- •Гісторыя Беларусі
- •Пералік прыблізных пытанняў для самападрыхтоўкі да экзаменаў
- •Канспект адказаў на пытанні для самападрыхтоўкі
- •1. Перыядызацыя гісторыі беларусі. Этнічны, цывілізацыйны і дзяржаўніцкі падыходы.
- •2. Першабытнае грамадства на тэрыторыі беларусі
- •100 Тыс. Гадоў таму – з’яўленне першых людзей на тэрыторыі Беларусі. Тып чалавека – неандэрталец.
- •3. Полацкае княства ў іх — хііі ст.
- •1067 Г. — першая ўзгадка Мінска (бітва на Нямізе)
- •1044 — 1101Гг. Гады княжання Усяслава Чарадзея.
- •4. Тураўскае княства ў х – хіі ст.
- •1158 Г. – пачатак непрацяглага перыяду незалежнасці Тураўскай зямлі.
- •6. Дзяржаўны лад і органы ўлады вкл у XIV— сярэдзіне XVI ст.
- •7. Статуты вкл і іх значэнне
- •8. Культура беларусі ў іх — хіі ст.
- •1161 Г. – крыж Еўфрасінні Полацкай (майстар Лазар Богша).
- •1185 Г. – пабудова Каложскай Барысаглебскай царквы ў Гродне (Пётр Міланег).
- •10. Беларускае адраджэнне і дзейнасць ф. Скарыны
- •1517 – Выданне першай кнігі ф. Скарыны (Псалтыр)
- •1522 – Выданне ф. Скарынам першай кнігі на тэрыторыі вкл (у Вільні) (Малая падарожная кніжка).
- •1562 Г. – выданне першай беларускай кнігі на тэрыторыі Беларусі (Нясвіж, с.Будны, Катэхізіс)
- •11. Рэфармацыя на Беларусі ў XVI ст.
- •1562 – Выданне с. Будным першай кнігі на тэрыторыі Беларусі (Катэхізіс)
- •1570 – Запрашэнне ў вкл езуітаў. Пачатак Контррэфармацыі
- •12. Берасцейская царкоўная унія 1596 г. І стварэнне уніяцкай царквы
- •13. Падзелы Рэчы Паспалітай у канцы XVIII ст.
- •14. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларусі ў XIV-XV ст.
- •1447 – Пачатак юрыдычнага афармлення прыгоннага права (прывілей вялікага князя Казіміра)
- •1468 – Судзебнік Вялікага князя Казіміра
- •16. Станаўленне фальварковай гаспадаркі і аграрная рэформа сяр. XVI ст.
- •1557 – Пачатак аграрнай рэформы. Выданне "Уставы на валокі".
- •1588 – Канчатковае замацаванне прыгоннага права ў вкл (у трэцім Статуце вкл)
- •17. Аграрная рэформа 1861 г. І яе вынікі для беларускага народа
- •19 Лютага 1861 г. – падпісаны Маніфест і “Агульнае палажэнне”, згодна з якімі на тэрыторыі Расійскай імперыі адмянялася прыгоннае права.
- •1 Мая 1863 г. – адмена часоваабавязанага становішча ў Беларусі
- •19. Правядзенне сталыпінскай аграрнай рэформы ў беларусі
- •9 Лістапада 1906 г. — сяляне атрымалі права на выхад з абшчыны.
- •1907 Г. — адмена выкупных плацяжэй.
- •20. Нацыянальна-культурнае адраджэнне беларусі на пачатку хх ст.
- •10 Лістапада 1906 г. – выхад першага нумара газеты “Наша Ніва” (да жніўня 1915 г.).
- •1912 Г. – выданне зборніка вершаў м.Багдановіча “Вянок”.
- •21. Абвяшчэнне незалежнасці беларускай народнай рэспублікі
- •22. Стварэнне бсср у 1919 г.
- •1 Студзеня 1919 г. — абнародаваны маніфест аб абвяшчэнні бсср.
- •3Міцер Жылуновіч (1887–1937) — старшыня Часовага рэвалюцыйнага рабоча-сялянскага ўрада бсср
- •23. Літбел сср. Другое абвяшчэнне бсср у 1920 г.
- •16 Лютага 1919 г. – утварэнне Літбел сср.
- •12 Ліпеня 1920 г. – мірны дагавор паміж Літвой і рсфср. Расія згадзілася перадаць Літве частку беларускіх земляў.
- •24. Развіццё нэпу ў беларусі ў 1920-х гг.
- •1927 Г. – аднаўленне прамысловасці і с/г Беларусі, разбуранай вайной.
- •25. Беларускі нацыянальны рух у заходняй беларусі ў 1921–1939 гг.
