарлар дүниесін қанайналым және тыныс алу мүшелерінің құрылысына қарай 6 кл жіктеді.

Сүтқоректілерді 17 отрядқа бөлді.

Жіберген кемшіліктеріне қарамастан К.Линней органикалық дүниенің дамуына жаңалықтар қосып , ең алғашқы жүйені құрды. К. Линней өзіне дейінгі ғалымдардың өсімдіктрді қалай жүйелегеніне талдау жасады.

К.Линней өсімдіктер мен жануарларды топтастырып, организмдердің ең алғашқы жүйесінің негізін салды.

Жыртқыштар мен приматтар отрядының толық сипаттамасын жазды.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Жүйеленім . жасанды жүйе

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Кластар

Жануарлардың К.Линней жүйесі бойынша жіктелуі

Жаунарлардың қазіргі жүйе бойынша жіктелуі

1

2

3

4

5

6

Сүтқоректілер

Құстар

Амфибиялар

Балықтар

Жәндіктер

Құрттар

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. К.Линнейдің эволюциялық ілімі

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Ж.Б. Ламарктің эволюциялық ілімі.

Мақсаты:

Білімділік: Ж.Б. Ламарктің эволюциялық іліміне сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Ж.Б. Ламарктің эволюциялық ілімі туралы көзқарастармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Сүтқоректілерді 17 отрядқа бөлді.

Жіберген кемшіліктеріне қарамастан К.Линней органикалық дүниенің дамуына жаңалықтар қосып , ең алғашқы жүйені құрды. К. Линней өзіне дейінгі ғалымдардың өсімдіктрді қалай жүйелегеніне талдау жасады.

К.Линней өсімдіктер мен жануарларды топтастырып, организмдердің ең алғашқы жүйесінің негізін салды.

Жыртқыштар мен приматтар отрядының толық сипаттамасын жазды.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Жүйеленім . жасанды жүйе

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Ж.Б іліміне берілген баға

Ж.Б Ламарктің кемшіліктері

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Ж.Б.Ламарктің эволюциялық ілімі

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясы .

Мақсаты:

Білімділік: Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясына сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясы туралы көзқарастармен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Ч . Дарвин эволюциялық теорияны бірінші болып ашпағанымен эволюция - өзгергіштіктің қатар жүруінен болатын құбылыс екенін дәлелдеді. Ол тек табиғаттың табиғи заңының әсерінен дамитынын түсіндіріп , эволюциялық процесті бірінші болып дәлеледеп берді. Ч.Дарвин түрлер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтардың және тірі организмдердің әртүрлілігінің себептерін ашуды алдына мақсат етіп қойды. Ч.дарвин жаңа түрлер табиғатта қалай пайда болатынын зерттеді. Ол үшін организмдердің табиғи жағдайда қалай көбейетіндігіне назар аударды. Барлық организмдер артына ұрпақ қалдыру үшін өте қарқынды түрде көбейетіндігіне назар аударды. Бір дараның көбейіп артына ұрпақ қалдырып, екінші дараның жойылып отыратыны- табиғи сұраыпталудың әсері екенін дәлелдеді.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Жүйеленім . жасанды жүйе

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Ч.Дарвин теориясына берілген баға

Ч.Дарвин теориясының кемшіліктері

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясы .

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Микроэволюцияжәне популяция туралы ұғым. Өзгергіштік және тұқым қуалаушылық .

Мақсаты:

Білімділік: Микроэволюцияжәне популяция туралы ұғым. Өзгергіштік және тұқым қуалаушылыққа сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже Микроэволюцияжәне популяция туралы ұғым. Өзгергіштік және тұқым қуалаушылықпен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Микроэволюция – түр популяциясының ішінде жүретін және оның гендік қорын өзгертіп, жаңа түр түзілуімен аяқталатын эволюциялық әрекеттердің жиынтығы.

Микроэволюция терминін орыс генетигі Н.В Тимофеев- Ресовский енгізген. Популяция бір кеңістікте тіршілік етіп , бір бірімен еркін шағылысып ұрпақ беретін , дербес генетикалық жүйе құрайтын , бір түрге жататын даралардың жиынтығы. Популяция ұғымын 1903 ж дат биологы В.Иогансен енгізген.

