ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНСИТРЛІГІ

М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ МЕМЛЕКТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

МАМАНДЫҚ: ЕСЕП ЖӘНЕ АУДИТ

СҰРАҚ КІТАПШАСЫ

5-НҰСҚА

ТАРАЗ-2013

Экономикалық теория

1. Экономикалық зағылықтардың функциялары:

   1. Айналым, төлем, қор жинау құралы.

   2. Кәсіпкерлер арасында пайданы бөлу.

   3. Экономикалық теорияны абстракциялық қарастыру.

   4. Фактілерден теорияны талдап құрастыру.

   5. Табысы шектелген нақты тұтынушыға кљмек беру.

   6. Заңдар мен категорияларды талдау.

   7. Экономикалық заңардың орындалуын қадағалау.

   8. Тұрақты іс-ђрекеттер арасындағы қатынастардың көрінісі.

2. Нарықтың мәні бұл:

   1. Айырбас айналыс категорияларға өзара тығыз байлансты және тұрмыстық деңгейде жай теңестіріледі.

   2. Өндіріс, бөлу, айырбас, тұтыну және сатумен сатып алу арқылы жүзеге асырлатын ұйымдық-экономикалық қатыстардың жүйесі.

   3. Табыс пен шығындарды салыстыру негізінде қалыптастыру.

   4. Өндірушілердің сатуға ұсынатын тауарларын ақша көмегімен айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастардың жиынтығы.

   5. Өнімнің нақты бағасы.

   6. Белгілі бір тауарлар мен қызметтерді сатушылар мен сатып алушыларды бірге қосатын орын.

   7. Шаруашылықтың құрылымдық бөлімдерінің мемлекет иелігінен алыну және жекелендіру дәрежесі.

   8. Сұраныс пен ұсыныс бағаны қалай анықтайтыны туралы түсінік.

3. Меншік объектісі:

   1. Ғ имараттар.

   2. Әлеуметтік топтар.

   3. Отбасы.

   4. Љндіріс кұрал-жабдықтары.

   5. Халық.

   6. Жер.

   7. Басқару орындары.

   8. Мемлекет.

4. Натуралды шаруашылықтың тұрақты тапшылықтары:

   1. Табиғи ресурстар.

   2. Интеллектуалды тауарлар.

   3. Уақыт.

   4. Ұлттық қаржы, қоғамдық табыс.

Е)Табыс көзі

Ғ) Тауарлар мен қызметтер.

7. Ақша.

8. Ұлттық өнім, табыс, сауда балансы.

   5. Сұраныс:

      1. Сұраныс ақшалай камтамасыз етілген тұтынушының қажеттілігі мен сұраныс төлем қабілетгілігі.

      2. Барлық шарттар өзгеріссіз болган уақыттағы тауар бағасының өсуі.

      3. Белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды нарыққа сатуға ұсыну.

      4. Өнімнің нақты бағасының тепе-теңдігі.

      5. Сатып алушылардың белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды сатып алу қабілеттілігі.

Ғ) Сату мен сатып алу арасындағы тепе-теңдікті қалыптастыратын бағалар.

7. Тауарға баға төмендегенде тұтынушы оны кљп мљлшерде сатып алу.

8. Құндық тұрғыдан сұраныс осы қажетті тауарлардың санасын құрайды.

   6. Жай ұдайы љндіріс:

      1. Қол еңбегіне негізделген ұдайы өндіріс.

      2. Алтын шығарумен байланысты ұдайы љндіріс.

      3. Өндіріс процесінің кљлемі мен ауқымы њзіліссіз љзгермеген жайын.

      4. Игіліктер љндіру, қызмет кљрсету саласы жатады.

      5. Жылдан жылға љндіріс мљлшері љзгермейтін өндіріс.

      6. Жеке тұтынудың төмендеуі.

      7. Материалдық љндіріс саласы љмір сњру, жұмыс істеу њшін қажетті игіліктер.

      8. Жаңа ресурстарды игерумен байланысты ұдайы љндіріс.

   7. Айналымдағы капиталдың формуласы:

      1. Өндірістік

      2. Ақшалай

      3. Саудалық

      4. А-Т-А

      5. Тауарлы ақша

      6. T-A'-T-Љ—Т¹

      7. Ақша

      8. Өнеркәсіптік

8.Экономикалық жүйенің басты міндеттері:

1. Жұмыссыздық пен инфляцияны жою.

2. Баға белгілеу қызметі.

3. Өндірістің ұлгаюы мен экономикалық өсуді қамтамасыз ету.

