Т.Рыскұлов атындағы қазақ экономикалық университеті

Алахунов Р.С.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

мамандық «5В090200 – Туризм»

Аламаты 2013

Т.Рыскұлов атындағы қазақ экономикалық университеті

«Қорғауға жіберілді»

И.о зав. кафедрасы «Туризм»,

к.п.н.

__________________Е.А. Абенова

«___» ____ 2013 г., хаттама №____

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: « »

«5В090200 – Туризм»

Выполнил:

Студент 4курса,

405 группы

________________

Р.С. Алахунов

Научный руководитель:

к.г.н., доцент

___________________

А.Е. Молдагалиева

Алматы, 2013

Т.Рыскұлов атындағы қазақ экономикалық университеті

Кафедра «Туризм»

Специальность «5В090200 – Туризм»

"Бекітемін"

И.о.зав. кафедрасы «Туризм»,

к.п.н

Е.А. Абенова

"___ "__.

_________________2014 г.

Дипломдық жұмысты орындау барысындағы тапсырмалар

Студент Алахунова Раимжан Сулайманұлына

Дипломдық жұмыс тақырыбы « »

Бекітемін № 11 - 09/635 от «26» 12.2014ж.

Жұмысты тапсыру мерзімі

а) дипломдық жұмыс бойынша тапсырмалар жоспары

б) ҚР бойынша агенттіктер статистикасы

в) Дипломдық жұмыс барысында жинақталған мәліметтер

г) Соңғы үш жылдағы жинақталған мәліметтер жиынтығы

Тізім сұрақтарға дипломдық жұмыста әзірлеуге жататын немесе оның қысқаша мазмұнына сұрақтар тізімі :

1. Туристтік кәсіпорындарда жарнамалық науқандар ұйымдар және жоспарлаулар теориялық тұрғылары ашу керек

2. Туристтік кәсіпкерлікке жарнамалар есептері мақсаттары анықтау керек

3. Жарнамалар таралулары негізгі құралдарын сипаттау керек;

4. ТОО « АККУ » турфирмаларға қызметте жарнамалық құралдардың қолдануылар бағаны беру керек

5. Қазақстанда жарнамалық қызметтер дамытулар негізгі бағыттары айқындалу керек;

7. ТОО « АККУ » туристтік фирманысының медиапланын жасау.

Кеңес беретін негізгі әдебиет :

1) Аренс В., Бови К. Современная реклама. М.: Довгань, 2006. -240 с.

2) Дурович А.П. Реклама в туризме. - Минск: БГЭУ , 2005-560 с.

3) Дурович А.П. Маркетинг в туризме. Минск: Новое Издание, 2008. -440 с.

Перечень графического материала (с точным указанием обязательных чертежей – таблиц, диаграмм, схем и т.д.)

1) Классификация туристской рекламы;

2) Затраты на рекламу в Казахстане в 2011 году;

3) ТОР - 10 крупнейших рекламодателей Казахстана на 2011 год;

4) Медиаплан турфирмы «АККУ» на 2013 год.

Дата выдачи задания – 10.12.12 г.

Научный руководитель,

к.г.н., доцент:_______________А.Е. Молдагалиева

Задание принял к

исполнению студент: ________________________А.С. Алахунов

Т.Рыскұлов атындағы қазақ экономикалық университеті

Кафедра «Туризм»

КАЛЕНДАРНЫЙ ПЛАН-ГРАФИК

Дипломдық жұмыс тақырыбы «Туристтік кәсіпорындарда жарнамалық серіктестіктер ұйымы және жоспарлау» студенттік 4 курс,мамандығы «5В090200-Туризм», группа 405

№	Жұмыс кезеңдері	Орындауға уақыттар	берілген	Жетекшінің орындау туралы белгісі
		жоспарланған	фактикалық
1	Дипломдық жұмысқа тапсырмалар беруі	10.12.2012
2	Негізгі көздер бойынша библиографиядан құрастырумен әдебиеттер таңдап алу, зерттеу және өңдеуі	20.12.2012
3	Ғылыми жетекшімен оның дипломдық жұмыстар және келісу жоспардың құрастыруы	28.12.2012
4	Дипломдық жұмыстар бөлімін тексеру және ұсыныстарын жазу	30.01.2013
5	Практикалық материалдарды анализін жасау	28.02.2013
6	Дипломдық жұмыстарға екінші бөлімге тексеруге жасау және ұсыныстарды жазу	4.03.2013
7	Дипломдық жұмыстарға үшінші бөлімге тексеруге жасау және ұсыныс жазу	20.03.2013
8	Қорытындыларды және ұсыныстарды ғылыми жетекшімен келісу	25.03.2013
9	Ескертулармен сәйкестікте дипломдық жұмыстарды өңдеу және ғылыми жетекшінің пікірімен ой алмасу	29.03.2013
10	Дипломдық жұмысты кафедрада қорғау	8.04.2013
11	Қорғауға кіру рұқсатыдан кейін рецензирование сыртқы оппонентке дипломдық жұмыстар бағыт кафедрамен меңгеруші және жазбаша рецензиялар алу	22.04.2013
12	Баяндаманың тезистердің құрастыруы және қорғауға шығаратын кестелік-көрнекті материалдарды	30.04.2013

Графиктің берілген уақыты 10.12.2012

Ғылыми жетекшісі

к.г.н.,доцент_______ / Молдагалиева А.Е. /

План – график орындалу уақыты 10.12.2014студент ________ /Алахунов Р.С./

Мазмұны

		Бет
	Кіріспе	3
1	Ұйымның және туристтік кәсіпорындарда жарнама науқанының қағидалы негіздерін жоспарлау
	1.1 Туристтік кәсіпорындарда жарнамалық науқанның әдістемесін жасау
	1.2 Туристтік кәсіпкерлікте жарнамалардың мақсаттары
	1.3 Жарнама таратудың негізгі әдіс құралдары
2
3
	Қорытынды
	Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
	Қосымша

Кіріспе

Соңғы он жылдықтарда қызмет атқарудың шеңбері над өндіріспен басым айқындамаларды қарызға алды. Ол как ша сан жұмыс жайым, олай және ша әкел- табысқа алға шыкады. Қызмет атқарудың шеңберінің немаловажной бөлігімен туристтік бизнес болып табылады. ара қазіргі шарттарда, қашан базардың дамуының деңгейі бәсекенің биік дәрежесін қамсыздандырады, бас-басы сатушы алушы және қарызға ал- өзінің нарықтық қусын тартуға тырысады, жарнама конкуренттік күрес шешуші фактор послужить біл-. В соңғы уақытты жарнаманың байқауының аз емес зертте- арнаулы. Қарамастан және сол қармақтамаппын.

Және де- туристтік қызмет атқарудың жарнамасы байыпты бизнестің сырттың шеңберлерінде жарнамадан деген ажыратылады, бұл қарау тиіс толығырақ. Сол өзгелік түсіндіреді, во-первых, өздерімнің қызмет атқаруының мінездің сипаттарының, во-вторых, туристік бизнестің өзгешелігімен. Қызмет атқарудың төрт өзгешелігін: емессергіштік, несохраняемость, бөлінбейтіндік жібер- үдерісінен дәстүрлі қасқайтады, сапаның айнымалылығы.

Бәсекенің в осы уақытты тұтыну базарларда, бүктетілген биік деңгейі жылжыту ұсталықты отандық өнімді мен нарықтыққа сұрайды.

Жарнаманың мазмұны жеке саланың функционирования өзгешеліктеріне деген неоднозначно және тізгіндеулі.

Сонымен қатар, жарнаманың дамуының сұрақтары ара шеңбер Қазақстан республикасының туристтік бизнесінің дейін сих кездердің іс жүзінде таныспаппын қалады.

Бүгінгі таңда сервистің ешбір кәсіпорны ойдағыдай жүргіз- қал-жағдайлар жарнамамен ана немесе өзге көріністе білмейді. Үшін ана чтобы сат- көрінген тауар немесе қызмет, қажет, прежде барлық, чтобы осы тауар немесе қызмет бол- таныс алушы және ол керексін- және қажет ара ол табыс.

Ірі фирмаларда, қайда штаттық мамандар марканың және жарнаманың облысында болады, әншейін лайықты бөлім және жарнамалық іс-шаралар белгілі нысанға келтіріліп біраз кәсіби деңгейде ұйымдастырылып, өкінішке орай, бас фирманың дамуының алғы кезеңдерінде, ал да үшін жас және орта ұйымдар үшін, қашан кәсіби маманның тартуынша жарнамаға ақиық, көбіне директорға немесе менеджерге өзіне орындауына тура келеді, нешінші жарнамалық қызметтің қызметкерінің міндет деген кіретін барлық атқаратын қызметі. Жиі сол бір аласа эффек себептерінен болып табылады.

Дипломдық жұмыстың мақсаты "АКҚУ" ТОО турфирмасының жарнамалық науқанының жоспарлау, ұйымның сараптау және әзірленген ұсыныстарды жарнамалық қызметтерд жетілдіру.

Дипломдық жұмыс барысында мынадай мәселер талқыланбақ:

- әйгілі туристтік кәсіпорындарда ұйымның және жарнамалық науқанның қағидалы аспекттірлерін жоспарлау ;

- туристтік бизнесте жарнаманың мақсаттарын анықтау ;

- жарнаманың таратудың негізгі ақы-пұлдарын сипаттау ;

- "АКҚУ" ТОО турфирмасының ортақ мінездемесін және сапаларын және оның негізгі экономикалық көрсеткіштерін қарастыру

- алып бер- жарнамалық ақы-пұлдың игерушілігінің сарапшылығын "Аққудың" ТОО турфирмасының қызметінде;

- Қазақстанда жарнамалық қызметтің дамуының негізгі бағыттарын айқындау

- "Аққу" ТОО туристтік фирмасының медиажоспарын әзірлеу.

Айтылмыш жұмыстың зерттеу нысаны "АКҚУ" ТОО турфирмалары болып табылады.

