Санитарлық зембілдер

Санитарлық зембілдер стандартты өлшемдері бар: 221,5 см үзындығы, ені — 55 см, биіктігі — 16 см, массасы 10 кг дейін. Зембілді жиналған (оралған) төрінде сақтайды әрі тасымалдайды.

Зембідці бір уақытта 2 адам ашады. Белбеулерді жазып, бағаналарды қол үстағыш арқылы керіп матаны тартып қояды. Одан кейін тіземен тірекгі сырт еткен дыбыс естілгенше басып, әдіп тігісінің қалайша жабылғандығын тексереді. Бас жағына жастық не басқа қолда бар жұмсақ затты қояды.

Зембілді жинау барысында екі тасушы бір уақытта құлып тиектерін ашады, тиектерді өздеріне қарай тартады, зембілді жартылай жинап, аяқтармен жоғары аударады, сонда мата зембілден кері бағытқа төңкеріледі, одан кейін бағаналарды әбден тақайды, зембілді аяғына қойып матаны үш орап белдіктермен бекітеді.

Тасымалдауды жеңілдету үшін зембілге арнаулы белдіктер орнатылады. Ол – 30 см ұзындығы бар екі 6,5 см шетінде металды тоғасы бар брезентгі белдік. Тоғыстан 1 метр аралықта брезент жапсырмасы тігілген, ол белдіктің бос шетін өткізіп тоғыста бекітуге мүмкіндік береді. Сонда белдік сегіздік секілді болады.

Зембілмен зардап шегушілерді тасымалдағанда белдікті сегіздік сықылды қайыстырады. Түзақтар тасушының жанында болған жөн, ал айқасқан жері арқада-жауырындар деңгейінде

болған дүрыс, Зембілмен тасымалдағанда бір қатар ережелерді сақтау керек. Жазық жермен жүргенде зардап шегушіні аяғын еркін жазып ал, егер, оның халі шүкір болса, оның басын алға қаратып тасымалдаған жен. Бұл артта келе жатқан көтеруші жарақат алғанның бетін яғни хал-ахуалын қадағалауына мүмкіндік береді, керек болса тасымалдауды тоқтатып қажетгі жәрдем көрсету үшін де қажет. Тасушыларға өкшелерін баса қалыспай жүрудің қажеті жоқ, керісінше баяу, төмпеш-ойықтарды айналып жылжыған дұрыс.

Тауға қарай көтерілгенде зардап шегушінің басын алға, ал төмен түскенде артқа қаратып жылжыған дүрыс. Аяғы сынған жарақат алушыларды керісінше тасиды. Жалпы көтерілу не төмен түсу кезінде зембіл көлбеу күйінде болуға тиіс. Ол үшін: көтерілу кезінде артта келе жатқан адам зембідді өз иығына дейін көтереді, ал төмен түсуде осы әдісті алда келе жатқан

адам қайталайды.

Арнаулы зембіл жоқ кезінде оны қолда бар (бақан, таяқша, пальто, көрпе, қап жөне т.б.) қүралдардан жасайды. Ондай зембілдер адам салмағын мықты көтеретіндей болу керек. Көтергіш белдіктерді 2-3 белдіктер, брезент, жайма, жуан жіп-арқан кесінділерінен жасауа болады.

Пайдаланылған әдебеттер

- "Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы" Қазақстан Республикасының Заңы,

5.07.1996 ж.

- "Авариялық-қүтқару қызметтері және қүтқарушылар мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы,

27.03.1997 ж.

- "Азаматтық қорғаныс туралы" Қазақстан

Республикасының Заңы, 7.05.1997.Ж.

- Қзақстан Республикасының №481 27.04.1999 ж.

- Правила поведения и действия населения при стихийных бедствиях, авариях, катастрофах. Оқулық. М.,Воениздат І990 ж.

- Гражданская оборона. Редакциясын басқарған Н. С. Николаева, И. М. Дмитриева. М., ВО "Агропромиздат",

1990 ж.

- Гражданская оборона. Редакциясын басқарған Е. П. Шубина. М., "Просвещение", 1991 ж.

- Үйымдарда АҚ жөне ТЖ туралы сабақтар жүргізу үшін оқу қүралы. ҚР ТЖА, Алматы қ., 2001 ж.

- Тірі қалу академиясы. В. Волович. Москва, "Толк",

1995 ж.

- Стихийные явления в природе. Н. А. Алексеев. М.,

"Мысль", 1998 ж.

- Сел тасқандары. Е. Дүйсенов. Алматы, "Қазақстан",

1996 ж.

- Абайлаңыз: Сел! Ү. Қ. Қараманов, А. С. Деговец. Алматы, "Қайнар", МП "Саржайлау", 1992 ж.

- Жер сілкінісі: өмірді сақтауға болады! Деректер, болдар, кеңестер. А. Нүрмағамбетов, А. Сыдыков. Алматы, "Ғылым", 1990 ж.

- Алматының сейсмикалық тарихы. А. Нүрмағамбетов, "ЬЕМ" басп., Алматы қ., 1999 ж.

- Животные предсказывают землетрясение. П. И. Мариковский. Алма-Ата. "Қайнар",1991 ж.

- Белые стрелы гор. И. Кондрашов, Е. Колесников, В. Попов. ТОО "Паритет".Алматы, 1994 ж.

- Қазақ даласының долы желдері. Е. Колесников. "Паритет" ЖШС, Алматы, 1994 ж.

- Тосын жағдайды адам қауіпсіздігінің негізднрі. Ю. МВ. Репин, Р. А. Шабунин, В. А. Середа. Алматы, "Демеу" 1994 ж.

- Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері. В. Ситникова, м., 1997 ж.

- Школа выживания. Обеспечение безопасности жизнедеятельности. Редакциясын басқарған С. И. Самыгина. Дондағы Ростов. "Феникс", 1993 ж.

- Азбука выживания. А. В. Гостышин, С. И. Шубина. М., "Знание", 1995 ж.

- Популярная медицинская энциююпедия. Редакциясын бақарған Б. В. Петровский. М., "Совеская энциклопедия", 1988 ж.

- Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966 ж.

- "Военные знания" журналдары.

- "Гражданская защита" журналдары.

- "Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері" журналдары

- "ТЖ және АҚ жөніндегі материалдардың ақпараттық-әдістемелік жинағы". ҚР ТЖА

- Күшті жер сілкіністері. Халыққа жаднама. ТЖМК. "Қонжық", 1996 ж.

- Балалар мен ересектерге жер сілкінісі туралы. ТЖМК, "Қонжық", 1997 ж.

- Землетрясения: угроза и реальность. Брошюры НК ОКП и ККРП, 2000 ж.

- Халықтың өрт кезіндегі іс-әрекеті туралы жаднама. ҚР ТЖА, Алматы қ., 2001 ж.

- Халықтың су тасқаны қауіпі және ол кезіндегі іс-әрекеті туралы жаднама. ҚР ТЖА, Алматы қ., 2001 ж.