
- •Пікір жазғандар:
- •Биотехнология және оның басқа ғылым мен өндіріс салаларымен байланысы
- •Биотехнология ғылымының бастауы – гендік инженерияның пайда болуы мен дамуы
- •Гендік инженерия әдістерінің мазмұны
- •Гендік инженерияны қолдану әдістері
- •4.1 Рекомбинантты днқ молекуласын конструкциялау
- •3.2 Рекомбинантты днқ молекуласын (рДнқ) жасушаға ендіру
- •3.3 Гендік инженерияның практикалық маңызы
- •4. Биологиялық инженерия және оның маңызы
- •Жасушалық инженерия негіздері
- •Жасушалық инженерияның пайда болуы
- •Тірі жасушаларды өсірудің негізгі бағыттары
- •3. Денелік (сомалық), ұрықтық және діңгек жасушалары
- •3.1 Денелік жасушалары
- •3.2 Ересек діңгек жасушалары
- •3.3 Эмбриональдық діңгек жасушалары
- •3.4 Эмбриональдық діңгек жасушаларының желісін жасау
- •Жасушаларды клондау
- •4.1 Адам және жануарлар жасушаларын биотехнологияда пайдаланудың маңызы
- •4.2 Жасушалық биотехнологияның болашағы және даму бағыттары
- •Іі тарау бойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.
- •Ақуыздық инженерия немесе протеомика негіздері Ақуыздар құрылымы
- •2. Ақуыз фолдингі
- •3. Протеолиз немесе ақуыздың ыдырауы
- •Ақуыз типі мен оның қызметі
- •5. Биоинженерлік жүйелердегі ақуыздың қате фолдингі мүмкіндігін төмендету
- •Ііі тарау бойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.
- •Инженерлік энзимология және иммунология негіздері
- •Иммобильденген ферменттер дайындау
- •Иммундық жүйе туралы түсінік
- •Антигендер мен антиденелер
- •4. Моноклональды антидене (гибридома) алудың маңызы
- •5. Антисарысу (антисыворотка) және нанодене (нанотело) алудың маңызы
- •6. Антидене кітапханасын жасақтау
- •Іv тарау бойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.
- •V тарау өнеркәсіптік биотехнология негіздері
- •Микроорганизмдер қолданылатын өндірістер түрлері
- •Органикалық қосылыстар трансформациясы және оның өнімдері
- •3. Микроорганизмдерді дақылдау принциптері
- •4. Ферментация үдерісінің соңғы өнімін бөліп алу
- •5. Халық шаруашылығында қолданылатын биореакторлардың түрлері
- •Ферментерлердегі ауаның микроорганизмдерден тазартылуын қадағалау
- •Қажетті микроорганизмдердің табиғи шатаммдарын селекциялау
- •Спирттік ашу үдерісінің өнімдері
- •8.1 Этанол және лимон қышқылдарын алу
- •Сүтқышқылының ашу үдерісі және оның өнімдері
- •9.1 Сүтқышқылы ашу үдерістерінің негізі
- •9.2 Сүт өнімдерін алудағы технологиялық үдерістерге қойылатын талаптар
- •9.3 Сүт өнімдерінің түрлері
- •Ақуыздарды микроорганизмдер синтезі жолымен алу
- •10.1 Қажетті ақуыз түзуші микроорганизмдер штаммдарының тұрақтылығы
- •10.2 Микроорганизмдерден ақуыз өндірудің практикалық маңызы
- •10.3 Ашытқылардан ақуыз өндірудің маңызы
- •10.4 Ақуыз өндірудегі бактериялардың маңызы
- •10.5 Микроскопиялық зең саңырауқұлақтар мен балдырлардың ақуыз өндірудегі маңызы
- •Биотехнологиялық жолмен тағам өнімдерінің құнарлығын арттыру
- •V тарау бойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.