Зерттеу пәні турфирманың жарнамалық қызметі жұрт алдында талқылау.

Жұмыстың ақпараттық базасымен отандық сонымен қатар шетелдік ғалымның еңбектері және жарнамалық қызметтің мәселелеріне туризмде послужили, ал да "Аққудың" ТОО турфирмасының ақпараты.

Оқылытын мәселенің анализы: сараптамалық(оценочные) мен игерушілік зерттеу түрлі әдістерінің еңсеріледі, баланстық әдіс, экономика-математикалық әдістер, эмпиризмдік зерттеу (қадағалау, салыстыру) әдістері қолданылады

Дипломдық жұмыстың жаңалығы келесідей нәрселерді қамтылады

- мақсат және жарнаманың мақсаттары туристтік бизнесте айқындау;

- Қазақстандағы жарнамалық қызметтің дамуының негізгі бағыттары айқындау ;

- Турфирманың жарнамалық қызмет ұйымының жетілдіру медиажоспарын әзірлеу:

Айтылмыш жұмыстың зерттеу нысаны"Аққу" ТОО турфирмалары болып табылады.

Зерттеу пәні турфирманың жарнамалық қызметі болып табылады сөйлейді.

Жұмыстың ақпараттық базасымен отандық сонымен қатар ғалымның еңбектері және жарнамалық қызметтің мәселелеріне туризмде орын алады, сонымен қатар "Аққу" ТОО турфирмасының ақпараты қамтылады.

Оқылытын мәселенің анализы: сараптамалық(оценочные) мен игерушілік зерттеу, түрлі әдістері еңсеріледі, баланстық әдіс, экономика-математикалық әдістер, эмпиризмдік зерттеу (қадағалау, салыстыру) әдістері қолданылады.

Дипломдық жұмыстың негізгі жаңалығы:

• Туризм бизнесіндегі жарнаманың рөлі мен міндетін анық тау.

• Қазақстандағы жарнаманың даму бағыттарын анықтау

• Турфирманың жарнамалық қызмет ұйымының жетілдіру медиажоспарын әзірлеу.

1 Ұйымның және туристтік кәсіпорындарда жарнама науқанының қағидалы негіздерін жоспарлау

1.1 Туристтік кәсіпорындарда жарнамалық науқанның әдістемесін жасау

Жарнама – кез- келген пшіндег і таратылып немесе орналастыратын, сонымен қ атар Кез - келген ақпарат құралымен бейтаныс адамдарғада яғнюристтік және де физикалық қызуғушылық танытушы бейнелерге ұсынылатын зат, заттық белгі, жұмыс, қызмет көрсету қажеттіліктерін ұсынатын ақпараттық құрал болып табылады.

Жарнамалық компания – бұл белгілі бір фирманың маркетинг бағдарламасы бойынша жасалған жарнама сонымен қатар белгілі бір уақытқа тағайындалған мерекелік іс – шара кешендерін ұйымдастырады.

Жарнамалық науқанды жоспарлау үшін негізгі мақсатын анықтау қажет. Жарнамалық науқанның мақсаттары кәсіпорынның дамуының стратегиясын анықтау, айтылмыш кезеңде тактикалық маркетинг мақсатын шешу. Жарнамалық науқан есебімен екі айқындаманың салыстырулар: біріншіден бизнес маркетинг план есебімен кәсіпорынның ортақ жоспарын жасау, екіншіден, жарнамалық науқанның барлық керек айтылмыш жарнамалық акцияларын жоспарлау.

Жарнамалық компанияны мақсатына қарай 3 негізгі типке бөлуге болады: экономикалық, имидждік, әлеуметтік.

Экономикалық (коммерциялық) мынадай мақсаттарға бейімделеді, қағида ретінде, белгілі бір аумақта тауардың сатылу көлемін немесе қызмет атқаруын, пайданың өсуінің, базар сыбағасы аумағында фирмадан қарызға алуын, жаңа базар және т.б

Имидждің мақсаттары фирманың салмақты имиджінің құралына, оның абыройының және беделінің көтермелеуге, атақ-даңқтың және мәлімділіктен түйіледі. Осы мақсаттар, қағида секілді , қойын-қолтық экономикалық мақсаттармен үйлестіріледі [1, с. 32].

Әлеуметтік, Қоршаған орта шарттың жақсартуы, халықтың және еңбекпен қамтуының деңгейінің көтермелеуімен әлеуметтік мақсаттар жарнамада тоқулы мен мәселелермен күзетеді.

Жарнамалық компанияның мақсаты аудиторияның күйінен тәуелді болады. Мынадай негізгі мақсаттарды атап өтсек болады:

• Өнімді қызуғушылығы бар халыққа таныстыру яғни жеткізу

• Фирма туралы және оның азық-түліктері жайлы қажетті ақпараттарды жіберу (қызмет атқаруларда);

• Фирмаға деген сүйіспеншілікті ояту

• Фирма мен фирма азық – түліктеріне деген сыртқы көзқарасты қалыптастыру

• Фирманың көрсетілетін қызметтеріне деген сенімді ояту

• Фирманың ұсынған қызметін клиентке өткізе білу

Жарнамалық науқанның мақсатының ұйғарымі бейнетті, күрделі болып табылады және емес ылғи дейін адақтың мақсатымен орындау. Бұл ретте тағайынды мақсат тапсырынды мерзімге деген шынайы, қол жетімді болуға керек және ақы-пұлдармен тағайындалады. Ашық құрулы мақсатпен болмайды жарнамалық қызметті ойдағыдай жасау және оның нәтижесін ашып-жарып болжау. Мезгілдіктің ара қашықтығының ұзақ мерзімді, және қысқа мерзімді маңызды жарнамалық науқанды және, сәйкесінше, жарнамалық мақсаттарды айырады. Ұзақ мерзімді жарнамалық науқандарға апару астам шегінде компанияның дамуының бағдарламаларының жоспарлануы және өлшеулі жарнамалық науқандарды жетілдіреді. Мынадай рудың жарнамалық науқандар мен фирманың имиджінің сүйенуімен жоспарлайды. Бірнеше айларға өлшеулі жарнамалық науқандар жартылай маңызды болып табылады және туристтік барлық маусымға бастау жиі ұштасқан. Ереже сияқты, қысқа мерзімді жарнамалық науқандар, шектердегі айдың мерзімін қамтып жатыр және жолдамалардан, соған ұқсас акциялардан іске асырумен сабақтас. Жарнамалық науқандар дұрыс сипаттаған мақсаттар жарнамаларға таралуларға құралдарға таңдауға сияқты ықпал етіп жатыр, сонымен қатар барлық жарнамалық науқанға әсер етуде. Сонымен қатар, фирмалар дұрыс таңдаұлы жарнамалық стратегияы үлкен әсер әкеліп жатыр және сатулардың көлемдері маңызды үлкейтіп жатыр [2,. 92].

Сондай-ақ, бұл жарнамалық науқанда таңдауға және құрастыруға ықпал ететін негізгі факторларға мыналар жатады :

Сервистің және туризмдің кәсіпорындары дамытулары \

• Ортақ мақсаттары;

• Сервистің және туризмдегі кәсіпорындары

• Маркетинг стратегияы;

• Нысаналы дәрісханалар күйі.

Сервистен және туризмнен кәсіпорындан нарықтан және маркетинг есептерден атқаратын еншіден тәуелділікте бір маркетинг стратегиялардан үш түрден іске асыра алады : шабуылшы, біріккен. Бұл маркетинг стратегиялардан әрбір жарнамалық стратегияны салыстыруға болады, не 1 кестеде көрсетілген.\

1 кесте - фирмалар маркетинг және жарнамалық стратегиялардың байланысы

1 кестеден талдаудан шығып , қорытынды жасауға болады, не : шабуылшы шабуылдық, стратегия мақсат қудалап жатыр : жаулап алу немесе нарықтық еншіні кеңейту, клиенттердің саны маңызды үлкейту керек, нарықта көп орнықты және тәуелсіз жағдайды алу керек. Ұтымды нарықтық еншілер ұғым болып жатыр, жұмақтың берілетін қызметтер сапа залал серіктестік үшін пайдалар қажетті деңгейі қамтамасыз етіп жатыр. Егер нарықтың атқаратын еншісі төменде ұтымды (пайда кішкентай), біресе есеп тұр немесе оның кеңейтуға шаралар қабылдау керек, немесе нарықтан кету керек. Нарықта еншіде айғақсыз » жабдықталмаған, шамадан тыс үлкеюде берілетін туристтік қызметтердің сапа маңызды зақымдана алады.

Серіктестіктермен шабуылшы стратегия сол жағдайларда қолданылып жатыр :

• жаңа өнімге нарыққа алға басу

• Фирма-бәсекешілер нарықта өз позициялар жоғалтып жатыр және ептеген шығындар түралы мүмкіндік нарықтық үлкейту

• Фирма аймақтық филиалдарға жаңа нарықтарға, яғ ни жаңа ашылуларға жоспарлап жатыр

Таңдауда жарнамалық науқан маркетинг стратегиялар шабуылшы көтерiп апарып жатыр сонымен бірге жеткілікті агрессивті сипат және түбегейлі шығындарды талап етеді.

Біріккен (тұтқыр) стратегия келесі жағдайларда қолданылып жатыр :

• Нарықта фирмада қанағатты позицияда

• Шабуылдаушы стратегиялардың жетісепеу жағдайында

• Фирма бәсекелес фирмалардың саяси жағдайда агрессивті белсенді қарсы әрекеттерінен қорғанған кезде [3,. 57].

Бұл стратегияға енді меңгерған олармен нарықтарда ірі фирма-монополисттерге әдетте қолданып жатыр. Бәсекешілерде стратегияда өзгерісте нарықтың өзінің еншіні жоғалтпау керек үшін, сондай стратегияда өткізуде бірақ нарықтық жағдайды айқын зерттеп отыру керек. Жарнамалық науқанда мақсаттарға бұл жағдайда өткізу ең фирма туралы және оның, ынталандыру еске салу келіп жатыр және имиджа фирмалар сүйемелдеу керек.

