ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНСИТРЛІГІ

М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ МЕМЛЕКТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

МАМАНДЫҚ: ЕСЕП ЖӘНЕ АУДИТ

Сұрақ кітапшасы

1-НҰСҚА

ТАРАЗ-2013

Экономикалық теория

1. Экономикалық игіліктер:

   1. Техникалар және тауар қызметтерін өндірудің тәсілдері.

   2. Бағаны қалыптастыру процесі.

   3. Қогамдағы адамдардың материалдық жағдайын қамтамасыз ету.

   4. Ресурстар шығындарымен өндірілген тауар мен қызмет қатынасы.

   5. Экономиканы басқарудың шаралық жиынтығы.

Ғ) Адамдардың қажетіліктерін қанағаттандыратын тауарлар мен қызметтер.

7. Қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатындағы заттар.

8. Адамға қажетті шексіз ресурстар.

   2. Нарықтық экономикалық жүйеде негізделеді:

      1. Еркін кәсіпкерлік қызмет.

      2. өндірушілердің экономикалық тәуелділігі.

      3. Орталықтан жоспарлау.

      4. өнімді сұранысқа сай сату жэне өткізу.

      5. Экономиканың көпукладтылығы.

      6. Меншікке, бәсекеге.

      7. өндірушілер мен мемлекет арасындағы байланыс.

      8. Экономикадағы идеология.

   3. Нарықтық экономикадағы меншіктің түрлері:

      1. Жеке, мемлекетгік, нарықтық.

      2. Социалистік, капиталистік.

      3. Акционерлік, шетелдік, біріккен.

      4. Экономикалық және құқықтық.

      5. Мұрагерлікке қалдыру құқығы.

      6. Қалдық сипатты құқық.

      7. Кәсіпорындық, муниципалдық.

      8. Жеке, ужымдық, қоғамдық.

   4. Тауардың тұтыну құны:

      1. Еңбек құралы.

      2. Қажеттілікті қамтамасыз ету.

      3. ұлттық қаржы, қоғамдық табыс.

      4. Табыс кљзі.

      5. Тауардың пайдалылығы, адамның белгілі бір қажеттілігін қанағаттандыру қасиеті.

      6. Айырбас құны.

      7. Тауардың басқа тауарларға айырбасталу қабілетгілігі.

H) өндіруге жұмсалған еңбектің өнімі.

5. Тепе-теңдік баға графигі көрсетеді:

   1. Нарықтық баға теңдік бағадан жоғары болса, ұсыныс көлемі сұраныс көлемінен артады.

   2. Баға мен сату көлемінің арасындагы тікелей тәуелділікті көрсетеді.

   3. Сұраныс көлемі мен ұсыныс көлемінің теңдігін.

   4. Нарықтық баға теңдік бағадан төмен болса, сұраныс көлемі ұсыныс көлемінен артады.

   5. ұсыныс бағасын.

   6. Сұраныс пен ұсыныс нүктесін.

   7. Сұраныс бағасын.

   8. Артықшылықты.

6. Жай ұдайы өндіріс:

   1. Жеке тұтынудың төмендеуі.

   2. Игіліктер өндіру, қызмет көрсету саласы жатады.

   3. Қол еңбегіне негізделген ұдайы өндіріс.

   4. Алтын шығарумен байланысты ұдайы өндіріс.

   5. Жаңа ресурстарды игерумен байланысты ұдайы өндіріс.

   6. Жылдан жылға өндіріс мөлшері өзгермейтін өндіріс.

      7. өндіріс процесінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгермеген жайын.

      8. Материалдық өндіріс саласы өмір сүру, жұмыс істеу үшін қажетті игіліктер.

7.өндірістік капиталдың функциясы:

1. Капиталдың айналыс саласына өтуі.

2. Қосымша құн өндіру.

3. Құн өндіру.

4. Тұтыну құны өндірісі.

5. Капиталдың шеңбер айналымының үнемі қайталануы және жаңаруы.

6. Тұтыну процесінде өнімге айналым ақшалай формада тұтас қайтады.

7. өндіріс тауары.

8. Айырбас құнды өндіру.

   8. өндіріс шығындары:

      1. Қажетті тауарға шығын.

      2. Тұрақты.

      3. Орташа.

      4. өндіріс жэне жарнама шығындары.

      5. Ішкі.

      6. Ресурстарға жұмсалынатын шығындар.

      7. өндіріске және тауарға жұмсалған шығын.

      8. Тұрақты және өзгермелі шығын.

8. Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық, жартылай үкімет шешкен кездегі экономика:

   1. Жұмыссыздық пен инфляция.

   2. Аралас.

   3. әділетті қоғамдық құрылыс орнату.

   4. өтпелі.

   5. Командалық.

   6. Дәстүрлік.

   7. Нарықтық.