4. Жекелеген экономикалық субъектілер қызметін сәйкестендіру.

5. Әділетті қоғамдық құрылыс орнату.

6. Әдістемелік қызмет.

7. Өндірістің техникалық жағдайын анықтау.

8. Ақпараттық қызмет

   9. Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық, жартылай үкімет шешкен кездегі экономика:

      1. Жұмыссыздық пен инфляция.

      2. Аралас.

      3. әділетті қоғамдық құрылыс орнату.

      4. өтпелі.

      5. Командалық.

      6. Дәстүрлік.

      7. Нарықтық.

      8. өндірістің ұлғаюы мен экономикалық өсуді қамтамасыз ету.

   10. Негізгі капиталдың элементтерінің тұтыну құнын жою:

       1. Техниканы жаңарту.

       2. Моральдық тозудың 1-түрі.

       3. Моральдық тозудың 2-түрі.

       4. Көліктің бірдей конструкциясының құнының төмендеуі.

       5. Өндіріс процесінде қызмет атқару не тоқтап қалуына байланысты.

       6. Ескі көліктерді енімділігі жоғары жа?а кљліктермен ыгыстыру.

          7. Өндіріс құрал жабдықтарын қайта љндіруге кеткен шығын.

          8. Табиғи тозу.

             11. Белгілі бір өнімнің бір ғана сатушысы болғандағы экономикалық жағдай:

                 1. Монопсония.

                 2. Монополия.

                 3. Олигополия.

                 4. Дуополия.

                 5. Таза монополия.

                 6. Бір фирманың үстемдігі.

                 7. Сұраныс қабілетін көтеру.

                 8. Дәстүрлі экономика.

             12. Инфляция ұғымы:

                 1. Өмір сњру құнының темендеуі.

                 2. Айналымдағы ақша массасының нақты ұсынылған тауар санынан артып кетуі.

                 3. Бұл ақша құндылығының немесе көрсеткіш қабілеттілігінің төмендеуі.

                 4. Өмір сүру қњнының өсуі.

Қағаз ақшаның шектен тыс шығарылуымен байланысты бағалардың өзгеруі.

Ғ) Бұл жалпы баға деңгейінің жоғарылауы.

7. Қағаз ақшаның құнсыздануына байланысты әлеуметтік- экономикалық кұбылыстар.

8. Жұмыспен толық қамту жағдайында ақшамен қамтамасыз етілген сұраныс тауар бағасының өсуі.

   13. Экономикалық өсу:

       1. Өндірістің нақты көлемінің табиғи дәрежесінің ұзақ мерзімдегі өзгерістері.

       2. Адамдардың қажеттерін тікелей қанағаттандыратын тауарлар мен қызметтер.

       3. ¥лттық өнімнің сан жағынан есуімен қатар сапа жағынан жетілдірілуі.

       4. Техникалар жэне тауар мен қызметтерін өндірудің Тәсілдері.

       5. Нені, қалай жэне кімге ендіру.

       6. Ресурстар шығындарымен сол арқылы љндірілген тауар мен қызметтердің қатынасы.

       7. Жан басына шаққанда нақты љнім кљлемінің өсуі.

       8. Өндіргіш күштердің ұзақ мерзімді дамуымен байланысты.

   14. Еңбек өнімділігін арттыру, капиталды тарту және табиғи қорларды пайдалану арқылы љндіріске басқа қосымша факторларды қоспай экономиканы өсіру:

       1. Өндіргіш өсу.

       2. Экстенсивті өсу.

       3. Аралас жолмен өсу.

       4. Технологияны жетілдіру, љндірісті және өткізуді ұйымдастыру мен басқаруды жетілдіру.

       5. Толық өнім.

       6. Ресурстарды пайдалану әдістерін жақсарту.

       7. Қолданылатын ресурстар сапасының өсуі.

       8. Интенсивті есу.

   15. Экономикалык теория:

       1. Техникалар жэне тауар қызметтерін ендірудің Тәсілдері

       2. Қоғамдағы адамдардың қажетгілігін қамтамасыз ету њшін шектелген ресурстарды тиімді пайдалану

       3. Бағаны қалыптастыру процесін

       4. Экономиканы басқарудың шаралық жиынтығы

       5. ¥лттық нарықтың дамуын

       6. Адамдардың қажетгіліктерін тікелей қанағаттандыратын тауарлар мен қызметтер

       7. Қоғамның дамуын

       8. Шектеулі ресурстарды тиімді пайдалану

13. Нарықтық экономиканың принциптері:

    1. Бага қалыптастыру еркіндігі.