- •Vі тарау биотехнология жетістіктерінің медицина саласында қолданылуы
- •Биотехнология жетістіктерін медицинада қолданудың маңызы
- •Биологиялық белсенді (активті) қосылыстарды алу
- •2.1 Дәрумендер мен амин қышқылдарын өндіру
- •2.2 Ферменттер өндіру
- •2.3 Жасушалық ферменттер ішінен қажетті биореагенттерді анықтау
- •2.4 Ферменттер модификациясы және оларды алу әдістері
- •2.5 Екінші реттік метаболиттер өндірісі
- •3. Рекомбинантты днқ өнімдерінің медицинада қолданылуы
- •3.1 РДнк-технологиясы арқылы бактериальды, ашытқы және сүтқоректілер жасушаларында ақуыздар түзу әдістері
- •4. Ақуыз терапиясына альтернативті жаңа технологияларды медицинада қолданудың мүмкіндіктері
- •4.1 Ақуыз терапиясы және ақуыздардың қате фолдингі
- •4.2 Рибозимдерді вирустық инфекция мен ісік ауруын емдеуде қолдану
- •4.3 Адам эмбрионының днқ реттілігін анықтау
- •4.4 Гендегі мутацияларды анықтау
- •4.5 Бактериялар, вирустар мен саңырауқұлақтар днқ-ын анықтау
- •5. Трансгенді хайуандардан алынатын дәрмектік өнімдер
- •6. Трансгенді өсімдіктерден дәрмектік өнімдер дайындау
- •Vі тарау бойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.
- •Vіі тарау биотехнология жетістіктерінің ауылшаруашылығында пайдаланылуы
- •Биотехнология әдістерін өсімдіктер селекциясында пайдалану
- •Жекелеген өсімдік ұлпаларын жасанды қоректік ортада өсіріп-көбейту
- •Биотехнология жетістіктерін өсімдіктер өнімділігін жоғарылатуда пайдаланудың маңызы
- •3.1 Ұлпалық және жасушалық дақылдарды пайдалану
- •3.2 Протопластарды біріктіру
- •Жасушалық, генетикалық және хромосомалық инженерияның өсімдіктердің жаңа сұрыптарын шығарудағы маңызы
- •4.1 Жасушалық инженерияны өсімдіктердің жаңа сұрыптарын шығаруда қолдану
- •4.2 Генетикалық инженерияны өсімдіктердің жаңа сұрыптарын шығаруда қолдану
- •4.3 Геномдық және хромосомалық инженерия әдістерін фитобиотехнологияда қолдану
- •4.4 Генетикалық модификацияланған (гм) өсімдік өнімдерін алу
- •Өсімдіктердің бейімділік қабілеттіліктерін арттыру
- •5.1 Өсімдіктердің гербицидке төзімділігін арттыру
- •5.2 Өсімдіктердің зиянды жәндіктерге төзімділігін арттыру
- •5.3 Өсімдіктердің патогендерге және дақылды өсімдіктердің жалпы төзімділік қасиеттерін арттыру
- •5.4 Дақылды өсімдіктердің құнарлығын арттыру
- •5.5 Ұрықтық өнімдерді бақылау
- •6. Өсімдіктерді қажетті азотпен қамтамасыз ету шаралары
- •Биотехнологияның мал шаруашылығында қолданылу мүмкіндіктері
- •Мал шаруашылығында қолданылатын биотехнологиялық әдістер
- •3. Биоинженерияны мал шаруашылығында қолданудың пайдасы мен қауіпті тұстары
- •4. Хайуандар жасушаларын гибридизациялау әдістері
- •5. Микрохирургиялық әдіс арқылы ірі қараның монозиготалы егіздерін алу әдісі
- •6. Мал азығын дайындауда биотехнология жетістіктерінің пайдаланылуы
- •Vіі тарау бойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.
- •Vііі тарау биотехнология жетістіктерінің энергия көздерін толықтыру мақсатында қолданылуы
- •Энергия көздерін алуда жасыл өсімдіктердің фотосинтездік қабілетін пайдалану
- •2. Майлы өсімдіктерді жанар-жағар май көзін алуда пайдалану
- •3. Энергия көздері ретінде сутегін пайдалану
- •Биогаз өндірудің маңызы
- •Биогазды өндірудегі метандық ыдырау үдерістерінің негізі
- •Биогаз алуға арналған қондырғылар
- •Vііі тарау бойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар.
