Қарапайым панаханалар

Ең оңай табылатын карапайым панаханалдар — ашық және жабық қуыстар. Олар адамдарды соккы толкынынан, жарық сәулесінен, етіп радиациядан, сондай-ақ ғимараттар мен кұрылыстардың сынықтарынан корғайды.

— құрылғысы бойынша карапайым ортак, ғимарат. Оны халық кыска мерзімде салады. Қуыс ашық немесе жабык болуы мүмкін. Ашық, қуыста ядролық жарылыстан соққы толқынымен, жарық сәулемен және етиш радиациямен зақымдану ыктималдылығы ашық жерлермен салыстырғанда 1,5—2 есеге азаяды. Бастапқыда қуыс ашық болып салынады. Әдетте оның терендіп 200 см, жоғарыдағы ені —120 см және төмендеп ені — 80 см болады, ал ұзындығы паналайтындардын санына қарай. Жабық қуысты диаметрі 18—20 см бөренеден, темір бетон плитасынан жасайды, оның төбесінің үстіне рубероидпен, полиэтиленді пленканы немесе қалындығы 20— 30 см топырақ қабатымен төсейді, бұдан кейін 70—80 см қалыңдықтағы топырақ төгеді және шым қыртысымен жабады.

Шығаберісті бір немесе екі жағынан қуысқа бұрыштай етіп салып, есікпен және орындықпен жабдыктайды. Желдету үшін сорғыш тетігі орнатылады. Қуыстарды салу үшін орынды ыктимал үйінді аймағын тысқары жерде тандайды.

Кіребестер сыртынан есік қалканымен жабатын люк немесе есігі бар темендетген баспалдақты саты түрінде жасалынады.

Бейбіт уақытта корғаныс гимараттарын күтіп ұстау және пайдалану

Бейбіт уақыттағы корғаныс ғимараттары жобаға сәйкес экономика мұқтажы мен халыққа кызмет көрсету үшін пайдаланылуы мүмкін.

Бейбіт уақытта корғаныс ғимараттарын пайдалану кезінде бөлмелердің белгіленген мерзімде қорғаныс ғимарат режиміне көшуге жарамдылығын қамтамасыз ететін барлық талаптар мен қауіпті кезенде корғаныс ғимаратына адамдардың келу үшін қажетті жағдай жасалуға тиіс. Қорғаныс ғимараттарын Қғ бейбіт уакытта:

^ оку нүктелері, АҚ, және ТЖ сыныптары;

^ АК, мүлігі мен жамбайтын материалдарды сақтауға арналған қоймалық бөлме;

^ өндірістік өрт қауіпі жоқ бөлме;

^ технологиялық көлік және жүргізуші тоннелдері;

^ кезекші электрик, байланысшы, кезекші бригада бөлмесі;

^ жеңіл автомобильдерге арналған көлік жәй;

^ сауда және қоғамдық тамақтандыру нүктесі;

^ спорт алаңы;

^ тұрмыстык кызмет көрсететін бөлмесі ретінде пайда­лану ұсынылады.

Қғ жәй-күйі мен күтілуін бакылау үшін жыл сайынғы және арнайы тексерістер өткізіледі. 5 жылда бір рет кешенді тексерістер жүргізіледі. Онда К,г кымталуы, бүкіл инженерлік-техника қондырғы мен корғаныс құрылғысының жұмыс кабинеті жоспарға сәйкес Кғ-ны әзірлікке келтіру мүмкіндігін, желдеткіш режимі бойынша жұмысты тексере отырып 6 сағаттың бойында БСт-ны пайдалану тексереді.

К,г жөнделу ғимараттар мен құрылыстардың жоспарлы-ескерту жөндеулердің жүргізу туралы қолданымдағы ережеге сәйкес бейбіт уақытта оны пайдалану мақсатына байланысты жургізіледі.

