Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Метод.рекомендации для СРСП 1полугод каз.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
1.01 Mб
Скачать
  1. Мақсаты: Организмнің тәуліктік энергия шығынын анықтау әдістемесін меңгеру.

  2. Міндеті:

  1. Әртүрлі іс-әрекет түріне байланысты хронометраж әдісін меңеру.

  2. Әртүрлі іс-әрекет түріне байланысты энерги шығынын кесте-хронометраж әдісі көмегімен анықтауды үйрету.

  1. Өткізу түрі: Оқулықтармен жұмыс істеу, жағдайлық есептер шығару, тестілеу.

  2. Тақырып бойынша тапсырма: жағдайлық есептер шығару, қойылған сұрақтарға жауап беру, тестілік тапсырмаларды орындау.

  3. Таратылатын материал: оқытушының жетекшілігімен студенттердің өз бетінше атқаратын жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулар, анықтама кестесі, жағдайлық есептер, тесттік тапсырмалар.

Жағдайлық есептер.

Есеп №1.

25 жаста, бойы 175 см, салмағы 70 кг ер адамның негізгі алмасу көрсеткішін есептеңіз.

Есеп №2.

19 жаста, бойы 170см, салмағы 61 кг әйел адамның негізгі алмасу көрсеткішін есептеңіз.

Есеп №3

Келесі мәліметтер бойынша жалпы тәуліктік энергия шығынын есептеңіз:

Негізгі алмасу - 1420 ккал

әр түрлі іс-әрекетке жұмсалатын энергия - 760 ккал

Есеп №4

Әртүрлі іс-әрекетке хронометраж жүргізу. «Типтік күннің» үлгісінде тәуліктік энергия шығынын есептеңіз.

№1-ші кестені толтырыңыз және өзіңізге жұмсалатын реттелетін энергия шығынын есептеңіз, №2 кестені қолдана отырып, Әр түрлі іс-әрекет атқару кезінде энергия шығынын есептеңіз (негізгі алмасуды қоса).

Кесте №1.

Студенттің жұмыс күнінің хронометражы

Іс-әрекет түрлері

Уақыт(мин)

Дене салмағының кг 1 мин энергия шығыны

Дене салмағының кг энергия шығыны

Ұйқы

Бұл бағанға Әртүрлі іс-әрекеттер түрлерінде энергия шығындарының №2 кестеден тиесілі энергиялық шығындарын көшіріп жазу керек.

Бұл бағанды толтыру үшін дене салмағының әр кг-ын 1 мин-тағы энергия шығынына көбейту қажет.

Таңертеңгілік жуыну

Ас ішу

Жүру

Көлікпен жүру

Дәрістер

Тәжірибелік сабақтар

Өз бетінше дайындалу

Ас дайындау

Шаруашылық жұмыстар (кір жуу, баспана жинау)

Спортпен айналысу

Оқу, теледидар көру

Сіздің іс-қимылдарыңыздың басқа да түрлері

1440 мин

Барлығы: А қосындысы

W реттелетінді анықтау үшін А қосындысын дене салмағына көбейту қажет

6.2. Әр түрлі іс-қимылдарға жұмсалатын энергия шығыны (негізгі алмасуды қосқанда)

Іс-әрекет түрлері

1 кг салмаққа/үлкен калорияда/ минутына энергия шығыны/

Сабақ уақыты

1

1.Тәжірибелік сабақтар:

а) лабораторлы

б) семинарлық

в) семинарлық-лабораториялық

г) обьектілерде (санитарлық қадағалау әдістемесін игеру)

д) терапиялық жобадағы (палатада) клиникалық кафедраларда

е) хирургиялық жобадағы (операция кезінде ассистирлеу) клиникалық кафедраларда

2.Дәрістер

3.Үзілістер

0,0360

0,0250

0,0300

0,0400

0,0260

0,0266

0,0243

0,0258

Сабақтан тыс уақыт

2

Сабаққа дайындалу

Сабаққа жиналу

Жол:

а) тас жолмен жүру (4-5 км/час)

б) құмды жолмен жүру (4-5 км/час)

в) көлікпен жүру

Үй жұмысы:

а) жеке қосалқы шаруашылықтағы жұмыс

б) баспананы, жиһаздарды, тұрмыс құралдарын күтіп ұстау

в) тауар, азық-түліктерді сатып алу

г) балаларды күту

д) қолмен кір жуу

е) ыдыс-аяқ жуу

ж) қолмен іс тігу

0,0250

0,0453

0,0397

0,0625

0,0267

0,0757

0,0402

0,0450

0,0360

0,0511

0,0313

0,0264

Өзіңізге қызмет жасау

3

Төсекті жинау

Ас ішу (отырып)

Жуыну (белге дейін)

Душ

Шалбар тазалау

Үстіндегі киімді және аяқ киімді тазалау

Киім мен аяқ киімді шешу және кию

0,0392

0,0236

0,0504

0,0570

0,0317

0,0439

0,0264

Бос уақыт

4

Дем алу:

а) тұрып

б) отырып

в) жатып (ұйықтамай)

0,0264

0,0229

0,0183

Мәдени шаралар:

а) дыбыссыз оқу

б) дауыстап оқу

в) би, вальс

г) өлең айту

д) шахмат ойнау

0,0230

0,0250

0,0596

0,0290

0,0242

Қоғамдық жұмыс (үгітші)

0,0490

Сенбіліктер (территорияны жинау)

0,0690

Дене тәрбиесі және спортпен айналысу:

а) таңертеңгілік гигиеналық гимнастика

б) жылдамдықпен жүгіру:

8 км/час

180 м/мин

320 м/мин

в) гимнастика:

еркін жаттығулар

снарядтарда ойнау

г) ескек

д) велосипед тебу, 13-21 км/час

е) коньки тебу

шаңғы спорты:

шаңғыны дайындау

жай жерде сырғанау

оқулық сабақтар

з) суға жүзу

и) қарумен ату сабақтары

0,0648

0,1357

0,1780

0,3200

0,0845

0,1820

0,1100

0,1285

0,1071

0,0346

0,2086

0,1707

1,1190

0,0983

Өндірістегі жұмыс

5

Жеңіл жұмыс

Орташа жұмыс

Ауыр жұмыс

0,0455

0,0690

0,1072

6

Ұйқы

0,0155

Есеп №5

Өзіңіздің негізгі алмасуыңызды есептеңіз. ААДӘ мөлшерін анықтаңыз және анықталмаған энергия шығынын. Өзіңіздің жалпы тәуліктік энергия шығыны мөлшерін анықтаңыз.