- •Металлургияда қолданылуы
- •Көмір өндірісінде қолданылуы
- •3. Биогеотехнология жетістіктерін көмір шахталарындағы метан газынан арылтуда пайдалану
- •4. Мұнай өндіруде қолдану
- •Экологиялық биотехнология
- •Қазақстандағы қоршаған ортаның экологиялық мәселелері
- •Биотехнологиялық үдерістерді өндіріс және тұрмыстық қалдық суларын тазартуда пайдалану
- •Қоқыс қалдықтарын биотехнологиялық жолдармен тазарту
- •Ғарыштық биотехнология
- •Қазақстандағы биотехнология ғылымының негізгі бағыттары мен болашағы
- •Х тараубойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар
- •Соөж тақырыптары
- •Тест сұрақтары
- •B) калий, кальций, мыс;
- •C) пептидтік байланыстың түзілуінен;
- •Терминдер сөздігі
- •Қысқартылған сөздер анықтамасы
- •Әдебиеттер тізімі
- •Хамит Әбілғазыұлы Аубакиров биотехнология
Х тараубойынша өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар
Экологиялық биотехнология қандай мәселелермен айналысады?
Экологиялық биотехнологияның қандай бағыттары бар және олар қандай әдістер арқылы жүзеге асырылады?
Микробиологиялық өндіріс саласында басты назарда ұсталуы қажет шаралар не?
4. Антропогендік әсерлер Қазақстанның табиғи ортасына қандай зияндар келтіруде?
5. Биотехнология жетістіктерін қоршаған ортаны қорғауда пайдалану қандай салаларды қамтуы қажет?
6. Қаптау технологиясын әрі қарай жетілдіру қандай бағытта жүргізілуі қажет?
7. Экологиялық биотехнологияның қандай шешілмеген өзекті мәселелері бар?
8. Қазақстанда экологиялық биотехнология қалай дамуда деп ойлайсыз?
Ластанған сулар шығу тегі бойынша қандай болып бөлінеді?
Тұрмыстық ағынды суларды ластайтын заттардың концентарциясын бағалау көрсеткіштері қандай болып бөлінеді?
Суды сипаттау үшін қандай көрсеткіштер қолданылады?
Ағынды суларды аэробты өңдеу дегеніміз не және ол қандай сатылардан тұрады?
Қалдықтарды аэробты өңдеуде қандай жүйелер қолданады және олардың ерекшеліктері не?
14. Өндіріс және тұрмыстық қоқыс қалдықтарын биотехнологиялық жолдармен тазартудың негізгі мақсаты не?
15. Биоремидиация дегеніміз не?
16. Қоршаған ортаны ауыр металдардан тазарту мақсатында өсімдіктерді пайдалану мүмкіндіктері қандай?
17. Ғарыштағы тәжірибелерде басты нысан ретінде қандай жүйелерді пайдаланады?
18. Ғарыштық биотехнология дамуының негізгі бағыттары қандай?
19. Қазақстандағы ғарыштық бағдарламалардың маңызы неде?
20. Ғарыштық биотехнологияның болашағы қандай деп ойлайсыз?
21. Қазақстанда ғарыштық биотехнологияның дамуына мүмкіндік бар ма?
22. Микробиологиялық өндірістің технологиялық үдерістері қандай сатылардан тұрады?
23. Биотехнологияның Қазақстан Республикасы халық шаруашылығында қолданылатын негізгі қандай салаларды айтуға болады?
24. Қазақстанда қандай биотехнологиялық өндіріс орындарын білесіз?
Соөж тақырыптары
Лиофилизация үдерісі және оның қолданылу аймағы.
Биотехнологияда пайдаланылатын ауылшаруашылығы саласының қалдықтары және оның маңызы.
Себінді материалдарды өсіру үшін қажетті қоректік орталар және оларға қойлатын талаптар.
Қатты фазалық ферментация үдерісі және онда алынатын өнімдер.
Продуценттерді дақылдау үшін қолданылатын қондырғалар және олардың жұмыс істеу принциптері.
Микроорганизмдер синтезі негізінде түзілетін сұйық отын түрлері және ондағы негізгі үдерістердің сипаттамасы.
Ашытқылар биомассасын алу үшін қолданылатын шикізат түрлері және ондағы негізгі үдерістердің сипаттамасы.
Биотехнологияда қолданылатын патогенді және ауру тудырмайтын бактериялар, олардың негізгі сипаттамалары.
Зертханалық жағдайда өнеркәсіптік штаммдарды өсіруге арналған қоректік орталарға қойылатын негізгі талаптар.
Қазіргі замандағы биотехнологияның өзіндік ерекшеліктері.
