Жаракат алғандар мен ауруларды тасымалдау

Жарақатганғандар мен ауруларды тасымалдаудың негізгі қүрадцар жер үсгі көлігі (автомобиль, теміржол), әуе көлігі (үшақ, тікүшақ, су көлігі (теңіз, езен), санитарлық мен бейімделген көліктер жатады.

Жарақаттанғандар мен ауруларды тасымалдаудың амалдары анықталады: иықтап, арқалап, қолмен, екі құтқарушымен, зембілмен, автобуспен, автомобиль шанағымен.

Иықтап — көтеруші зардап шегушінің оң жағына басын артына қойып отырғызады. Көтеруші оң қолымен зардап шегушінің екі аяғын құшақтап, бір уақытта оның оң білегі мен алақанынан ұстайды.

Арқалап — көтеруші зардап шеккен адамды көтеріңкі жерге отырғызып, оньвд екі аяғы арасына иығын беріп түрады және бір тізесін бөгеді. Зардап шегуші көтерушінің иығынан құшақтайды, ал көтеруші оны екі қолымен аяғынан ұстап көтеріп әкетеді.

Крлмен — көтеруші зардап шеккен адамға бүйірлей бір тізесін бүгіп отырады, оны бір қолъшен арқасынан, екшші қолымен санынан алады, зардап шеккен адам көтерушінің мойынан құшақтайды. Көтеруші тұрып зардап шегушіні екі қолымен

алдында ұстап келеді.

Екі көтерушімен — "қол үстасьш", "бірінің аріъшан бірі" және жатқан жағдайдағы тасымалдауларды ажыратады. «Қол үстасып тасымадцауда көтеруішлер бір-біріне жақьш тұрады да қол ұстасып отырғыш сияқты айқастырады. Оны екі, үш, төрт қолдан жасайды. "Бірінің артынан бірі" тасымалдауында көтерушінің біреуі зардап шегушіні арт жағынан келіп шынтағымен оның қолтығьшан үстайды, екшшісі зардап шегуші аяғының арасына арқасын тосып,екі аяғьш табанынан үстайды.

Жатқан жағдайында жарақат алушыны тасымалдау үшін көтерушілер оған сау жағынан жақыңдап тізерлей отырады. Бас жағында тұрған көтеруші бір қолын арқа астына екіншісін белдің астына жібереді, басқа көтеруші екі қолын оның балтыры астына жібереді, ал жарақатганған адам бірінші көтерушінің мойынан құшақтайды.

Зембіл арқылы тасымалдауды 2-3-4 адам жасай алады. Зембілде жарақат алушының жату жағдайы оның жарақат дәрежесінен анықталады, соңдықтан жастық-көрпе, киім, арқылы, қолайлы жағдай жасау керек. Зембілге жатқызу шарты: зембілді зардал шегушінің жарақат жашнан қояды; 2-3 адам сау жаіынан бір •гізесін бүге отырады, қоддарын ақырын зардап шегушінің астына жіберіп, оны бір сәтте көтереді.Осы мезгілде бірінші не төртінші адам зембілді зардап шеккеннің астына қояды, ал көтерушілер абайлап жатқызады.

Автомобиль шанагывда тасымалдау

Автомобиль шанағына тиеу алдында оны даярлау қажет: арқы жағдауын жөне зембіл қол құлағы үшін барлық құлыптарды ашады, белбеулерді жазады, шанақтан ауыстырмалы зембілді шығарады.

Тиеу барысында санитарлық жасақшы буыны зембілді бас жағымен ашылған шанаққа кіргізеді . "Жан-жаққа" өмірі бойынша 4-ші мен 1-Ітгі нөмерлілер зембілдің оң жағында, ал 2-ші мен 3-ші немірлі сол жағынанда түрады. «Көтер — командасы бойынша топ зембідді қажет бшкгікке көтеріп зембілдің бас жағын аяғына сабымен шанақтың жиегіне қояды. Кіргіз әмірі бойышпа зембідді шанаққа итереді. Оны жүргізуші немесе еріп жүретін адам қабылдайды.

Автобус ішінде жарақат алғандарды тасымаддау барысында осы айтылған ережелер орьшдалады. Зембіддерді терезе арқылы кіргізуге болады. Автобус ішінде оны санжасақшылар қабылдайды.

"Қолмен", "арқалап", "иықтап" тасымалдау әдістері егерде зардап шегушінің сүйегі сынбаған жағдайда ыңғайлы, ал сынған жағдайында "екі кетерушімен" қолайлы.