   8. өндірістің ұлғаюы мен экономикалық өсуді қамтамасыз ету.

9. Макроэкономикалық жағдайында Вальростық жалпы экономикалық теңдігінің есебі бойынша:

   1. Салалық нарықтрда артықшылық ұсыныс және сұраныс болмайды.

   2. Тауарларға және ресурстарға баға тұрақты.

   3. Нарықтық барлық түрінде жетілген бәсеке күрес болады.

   4. Нарықтың барлығында да жетілмеген бәсеке күрес болады.

   5. Потенциалдық ЖІӨ-нің көлемі өссе.

   6. Экономикалық толық жұмыс бастылық жағдайда дамыса.

   7. Нақты жђне потенциялды ЖІӨ көмегі тең болса.

   8. өндіріс факторларының запастары өзгермейді.

10. Экономикалық цикл типтері бойынша Дж. Китчиннің «қысқа мерзімді» толқындарының ұзақтылығы:

    1. 25 - 40-қа дейін.

    2. 3 - 4 жылға дейін.

    3. 40 - 60-қа дейін.

    4. 2 - 4 жылға дейін.

    5. 4 - 5 жыл.

    6. 17 - 19-ға дейін.

    7. 15 -12 жылға дейін.

    8. 2 - 4 жыл.

11. ҚР еңбек нарығын мемлекетгік реттеу:

    1. Еңбек қатынастарын заңды - құқықтық нормалармен қамтамасыз ету.

    2. Жұмыс таба алмағандықтан өзінің біліктілігін жоғалтады.

    3. Жұмыспен толық қамтылган жағдайда жұмыссыздықтың белгілі бір деңгейіндегі қажетті және заңды процесстері.

    4. Жаңа жұмыс орнын құру жэне еңбек биржасы арқылы жұмыссыз адамдарға басқа жаңа мамандықтарды игеруге біліктілікті кетеруге көмектесу.

Е)ұзақ мерзімдегі жұмыссыздықтың тұрақты формасына әкеледі.

Ғ) Жұмыссыздардың әлеуметтік қорғалуын қамтамасыз ете алмау.

7. Еңбек нарығында бәсекелестік қабілетін жоғалтады.

8. Икемді еңбек нарыгын ұйымдастыруга қолдау жасау және барлық әлеуметтік топтардың ерекшеліктерін ескере отырып толық есепке енгізу.

   13. Экономикалық өсу:

       1. Ұлтгық өнімнің сан жағынан өсуімен қатар сапа жағынан жетілдірілуі.

       2. Ресурстар шығындарымен сол арқылы өндірілген тауар мен қызметтердің қатынасы.

       3. өндірістің нақты келемінің табиғи дәрежесінің ұзақ мерзімдегі езгерістері.

       4. Техникалар және тауар мен қызметгерін өндірудің тәсілдері.

       5. Нені, қалай жэне кімге өндіру.

       6. Жан басына шаққанда нақты енім көлемінің өсуі.

       7. Адамдардың қажеттерін тікелей қанағаттандыратын тауарлар мен қызметтер.

       8. өндіргіш күштердің ұзақ мерзімді дамуымен байланысты.

   14. ұсыныс көлеміне әсер етпейтін факторлар:

       1. Сыртқы экономика.

       2. өндіріс факторларының бағасы.

       3. Табыс көлемі.

       4. Технология дәрежесі.

       5. Салық мөлшері.

       6. Жалпы ішкі өнім.

       7. ұлттық табыс.

       8. Сатылатын заттың бағасы.

   15. Экономикалық теорияның зерттеу әдістері:

       1. Баланстық, функциональдық.

       2. Заңдар мен категориялар.

       3. Табысы шектелген нақты тұтынушыға көмек беру.

       4. Айналым, төлем, қор жинау.

       5. Экстраполяция (болжау).

       6. Экономикалық теорияны абстракциялық қарастыру.

       7. Экономика математикалық модельдеу.

       8. Кәсіпкерлер арасында пайданы бөлу.

   16. ҚР-да 1991-1992 ж. мемлекет меншігінің реформасы қалай жүргізілді:

       1. Шаруашылық процестерін жүргізу арқылы шектеулі ресурстарды пайдаланатын өндірістік қатынастары.

       2. Нарықтық экономикаға көшуге жагдай жасау үшін.

       3. Тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулануы.

       4. өндірістік қатынастардың жаңа түрін қалыптастыру, меншік иелерінің жаңа тобын құру.

       5. Мемлекеттік меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру.

Ғ) Нақты бір өнім өндірушілердің мамандануын білдіретін қоғамдық еңбек белінісі, шаруашылық өндірілген өнімнің айырбасқа (сатуга) түсуі.

7. Табиғи ресурстарға, жерге, үйге, өндіріс құрал-жабдықтарына меншік формасын езгерту процесі.

