Podsumowanie wiadomości

1. Uświadomiliśmy, że charakterystyczne cechy roślin:

1. Rośliny zdolne wykorzystywać energię światła i wytwarzać substancje organiczne pod czas procesu fotosyntezy.

2. Rośliny wchłaniają niezbędne do czynności życiowych substancje mineralne tylko w postaci rozpuszczonej.

3. Roślina rośnie i wytwarza nowe części swego ciała w ciągu całego życia.

4. Sposoby odżywiania i wchłaniania substancji warunkują przytwierdzony tryb życia roślin. Roślina nie zdolna aktywnie zmieniać miejsce swego zrastania.

5. Do rozpowszechnienia na nowe tereny rośliny kwiatowe wytwarzają owoce i nasiona.

II. Zapamiętaliśmy, że dla życia rośliny niezbędne woda, dwutlenek węgla i światło do fotosyntezy, a także tlen, substancje mineralne i ciepło. Czynności życiowe roślinnego organizmu zapewniają narządy wegetatywne:

• korzeń;

• łodyga;

• liść.

168

III. Zrozumieliśmy, że roślinom kwiatowym właściwe jak bezpłciowe, tak i płciowe – nasienne rozmnażanie:

1. Rozmnażanie wegetatywne zachodzi przy pomocy narządów wegetatywnych dzięki zdolności roślin odnawiać utracone narządy.

2. Narządem rozmnażania nasiennego roślin kwiatowych jest kwiat, w którym pręciki wytwarzają pyłek, a słupki – zalążki z woreczkami zalążkowymi.

3. Ziarenka pyłku i woreczki zalążkowe wytwarzają komórki płciowe.

4. Przed zapłodnieniem zachodzi zapylenie znamienia słupka pyłkiem. Męskie komórki płciowe są transportowane do woreczka zalążkowego łagiewką pyłkową.

5. Wskutek zapylenia powstaje zarodek nowej rośliny kwiatowej i niezbędne do jego rozwoju bielmo. Po zapłodnieniu z zalążka powstaje nasienie, a z kwiatu – owoc.

IV. Stwierdziliśmy, że różne rośliny rosną w różnych warunkach i dlatego zewnętrzna i wewnętrzna budowa ich narządów bardzo różnorodna. Najbardziej wyraźne adaptacje do warunków życia prowadzą do powstania modyfikacji narządów wegetatywnych.

V. Zobaczyliśmy, że rośliny wykorzystują do zapylania i rozpowszechniania owoców i nasion czynniki nieożywione środowiska – siłę ciężkości, wiatr i wodę. Jednak one też dostosowały się do przeniesienia pyłku i rozpowszechnienia nasion różnymi zwierzętami – owadami, ptakami i ssakami.

Wiem –umiem

• Ja wiem, z jakich narządów składa się ciało roślin i umiem je opisywać.

• Ja znam budowę wewnętrzną roślin i umiem rozpoznawać ich tkanki pod mikroskopem.

• Ja znam funkcje narządów wegetatywnych i ich tkanek i umiem według ich budowy wyznaczyć warunki życia roślin.

• Ja znam modyfikacje wegetatywnych narządów roślin i umiem ich rozpoznawać.

• Ja znam sposoby rozmnażania roślin i umiem rozmnażać ich sadzonkami i stworzyć warunki do kiełkowania nasion.

• Ja znam funkcje i budowę kwiatu, umiem ją analizować i wyznaczać rodzaj zapylania.

• Ja znam zewnętrzną i wewnętrzną budowę nasienia i owocu, umiem wyznaczyć sposób rozpowszechnienia owoców i nasion.

169

Temat 4

RÓŻNORODNOŚĆ

ROŚLIN

Ucząc się tego tematu dowiesz się:

• o różnorodności roślin i o podstawowych grupach roślin wyższych;

• o podstawowych przedstawicielach roślin wyższych, ich znaczeniu w przyrodzie i dla życia człowieka;

• o rozmnażaniu i rozpowszechnieniu roślin wyższych;

• jakie istnieją grupy ekologiczne i formy życiowe roślin i jak one tworzą zespoły roślinne.

170