Мынадай жағдайларда жарнамалық науқандарға биік тиімділікке үміт артуға болады:

• Олар туристтік нарыққа есепке алумен динамикалық табиғаттарға алдын ала маркетинг зерттеулер негізінде өткізіледі

• Жасаған және сақтағыш кәсіби істелінген жарнамалық өнімге нысаналы дәрісханаға түрмен тиісті әсер етеді

• Білікті және жарнамалар таралулары құралдары дұрыс таңдаұлы, ал барлық жарнамалық шараны қадағалау [4,. 59]

Кез келген жарнамалық науқандар өткізу мұқият әзірлеулер талап етіп жатыр, және оның жоспарлау кезеңді жөнді жүзеге асыру керек. әсерлердің келесі тізбегін ұсынып жатыр 2 кесте.

	Жарнамалық науқандар өткізулер кезеңдері
1	Нарықта бастапқы бәсекелестік шарттар маркетинг жағдайлар, талдау зерттеу сияқты сондай бағыттар бойынша жарнамалық зерттеулер өткізу керек немесе оның сегментке, жарнамалық науқандар өткізулер қажеттіліктер және мақсаттылықтары дәлелдеуі.
2	Сатып алушыны және тізімді нысаналы аудиторияны, портретті анықтау. Жарнама жасайтын өнім және қызметтерді анықтау.
3	Жоспарланатын жарнамалық науқанға, әр түрлі қызметтер және мақсаттарын сипаттау.
4	Творчестволық жарнамалық стратегияны жасау : жарнамалық науқандар өткізулер, тұжырымдаманы және негізгі гранд-идеяны жасау.
5	Жарнамаларды орналастырулар , мерзімділік және мерзімдері таралулар құралдарын таңдау жасау . Жарнамалар орналастырулары варианттарын жөнді анықтау керек.
6	Жарнамалық шаралардың шығындарын есептеу
7	Жарнамаға қолдануға болатын ақшалай құралдардың нақты мөлшерлерін анықтау керек және тәуелділіктен жарнамалық науқаннан жоспардан түзетуден өткізу керек. Егер құралдардың ерекшелеуі жеткіліксіз, біресе жоспарда жарнамалар мерзімді орналастырулары өзгертуге болады, жариялаулар ауданы кішірейту немесе жарнамалық қатынастар хабар жүргізулерге, уақытын өзгерту керек және (тоқсанға, жылға) нақтылы мерзімге нақты мүмкіндіктермен жарнамада қажеттіктерін келісу керек.
8	Жарнамалық қатынастарды және мәтіндерді жасау, жарнамалық фирмаға қажеттіліктерін сұрастыру
9	Жарнамалар орналастырулар және шығарулары толық жоспары құрау керек, жарнамалық қатынастардың орналастырулар жарнамалар, мерзімділігі таралулар құралдары көрсетіп, орналастырулар мерзімдер, жауапты шараның артына т.п және. Анықтап алған барлық бұл болуға тиісті және жарнамалық науқанда өткізуге нақты ерекшелеуген ақшалай құралдармен үйлесімді сәйкестіктендіру керек .
10	Жарнамалық науқандар уақытындағы фирмалар жұмысын ұйымдастыру керек
11	жарнамалық науқандар тиімділігін бағалау керек. [5; 6]

Осы кесте бойынша қорытынды жасаусақ, жарнамалық науқанда өткізуде қажетті айқын тізбекті алып отырмыз. Жарнамалық науқандардың мақсаттары анық сипатталынған және нақты және жеткілікті ақпарат берілген. Әдетте олар коммуникатив параметрлерге суреттеп жатыр немесе экономикалық жағдаят тиімділікке, мысалы, білімдер алып жүру туралы жаңа 75% дәрісханаға турөнім денгейін немесе сатулардың көлемдерін 10% үлкейтеді. Мақсат нақты және қол жетерлік болуға тиісті. Қойылған мақсаттар нақтылық нарықтан және бәсекелестік ортадан білімнен тәуелді болып жатыр ; бұл білімдер маркетинг зерттеулердің көмегімен алынады. Бұл мақсат тұтынушаларды4 санын 10 % көбейту мүмкін еді, ағымдағы сәтте фирмалар клиенттердің санын білу керек, тұрғын халықтардың, тұтынушылардың жаңа топтардың нарықтың, тартудың атқаратын үлкеюлердің есептің артына өсулер үшін резервтер талқылану керек. Бәсекелес өнім осы фирмаларға, өнімдерге және қызметтерге бейімделеді [7, с. 86].

Дүниежүзілік фирмалар оның жылғы бюджеттен әзірлеуден кейін жарнамалық шаралардың жоспарлауын жүзеге асырған туралы жарнамалық тәжірибе куәландырып жатыр. Өкінішке орай, заңдардың экономикалық жағдайдың және тұрақты өзгерістің тұрақсыздықтың әрдайым емес мүмкін аржағынан жылғы бюджетке жоспарлауға кішігірім кәсіпорындарда, сондай форма әрдайым емес Қазақстандық кәсіпкерлер үшін және салық үшін қолайлы.

Ең көп таратылатын және оқылатын, ең танымал каналдардағы жарнамалар әрине, өте қымбат болып келеді. Сондықтан да олардан үнемдеген жарнама беруші өзнің кең ауқымды тұтынушыларын жоғалтып алуы мүмкін. Жарнамалық ақпараттар мен хабарландырулар әдетте көзге түсетін, ашық түстермен жазылады. Сондықтан да оқырманға немесе көрермендер мен тыңдаушыларға қайсысы жарнама, қайсысы редакциялық материал екені болуы тиіс. Жарнамалық текстің мазмұны мен мәдени деңгейі олар таңдаған жарнамалық аудиторияға сай болуы тиіс.

Зерттеу сатып алу іске асыруда нысаналы топтар өкілдердің жүрiстұрыстары ортақ себептерге туралы жорамалдарын жасауға мүмкіндік беріп жатыр. Творчестволық тұжырымдамада жарнамалық қатынастарды, жарнамалық науқанды әзірлеуде, негізгі гранд-идеяны жасауда қолданған бұл болуға тиісті, жарнамалық мәліметтер лайықты каналдарды таңдауға қолданылады.

Жарнамалар тиімді әсері ағымға кейбір уақыттан жарнамалық әсерден үзіліссіздіктен тәуелді болып жатыр, басқа сөздермен, жарнамалық мәліметтер қайталаулар жарнамалық науқандарды, және жиілікті мерзім және ұзақтық анықтау керек. Қарқынды жарнамалық компаниялар өткізулер әдетте ұзақтығы сатып алу туралы шешімдер қабылдануларда орташа уақытпен анықталып жатыр және бұл әдетте 2-4 апталарды құрайды.

Туризмде жарнамалық науқанда жоспарлауда түрге алу керек, не ағымға ұзақ уақыт үздіксіз жарнамалық науқанды өткізбеу мағынаның жиi алмайды. Анағұрлым тиімді істеу жарнамамен белсенді мерзімдермен арасында үзіліс. Жөнді сонымен бірге маусымдық есепке алу сатып алушы спроса және мүддеге құрастыру үлгеру үшін, турпродуктам жарнама жасайтын кезекті маусымдың шабуылдың алдында жарнамалық науқандар найзалар жоспарлау керек.

Жарнамалық мәліметтер орналастырудың уақытын бірнеше түрлерге бөлеміз :

- Кезекті – жарнама ағымға 52 апталарға бірнеше рет жайғастыруға немесе ағымға 12 айларға бөлуге болады.

- Маусымдық – жарнама маусымды сатулардың уақыттында өте қарқынды жүргізіледі.

- Импульсты беру – жарнама тәуелсіз жылдан уақыттан тең интервалдар мерзімді арқылы шығады

- Бір қалыпты импульс – жарнама дәстүрлі тұтынушы спроса айналымдарға өзгерістерден енгізуден мақсатпен теңсіз интервалдар арқылы жайласып жатыр

- Жұлқыну – уақытта нақтылы кесінділерге белсенді жарнамалық науқан

- Бағыттаған импульс – жеке алға басу үшін қолданып жатыр тауар және қызмет, алу бұл товара немесе бұл жарнамалық кестелердің өтулердің уақыттың артына қызметтер басқа мерзімдермен салыстыру бойынша өсті [8,. 92].

Жарнамалық мәліметте каналдарда таңдауда факторлардың жиыны есепке алу шығып жатыр, сол санда :

• Турфирмалар жарнамалық науқандары мақсаттары мен стратегиясын

• Жарнамалық мәліметтер таңдаулы каналдың мөлшері мен сипатын

• Жарнамалар орналастырудың құны

• Географиялық қамту

• Осы каналдан көмекпен алып жүруге болатын мәліметтер көлемі

• Әсерлер жедел қимылдаушылық және ұзақтық

• СМИ жарнамаларына бәсекелесшілермен қатысу

• Каналдарға жарнамалық мәліметтерді таңдауда жарнама берушінің ақпараттары және басқа

Тәжірибе көрсеткендей , ол жарнамада кәсіпорын қажеттік туралы айқын ұсыныс бергендіктен, ірі туристтік фирмалар жылға әдетте жарнамалық науқандар жоспар өндеп жатыр, жаппай мәліметтен құралдардан жарнама орналастыру туралы ұсыныстарда түсуде оң рөл ойнап жатыр немесе көрме комитеттерді, жарнамалық бюджет дұрыс бөліп беру мүмкіндік беріп жатыр. Егер онымен жарнамалық акциялар жиі барлық өткізхатын ереже сияқты, фирма го жарнамалық науқандар алдын ала жоспарламаса взаимосвязаны емес, кездейсоқ, не олардың тиімділігі төмендетеді және жарнамаға шығыстар жоғарылатып жатыр.