Бір табындағы жануарлардың немесе егістікте өскен өсімдіктердің көзге айқын біліне қоймайтын жеке өзгергіштіктерід айқын емес өзгергіштік деп атайды.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Популяция, микроэволюция, мутация, вариация

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Микроэволюцияжәне популяция туралы ұғым. Өзгергіштік және тұқым қуалаушылық .

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Сұрыптау. Ч.Дарвиннің қолдан сұрыптау туралы ілімі.

Мақсаты:

Білімділік: Сұрыптауға сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже Сұрыптаумен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Өсімдіктер мен жануарларды қажет белгілеріне қарай сұрыптап іріктеп алуды Ч дарвин қодан сұрыптау деп атаған .

Қолдан сұрыптау нәтижесінде адам тек өз қажетіне жарайтын пайдалы қолтұқымдар мен іріктемелерді шығарады. Жаңа іріктемелер мен қолтұқымдарды шығару жұмысында организмдер белгілерінің өзгеруін негізге алады. Мұндай өзгерістер біртіндеп жинақталады. Қолдан сұрыптау тиімді болу үшіндаралар саны көбірек алынып , олардың арасынан таңдау жұмыстары жүргізіледі.

Микроэволюция – түр популяциясының ішінде жүретін және оның гендік қорын өзгертіп, жаңа түр түзілуімен аяқталатын эволюциялық әрекеттердің жиынтығы.

Микроэволюция терминін орыс генетигі Н.В Тимофеев- Ресовский енгізген. Популяция бір кеңістікте тіршілік етіп , бір бірімен еркін шағылысып ұрпақ беретін , дербес генетикалық жүйе құрайтын , бір түрге жататын даралардың жиынтығы. Популяция ұғымын 1903 ж дат биологы В.Иогансен енгізген.

Бір табындағы жануарлардың немесе егістікте өскен өсімдіктердің көзге айқын біліне қоймайтын жеке өзгергіштіктерід айқын емес өзгергіштік деп атайды.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Сұрыптау, қолдан сұрыптау

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Өсімдіктер

Тамыры

Түйнегі

сабағы

жапырағы

Жемісі

Тұқымы

Пияз

Картоп

Қызанақ

Қарақат

Қарбыз

Көкнәр

Сәбіз

Орамжапырақ

Бұршақ

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Сұрыптау. Ч.Дарвиннің қолдан сұрыптау туралы ілімі.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: Қолдан сұрыптаудың түрлері.

Мақсаты:

Білімділік: қолдан сұрыптауға сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже қолдан сұрыптаумен танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.

2. Әңгіме-дәріс. 5. Тірек-сызбамен жұмыс.

3. Б.Ү.Ү. кестесі.

Сабақтың көрнекілігі: Қосымша деректер, оқулық, т.б.

Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Сұрақ-жауап.

Қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

Қорытындылау

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Қорытындылау.

Тіршілік деңгейлерін ретімен атаңдар

Ұлпа деген не?

Жасуша қандай негізгі бөлімдерден тұрады

Мүшелік деңгейге сипаттама беріңдер

Популяция деген не?

ІІІ. Жаңа сабақ.

1. Әңгіме-дәріс.

Өсімдіктер мен жануарларды қажет белгілеріне қарай сұрыптап іріктеп алуды Ч дарвин қодан сұрыптау деп атаған .

Қолдан сұрыптау нәтижесінде адам тек өз қажетіне жарайтын пайдалы қолтұқымдар мен іріктемелерді шығарады. Жаңа іріктемелер мен қолтұқымдарды шығару жұмысында организмдер белгілерінің өзгеруін негізге алады.

2. Тірек-сөздермен жұмыс.

Сұрыптау, қолдан сұрыптау

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. Б.Ү.Ү. кестесі.

Білгенім

Үйренгенім

Үйренгім келеді

V. Қорытындылау, бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру. Қолдан сұрыптаудың түрлері.

Сабақ№________ Сыныбы_________ Күні_________

Тақырыбы: 1 зертханалық жұмыс. Қолдан сұрыптаудың нәтижесін талдау.

Мақсаты:

Білімділік: Қолдан сұрыптаудың нәтижесіне жалпы сипаттама беру

Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру.

Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.

Болжамдап отырған нәтиже: Қолдан сұрыптаудың нәтижесімен тереңірек танысқан тұлға.

Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 4. Тірек-сөздермен жұмыс.