Клиникалық терминдердегі екпін.
-ia
соңғы элементімен аяқталатын клиникалық
терминдерде екпін соңғының алдындағы-
і
дауысты дыбысына түседі.
Ержеден
тыс жағдайлар:
-logia
терминэлементтері бар терминдер және
– anatomia
термині.
Клиникалық терминологиядағы сөзжасам.
Клиникалық терминдердің негізгі бөлігін туынды және күрделі терминдер құрайды.
1.Туынды терминдер-приставкалар және жұрнақтар (аффиксация) арқылы басқа сөздерден жасалған клиникалық терминдер.
а) приставка мен түбір арқылы
приставка - hypo – қалыптан төмен түбір – pharynx - жұтқыншақ
|
Клиникалық термин – hypopharynx – жұтқыншақтан көмекейге дейінгі бөлік.
б) түбір мен жұрнақ арқылы
түбір – nephr – бүйрек жұрнақ – itis - қабыну
|
Клиникалық термин – nephritis – бүйректің қабынуы
в) приставка, түбір мен жұрнақ арқылы
приставка – para – жанында түбір - nephr – бүйрек жұрнақ - itis - қабыну |
Клиникалық
термин
– paranephritis - бүйрек
жанындағы талшықтың қабынуы
3. Күрделі сөздер бірнеше түбірдің « о » дауыстысы арқылы бірігуі (егер терминэлемент дауыссыздан басталса) немесе бұл дауыстысыз.
Мысалы: otorrhagia – құлақтан қан кету ot - құлақ -rrhagia – қан кету, қанау о – түбірлерді біріктіретін дауысты glossalgia – тілдің ауыруы gloss -тіл -algia - ауыру |
4.Құрама (біріктірілген) терминдер бір мезгілде приставка, жұрнақ және сөздердің бірігуі арқылы жасалады.
Мысалы: thyreotoxicosis – қалқанбез жұмысының күшеюі барысында қанға токсиндер жіберілу ауру күйі. жұрнақ –osis – қабынбаған жағдайдағы ауру түбір – toxic - у түбір – thyre - қалқан түбірлерді біріктіретін дауысты –o
|
Клиникалық терминология бойынша жаттығулар түрлері
1.Терминдерді құрамына қарай сараптау.
Терминге сараптама жасауды сөздің соңынан бастау қажет, себебі негізгі мағыналық жүктемені соңғы терминэлементтер көрсетеді.
Мысалы: myotonia tonia - тонус a - болмау my – бұлшықет терминнің аудармасы - бұлшықет тонусының болмауы (сөздік: күшті жиырылған бұлшықеттің босаңсу процесі қиындап кетуі).
micromyelia myel – жұлын миы o – түбірлерді біріктіретін дауысты micr – кіші терминнің аудармасы – жұлын миының кішкентай көлемі
|