1. Цементтің маркасын анықтау
Цементтің қасиетін анықтау және оның алуан түрлері. Қолданылатын жерлерге кепілдеме, сипаттама бере білу және де цементтің маркасын тағайындауды үйрену және келесі анықтаулар жүргізу. Заттың құрамы жалпылама бағдарлама бойынша үш негізгі түрге бөлінеді: портландцемент, шлакопортландцемент, пуццоландық портладцемент.
Портландцемент - суда және ауада қататын гидравликалық байланыстырушы зат. Портландцементті клинкер мен табиғи гипсті ( 3,5%) ұнтақтап үгу жолымен алады.
Гипсті қата бостау уақытын реттеу үшін алады. Табиғи шикізат. Клинкерді карбонаттың (75-78%) және сарбалшықта (22-25%) жыныстардан тұратын табиғи шикізатты 14500С t-да күйдіру жолымен алады.
Шлакопортландцемент-клинкерді,түйіршікті шлакты (20-60%) гидравликалық байланыстырушы зат.
Пуццоландық портладцемент - нормальдық минералогиялық құрамдағы клинкерді, шөгінді жыныстардың активтік минералдық қоспаларын (диотолит, трепиопона) (20-30%), булкандық қоспалардың (пемза, туф) ертілген күлді (20-40%) және гипсті ұсақтап үгу жолымен алынатын гидравликалық байланысушы зат.
2. Цементтің ұнтақтылығын анықтау
Жабдықтар мен материалдар: №008, елегі, техникалық таразы, цемент.
Тәжірибе жасау үшін 50 гр цемент өлшеп аламыз.Алдын-ала 105-1600С температурасында кептіргіш шкафта кептірілген, елекке салып елейміз.
Егер 1 минут арасында 0,05 г цемент електен өтіп кетсе, онда еленіп болғаны. Елеп болған соң електе қалған қалдықты 0,01 г дәлдікпен таразыда өлшейміз.
Цементтің ұнтақтылығын алғашқы өлшеп алынған цементті № 008 електегі қалдық бойынша ГОСТ 10178 - 85 шартқа сәйкес цементтің ұнтақтылығы № 008 елегінен 85% өткені, електегі қалған қалдық 15%.
1кесте
Цементтің аталуы |
Цемент өлшемі г. |
Електегі қалдық |
Цементтің ұнтақтылығы |
|
г. |
%. |
|||
3. Цемент қамырының нормалдық қоюлығын анықтау
Жабдықтар мен материалдар:
Вика приборы, темір сфера чашкасы, цемент қамырын араластыратын қалақ, сауда таразысы, өлшеу цилиндрі 100 мл, секундомер цемент,су.
Цементтің нормалдық қоюлығын темір пестигі бар Вика приборының көмегімен анықтаймыз. Жұмыс жасамас бұрын прибордың стержінін еркін жылжымалылығын тексереді, пестиктің тазалығын, стрелкасы дұрыс орнында тұр ма, Вика приборының сақинасы және пластиканы машина майымен сүртеміз. Цемент қамырының сумен араласқандағы қалыпты қоюлығы қамырмен толтырылған сақинаға Вика аспабының пестигін енгізгенде, ол сақина орнатылған пластинкаға 5-7мм жетпегенде су шығымы арқылы сипатталады да, судың цементке шыққандағы қатынасымен /пайызбен/ есептелінеді Стержнге иненің орнына диаметрі 10 мм пестикпен алмастырғанда салмағы 300 г Вика аспабы /прибор/ қолданылады. Аспаптағы жоғары-төменді кедергісіз жылжып тұратын пестиктің сақина орналастырылған пластинкаға жететіндігін тексереді.
Пестик пластинкаға жанасқан кезде шкаладағы көрсеткіш /указатель/ «0» деңгейінде тұру керек. Вика аспабының стержнінің кедергісіз жоғары-төменді жылжымалылығын және де пестикті бекітетін тетіктің бекемділігін тексереді.
Тәжірибе алдында табақты, қалақшаны, әйнекті /шыны/, және де сақина ылғалды сүрткішпен сүртеді. Өлшеп алынған 400 г цементті табаққа салады да ортасын шұңқырлап, цемент қамырының қалыпты қоюлығына жеткілікті суды бірақ құяды. Су құйылған шұңқырды цементпен жабады, 30 сек. уақыттан кейін қалақшамен жылдамдатып 5 мин. езіп араластырады. Араластырылған цемент қамырын бірден сақинаға салып, пластинкасымен қосып ұстап, қатты затқа жанатын тигізіп қойып сілкілеп тербетеді /встряхивание/.Цемент қамырының сақинадан артық жағын ылғалды пышақпен кесіп, бет жағын сақина деңгейімен теңестіреді. Уақыт өткізбей қамырдың бетіне пестикті жанатып бекітеді. Стержнді босатқаннан кейін 30сек. өткен уақытта пестиктің қамырға кірген тереңдігін шкала көрсеткіші арқылы есептейді. өлшенген кезде сақинаға ешбір әсер етпеу керек.
Цемент қамырының қалыпты қоюлығы деп жылжымалы пестиктің сақина қондырылған пластинкаға 5-7 мм жетпеген жағдайдағы су шығынын айтады. Цемент қамырының қоюлығы берілген мөлшерге сәйкес келмеген жағдайда су шығынын өзгертіп, цемент қамырын қайта жасап пестиктің қамырға кірген деңгейін қайта өлшейді.
-
1 сурет. Ұстасу мерзімін анықтайтын Вика приборы
1-станина, 2- жылжымалы металл стержені, 3- латун кольцосы қыиқ конус тәрізді, 4 – ұстағыш винт, 5 – көрсеткіш стрелка
2 кесте
Цементтің аталуы |
Бастапқы қату уақыты |
Бастапқы ұстасу уақыты |
Соңғы ұсасу уақыты |
Ұстасу мерзімі мин |
|
баста пқы |
соңғы |
||||
П/Ц |
|
|
|
|
|