Кәсіпорындар жарнамалық қызметтері жүзеге асыру СКС және қаржыландырудан мәселесімен тығыз сабақтас, жарнамалық бюджеттің әзірлеумен және орындаумен. Жарнамаға шығыстар өз экономикалық жағдаят табиғат бойынша (шығындармен) ағымдағы шығындармен келіп жатыр. Сонымен қатар шығындардың бұл түр бір сатулардан көлемдерден өсулерден негізгі факторлардан келіп жатыр.

Атап өткендей,кішігірім туристік фирмаларда көрсетілетін сервис және туризм , маркетингтің және жарнаманың мамандандырған бөлімдері әрдайым болмайды. Кішігірім және орташа серіктестіктер үлкен ненгізгі туристік фирмаларға қарайды, бұл функцияларды фирма директоры немесе басқарушы менеджерлер жасайды. Өкінішке орай , жарнамалық науқанға ерекшеленетін құралды, қалдық қағида бойынша жиi қалыптасқан, ал жарнамалық науқан енді жоспарланады. Жарнамалық бюджетке мөлшерге ықпал ететін факторлар.

Өте маңызды факторларға, жарнамалық бюджеттің анықтайтын мөлшері, келесі жатады : тіршілік айналымдың нысаналы дәрісханалар, кезеңде сипатталатын өнімдер немесе нарықта бәсекелестіктер қызметтер, саралау өнімдері , деңгейі, кәсіпорындар қаржы қорлар жатады[9,. 79].

Барлық бұл факторлар бір - бірімен тығыз байланыста, және оларды әзірлеуде бюджеттегі жиынтықта тұрақты өзгерістер мен құрамдарын қарастыру қажет.

Нысаналы дәрісханалар шамасы мен сипаты. жарнамалық бюджеттің мөлшері адамдардың қаншалықты қажет ететәнәне тікелей тәуелді болып жатыр. Үлкен масштабтық жарнама жасау соған сәйкес көп шығынды қажет етеді,компания үшін аумақты және тығыз нысаналы дәрісхананы қамтитын сияқты емес . Шығындар бәрінен бұрын анықталып жатыр қандай жарнамалық құралдар қолданатынын болжап жатыр. Егер нысаналы дәрісхана әртүрлі және аймақтық жиюсыз болса, біресе дидар, жаппай шығару және сондай қымбат бағалы каналдар қолданып жатыр. Егер нысаналы дәрісхана орналасқан тығыз немесе сегментирована айқын болса, бұл жағдайда төтесіні қолдануға болады яғни пошталық тарату, мамандандырған шығару және т.б.

Жарнаманың бар шығыны тауардың бағасына қосылатындықтан, сатушылар оның бағасын өсіреді немесе коммерциялық қызмет табысын азайтады. Сондықтан да әр кез сайын потенциалды тұтынушылармен контакт санын көбейтіп, әр осындай контакт шығынын азайта түсу керек. Жарнаманы рационалды тарататын каналды таңдап алу үшін, арнайы жұмыстар жүргізіледі. Бұл жұмыстарды мынындай критерилар бойынша жүргізеді:

қамтылуы (яғни , орташа жағдайда адресаттарға жеткізу мүмкіндігі);

-жетімділігі (басқаша айтқанда фирма осы каналдарды қалаған уақытында пайдалана алады ма, егер олндай болмаса, қойылатын шектеулер жарнама тиімділігін қаншалықты төмендетеді?

бағасы (бір публикацияға кететін шығын, бағдарламаға кететін жалпы шығын, қайталануға жасалатын жеңілдіктер, бір жарнамалық текстің немесе контактының бағасы мен тиражы, көрермендер саны, тыңдаушылар саны)

басқару мүмкіндігі (яғни, кәсіпорынның осы канал арқылы өзіне керек топқа ақпарат тарат алу мүмкіндігі.

-авторитеттілігі: (потенциалды және қазіргі тұтынушы осы канал жөнінде қандай ойда) сервистілік (яғни, жарнамалық тексті дайындай ма, әлде, мамандары жақсылап тарат алады ма, фототүсіру, фильмдерді жасау деген сұрақтар). Салыстыру мақсатында әр каналдың артықшылығына салмақ санын есептеп, ол сумманың қосындысын шығарып, қалаған каналдарына жарнаманы тапсырады. Ең көп таратылатын және оқылатын, ең танымал каналдардағы жарнамалар әрине, өте қымбат болып келеді. Сондықтан да олардан үнемдеген жарнама беруші өзнің кең ауқымды тұтынушыларын жоғалтып алуы мүмкін. Жарнамалық ақпараттар мен хабарландырулар әдетте көзге түсетін, ашық түстермен жазылады. Сондықтан да оқырманға немесе көрермендер мен тыңдаушыларға қайсысы жарнама, қайсысы редакциялық материал екені болуы тиіс. Жарнамалық текстің мазмұны мен мәдени деңгейі олар таңдаған жарнамалық аудиторияға сай болуы тиіс.

Өнімді саралау. Жарнама өнімді немесе қызметтерге ие болатын жарық бейнеленген және ұқсас тауарлармен салыстыру бойынша сирек кездесетін, артықшылықпен танылатын және қызметтерге әдетте арзан болатын, жағдайда аз айырып танытатын айырмашылықтары сияқты емес. Бұл жағдайда жарнамалық үндеу күрделі мәтінін талап етпейді, ол ықшамдалған, ал өте қысқа үндеулер оданда арзан болып түседі. Сонымен қатар, жарық бейнеленген артықшылықтар жарнама жасайтын өнімдер немесе жарнама жасалған тауарды алу тілекті тұтынушыда тез қалыптастыру қажет, жарнамалар бұл қызметтерді бірнеше қайталаулар арқылы тұтынушының қызығушылығын оята алады.

Нарықтағы бәсекелестік деңгейі. Нарықта үлкен бәсекелестікте өз өніміңді алға шығару үлкен шығынды қажет етеді. Нарықта сату көлемін неғұрлым жоғарлату үшін жарнаманың бюджетіндегі шығында соған сәйкес болуы тиіс. Егер негізгі бәсекешілер үлкен құралдарға жарнамаға босқа жойса жатыр, біресе жөнді ара қатынасын белгілу кәсіпорын нарық өз енші сақтау үшін бәсекешілерден шығындардан деңгеймен өз жарнамалық бюджетті қажет етеді.

Финанстық ресурстар. Финанстық ресурстар -жарнамалық бюджетті шектеудің негізгі факторы болып табылады. Әдетте жарнама әлеуметтік-мәдени саланың және туризмдің самим кәсіпорынмен қаржыландырып жатыр. Ерекшелік әртүрлі көздерден бір уақыттағы қаржыландыра алатын бірлескен жарнамасы, туроперация жасаушының және турагенттердің бірлескен жарнамасы болып табылады[10,. 54].

Жарнамалық бюджеттің құрастыру әдістері. Маркетинг қызметте тәжірибеде жарнамалық бюджеттің құрастырулар бірнешесі әдістердің болып жатыр. Негізгісі мыналар:

Қаржыландырулару әдісі мүмкіндіктерден және негізгі қағидалардан тұрады. Ол жарнамаларға тек қана әлеуметтік-мәдени сервистен және туризмнен, кәсіпорындан, көрсетілетін қызметтен барлығын басқа бағыттардан қанағаттандырудан кейін ғана қарастырылады. Бұл әдіс жеткілікті қарапайым және кең таралған, бірақ кемеліне жетпегені анық. Мұндай жарнамалық саясатта жарнамалық науқандар ұзақ мерзімді жоспарлау және болжаусыз жүзеге асыру мүмкін емес. Сонымен қатар, алдыңғы мерзімдерде жарнамаға шығындар оның тиімділігі мүлдем есепке алынбайды.

Бекітілген пайыздың әдіс пайдада нақтылы еншілерге жарнамаға бөліп шығару ескеріп жатыр. Салдардан тәуелділікке себепті құрғандықтан, бұл әдіс тіптісі қисынсыз. Жарнамаға шығындан бұл әдіспен сәйкестікте сатуларда көлемдерде өсуде тек қана өседі, ал пайдалар кез келген кішірейту осында жарнамалық науқанда қаржыландыруда айтылады. Сатуларда көлемдерде төмендетуде, бұл совершенно уәжсіз, керісінше, жарнамалық науқанды жандандыру керек.

Бәсекешіге сәйкестіктер әдісі болжап жатыр, не әлеуметтік-мәдени сервиске және туризмге кәсіпорындарға жарнамаға шығындар нарыққа еншіге түзетумен бәсекелес фирмаларда шығындардан деңгеймен сәйкестікте адырайып жатыр және фирмалар мөлшерлер. Жарнамаға анықталатын құрал тәуелді болып жатыр , тек қана сол бәсекешілер босқа жойып жатыр. Бұл әдісті қолдануы келесідей қадамдарды орындауды қажет етеді :

• Бәрінен бұрын, ұқсас кәсіпорын, жақын қызметтер қызмет және ұсынатын портфел негізгі бағыт бойынша, қорларға, нарықтық позицияға теріп алу

• Өз жарнамалық мақсаттар салыстыру шығып жатыр және фирма-аналогтың бәсекелес, анығында олар маңызды өзгешелене алады, және бойынша маңызды әртүрлі жарнамалық саясат өткізу

• Фирма-аналогы жарнамасына қажетті шығындарды бағалау керек, ал ереже сәйкес, бұл осы коммерциялық құпия болып табылады және жарияланбайды;

• Жарнамаға шығындар жоспарлау керек, фирма-бәсекешіге шығындарға бағдарлап, фирмаларға мөлшерлерде айырмашылыққа түзетумен, қызметтердің іске ашырулары көлемдерге сәйкес.