- •18 Сакавіка 1921 г. – Рыжскі мір, паводле якога Зах.Беларусь была далучана да Польшчы.
- •26. Ваенныя дзеянні на тэрыторыі Беларусі на пачатку вайны
- •22 Чэрвеня 1941 г. – напад гітлераўскай Германіі на ссср.
- •28 Чэрвеня 1941 г. – акупацыя Мінска
- •30 Чэрвеня 1941 г. – Стварэнне Дзяржаўнага камітэту абароны
- •27. Фашысцкі акупацыйны рэжым і палітыка генацыду супраць насельніцтва Беларусі ў гады другой сусветнай вайны. Партызанскі і падпольны рух
- •28. Наступальная аперацыя “Багратыён” і вызваленне Беларусі ў 1944 г. Страты Беларусі ў ходзе Вялікай Айчыннай вайны
- •23 Чэрвеня 1944 г. – пачатак аперацыі “Багратыён”.
- •3 Ліпеня 1944 г. – вызваленне Мінска.
- •29. Беларусь у сістэме міжнародных адносін пасля другой сусветнай вайны. Удзел бсср у стварэнні і дзейнасці аан
- •26 Чэрвеня 1945 г. – падпісанне дэлегацыяй бсср Статуту Міжнароднай арганізацыі па падтымцы міру і бяспекі
- •1954 Г. – уступлене бсср у юнеска
- •30. Аднаўленне эканомікі Беларусі пасля заканчэння Вялікай Айчыннай вайны
- •31. Сацыяльна-эканамічнае развіццё бсср у 60-80-я гг. Хх ст. Асаблівасці развіцця навукова-тэхнічнага прагрэсу
- •1965 Г. – пачатак эканамічнай рэформы ў ссср і бсср
- •32. Грамадска-палітычнае жыццё ў Беларусі ў пасляваенны перыяд (другая палова 40-х – першая палова 80-х гг. Хх ст.)
- •33. Развіццё культуры і навукі Беларусі ў пасляваенны перыяд
- •1. Лібералізацыя культурнага жыцця – другая палова 50-х – першай палова 60-х гг.
- •2. Перамога кансерватыўнай тэндэнцыі і ўзмацненне партыйнага кантролю ў галіне культуры.
- •34. Сутнасць палітыкі “перабудовы” у бсср у другой палове 80-х гг. Хх ст. Прычыны сацыяльна-эканамічнага і палітычнага крызісу
- •1991 Г. – стварэнне Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (бсдп) “Грамада”
- •2. Сацыяльна-эканамічнае становішча.
- •35. Абвяшчэнне незалежнасці Рэспублікі Беларусь у 1991 г. Прыняцце Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь у 1994 г. Першыя выбары прэзідэнта. Рэферэндумы 1995 і 1996 гг. І іх наступствы
28. Наступальная аперацыя “Багратыён” і вызваленне Беларусі ў 1944 г. Страты Беларусі ў ходзе Вялікай Айчыннай вайны
Асноўныя даты:
23 Чэрвеня 1944 г. – пачатак аперацыі “Багратыён”.
3 Ліпеня 1944 г. – вызваленне Мінска.
16 – 23 ліпня 1944 г. – вызваленне Гродна.
Тэрміны і імёны:
Першы беларускі горад быў вызвалены яшчэ ўвосень 1943 г. (г.п.Камарын), у лістападзе вызвалены Гомель.
23 чэрвеня 1944 г. пачалася наступальная аперацыя “Багратыён”, у выніку якой была разгромлена група армій “Цэнтр” і вызвалена ўся Беларусь. Аперацыя ажыццяўлялася сіламі чатырох франтоў (1 Прыбалтыйскі – Баграмян, 1 Беларускі – Ракасоўскі, 2 Беларускі – Захараў, 3 Беларускі – Чарняхоўскі) і праходзіла ў 2 этапы:
І. У чэрвені – ліпені 1944 г. была вызвалена большая частка Беларусі, у т.л. Мінск (3.07), Гродна (16-23.07). Рахгром Віцебскай (5 дыв.) і Бабруйскай (6 дыв.) групіровак праціўніка. Акружэнне пад Мінскам 105 тыс. нямецкіх салдат і афіцэраў. ЧА прайшла 250 км.
ІІ. Вызваленне ЗахБеларусі скончылася 28 ліпеня. Пачаліся баі ў Прыбалтыцы.
Дэзінфармацыя праціўніка, які чакаў удару на Украіне. Канцэнтрацыя значна пераўзыходзячых праціўніка сіл (166 дыв. супраць 63, 5200 танкаў супраць 900, 5300 самалётаў супраць 1350 і г.д.).