8. Мемлекеттік меншіктің болуы.

   17. Меншік субъектісі:

       1. Мемлекет.

       2. Табиғи ресурстар.

       3. Жер.

       4. өндіріс құрал-жабдықтары.

       5. Басқару органдары.

       6. Бағалы қағаздар.

       7. Ғимараттар.

       8. Адам.

   18. Тауардың қасиеті:

       1. өндірушінің өзі тұтынатын еңбек өнімі.

       2. Айырбас құнына ие тауар.

       3. Тұтыну құнына ие зат.

       4. ұлттық қаржы, қоғамдық табыс.

       5. ұлттық өнім, табыс, сауда.

       6. Еңбек кұралы.

       7. Табыс көзі.

       8. Қоғамның қажеттілігін қанағаттандыру қасиеті бар зат.

   19. ұсыныстың икемділігі:

       1. Тұгынушы табысының 1% өзгеруі осы тауарға деген сұраньгстың қанша процентке өзгеретінен көрсетеді.

       2. Нарықтық сұраныс көптеген факторлардың әсерімен қалыптасады.

       3. Бағаның 1% -ке өзгеруі ұсыныс көлемінің қанша %-ке өзгеретінін анықтайтын көрсеткіш.

       4. Белгілі бір факторды? 1% өзгеруіне жауап ретінде сұраныс пен ұсыныстың қанша процентке өзгергенін анықтайды.

       5. Сұраныс пен ұсыныс көптеген факторлардан тәуелді және осы факторлардың өзгергенін.

       6. Тауар бағасыны? 1% өзгеруі сол тауарға деген сұраныстың қанша процентке озгеретінін көрсетеді.

       7. Белгілі бір мерзімде өзгеруінен сатушьшардың нарықта қанша тауар ұсынатынан көрсетеді.

       8. Нарықтағы тепе-тендік жағдайы сұраныс пен ұсыныстың теңдік баға мен теңдік көлем қалыптасады.

20.ұдайы өндіріс типтері:

A)өндіріс процесінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгеруі.

B)өндіріс процесінің көлемі мен масштабының еселене үзіліссіз қайталануы.

C)Қоғамдық өндіріс.

D)Акционерлік меншік.

E)Жай және ұлғаймалы өндіріс.

6. Кооперативтік және ұжымдық.

7. Материалдық өндіріс саласы өмір сүру, жұмыс істеу үшін қажетті игіліктер.

8. Коллективтік меншік.

21.Негізгі капиталдың моральдық тозуы:

A)Көліктің бірдей конструкциясының құнының төмендеуі.

B)Ескі көліктерді өнімділігі жоғары жаңа көліктермен ығыстыру.

C)Капиталдың айналыс саласына өтуі.

D)Пайдалану мерзімінің өтелуі төмендегенде.

E)Капиталдың шеңбер айналымының үнемі қайталануы және жаңаруы.

F)Капиталдың ұдайы өндірісте болуы.

G)Еңбек өнімділігі мен техникалық прогрестің өсуіне байланысты құнның жойылуы.

H)өндіріс процесінде қызмет атқару не тоқтап қалуына байланысты тұтыну кұнын жою.

22.Пайданы жоғарлату үшін:

A)Экономикалық шығындарды азайту қажет.

B)Тұрақты шығындарды азайту қажет.

C)Баға белгілеу шығындарын азайту қажет.

D)Шекті шығындарды азайту қажет.

E)әдістемелік шығындарды азайту қажет.

F)өзгермелі шығындарды азайту қажет.

G)Ақпараттық шығындарды азайту қажет.

H)Орташа шығындарды азайту қажет.

23.Мемлекеттік меншікке, орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе:

A)Басқарушылық-әкімшілік.

B)Жоспарлы экономикалық жүйе.

C)Индустриалды.

D)әкімші-әміршілік жүйе.

E)Аралас.

F)ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған дәстүр.

G)Нарықтық.

H)Дәстүрлі.

24.Баға деңгейі жоғарылап, өндіріс көлемі төмендеген жағдайда жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныстың өзгеруі:

A)Сұраныс пен ұсыныстың қисығы бірге жылжиды.

B)Сұраныс қисығы жылжиды.

C)Жиынтық сұраныс қисығы солға жылжиды.

D)Жиынтық ұсыныс қисығы оңға жылжиды.

E)ұсыныс қисығы жылжиды.

F)Жылжымайды.

G)Жиынтық сұраныс қисығы оңға жылжиды.

H)Жиынтық ұсыныс қисығы солға жылжиды.

25.өндірістік капитал пайдаланылатын сфера:

A)өнеркәсіпте.

B)Саудада.

C)Қызметте.

D)Білімде.

E)Мәдениетте.

F)Кәсіпорында.

G)өндірісте.

H)Айырбас құнды ендіру.