Бұл әдіс кемшіліктері анық : бәсекелесшілермен жарнамалық жарысқа кіріскен және бұрыс оның бағалап, кәсіпорын СКС және Т. жарнамалық салулар ақысы қайта алады және күрделі қаржы жағдайға қалу керек. Сонымен қатар, ешқандай кепілдік жоқ, не таңдаұлы фирма-аналог бәсекелес жарнамалық бюджет шындығында дұрыс қалыптастырып жатыр, және байланыста сұрақтан бұл пайда болып жатыр, оның көшіріп алу тұр. Сол көп үшін, бәсекелес фирмаларға жарнамаға шығындар пайдалы талдамау кем, жиi болмайды айнытпай өз жарнамалық акцияны бағалау және жоспарлау. Максимал шығыстардың әдіс жарнамалық науқанға ерекшелеу болжап жатыр. Бұл әдістерден жарнамалық науқаннан көзқарастарды жоспарлау өте тартымды, бірақ ол алдыңғы жарнамалық қызметтің нәтижелерін ешқалай есепке алмайды. Бұл жағдайда жарнамаға шығындармен арасында тәуелділіктер бағасын өндіріп алмайды және сатулардың көлемдердің ықтимал өзгерістерін қадағалайды. Жарнамаға айғақсыз биік шығыстарда болса, бұл әдіс аласа олардың фирманың қиын қаржы нәтижелерін ретке келтіре алады.

Негізінде әдіс бүтін және есептердің айқын сипаттаған бүтін әзірлеуді болжап жатыр және жарнамалық науқандар лайықты стратегияларды және жарнамаларды толық талқылауды әзірлеу. Нарықта еншілерін сақтау үшін, негізгі мақсаттар сатулардың көлемдерін үлкейту керек, жаңа нарықтарға шығу керек, жаңа клиенттерді тарту және т.с.с. Содан соң негізгі міндеттер дайындалады, қойылған бүтін табысты қамтамасыз ететін жарнамалардың стратегиясы мен тактикасы анықталады. Бұдан соң жарнамалық бағдаламаның жобамен кететін шығыны есептеледі, яғни негізгі бюджеттен кететін сомма есептеледі. Егер жарнамаға кететін шығындарын анық өлшеуге мүмкіншілік болғанда, қаржыландыру мәселелесі ерекше орын алмас еді.

Бір мезетте бұл бюджет толығымені қайта қарауды талап етеді. Егер жарнамалық науқан күткен нәтижеден көп көрсеткіш берсе, шығындарды қысқартуға болады. Ал егерде төмен нәтиже көрсетсе, шығынның орнын толтыру қиындық туғызады. Бұл тұрғыдан есептер негізінде жарнамалық бюджетті анықтауға т.е,. және соған сәйкесінше , сұранысқа жету керек, әйгілі болады. Бұл әдіс негізінде мақсаты мен міндеті бойынша жақсы әдіс, сонымен қатар орындалуыда жеңіл.

Инвестициялық тұрғыдан (орны толатындықтар жоспарлаулау әдісі) . Жарнамаға шығындарға бұл әдісте алға бірнешесі жылға анықталып жатыр және әсерден инвестициялардан сияқты қаралып жатыр, ағымдағы мерзімнен айқындалатын сияқты. Бұл тұрғы болжап жатыр, не жарнамалық шығындарға сатулардың реакцияны бағалауға болады, болғандықтан анықтау ақшалай түсулердің болады сонымен бірге сондай шамамен бағаларда тұрақтанады [12,. 67].

Жарнамалық бюджетте әзірлеуде есепке алу шығып жатыр, не осылай жарнамалық шығындардың сызықты еместіктер деп атахатын нүктесі жүр, нүкте жарнамалық бюджеттің сондай мөлшерге сәйкес келіп жатыр, жарнамаға шығында ары қарай үлкеюде барабар онымен нысаналы дәрісханалар қамтудың пайыздың өсуі көтерiп апару тоқтап жатыр.

Кез келген жарнамалық науқандар өткізу кезеңді оның жөнді жүзеге асыру мұқият әзірлеулер, жоспарлау талап етіп жатыр. Жарнамалық науқандар мақсаттар жеткілікті анық сипаттаған болуға тиісті және нақты. Жарнамалық бюджеттің құрастырулар фирмадан қаржы мүмкіндіктерден шығуға тиісті.

1.2 Туристтік кәсіпкерлікте жарнамалардың мақсаттары

Осы уақытқа бір өнімдерге және қызметтерге әр түрлі түрлерге сұраныс ынталандырудың кең таралған құралы жанама болып табылады. Барлық уақыттардыжарнама алынатын негізгі өнім туралы барлық информацияны тұтынушыға таныстырады. Негізінде көптеген ұйымдар үшін информациялық жарнама аса маңызды рөль атқармайды. Бұлар үшін жарнама арқылы өз өнімін тұтынушыларға таныстыру арқылы нарыққа шығару болып табылады. Нарықтық шарттарда қазіргі кәсіпорындар өте тиімді өз маркетинг қызметтер барлық тараптар ұйымдастыру тырысып жатыр. Байланыста маркетинг коммуникациялардан жалпы алғанда кешеннен жарнамадан рөлден және орындан бұл маңызды айқын анықтау, олар орындайтын жарнамалар, функциялар және есептер қажетті түрлер және құралдары орнату керек. Туристтік кәсіпкерлікте жарнамалар негізінен мақсатпен товара жарнама жасау сатудың ынталандыруы келіп жатыр.

Ортақ мақсаттар шеңберінде бірнеше дербес бөліктер бар :

1. Тауар туралы коммерциялық маңызды мәліметтердің таралуы

2. Тұтынушыларға фирма және тауар туралы білімдерді қалыптастыру

3. Осы тауардағы қоғамдық қажеттіктерді құрастыру

4. Фирмалардың қолдау және сүйемелдеу түрлерін қалыптастыру

5. Сенімді әріптес түрінде басқа фирмаларды құрастыру

6. Нақты маркаға сүйемелдеу

7. Тұрақтану немесе сатулардың үлкею

Бөлік сұраныспен бүтін сабақтастық,имидждің бір бөлігі. Жарнамалық қызметтер мақсаттар сандық айқын қойылған, бейнелеуген болуға тиісті және мерзімдер бойынша нақтылы, не жарнамалық шаралардың тиімділік тексеру мүмкіндік береді. Жарнамалар мақсаттары оның тіршілік айналымнан кезеңдерден тауармен өтумен байланыста өзгере алады.

Сонымен қатар, жарнамаға тіптісі маңызды ықпал туристтік кәсіпкерлікте тауар Жаңа нәрселердің сатып алушылармен қабылдаулар факторы болып табылады. Барлығымызға белгілі, не бұл белгі бойынша сатып алушылар жіктеліп жатыр суперноваторов, жаңашылдарды (13, 5 ерте және кешірек көпшілікті жіктейді(16%) [14,. 51].

Жарнама ұйымдастырушы көпшілік коммуникация құралдарын қолдана отырып, үндеуге тартымдылық беру үшін бірнеше көркем және графикалық бейнелерді қолдана алады. Теледидарлық жарнамаларда көбінесе танымал әртістер, бағдарламалар жүргізіушілері танымалдардың тауарларын мақтайды және де есте қаларлық әуендер қолданылады және т.б. Сондықтан да жарнама жасаушы тауардың сапасына, тұтынушылық қасиетіне және сұраныс мүнкіншілігіне байланысты жарнамалауын тиімдірек әдісін таңдайды.

Адаммен қабылдаулар мен мінез-құлықтары қоршаған ақпараттармен жиі ауысып отырады. Жарнамалық ортада адамның міңез-құлқының процесіне ішкі факторлар мен сыртқы факторлар әсер етеді.

Сыртқы факторлар – уақыттын дәл қазіргі кездегі айналамызда болып жатқан барлық нерселер. Бұл қасында тұрған адам болуы да мүмкін, ауа райы жағдайы және т.б. болуы мүмкін.

Ішкі факторлар – сол сәттегі біздің ішімізде болып жатқан барлық нерселер. Мысалы: сіздің түрлі заттарға қатнасыңыз; денсаулық күйіңіз; көз – қарасыңыз; өткен тәжірибе нанымы және т.б.

Осындай факторларды түсіну, олардың әрекеттері, жарнамалық-ақпараттық қызметте өте маңызды. Бұл деген жарнаманың әрекет мақсаттылық процесінде адам психикасын басқаруға мүмкіндік береді.

Бәсекеге қабілеттірек болып көріну үшін басқа да қоршаған қалқандарға қарағанда ол жарнамалық қалқан жарқын, кетіп бара жатқандардың көңілін аударарлық болуы тиіс.

Тауарды тиімді өткізу үшін ерекше тартымдылық. Адамды сол тауарды сатып алуға итермелейтін тауар имиджі болуы тиіс. Мысалы, “Мальбро” шылымын жай ғана шылым емес, нағыз еркектерге арналған шылым деп көрсету. Плакаттарында қолында татуировкасы бар ковбой суреттелген. Ал, “Мерседес” автокөлігі – жай ғана автокөлік емес, “үлкен табысқа ие болған” адамдарға арналған және т.б. жарнамалық бизнесте ерекше таңбаларды құру тапсырмасы пайда болған, олар тауар “имиджін” бейнелейді. АҚШ-та имиджді құру жарнамалық-ақпараттық бизнестің міндетті бөлігі болып қалған. Ол тек тауарлар үшін емес, сондай-ақ саяси қызметкерлерді насихаттау үшін де арналады. АҚШ-та автомобиль жарнамасында негізгі көңіл техникалық құрылымына емес, оның имиджіне, яғни, түсіне, формасына, салонына, жайлылығына бөлінеді. [8]

Жарнамалық үндеу мазмұны – жарнаманың негізгі проблеммасы, не болмаса әсер ету процессінде ол адамның ой-пікіріне және мінез-құлқына әсер етеді, сонымен қатар онымен қабылданады немесе қабылданбайды. Сондай-ақ жарнаманың әсер ету тиімділігі көбіне адамның психологиялық процесстер ерекшеліктерінің қаншалықты екендігіне байланысты. Сөз иландыру және көзін жеткізу әдістерін қолдану туралы болып тұр.