Асаблівасць аперацыі – прарыў абароны праціўніка на 6 вучастках. Дзеянні ў лясіста-балоцістай мясцовасці. Дапамога партызанаў (200 брыгад і атрадаў). Трэці этап аперацыі “Рэйкавая вайна” – аперацыя “Канцэрт”.
Мабілізацыя мужчынскага насельніцтва ў армію. Да студзеня 1945 г. – 156 тыс.
Страты Беларусі:
2,2 млн. чалавек (загінуў кожны 3-4 жыхар Беларусі). (Усяго ў вайне загінула 27 млн. жыхароў СССР)
9200 вёсак і 209 гарадоў і пасёлкаў.
Страта паловы нацыянальнага багацця.
Велізарныя разбурэнні былі вынікам таго, што на беларускай зямлі змагаліся два таталітарызмы – сталінскі і гітлераўскі, якія ніколі не прымалі ў разлік чалавечае жыццё. Людзі гінулі не толькі ў выніку нямецкіх карных акцый. Шмат было вывезена з Беларусі і загінула падчас сталінскіх дэпартацый насельніцтва ў 1939-1941 гг., падчас растрэлаў у Курапатах (Аналагічныя “Курапаты” з 1940 па 1941 г. былі каля кожнага буйнога горада Беларусі). Многія загінулі ў выніку міжпартызанскай вайны 1943 г. паміж савецкімі партызанамі і польскай Арміей краёвай. Вялікія страты былі сярод мабілізаваных на фронт мужчын, бо іх часта накіроўвалі на пярэдні край без спецыяльнай падрыхтоўкі ды інш.
29. Беларусь у сістэме міжнародных адносін пасля другой сусветнай вайны. Удзел бсср у стварэнні і дзейнасці аан
Асноўныя даты:
Сакавік 1944 г. – утварэнне Народнага камісарыяту замежных спраў БССР
Лета 1944 г. – перамовы з Польшчай наконт змяненняў дзяржаўнай мяжы
Вясна 1945 г. – удзел дэлегацыі БССР у працы ўстаноўчай сесіі ААН
26 Чэрвеня 1945 г. – падпісанне дэлегацыяй бсср Статуту Міжнароднай арганізацыі па падтымцы міру і бяспекі
1954 Г. – уступлене бсср у юнеска
Тэрміны і імёны:
К.В.Кісялёў – кіраўнік дэлегацыі ББСР на ўстаноўчай сесіі ААН, нарком замежных спраў БССР
ІІ сусветная вайна карэнным чынам змяніла палітычную карту Еўропы.
На Тэгеранскай канферэнцыі (лістапад 1943) прынятае рашэнне пра стварэнне уплывовай міжнароднай арганізацыі, якая б стала гарантам міру і бяспекі. Кіраўніцтва СССР уздымае пытанне пра членства ў гэтай арганізацыі 16 саюзных рэспублік. У Канстытуцыю ССР уносяцца змены, якія ператвараюць саюзныя рэспублікі ў суб’екты міжнародных адносінаў. Сакавік 1944 г. – стварэнне Народнага камісарыяту замежных справаў БССР. Першы нарком – К.Кісялёў, а першыя перамовы вяліся з Польшчай і датычылі змяненняў дзяржаўнай мяжы.
ЗША, Велікабрытанія, Францыя супраць членства 16 саюзных рэспублік у будучай ААН. Перамовы падчас Крымскай (Ялцінскай) канферэнцыі (люты 1945 г.) закончыліся згодай саюзнікаў на ўступленне ў ААН апроч СССР яшчэ БССР і УССР. Пры гэтым кіраўніцтва СССР нават не паведаміла пра гэта ні Украіну, ні Беларусь.
У красавіку 1945 г. БССР і УССР атрымалі запрашэнне для ўдзелу ў устаноўчай сесіі ААН. Кіраўнік дэлегацыі – Кісялёў. Планы беларусаў самастойна ўсталёўваць адносіны з іншымі краінамі, але Сталін не дазволіў. Поўная адсутнасць самастойнасці. Актыўная праца БССР у ААН. 1946 г. – па ініцыятыве Беларусі прымаецца рэзалюцыя пра выдачу і пакаранне ваенных злачынцаў.
БССР уступае ў шэраг міжнародных арганізацый, у т.л. Міжнародны саюз электрасувязі (1947), Міжнародная арганізацыя працы (1954), ААН па справах адукацыі, навукі і культуры (ЮНЕСКА) (1954). Але прадстаўнікі БССР не мелі магчымасці выходзіць па-за межы распараджэнняў Міністэрства замежных спраў СССР.