АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:

1. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законы (2004 ел, 1 июль).

2. “2004-2013 нчеелларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы Дәүләт программасы” (2004 ел, 11 октябрь).

3. Россия Федерациясенең 273-Ф3 номерлы Законы (2012 ел, 29 декабрь).

4. 2014-2015 нче уку елы өчен МБГББУ “Тхбән Суык-Су УГББМ”нең укыту планы.

5. Татар урта мәктәпләре өчен әдәбият программалары (5-11 нчесыйныфлар). – Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2010.

6. Татар телендә урта белем бирү мәктәпләре (V- IXсыйныфлар) өчен татар әдәбиятыннан үрнәк программа, Казан, 2013

5-9 нче сыйныфларда татар әдәбиятыннан урта (тулы) гомуми белеем бирүнең максатлары

• Матур әдәбият әсәрләрен форма һәм эчтәлек берлегендә аңларга һәм анализларга өйрәтү;

• Логик фикерләү сәләтен үстерү һәм камилләштерү;

• Балаларның рухи дөньяларын баету.

Бурычлар:

• укучының төп әдәби-тарихи мәгълүматларны һәм әдәби-теоретик төшенчәләрне белүенә ирешү һәм анализ барышында кулланырга күнектерү;

• укучыда матур әдәбият әсәрләрен мөстәкыйль уку ихтыяҗы булдыру;

• укучының телдән һәм язма сөйләмен үстерү;

• укучыда үз милләтенә, аның әдәбиятына, мәдәниятенә карата хөрмәт, дөньяга гуманлы караш, гражданлык тойгысы,

патриотизм хисләре, үз милләтенең, шушы төбәктә яшәүче башка халыкларның мәдәни кыйммәтләренә хөрмәт хисләре

тәрбияләү.

Эш программасы Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән “Татар телендә урта белем бирү мәктәпләре (V- IXсыйныфлар) өчен татар әдәбиятыннан үрнәк программа”, (Казан, 2013)да сәгатьләр бүленеше бирелмәү сәбәпле, “Татар урта мәктәпләре өчен әдәбият программалары” (5-11 нче сыйныфлар, Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2010) на нигезләнеп төзелде. Үрнәк программада тәкъдим ителгән әсәрләр минимумы да эш программасына кертелде. Мәктәпнең укыту планында татар әдәбиятына 70 сәгать бирелгән. Эш программасы да шуңа исәпләп төзелде. Шуның 6 сы - класстан тыш уку өчен, 16 сы бәйләнешле сөйләм үстерү өчен бирелде.

Программаның эчтәлеге

№	Темалар	Әсәрләрне өйрәнү		Дәрестән тыш уку	Бәйләнешле сөйләм үстерү	Әдәбият теориясе
		Төп программагы сәгать саны	Эш программасындагы сәгать саны
1	Мөхәммәдьяр, тәрҗемәи хәле. «Нәсыйхәт» шигыре.		3		1
2	Муса Акъегет «Хисаметдин менла» повесте.		3		1
3	Ф.Кәрими“Салих бабайның өйләнүе” хикәясе.	2	3		1
4	М.Гафури «Нәсыйхәт» шигыре.		2		1
5	Ф.Әмирхан «Бер хәрабәдә» хикәясе.		2
6	Ф.Борнаш «Таһир-Зөһрә» трагедиясе.		3		1
7	Ш.Камал «Буранда» хикәясе.	3	2
8	Дәрестән тыш уку №1. Ш.Бабич шигырьләре	1		1
9	Һ.Такташ «Алсу» поэмасы, “Киләчәккә хатлар”	3	3		1
10	Дәрестән тыш уку№2. Һ.Такташ. “Мәхәббәт тәүбәсе”	1		1
11	К.Тинчурин «Сүнгән йолдызлар» драмасы.		5		1
12	Г.Кутуй «Тапшырылмаган хатлар» повесте.		4		1
13	Г.Бәширов. “Туган ягым – яшел бишек”	4	4		1
14	Р.Фәйзуллин “Җаныңның ваклыгын сылтама заманга...”		2		1
15	Дәрестән тыш уку №3. Р.Фәйзуллин.	1		1
16	М.Җәлил. “Соңгы җыр”, “Серле йомгак”	4	2		1
17	Ф.Кәрим“Сибәли дә сибәли” шигыре.		1
18	Дәрестән тыш уку №4. Р.Төхфәтуллин. “Йолдызым”	1		1
19	Ф.Яруллин «Җилкәннәр җилдә сынала» повесте.		5		1
20	М.Юныс “Шәмдәлләрдә генә утлар яна” повесте.	3	4		1
21	Г.Афзал “Дөнья матур, дөнья киң” һ.б. шигырьләре	2	2
22	М.Әгъләмов иҗаты.		2
23	Дәрестән тыш уку№5. Р.Батулла “Сөембикә” романы	1		1
24	Т.Миңнуллин «Әлдермештән Әлмәндәр» драмасы.	3	5		1
25	А.Гыйләҗев “Язгы кәрваннар” әсәре	3	3		1
26	С.Сөләйманова иҗаты	4	4		1
27	Дәрестән тыш уку №6. Р.Харис шигырьләре	1		1
		37	48	6	16
	Барысы		70