Иландыру – бұл әсер ету әдісі. Иландыру адамдардың ақпарат қабылдау қабілеттілігін ұйғарады, негізгісі дәлелдікте емес, қайнар пристижінде. Алғашқы (психомоторлы) иландыру, яғни дайын ақпаратты келісімінде негізгі критикалық емес әсер етуде жасалынады және престижді иландыру – ақпараттардың пікірлердің әсерінен өзгертілуі және жоғарғы беделді қайнар көзінен алынады.

Бірінші жағдайға мысал – жарнамалық лозунг “Біз жеміс-жидек емес, денсаулық сатып аламыз”, екінші – “Сейфгард” сабынының сапа кепілдігі Эрисман атындағы гигиена институтымен мақұлданған.

Көпшілік коммуникация каналы бойынша қоғамдық ой-пікірдің қалыптасуының ең объективті әдісі болып табылатын әдіс – көзін жеткізу.

Көзін жеткізу – бұл адамның ойлауының рационалды сәттеріне апеляция, яғни адамның көз-қарсын, қатынасын өзгерту немесе жаңасын қалыптастыру мақсатында қолданылады. Осылайша, көзін жеткізу – логикалық қабылдауға арналған.

Жарнама мақсаты ережеге сай потенциалды сатып алушыларды тауардың тиімді екендігіне сендіруге әкеліп тіреледі және ол тауарды сатып алу қажеттілігі туралы ой туындаттырады. Осылай жарнамалық хабарлама мынадай формулаға келіп тіреледі: “Егер сіз осыны сатып алсаңыз қандай да бір пайда көресіз”. Тұтынушылықты құруға жарнаманың психологиялық әсер етуінің әрбір этабы көбірек психологиялық эффекті қамтамасыз ете алатын жарнамалық әсер етудің нақты әдіс тәсілдерін қолдануды талап етеді. [5]

Жарнамалық құралдардың тек кейбіреулері нейтральды субъектінің назарын өз беттерінше аудара алады. Оларға, мысалы үшін, сатылымда бар тауарлардың ассортиментімен таныстырып тұратын дүкен витринасын жатқызуға болады.

Жарнаманы қабылдау процесінде назар көлемі маңызды болып табылады. Үлкен кісі бір уақытта төрт-алты объектіні назарына ала алады. Объект саны азайған сайын назар концентрирленген бола бастайды, ол оны тереңірек қабылдауына әдістеледі. Көрермендердің жарнамалық хабарларға назарының тереңірек болғаны бұл жарнаманың тиімділік шарттарының бірі.

Жарнамасыз нарықтық қатынастардың дамуы ойға келмейді. Жарнама біздің мемлекетте кәсіпорындардың әр түрлі меншіктердің қызмет етуіне керекті жағдай. Ол миллиондаған адамдардың мұқтаждықтарына әсер етуі және олардың өмірінің бөлінбес бөлігі болып саналады. Ресейлік бизнес барлық нарықтық құрамдар қатарындағылардан аз уақыт ішінде жарнаманы кеңінен қолдана бастайды. Жарнама маркетингтік байланыстар жүйесіндегі сатуды ынталандыратын әдістердің ең тиімдісі болып сипатталатындығына байланысты. Бірақ кез келген жағдайда , жарнама тек келесі талаптарға сай болған кезде ғана тиімді болады:

-тауардың нарықтық позициясын нақты қойғанда, яғни оның басқа тауарлардан айырмашылығы мен артықшылығын, бәсекелестерінен ерекшелігін жеткізе білгенде. тұтынушыға тауарды алғанда қандай пайда келетіндігін, артықшылығының не үшін көрсетіліп отырғандығын түсіндіргенде, жарнама тақырыбында да, иллюстрирациясын да да, жақсы бейне қалыптастыра білгенде, текстік және графикалық материалдарды жеткізе білгенде;

-табысты жарнамалық ой болғанда – өзіндік қайталанбас және қабылдауға жеңілдігінде;

-тауарды тұтынушының көз алында бағалы етіп көрсетіп, санада анық, деталдарының барлағы ұйымдастырылған тауарды қалыптастырғанда;

-ұсынылатын тауардың жоғары сапасын көрсете білу;

-жалықтырмайтын, белгілі, жалықтырған шешімдерді қайталамау;

-нақты мақсаттық бағыты бар, түрлі сұраныстар мен тілектерді біріктірген, және түрлі аудиторияны қамту үшін олардың тілектерін ескергендігін білдіретін;

-табысты текстік және көркемдік шешімдер арқылы назарды өзіне аударатын, адамдар тыңдап, көретін құралдарда жарнаманы орналастыру;

-тауардың жаңа қасиеттеріне, артықшылықтарына назар аударып, аудитоприяға жеткізе білуі,

-назарды тікелей басты мәселеге аудару, тұтынушыға маңызды мәселені нақтылап, тікелей контактіге түсу; Жарнамалық процеске қатысушылар, жарнама беруші, жарнама өндіруші және жарнама таратушы болып табылады. «Жарнама туралы» заң жарнамалық процеске қатысушылардың әрқайсысының жауапкершілігін анықтайды.

Жарнама беруші – жарнама жасау үшін ұсынылатын ақпараттың мазмұнының бөлігінде жарнама туралы заңның бұзылуына жауапты болады. Бұл жағдайда заңның бұзылуына жарнама өндіруші немесе жарнама таратушы кінәлі еместігін дәлелдеу қажет.

Жарнама өндірушінің жауапкершілігі, егер ол жарнама заңының жарнаманы өндіру және дайындау кезінде заң бұзушылық істеген кезде пайда болады.

Жарнама таратушы жарнама туралы заңға сәйкес жарнаманың орналастыру құралдары және орны мен уақытына байланысты заң бұзушылық болған кезде жауапты болады.

Жарнамалық іс- әрекетті ұйымдастыру және басқаруда, 1992 жылы жарнама жұмысшылар Ассоциациясының мүшелерінің жиналысында қабылданған Халықаралық жарнамалық іс- тәжірибе кодексінің рөлі ерекше. Жарнама берушілер – тауарлардың бұл өндірушілер, өз тауарларға, идеяларға, бастауларға мүддеге құрастыруда мүдделі көтерме және бөлшек саудагерлер, саяси ұйымдар және қайраткерлер, дербес беттер. Кейбір жарнама берушілер дербес жарнаманы жүзеге асырып жатыр, өз күшпен және құралдармен, бір уақыттағы жарнама берушілермен келіп және рекламораспространителями рекламопроизводителями және. Бірақ функцияда жағдайларға көпшілікте арнайы жарнамалық агенттіктермен соңғы орындалып жатыр. Жарнамалық агенттіктер – өндейтін тәуелсіз кәсіпорындар, әзірлейді, ал кейде және жарнама берушілер тапсырыстар бойынша жарнаманы орналастырып жатыр. Заңға сәйкес бұл агенттіктер тұтынушыларға яғни әр түрлі маман иелеріне, кең көлемдегі әр түрлі жарнамаларды, жұмысшылардың полиграфиялық, психологиялық, творчестволық көзқарасын қалыптастырады.

Талдауға операциялық деңгейде « жарнама » ұғымдар сондай жұмыс тұжырымды ұсынуға болады : « Жарнама – тауар туралы тұрғын халықтар дерек берулер бұл процесс, онымен танысулар, оның сатып алуларға қажеттілікте сенімдерін қажеттейді » [15,. 27].

Жарнама – қазіргі заманның жаңа құбылысы. Жарнаманың араласпаған жері мен саласы жоқ. Бұл жұмысты жазу үстіндегі мақсатымыз-жарнамаға тарихи тұрғыдан шолу жасап, осы бір шығармашылыққа терең үңілу болып отыр. Жарнама - бұл «тауарды таныстыру, сату, тауарға сұраныс туғызу, тұтынушыны тауар сапасымен таныстыру мақсатымен таныстырып, оларды қолдану жөнінен кеңестер ұсыну болып табылады».

Жарияшылар институты –мемлекеттік өкіметтің көне жарлықтарының біріне жатады. Қызметтің мұндай түрі көптеген көне заманғы мемлекеттердің құжаттарынан кездеседі. Мамандықтардың тізімі, сонымен қатар жазылған жарияшылар тізімі біздің эрамызға дейінгі 14 ғасырға уақытына Крито-Микен мәдениетінде қатысты жазылған құжат европаның территориясында табылған. Бұл мамандық не үшін қызмет еткен? Адамдар көп жиналған жерлерде ақпараттар тарту қызметін жасаған. Көп жағдайда мемлекет жарлығы ретінде таратылған ақпараттарда саяси астары бар насихаттар жүргізіліп отырған. Әрине жарияшылар көбіне саяси әскербасшылар мен елшілер жөнінде, кезекті нан тарату немесе, цирк келуі туралы айтып отырған. Бұл ақпараттар жарнамалық текстерден құрастырылатын болған. Жарнама сөзі латының "reklamare" яғни, "қатты айқайлау" немесе "хабарлау" дегенді білдіреді. Ежелгі Греция мен Римде мұндай хабарландырулар көп адам жиналатын жерлерде, яғни алаңдарда оқылатын болған.

АҚШ - тың Солтүстік – Батыс Университетінің маркетинг бойынша атақты профессоры Филип Котлер жарнамаға келесідей анықтама берген: Жарнама коммуникацияның жеке емес формаарын көрсетеді және ол белгілі бір қаржыландыру көзі бар ақпараттарды тарату құралдары арқылы жүзеге асырылады. (Котлер Ф. Основы маркетинга. – М.: Прогесс, 1990, с11).