Корғаныс ғимаратын панахана, рк,о режиміне келтіру

Бейбіт уақытта пайдаланылатын үй-жайды қорғаныс ғимараты режиміне көшіру АҚ, бастығының өкімі бойынша осы ғимаратқа кызмет көрсететін топ белгіленген мерзімде жүргізіледі.

Ғимаратты мүліктен, материалдан және қондырғыдан босату, жетпейтін нарды әзірлеу және үй-жайды корғаныс ғимараты етіп жабдыктау жөніндегі басқа да кезек күттірмейтін баска да жұмыстарды жүргізу үшін корғаныс ғимаратына кыз­мет көрсету жөніндегі топ командирінің карауына кәсіпорын басшысы арнайы команда біледі (кажет жағдайда).

Қорғаныс ғимаратының белмелерде бейбіт уақытта нар, жиһаз, приборлар мен басқа да қондырғылар да қойылады.

Панаханаларда ондагы адамдар үшін кажетті жағдайды қамтамасыз ететін санитарлық техникалық кондырғылардың (желдеткіш, жылыту, сумен жабдыктау, канализация), сондай-ак электр мен байланыстың болуы қарастырылады.

Панахана желдеткіші әдеттегідей екі режим бойынша қамтамасыз етіледі таза желдеткіш және сүзгілік желдеткіш. Таза желдеткіш режимі кезінде панаханаға берілетін сыртқы ауа радиоактивті шаңнан, ал сүзгілік желдеткіш режимі кезінде УЗ мен БК,-дан тазартылады.

Жаппай өрт, аумақ, зиянды заттармен катты газдануы ықтимал жерлерден панаханаларда ішкі ауа толық оқшауланатын режим қарастырылады

Панахананы ауамен жабдыктау жүйесі ауа ұстағыш қондырғылардан, шаңнан қорғайтын сүзгіден, сүзгіш - жұтқыштан, жылу ұстағыш сүзгіден, желдеткіштен, тарату желісі мен ауа реттегіш кондырғыдан кұралады өрт ықтимал панаханаларға ауаны күкірт қышқылынан тазартылатын сүзгілер мен ауа айдау құралдары орнатылады. Ауамен жабдыктау жүйесін зақымданудан, соккы толқынынан корғау үшін ауа ұстағыштар мен сорғыш каналдарда жарылыстан корғайтын қондырғылар орнатылады.

Жылу орталығынан панахананы жылыту қарастырылады (гимараттың жылыту жүйесі). Берілетін және кайтатын кұбыр өткізгіштердің түйісіндегі тірек арматурасы панахана шегінде орнатылады.

Панаханада сумен жабдықтау мен канализация қалалық және обьектілік жерлерден жүргізіледі. Алайда сыртқы желілер бұзылған жағдайда судын авариялык қоры, сондай-ақ сыр­ткы желілерге тәуелсіз ағын жинауға арналған қабылдағыштар жасалуға тиіс.

РҚО-ға арналған ғимаратты даярлау кезінде есік, терезе ойықтары таспен және басқа материалдармен тығындалып, тас пен кірпіш, топырақ салынған каптардан косымша қабат қойылады.

Панаханада қойылатын азық-түлік орналастыратын және сактайтын, адамдарға бершетш азык-түлік жиынын буып-түйетін және беретін орын жабдықталады.

Өнеркәсіп орындарының корғаныс ғимараттарын дәрі – дәрмек салынған кобдишалармен жабдыктау қарастырылады.

Қорғаныс ғимаратының бөлмелері өрттен қорғау құралдарымен жабдыкталады. Олар койылатын жер белгіленіп жарық түсіріледі. Көрнекі жерге АҚ, хабарының дабылдары, жеке корғаныс құралдарын пайдалану тәртібі, кіреберіс, шығаберіс, су алатын нүктелер, санитарлык тіректер көрсеткіштері ілінеді.

Қғ – ны ұйымшылдықпен және өз уақытында толтыру мақсатында паналаушылардың цехтарға, учаскелерге, ПИК-терге үйлерге, подъездерге калайша бекітілгені нактыланады.