9 Деректер қоймаларың жобалап құру.
ДҚБЖ MS ACCESS
9.1 Деректер қоймасы түсінігі. Деректерді ұйымдастыру үлгілері.
ДҚ кестелерін құру. Деректер реляцияларың құру. Байланыс түрлері. Қатынастарды нормалдау.
Деректер Қоймаларың Басқару Жүйелері (ДҚБЖ) – деректер қомаларың құруға, толтыруға, басқаруға арнлаған бағдарламалық құралдар.
Деректер қоймалары – бір затты аймақтың ақпараттық объектілері туралы деректер жиынтығың білдіретін ақпараттардың электрондық қоймалары.
ДҚБЖ –да деректерді ұйымдастыру үлгілері
Иерархиялық ДҚБЖ. Мұндай үлгіде әр бір жазба түйінді болады. Әр бір түйіндіні өзіңің құрамымен байланыстыратың, жазбалар ортасында ата-баба - ұрпақ түрлі арақатынастар бар үлгі түрі.
Желілік үлгі. Ата -баба - ұрпақ түрлі көп қатынас болатың үлгі
Реляциялық үлгі. Барлық деректер қарапайым, жолдар мен бағаналардан тұратың кесте түрінде ұйымдастырылады. Әр бір кестенін жеке меншік аты болады және олардың ортасыңда байланыстар (relation) болады.
Реляциялық ДҚ негізінде келесі приницптер жатыр:
- Минималдық принцип– кестелерде ақпараттар қайталанбау керек;
- Кестелерді байланыстырылу принцип – ДҚ кестелер ортасында байланыс құрғанға мүмкіндік беруге тиіс.
9.2 Дқ жобалау және құру кезендері
Затты облысың талдау (Мысалы, затты облысы Оқу процессі)
Ақпараттық объектілерді айқындау: Студенттер, Топтар, Пәндер, Кафедралар, Оқытушылар, Оқу жоспары, Жуктеме және т.б.
Ақпараттық объектілердін ортасындағы өзара қатыстарды айқындау
Сурет 9.1. ДҚ үлгісі
Access-те кестелерді құру
Кестелер ортасындағы байланыстарды құру.
9.3 Кестелер құру
Кесте – дректерді сақтауға арналған ДҚ-ның негізгі объектісі. Кесте жазбалар(жолдар) мен өрістерден(бағаналар) тұрады. Жазба деп ақпараттық объектінін бір экземпляры туралы деректердін толық жиынтығы.
Сурет 9.2. ДҚ кестесінін құрылымы
Кестені құру үшін, ДҚ терезесінде, Таблицы қосымшада Создание таблицы в режиме конструктора амалды тандау қажет.
Сурет 9.3. ДҚ терезесінде Таблицы қосымша
Кесте конструктор терезесінде кестенін құрылымың сипаттау қажет, яғни кесте өрістерінін міндетті және міндетті емес параметрлер мәндерін беру қажет.
Сурет 9.4. ДҚ кестенін конструктор терезесі
Міндетті параметрлер:
1) Өріс аты. Өрістін аты бір кестенін ішінде бірегей болуға және 64 танбадан аспауға тиісті. Өріс атында нүкте, леп белгісі, бір тырнақша, тура жақша танбалары болмау керек.
-2) Деректер типі. Өрістін типі ретінде келесі типтердін біреуін тандау қажет:
Мәтіндік – ұзындығы 255 дейін танбалар жолы.
Memo өрісі (ескерту өрісі) – ұзындығы 65535 дейін мәтіндік өріс. Индекс және кілт өрісі болмайды. Ескерту өрісіндегі деректерді енгізу немесе көру үшін мәтіндік редакторға Shift+F2 пернелер көмегімен көшуге болады.
Сандық – сандық деректерді сақтауға арналған. Сандық өрістін келесі форматтарың көрсетуге болады: байт, бүтін, ұзың бүтін, нақтыжәне т.б..
Дата/уақыт
Қаржылық
Есептеуіш – кестенін жазбаларың автоматты түрде нөмерлеуге арналған.
Қисындық – бұл типті өрістердін мәні Иә/Жоқ, Ақиқат/Жалған болуы мүмкін. Бұл өріске жалау сәйкес.
OLE объект өрісі – бұл типті өрістер басқа объектілермен байланысты (Excel парағы, Word құжаты, графикалық файлдар және т.б.)
Гиперссілтеме
Бірсыпыра міндетті емес параметрлер:
Сипаттау (Описание)
Жазу (Подпись) – Жазбаның ұзындығы 2048 дейін бола алады және жазба бағаналар тақырыбы ретінде қолданылады. Егер бұл параметр берілмесе, онда өрістін аты қолданылады.
Мәніне шарт (Условие на значение) – қисындық өрнек. Өріске енгізілетін мәнңін қойылған шартқа сәйкестігін тексереді. Егер өріс мәні шартқа сәйкес болмаса, онда қате туралы хабарландыру шығады.
Қате туралы хабарландыру – қате мәндерді енгізу әрекетін жасағанда экранға шығарылатың мәтіндік өрнек.
Міндетті өріс – бұл параметр мәні ретінде Иә немесе Жоқ болуы мүмкін.
9.4 Кілт өрісі
Кестелерде кілт өрісі болуға тиіс. Кілт өрісі деп, мәні бірегей, кестенін әр бір жазбасың бірқалыпты теңестіруге мүмкіндік беретін, өріс.
Кілт өрісі