Жарнама қызметінің түрлі объекттерге әсер етуі әртүрлі болып келеді. Жарнаманың көп тараған түрі ол – сауда жарнамасы. Оған тауарлар, сауда кәсіпкерліктері және осы кәсіпкерліктердің атынан көрсетілетін қызметтер жатады. Жарнама мағынасы бұл – белгілі бір ақпаратты таратуға мақсат қойып, соны қарай өткізу керек екендігі, оны қалай атақты ету, тұтынушылар назарын қалай аудару, сұранысты қалай көбейту, қызметтер мен тауарды өткізуді көбейтуді айтамыз.

Жарнамалық хабарламал қарарапайым ақпараттарға қарағанда, олар белгілі бір затқа немесе қызметке адамдар арасында қажеттіліктерді тудырады. Сондықтан да, жарнаманың қызметі – белгілі бір затқа талғам түдыруды, яғни затты немесе қызметті саналы таңдай білуге үйретеді.Жарнама маркетингтің бір бөлігін құрайды, ол тоқтаусыз өндіріліп жатқан затты өткізуге көмектеседі. Жарнама тұтынушыға заттың немесе қызметтің сапасын, ерекшеліктерін, көптүрлілігн, қолдану әдісін жәнә тағы басқаларды шынайы жеткізу керек. Жарнаманы ұйымдастыру қазіргі заманғы эстетикалық қажеттіліктерге жауап беру қажет. Оның бағасы рационалды өлшеммен аспау керек.

Әлемдік тәжірибеде жарнаманың ролі мен күші белгілі. Ол барынша қысқартылған формада болады және тұтынушының санасына түсінікті етіп жететіндей жасалынады. Жарнама дегеніміз – ақпарат, ал ақпарат жарнамабола алмайтындығын біз білуіміз керек.

Бір жағынан жарнама тұтынушыға затты тұтынушымен сатып алу жөнінде ақпарат береді. Ал басқа жағынан ол өзінің ақпаратымен адамға эмоционалды – психологиялық әсер етеді. Міне осыдан барып, жарнаманы бір жағынан жұмыс деп те, ал бір жағынан өнер деп те түсінуімізге болады.

Айтып өткеніміздеу сауда жарнамасы барлық жарнамалардың ішінен жетекші орын алады. Алайда, жарнаманың басқа да түрлері адам өмірінде аз роль ойнамайды. Бұрын қалыптасып кеткендей, әлемде саяси жарнама да қолданылуда. Ол белгілі бір саясаткерлер үшін агитациялар, саяси бағдарламалар, идеялар мен көзқарастар. Тағы біздің қоғамымызда діни жарнама да дамуда.

Негізінен жарнама ең алғаш АҚШ еліне XIX ғасырларда керек болды, Францияда XX ғасырлардың 30-х жылдарында болашақ үлгімен жарнамалық агенттіктер пайда болды. Журналистикадағы жарнамалық қызмет эволюциясы алғаш Европада сонан соң Ресейде орын алды. Ресейде аумағында қазіргі таңда қуатты полиграфиялық базасы бойынша ресми және зерттеуші орталықтармен 3000 ірі отандық және шетел жарнамалық агенттіктер жұмыс істеп жатыр. 18-40 жылдарда Европа елдеріндегі прессаларда табысты бәсекелестікті көп түсті плакаттар жасап отырды. 20 ғасыр басында жарнаманың кіші қағаздарда таратылуы өте танымал және тартымджы болды: пошталық открыткалар, талғамман безендірілген меню және театрлық бағадарламалар, түрлі этикеткалар және орайтын материалдар.

Жарнама текстеріне бірте бірте Батыс Европада да, басқа жерлерде де фотография қосыла бастады. Фотосуреттердің қолданылуы жарнама сияқты түрлі кезеңдерді басынан өткерді: жарнамаланушы заттың эстетикалық құралы ретінде түрлі жағдайларда қолданылды.

Жарнаманың қызметінің жаңа кезеңі кино мен телдидар пайда болған соң өзгеше сиапттарға ие бола бастады.

Жарнама ұзақ мерзімде тарихи қалыптасып отырды. Сауда жарнамасы сауда қызметенің сапасын көтеру қажет. Жарнама арқылы сатып алушылар белгілі тауарды аз уақыт ішінде сатып алуға мүмкіншілігі бар. Осының арқасында тауар сатылуы тез жүреді, еңбек етуші персоналдың еңбек ету тиімділігі жоғарылайды және шығындар азаяды.

Сауда жарнамасына мынадай қасиеттер қажет: шынайылық, нақтылдық, мақсатталған, гуманды және компетентті.

Шынайлық – бұл белгілі бір тауардың сапасына сай оның сапалығын, ерекшеліктері мен қасиеттерін көрсету.

Нақтылық – бұл жарнама текстіндегі сандар мен аргументтердің нақты айтылуын айтамыз. [14]

Мақсатталған – оның негізгі шығу пункті жарнамаланып жатқан тауарлар мен нарық конъюктурасы болып табылады. Оның негізгі объектісі – тұтынушы. Жарнамада мақсатталған принципті ұстану жарнамаланып жатқан тауардың рационалды емес шығындарды болдырмайды және белгілі бір құралдарды тиімдіпайдалануды түсіндіреді.

Гуманды жарнама - белгілі тұлғаның гармоналді дамуына көмектеседі. Яғни адамның рухани дамуы, оның көзқарасының ашылуы, денсаулығының жақсаруы және т.б.

Компетенттілік. Жарнаманың компетенттілігі дегеніміз – ол түрлі ғылым саласы мен техникалық прогресстегі жетістіктер көмегімен дамиды. Мысалыға айтар болсақ ол мәдениет, әлеуметтану, психология, медицина, эргономика, дизайн және т.б.

Сонымен, қорыта айтатын болсақ, жарнаманы құрудың бүкіл процесі осы сияқты ғылым салаларымен байланысып құрылады және ол қазіргі қоғамымыздың эстетикасымен, экономикасымен және әлеуметтілігімен байланыста болады.

Адаммен қабылдаулар мен мінез-құлықтары қоршаған ақпараттармен жиі ауысып отырады. Жарнамалық ортада адамның міңез-құлқының процесіне ішкі факторлар мен сыртқы факторлар әсер етеді.

Сыртқы факторлар – уақыттын дәл қазіргі кездегі айналамызда болып жатқан барлық нерселер. Бұл қасында тұрған адам болуы да мүмкін, ауа райы жағдайы және т.б. болуы мүмкін.

Ішкі факторлар – сол сәттегі біздің ішімізде болып жатқан барлық нерселер. Мысалы: сіздің түрлі заттарға қатнасыңыз; денсаулық күйіңіз; көз – қарасыңыз; өткен тәжірибе нанымы және т.б.

Осындай факторларды түсіну, олардың әрекеттері, жарнамалық-ақпараттық қызметте өте маңызды. Бұл деген жарнаманың әрекет мақсаттылық процесінде адам психикасын басқаруға мүмкіндік береді.

Бәсекеге қабілеттірек болып көріну үшін басқа да қоршаған қалқандарға қарағанда ол жарнамалық қалқан жарқын, кетіп бара жатқандардың көңілін аударарлық болуы тиіс.

Тауарды тиімді өткізу үшін ерекше тартымдылық. Адамды сол тауарды сатып алуға итермелейтін тауар имиджі болуы тиіс. Жарнамалық үндеу мазмұны – жарнаманың негізгі проблеммасы, не болмаса әсер ету процессінде ол адамның ой-пікіріне және мінез-құлқына әсер етеді, сонымен қатар онымен қабылданады немесе қабылданбайды. Сондай-ақ жарнаманың әсер ету тиімділігі көбіне адамның психологиялық процесстер ерекшеліктерінің қаншалықты екендігіне байланысты. Сөз иландыру және көзін жеткізу әдістерін қолдану туралы болып тұр.

Иландыру – бұл әсер ету әдісі. Иландыру адамдардың ақпарат қабылдау қабілеттілігін ұйғарады, негізгісі дәлелдікте емес, қайнар пристижінде. Алғашқы (психомоторлы) иландыру, яғни дайын ақпаратты келісімінде негізгі критикалық емес әсер етуде жасалынады және престижді иландыру – ақпараттардың пікірлердің әсерінен өзгертілуі және жоғарғы беделді қайнар көзінен алынады.

Бірінші жағдайға мысал – жарнамалық лозунг “Біз жеміс-жидек емес, денсаулық сатып аламыз”, екінші – “Сейфгард” сабынының сапа кепілдігі Эрисман атындағы гигиена институтымен мақұлданған. [11]

Көпшілік коммуникация каналы бойынша қоғамдық ой-пікірдің қалыптасуының ең объективті әдісі болып табылатын әдіс – көзін жеткізу.

Көзін жеткізу – бұл адамның ойлауының рационалды сәттеріне апеляция, яғни адамның көз-қарсын, қатынасын өзгерту немесе жаңасын қалыптастыру мақсатында қолданылады. Осылайша, көзін жеткізу – логикалық қабылдауға арналған.

Жарнама мақсаты ережеге сай потенциалды сатып алушыларды тауардың тиімді екендігіне сендіруге әкеліп тіреледі және ол тауарды сатып алу қажеттілігі туралы ой туындаттырады. Осылай жарнамалық хабарлама мынадай формулаға келіп тіреледі: “Егер сіз осыны сатып алсаңыз қандай да бір пайда көресіз”.

Тұтынушының мінез-құлқына нақты әсер ету үшін ең алдымен оның назарын аудару қажет. Назар аудару – жарнаманың психологиялық әсер ету механизімі шынжырындағы бірінші бөлімі. Назар мынадай психикалық процесстерді, яғни жарнамалық ақпараттарды реципентпен қабылдауды алып жүреді. Сонымен қатар назар керек емес хабарларды елемейтін өзбетінше фильтр қызметін атқарады. Жарнама – бұл адамдарға күшті әсер етуші құрал ретінде пайдалану , сервистік қызмет немесе кез-келген өндірістік тауарды сату мақсатымен, ақшасы төленген ақпартатты тарату үшін жасалатын қызмет түрі.

