Ұякөз бетондардың қасиеттері

Ұякөз бетонының кеуектілігі 50-85%, тығыздығы 500 бен 1200кг/м³ аралығында. Ұякөз бетон беріктігі жасалатын минералдардың тығыздығына, түріне және бастапқы минералдардың қасиеттеріне, жылу мен өңдеудің тәсілі мен түріне тәуелді. Бұл бетондардың сусіңіргіштігі мен аязға төзімділігі кеуектердің тығыздығы мен құрылымына байланысты. Бетонның тығыздығы 700-900кг/м³ сусіңіргіштігі 30-40% аралығында. Бұл бетондардың аязға төзімділігі жеңіл бетондарға қарағанда сәл төмен.

Ұякөз бетондарға дыбысоқшаулағыш қасиеттер мен отқа төзімділік қасиеттері тән, олар өңдеуге оңай.

9-ТАРАУ. ҚҰРАСТЫРМАЛЫ ТЕМІРБЕТОН ЖӘНЕ БЕТОН ҚҰРЫЛЫС БҰЙЫМДАР МЕН КОНСТРУКЦИЯЛАРЫ

Темірбетон туралы жалпы мағлұматтар

Құрастырмалы темірбетон және бетон құрылыстық бұйымдар мен конструкциялары тұрғын, азаматтық, өнеркәсіптік, көліктік және құрылыстың басқа түрлеріде кеңінен пайдаланады.

Темірбетон – қатайған бетон мен болат шыбық тұтаса бірігіп, қатар жұмыс істейтің конструкция. Бұрын айтылғандай бетон сығуға жақсы түзгенмен, созуға шыдамсыз, ал болат шыбық созуға көп шыдайды.

Екі тіреуіштің үстінде жатқан аралықтың үстінен салмақ түсіргенде оның үстінгі бөлігі сығылады да, астынғы жағы созылады. Бетоннан жасалған аралықтың беріктігі көп емес, бетон созуға шыдамайтындықтан, ол көп күш түспей-ақ бүлінеді. Ал төменгі қабатына болат шыбық салынса, аралық едәір күшке төтеп бере алады. Бетон мен болат шыбықтың бірігіп жұмыс істеуі олардың арасындағы күштеріне байланысты. Болат шыбық бетон ішінде тоттанудан жақсы қорғалады.

Дайындау тәсілдеріне қарай темібетон конструкциялары тұтас құйма және құрастырмалы болып бөлінеді. Тұтас қима темірбетондар тікелей құрылыс алаңдарында жасалады. Оларды конструкцияларды бөлшектерді бөлшектеуге болмағанда, стандартты емес және элементтердің аз қайталануы жағдайында, аса үлкен салмақ түсетін конструкцияларды жасағанда (көп қабатты өнеркәсіп ғимараттарының іргетастары, қаңқалар мен жабындарын жасағанда гидротехникалық, көліктік және басқа құрылыстарды салғанда) қолданылады.

Тұтас қима темірбетон конструкцияларына қарағанда, құрастырмалы темірбетон конструкциялары тиімдірек, өйткені оларды өндіріс процесі жоғары механикаландырылған технология қолданылатын арнаулы завоттар мен полигондарда жасайды.

Темірбетон конструкциялары мен бұйымдарын жай және алдын-ала күш түсірілген болат шыбықтар пайдаланып жасайды. Байырғы тәсіл бойынша болат шыбықтар, торкөздер немесе қаңқа салғанда конструкцияларда былайғы пайдалануда жарықшақтар, сызаттар пайда болудан бір жола сақтала алмайды. Пайда болған сызаттарға ылғал мен газдар кіріп, болат шыбықтардың тоттануы басталады. Алайда, алдын-ала жасалған есеп бойынша күні бұрын бетонды қысса, онда бетонның созу күштері түскен астынғы қабатында жарық, сызат пайда болмайды. Бетонды күні бұрын қысу болат шыбықтарды керіп тарту арқылы жүзеге асады.

Болат шыбықтарды керіп тартудін екі түрлі тәсілі бар: бетон құйылмай тұтып, бетон құйылған соң.

Болат шыбықтарды алдын-ала керіп тартылған конструкциялардын салмағын азайтуға, жарылмауын және ұзаққа шыдауын арттырып, болат аз жұмсалуына себеп болады.