4. Логикалық түр
Бұл түр математикалық логикадан таралған. Математикалық логиканың негізі – логика алгебрасы немесе айтылымдарды талдау.
Айтылым – бұл кез келген пікір, нәтижесі ақиқат не жалған болатын. Мысалы, «3>2», «5-жүп сан», «Осло – Кубаның астанасы», ал «0,000001 – кішкентай сан» айтылым деп аталмайды, одан кіші сандар болуы мүмкін. Екі айтылым тең деп саналады, егер олардың шындық мәндері тең болса. Мысалы, «5-жүп сан», «Осло – Кубаның астанасы» тең, олардың шындық мәндері жалған. Осы айтылымдар тек бір мәнді қабылдайды: «3>2» - ақиқат, «5-жүп сан», «Осло – Кубаның астанасы» - жалған. Басқа айтылымдардың шындық мәндері жағдайға байланысты болуы мүмкін. Мысалы, «бүгін – сәрсенбі» айтылымның мәні аптаның күніне байланысты, ал «х<0» - х мәніне.
Түрдің аты |
Көлемі, байтта |
Мәні |
LOGICAL*1 |
1 |
.TRUE. немесе .FALSE. |
LOGICAL |
4 |
|
LOGICAL*4 |
4 |
5. Комплексті түр
Түрдің аты |
Көлемі, байтта |
Мәні |
COMPLEX COMPLEX*8 |
8 8 |
Нақты және жорамал бөлімдері INTEGER, REAL түрлері сияқты анықталады. |
COMPLEX*16 |
16 |
|
COMPLEX*32 |
32 |
Комплексті тұрақтылар екі нақты сан үтірмен ажыратылып жай жақшаға алынып жазылады. Бірінші тұрақты – нақты, екінші – жорамал бөліміне тиісті. Нақты және жорамал бөлімдердің түрлері тең болуы керек. Мысалы,
Математикада жазылу |
Фортран тілінде |
2+i |
(2.,1.) |
5i |
(0.,5.0) |
-3,14+7,35i |
(-3.14, 7.35) |
10-5 -i |
(1E-5, -1.) |
Келесі кестеде Фортранның стандартты функциялары келтірілген.
Кесте 2.
Функция-нын аты |
Аргументі |
Нәтижесі |
Мағанасы |
INT |
integer |
integer |
Бүтін түрге келтіру |
INT |
real |
integer |
|
IFIX |
real |
integer |
|
IDINT |
double |
integer |
|
INT |
complex |
integer |
|
REAL |
integer |
real |
Нақты түрге келтіру |
FLOAT |
integer |
real |
|
REAL |
real |
real |
|
SNGL |
double |
real |
|
REAL |
complex |
real |
|
DBLE |
integer |
double |
Қос дәлдігімен түрге келтіру |
DBLE |
real |
double |
|
DBLE |
double |
double |
|
DBLE |
complex |
double |
|
CMPLX |
integer |
complex |
Комплекстік түрге келтіру |
CMPLX |
real |
complex |
|
CMPLX |
double |
complex |
|
CMPLX |
complex |
complex |
|
ICHAR |
character |
integer |
Символдың коды |
CHAR |
integer |
character |
Бүтін мәнді символдық түрге келтіру |
AINT |
real |
real |
Бүтін бөлікті қайтару |
DINT |
double |
double |
|
ANINT |
real |
real |
Бүтін санға дейін дөнгелету |
DNINT |
double |
double |
|
NINT |
real |
integer |
|
IDNIT |
double |
integer |
|
IABS |
integer |
integer |
Санның модулі |
ABS |
real |
real |
|
DABS |
double |
double |
|
CABS |
complex |
real |
|
MOD |
integer |
integer |
Қалдықты есептеу |
AMOD |
real |
real |
|
DMOD |
double |
double |
|
ISIGN |
integer |
integer |
Таңбаны өзгерту |
SIGN |
real |
real |
|
DSIGN |
double |
double |
|
IDIM |
integer |
integer |
Оң таңбалы айырым |
DIM |
real |
real |
|
DDIM |
double |
double |
|
DPROD |
real |
double |
Қос дәлдікпен көбейту |
MAX0 |
integer |
integer |
Ең үлкен мәнді таңдау |
AMAX1 |
real |
real |
|
DMAX1 |
double |
double |
|
AMAX0 |
integer |
real |
|
MAX1 |
real |
integer |
|
MIN0 |
integer |
integer |
Ең кіші мәнді таңдау |
AMIN1 |
real |
real |
|
DMIN1 |
double |
double |
|
AMIN0 |
integer |
real |
|
MIN1 |
real |
integer |
|
LEN |
character |
integer |
Аргументтің символдар саны |
INDEX |
character |
integer |
b фрагменті а символдық тізімінде қай орнынан бастап кездеседі (орнын нөмірі) |
AIMAG |
complex |
real |
Комплекс санын жорамал бөлігі |
CONJG |
complex |
complex |
А аргументіне түйіндес комплекс сан |
SQRT |
real |
real |
Түбір астынан шығару |
DSQRT |
double |
double |
|
CSQRT |
complex |
complex |
|
EXP |
real |
real |
Экспоненциалды функция |
DEXP |
double |
Double |
|
CEXP |
complex |
complex |
|
ALOG |
real |
real |
Натуралды логарифм |
DLOG |
double |
double |
|
CLOG |
complex |
complex |
|
ALOG10 |
real |
real |
Ондық логарифм |
DLOG10 |
double |
double |
|
SIN |
real |
real |
Синус функциясы |
DSIN |
double |
double |
|
CSIN |
complex |
complex |
|
COS |
real |
real |
Косинус функциясы |
DCOS |
double |
double |
|
CCOS |
complex |
complex |
|
TAN |
real |
real |
Тангенс функциясы |
DTAN |
double |
double |
|
ASIN |
real |
real |
Арксинус функциясы |
DASIN |
double |
double |
|
ACOS |
real |
real |
Арккосинус функциясы |
DACOS |
double |
double |
|
ATAN |
real |
real |
Арктангенс функциясы (1 аргумент) |
DATAN |
double |
double |
|
ATAN2 |
real |
real |
Арктангенс функциясы (2 aргумент) |
DATAN2 |
double |
double |
|
SINH |
real |
real |
Гиперболық синус |
DSINH |
double |
double |
|
COSH |
real |
real |
Гиперболық косинус |
DCOSH |
double |
double |
|
TANH |
real |
real |
Гиперболық тангенс |
DATANH |
double |
double |
|
Екі символдық тізімді салыстыру |
|||
LGE |
character |
logical |
a≥b |
LGT |
character |
logical |
a<b |
LLE |
character |
logical |
a≤b |
LLT |
character |
logical |
a<b |