Жарнама не үшін керек? Жарнама берушілер сонша ақшаны желге шашады ма, әлде бұл қызметтің пайдасы бар ма? Әрине, жарнама,өте қажетті қызмет. Жарнама, бәрінен бұрын ұсынылатын қызметке сұранысты жасайды. действия Жарнаманың қызметтік механизмі өте қарапайым– потенциалдық тұтынушы бір тауар жөнінде естіп немесе көріп, ақшасы болған жағдайда сол тауарды алғысы келеді. Жарнама, көп жағдайда бірден екі мақсатты алдына қояды: біріншіден, потенциалдық тұтынушының тауарға деген сұранысын туғызу болса, екіншіден, көтерме саудагерлердің назарын аудару. Жарнама – өте күшті құрал, күштілігі сондай бәсекеге қабілетсіз ең нашар тауарды сатып жібере алады. Өкінішке орай, тұтынушылар көп жағдайда сапасыз тауарлармен қаматамасыз етіледі, және жалықтырып жіберер сапасыз жарнамадан да шаршап жатады. Ал жарнамашылар жаранаманы жасау да өнер екенін түсінуі тиіс.

Басқа кәдімгі адамдар сияқты жарнаманың мамандары да телевизор көріп, радио тыңдап, газеттер және журналдарды оқиды. Бірақ профессионал ретінде олар көпшілік ақпарат құралдарына жарнаманы аудтиторияға жеткізуші құралдар ретінде қарайды. Журналдар мен газеттер табасының 60 - 70% , а теледидар мен радио табысы 100% жарнамадан түсетін болғандықтан олар жарнамалық агенттіктер мен жарнамашыларға көп уақыт пен күшін жұмсауға дайын тұрады.

Осылайша, журналдар, газеттер, телевдидар мен радиостанциялар әдетте, керек аудиторияны жинақтайды, ал жарнама беруші осыны пайдаланып, өзіне қажетті аудиторияға жарнамалай алады. Жарнаманың басқа құралдары өздерінің жарнамалық хабарландыруларына сенеді. Жарнама беруші мен потенциалды тұтынушы арасындағы маңызды роль тікелей пошталық жарнамаға, плакаттар мен щиттарға, қоғамдық транспорттағы, сауда үйлеріндегі жарнамалық безендірулерге тікелей қатысты. Жарнама – бұл бәрінен бұрын көпшілік хабарландыру құралы, оған аудиториямен байланысқа түсуге көпшілік ақпарат құралдары көмектеседі.

Жарнамалар айырмашылық сызықтары сияқты бір туризмге салада маркетинг коммуникациялардан негізгі ортадан жарнамалар ерекшелікпен анықталып жатыр, солай туристтік индустриялар ерекшеліктермен ол туристік өнім, ең негізгілері:

1. Анайы сипат. Коммуникациялық сигнал фирмадан қызметкерден өзі емес потенциалдық клиентке түсіп жатыр, ал жарнамалар және басқа жарнамалық сақтаушылар) жаппай мәліметтер, даңғылдар, тізбе (құрал арашашы арқылы.

2. Біржақты бағытталғандық. Жарнама іс жүзінде бағдарлаған тек қана бір адресаттан жарнама берушіден бағытталған. Кері байланыстар сигналдар түсіп жатыр тек қана потенциалдық формада клиент түпкі жүрiс тұрыстарын – алуды немесе туристтік өнімінен талданады.

3. Эффектісін көзқарастан арқылы өлшеу. Осы ерекшелік алдыңғы логикалық жалғасымен келіп жатыр. Жарнамалық қызметте кері байланыс ықтимал сипат көтерiп жатыр. Туристтік өнімнің алулар айғағы жеке сипат алып жүрген жарнамаға , жиi болатын емес тікелей қатынастан үлкен саннан тәуелді болып жатыр және жаттығу ұшырайтын емес формализацияға ұшырайды.

4. Қоғамдық сипат. Туристтік жарнама берілетін оған арқылы мәліметтер ақиқаттықтың, ақиқаттықтың және дәлдіктің артына ерекше жауапкершілікті қарастырып жатыр.

5. Ақпараттық толықтыру. Болатын емес заттық формалардан және тұрақты сападан дәстүрлі тауарлардан туристтік қызметтерді, айырмашылыққа, деректілік және насихаттау сияқты, жарнамаларға сондай функцияларға басты дамытуда қажетсініп жатыр.

6. Сенімділік. Туристтік қызметтердің ерекшелік туристтік мүдденің объектке туралы өте толық ұсыныс қамтамасыз ететін көрнекі құралдардың қолдануылар қажеттілігі себепші болып жатыр. Сондықтан бұл жерде, кино және фотоматериалдар жиi қолданып жатыр [17, с. 117].

Маркетингке тұжырымдамада шеңберлерде жұмыс істеп, жарнама тұтынушыға әсерлері қуатты құралдармен келіп жатыр. Көп зерттеулермен іспен көрсеткен, не жарнамада тек қана маркетинг күштердің шоғырлау нарықтық жетістіктің кепілдікпен қызмет көрсете алмайды. Маркетингтен кешеннен басқа элементтермен тар жарнама өзі өзіне байланыссыз болады.

Нарықтық мәліметтер үлкен көлемдің талдау белгілі американдық маманға мүмкіндік берді ал. Әділ жарнамалар негізін қалайтын заңдары Политцу сипаттау керек және туристтік жарнамаларға қатынасты :

1 заң. Жарнама өнімді жақсы сатуға жағдай жасап жатыр және құлауын жылдамдатып жатыр. Ол өнім сапаларының қасиеттерін көрсетеді және тұтынушыға қажеттігін иемденуге көмектесіп жатыр.

2 заң. Болмашы сандарда болған сол айырмашылық товара белгі атаушы жарнама және өзі айқындалмау күйде тұтынушы, сол айғақ орнату көмектесіп жатыр, не осы белгі жаттығу болмап жатыр, және сол товара құлауын жылдамдатады.

Маркетинг қызметте тәжірибеде жарнамаға қолдануыға қолданып, не жарнама тұтынушыға әсерлер қуатты құралмен қызмет көрсеткен туралы еске сақтау шығып жатыр. Бір жарнамаға негізгі талаптардан оның ақиқаттықта болып жатыр. Өкінішке, кәсіпкерліктің « алтын » ережесі сол, не орындамау клиентке « сөз берме көптеген туристтік кәсіпорындармен » бұзып жатыр. Жарнама белгілер қатар бойынша классификациялап жатыр. Жарнамаудан объекттен тәуелділікте жарнама екі негізгі түр туралы айтуға болады : тауарлық және мәртебелі болып бөлінеді.

3 кесте - туристтік жарнамалар классификациясы

Таралулар түрлердің және құралдардың әмбебап сипаттарын, алуантүрлігі жарнамалар көп терең талдаудың қажеттілігіне себепші болып жатыр. Тауарлық жарнамалардың негізгі міндеті - туристтік өнімге деген сұранысын құрастыру және ынталандыру. Оның қадрлар туралы потенциалдық клиенттердің мәлімет беру, сондай-ақ жарнама, мүдде ұйқысынан тұрғызады және сатуға көмектеседі. Мәртебелі имидж-жарнама, өзі оның бәсекешілерден тиімді айырмашылығы болатын фирмалар қадырлардың жарнаманы ұсынып жатыр. Ұқсас жарнамалар мақсат - қоғамдың және белсенді және потенциалдық клиенттердің бәрінен бұрын ортасында ортасында жасау ең туристтік кәсіпорынға сенім шақырар болған имиджа тартымды және барлық ұсынатын онымен қызметтерді.

Мәртебелі және тауарлық жарнамаларға таза түрде тәжірибеде жеткілікті сирек кездесіп жатыр. Ережені сияқты, олар бір жағдайда сонымен бірге, тек қана екпін іске асып жатыр имидж фирмаларға істелініп жатыр, ал досқа онымен өнімдерге ұсынады.

Бағытталған бойынша оның қажеттіктердің туристтік фирмаларды және жарнаманы мүмкіндіктердің жарнаманы танып біліп жатыр.

Жарнама мүмкіндіктері – бұл адамдарға күшті әсер етуші құрал ретінде пайдалану , сервистік қызмет немесе кез-келген өндірістік тауарды сату мақсатымен, ақшасы төленген ақпартатты тарату үшін жасалатын қызмет түрі.

Жарнама мақсаты ережеге сай потенциалды сатып алушыларды тауардың тиімді екендігіне сендіруге әкеліп тіреледі және ол тауарды сатып алу қажеттілігі туралы ой туындаттырады. Осылай жарнамалық хабарлама мынадай формулаға келіп тіреледі: “Егер сіз осыны сатып алсаңыз қандай да бір пайда көресіз”.

Заңның негізгі мақсаты, жарнама аймағында әділетсіз бәсекеліктен қорғау, заңсыз жарнамаларды болдырмау.

Жарнамалық бақылау жүйесіндегі маңызды құраушыларының бірі мемлекеттік реттеу болып табылады. Ол бақылауды іске асыратын, әр түрлі деңгейдегі атқарушы мекемелер жүйесін қалыптастыру мен кең заң шығару базасымен айналысады [18, с. 81].

Бұл жарнама арқылы туристік фирма мынадай міндеттемелер анықталады:

• Арашашылардың қызығушылығы

• Найм уақытшасыларда немесе қызметкерлердің тұрақты жұмыстармен қамтамасыз етуі

• Материалдық-техникалық ресурстардың сатылуы

• Офистегі орналасу, транспорттық құралдар, жиһаздар, оргтехника және т.б

Қажеттіктердің жарнамалары мысалмен кадрларда өз қажеттіктер туралы оқырмандардың мәлімет берумен туристтік кәсіпорындар » жарнамалық үндеулерге еңбекке « Биржаға айдарда мамандандырған туристтік газетте орналасатырады.

Жарнамалық үндеуден сипаттан және ерекшеліктерден тәуелділікте информациялық танып білу, сендінетін және жарнаманы еске түсіреді.