Арнайы шығарылатын керамикалық материалдар мен бұйымдар

Сарқынды сулық және қашыртқы құбырлар.

Бұларды отқа төзімді және балқуы қиын саздардан жасайды.

Құбырларды жалғама құбырлармен бірге престе қалыпқа салады. Олардың кептірілген ішкі және сыртқы беттеріне жылтырақ жағып, күйдіреді. Жылтырақтың жұқа қабаты құбырларды су өткізбейтін, қышқылдар мен сілттілерге төзгіш етеді. Сарқынды сулық құбырларды ішкі диаметрін 150-600 және ұзындығын 800-1200мм етіп шығарады. Керамикалық құбырлардың химиялық төзгіштігі оларды өнеркәсіпте сілті мен қышқылы бар суларды ағызуға пайдалануға мүмкіндік береді.

Қашыртқы құбырлар – жылтыратылмаған керамикалық құбырлар.

Олардың бойында су өткізетін тесіктер мен жырықтар болады. Олардың ұзындығы 500мм-ге дейін, ішкі диаметрі 25-250мм болады. Құбырлардың дұрыс цилиндр пішінді болуы керек, ішкі беттері тегіс, беріктігі жеткілікті болуы тиіс. Оларды оңай балқитын саздар мен саздақтардан жасайды.

Қашытқы құбырларды батпақты жерлерді құрғатуға және жер асты суларының деңгейін төмендету үшін пайдаланады.

Қышқылға төзгіш материалдар.

Қышқылға төзгіш кірпіш тік бұрышты параллелепитед пішінінде 230х113х65мм көлемінде және сына түрінде шығарылады. Оларды химиялық аппараттардың іргетастарын қалауға, аппараттар мен газ жолдарының ішін қаптауға, едендер мен химиялық кәсіпорындардың және целлюлоз – қағаз өнеркәсібінің сарқын сулары ағатын науаларына төсеуге пайдаланады.

Қышқылға және от-қышқылға төзгіш плиткалар шаршы, төртбұрышты және сына түрінде шығарылады. Олардың бір жағы 50-ден 200мм, қалындығы 10-50мм-ге дейін жетеді. Қышқылға төзгіш плиткалар аппараттар, газ жолдары мен сарқынды су ағатын науаларды қаптауға жері ортасы бар цехтардың едендеріне төсеуге, ал от қышқылға төзгіштерін – қайнату қазандарын қаптауға қолданылады.

Қышқылға төзімді құбырларды химия өнеркәсібі кәсіпорындарында пайдаланады.

Олардың іші сыртын қышқылға төзгіш жылтырақпен қаптайды.

Санитар – техникалық бұйымдар.

Бұлар – раковиналар, қол жуғыштар, унитаздар, жуғыш торсықтар және т.б. Негізінен ақ түсте күйдірілетін фаяныстық және жартылай фарфорлық массалардан жасалады. Бұл бұйымдарды гипс қалыптарға салып дайындайды. Қалыптан шығарғасын, оларды кептіріп, жалтырақ жағып күйдіреді. Санитар-техникалық бұйымдардың пішіні дұрыс, жылтырағы біркелкі, теріс әрі таза болуы тиіс. Оларды ас үйлерді, санитарлық тораптарды және арнаулы бөлмелерді (лабораториялар, шаштараздар) жабдықтауға қолданады.

Санитарлық кеуекті толтырғыштар.

Керамзит – қиыршық тас түріндегі жеңіл кеуекті материал.

Керамзит 1050-1300ºС тез қыздырғанда қабаратын оңай балқитын саз жыныстарынан алынады. Алғашқы шикізатты қыздырғанда әртүрлі заттардың ыдырауынан пайда болған газдар қабаруға себепкер болады.

Керамзит дайындау процесі мынадай негізгі операциялардан тұрады: саздық шикізатты шығару, оны үйіп, артынан өндіріс алаңына апару; шикізатты қопарып, оны сықпа құсатып жартылай шикізатқа айналдыру, сықпаларды күйдіру; керамзитті суыту; сұрыптау және (қажет болса) ұсақтау, қоймаға үйіп, дайын өнім ретінде беру.

Керамзит көбінесе ұзындығы 12-40м, диаметрі 1,2-2,5 айналмалы пештерде күйдіріледі. Күйдіру ұзақтығы 25-45 минут.

Керамзит қиыршық тастарының сапасы оның кесектерінің көлеміне, тығыздығы мен беріктігіне байланысты. Малталардың көлеміне қарай керамзит мынадай фракцияларға бөлінеді: 2-10, 10-20 және 20-40мм. Түйіршіктер кесектігі 5мм кем болса олар керамзит құмына жатқызылады. Керамзиттің мынадай маркалары бар: 150, 200, 250, 300, 350, 400, 450, 500, 550, 600, 700, 800. Сыққандағы беріктік шегі 0,3-5,5МПа. Керамзит қиыршығының сусіңіргіштігі 15-25%, аязға төзімділігі 15 мәртеден кем болмауы тиіс.

Керамзит жылуоқшаулағыш материалы ретінде қолданылады.

Аглопарит – саз бен көмір қоспасының қыздырғанда бірігуінен пайда болатын қауекті кесек материалы. Бірігу қоспадағы көмірдің жануынан пайда болады. Көмірдің жануымен қатарласа қоспа қабарады. Аглораттау ұзақтығы 25-45 минут. Кеуекті жеңіл аглопарит тасын суытқан соң ұнтақтап, сұрыптайды.

Аглопарит қиыршығының тығыздығы 1000 кг/м³, беріктігі 0,3-3МПа. Аглопарит ішінде жанбай қалған көмір 3%-тен аспайды, сондықтан оны жеңіл бетон толтырғышы ретінде пайдалануға болады.