    2. Жетілген бәсеке.

    3. Тауарлар мен қызметтерге баға ны мемлекеттік реттеу.

    4. Интенсивті љндіріс.

    5. Экономиканы толықтай орталықтан басқару.

    6. Тауар љндірушілерді мемлекеттік қолдау.

       7. Кәсіпкерлік қызығушылық.

       8. Мемлекетті? экономикалық секторларын жекешелендіру.

17.Игіліктерді қолдануды кім және қалай қамтамасыз етуді шешу құқығы - бұл:

1. Басқару құқығы.

2. Қалдық сипатты құқық.

3. Қауіпсіздік құқығы.

4. Мњрагерлікке қалдыру құқығы.

5. Пайдалану құқығы.

6. Табысты алу құқығы.

7. Иелік ету құқығы.

8. Егемендік құқығы.

   18. Тауар - бұл:

       1. Ақшаға айырбас заттың бірі.

       2. Еңбек шығыны.

       3. Айналым құралының бірі.

       4. Төлем құралының бірі.

       5. Айырбас њшін шығарылған еңбек өнімі.

       6. Еңбек өнімі.

       7. Жаңа құн.

       8. Еңбек нэтижесі.

   19. Сұраныс заңы:

       1. Тауарлар бағасы мен сатылатын кљлемі арасындағы тура қатынас.

       2. Икемді және икемсіз тауарлар арасындағы байланыс.

       3. Тауарды сату кљлемінің ұлғаюы.

       4. Тауарлардың бағасы мен сатылатын көлемі арасындағы кері байланыс.

       5. Тауарға баға төмендегенде тұтынушының көп мљлшерде сатып алуы.

       6. Егер тауарға баға љссе, оған деген сұраныстың азаюы.

       7. Тұтынушылардың талғамы.

       8. Тұтынушылардың саны.

   20. Ұдайы өндіріс типтері:

       1. Коллективтік меншік.

100. Акционерлік меншік. Өндіріс процесінің көлемі мен масштабының еселене үзіліссіз қайталануы.

     4. Өндіріс процесінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгеруі.

     5. Материалдық өндіріс саласы өмір сүру, жњмыс істеу үшін қажеггі игіліктер.

Ғ) Қоғамдық өндіріс.

7. Жай және үлғаймалы өндіріс.

8. Кооперативтік жэне ұжымдық.

   21. Өндірістік капиталдың функциясы:

       1. Тұтыну қњны өндірісі.

       2. Қосымша құн өндіру.

       3. Капиталдың шеңбер айналымының њнемі қайталануы және жағаруы.

       4. Капиталдың айналыс саласына етуі.

       5. Өндіріс тауары.

       6. Айырбас құнды өндіру.

       7. Құн өндіру.

       8. Тұтыну процесінде љнімге айналым ақшалай формада тњтас қайтады.

   22. Шығарылатын өнім көлеміне тәуелсіз шығындар:

       1. Тауар мен қызмет.

       2. Тұрақты.

       3. Капитал.

       4. Жұмыскерлердің алатын ақша сомасы.

       5. Ішкі.

       6. Өзгермелі.

       7. Шекті.

       8. Орташа.

   23. Мемлекетгік меншікке, орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жњйе:

       1. Әкімші-әміршілік жњйе.

       2. Индустриалды.

       3. Ұрпақтан њрпаққа жалғасып отырған дәстүр.

       4. Басқарушылық-әкімшілік.

       5. Нарықтық.

       6. Жоспарлы экономикалық жњйе.

       7. Дәстүрлі.

       8. Аралас.

   24. Баға деңгейі жоғарылап, өндіріс көлемі тљмендеген жағдайда жиынтық сњраныс жэне жиынтық ұсыныстың өзгеруі:

       1. Сњраныс қисығы жылжиды.

       2. Жиынтық сњраныс қисығы оңға жылжиды

       3. Ұсыныс ҚИСЫҒЫ жылжиды.

       4. Сұраныс пен ұсыныстың қисығы бірге жылжиды.

       5. Жиынтық ұсыныс қисығы солға жылжиды.

       6. Жылжымайды.

       7. Жиынтық сұраныс қисығы солға жылжиды.

       8. Жиынтық ұсыныс қисығы оңға жылжиды.

25. Өндірістік капитал пайдаланылатын сфера:

1. Білімде.

2. Өнеркәсіпте.

3. Кәсіпорында.

4. Мәдениетге.

5. Қызметте.

6. Саудада.

7. Өндірісте.

8. Айырбас құнды өндіру.