Жартылай синтетикалық пенициллиндерді алу үшін қолданылатын табиғи қоспалар.
Микроорганизмдер арқылы ғана алынатын дәрумендер түрлері және ондағы жүретін үдеріс сипаттамалары.
Микробтық глюкоизомеразаларды қандай өнім өндіру үшін пайдаланады және ондағы жүретін үдерістер негізінің сипаттамасы.
Микробиологиялық әдіспен аскорбин қышқылын алу және ондағы реакциялардың жүруі.
Амин қышқылдарын алудағы микробиологиялық тәсілдің негіздері және химиялық тәсілден артықшылығы.
Ашытқы липидтерінің сипаттамасы және өсімдік липидтермен негізгі ұқсастығы.
Өнеркәсіптік ферментацияға арналған қондырғылар түрлері және олардың сипаттамалары.
Гендік-инженерлік өнімді алу үшін қолданылатын E coli бактерияларының басты артықшылықтары.
Полиқанттарды дақылдық сұйықтан бөлу тәсілдері.
Этанол алу үшін шикізат ретінде пайдаланылатын негізгі өнеркәсіп қалдығы және қолданылатын биотехнологиялық үдеріс сипаттамасы.
Нан пісіруде қолданылатын шикізат түрлеріне байланысты алынатын өнімдер сипаттамалары.
Кондитерлік өнімдер түрлері және оларда қолданылатын биотехнологиялық үдеріс сипаттамасы.
Аз тоннажды биотехнологиялық өндіріс өнімдері сипаттамасы.
Көп тоннажды биотехнологиялық өндіріс өнімдері сипаттамасы.
Этанол өндіруде қолданылатын микроорганизмдер және технологиялық үдеріс сипаттамасы.
Биотехнология өндірісіндегі асептика принципінің сақталуы және оның маңызы.
Үздіксіз және мерзімді дақылдау принциптері және олардың негізгі айырмашылығы.
Спирт өндірісінде пайдаланылатын микроорганизмдер түрлері мен сипаттамалары.
Инженерлік энзимология және оның өнімдері.
Иммунология ғылымының зерттеу зерзаты және қолданылу аймағы.
Моноклональды антиденелер және олардың қолданылу аймағы.
Аэробты микроорганизмдерді пайдаланып, ластанған суларды тазалауға арналған қондырғылар.
Антибиотиктерді өте жоғары синтездеуге мүмкіншілігі бар продуценттерді алу жолдары.
Сұйық қалдықтарды биологиялық анаэробты өңдеуге қолданылатын реактор түрлері және ондағы микробиологиялық үдеріс сипаттамасы.
Микробалдырлардың көмегімен ластанған суды тазалауға арналған қондырғылар.
Биореакторлар түрлері және жұмыс істеу принциптері.
Қалдық суларды тазалау үшін жүргізілетін ірі масштабты аэрациялық қондырғы түрлері.
Ластанған суларды тазалауға арналған қондырғылардың жұмыс істеу принциптерінің негізі.
Залалсыздандыру дегеніміз не? Залалсыздандыру әдістерінің сипаттамалары.
Белсенді тұнба түзу дегеніміз не және оның қолданылу аймағы.
Өнеркәсіптік декстранды алу үшін қолданылатын дақылдар және мұндағы биотехнологиялық үдеріс сипаттамасы.
Рекомбинантты микроорганизмдерді алу принциптері.
Биоконверсия негіздері.
Клондық технология негіздері.
Трансгенді жануарларды алу биотехнологиясы.
Биогаз алуда жүретін метандық ыдырау үдерісі.
Дәрумендерді өнеркәсіптік жолмен өндіру.
Фиторемидиация әдісінің маңызы.
Фитобиотехнологияда геномдық және хромосомалық әдістерінің қолданылуы
Биоконверсия әдістерінің маңызы.
Биотехнология жетістіктерін өсімдіктер өнімділігін жоғарылатуда пайдаланудың маңызы.
Биотехнология үдерістерін энергия көздерін толықтыруда пайдалану мүмкіндіктері.
Биотехнология үдерістерінің кен өндірісінде пайдалану аясы.
Биотехнология үдерістерінің қоршаған ортаны қорғау мақсатында қолданылуы.
Биоинженерияны мал шаруашылығында қолданудың пайдасы мен қауіпті тұстары.