Demografia
Literatura:
Okulski M. - Demografia
Hooltzer J.Z - Demografia
Demografia: To nauka o prawidłowościach rozwoju ludności w konkretnych warunkach gospodarczych i społecznych badanego terytorium. Zajmuje się ona opisem stanu i struktury ludu oraz badaniem i oceną zmian wynikających z ruchu naturalnego i wędrówkowego. Słowo to powstało z dwóch greckich słów demos –lud i grapha – opis.
Saldo Migracji to różnica między emigracją a imigracją.
Przyrost rzeczywisty to przyrost naturalny zredukowany o saldo migracji
Cele Demografii:
Uwarunkowania procesów i struktur demograficznych
Ewidencje i spisy ludności
Teoria Maltusa
Subdyscypliny demografii:
Demografia ogólna: Jej przedmiotem jest rozwiązywanie problemów teoretycznych dotyczących przemian i opisu struktur i procesów demograficznych.
Demometria: To nauka o metodach pomiaru i predykcji procesów demograficznych za pomocą aparatu matematyczno-statystycznego.
Demografia opisowa: Zajmuje się opisem struktur demograficznych
Demografia Historyczna: Zajmuje się opracowaniem metod oraz opisem struktur demograficznych w minionych okresach.
Demografia Społeczna: Zajmuje się społecznymi uwarunkowaniami i konsekwencjami procesów demograficznych.
Demografia Ekonomiczna: Zajmuje się ekonomicznymi uwarunkowaniami i konsekwencjami procesów demograficznych.
Powiązania demografii z innymi dziedzinami:
Statystyka
Geografia
Ekonomia
Polityka Społeczna
Socjologia
Psychologia
Medycyna
Na czym polegają związki demografii z innymi dziedzinami:
Ze statystyką ponieważ dostarcza ona metod ogólnych pomiarów procesów masowych.
Z geografią ze względny na ogromny wpływ zróżnicowania przestrzeni fizyczno-geograficznej.
Z Ekonomią, każde opracowanie demograficzne interesuje ekonomistę dlatego, że człowiek a ściślej biorąc, jego zdolność do pracy jest decydującym czynnikiem rozwoju ekonomicznego. Praca Człowieka ma zawsze aspekty demograficzne, proces reprodukcji ludności jest jednocześnie procesem reprodukcji pracy.
Z Polityką społeczną, zespołem idei oraz działań zmierzających do polepszenia całokształtu warunków życiowych ludności oraz stosunków międzyludzkich.
Z
Socjologią rodziny i Demografią rodziny. Demografia rodziny
zajmuje składem rodziny, dzietnością, strukturą wieku członków
rodziny i rodzinną ruchliwością (migracje).
Socjologia
rodziny zajmuje się zarówno wewnętrzną strukturą rodziny jak i
jej funkcjami i wewnętrznymi procesami. Podstawowymi funkcjami
rodziny jest – prokreacja i funkcja opiekuńczo-wychowawcza.
Powiązanie z psychologią są społeczne i kulturowe uwarunkowania i postawy prokreacyjne.
Demografia jest związana bezpośrednio z medycyną, w zakresie oceny przeciętnego, dalszego trwania życia, w badaniach umieralności czy dzietności.
Demografię charakteryzuje interdyscyplinarność.
Jednostki, cechy I zdarzenia demograficzne. Jednostki demograficzne.
Jednostkami demograficznymi są osoby, pary małżeńskie, rodziny i związane z nimi gospodarstwa domowe, jednostki dzielimy na:
proste-to są osoby; nie podlegają podziałowi
złożone-są to pary małżeńskie(staż małżeński, dzietność) i rodziny(); składają się z kilku osób między którymi występują więzi.
Podstawową jednostką w analizie demograficznej jest osoba.
Cechy demograficzne
cechy absolutne: to właściwości które posiada każdy człowiek niezależnie od istnienia innych osób. (płeć i wiek)
cechy relatywne: to właściwości jednostek wynikające z określonej sytuacji w jakiej znajduje się względem innych osób.(m.in. stan cywilny, stosunek do głowy rodziny, wykształcenie) podlegają one zmianom w różnych stadiach życia człowieka.
Minimum demograficzne: To trzy podstawowe cechy: wiek, płeć, stan cywilny. Wiek w demografii stanowi różnicę między momentem obserwacji a momentem urodzenia, jest to cecha rzeczowa, mierzalna, ciągła. Wyrażamy ją w jednostkach czasu (latach, miesiącach, dniach, ale w godzinach przy badaniu umieralności niemowląt). Stan Cywilny natomiast wyróżniamy w czterech kategoriach: osoby stanu wolnego, osoby będące w stanie małżeńskim, osoby rozwiedzione, wdowy i wdowcy.
Stan Cywilny: wyróżniamy 4 kategorie: osoby stanu wolnego (panny i kawalery), osoby będące w stanie małżeńskim (mężatki, żonaci), osoby rozwiedzione, wdowy i wdowcy.
Jednostki Demograficzne: Pary małżeńskie- jednostka złożona; cechy: staż, dzietność. Rodzina podstawowa jednostka demograficzna, jednostka złożona, tworzą je osoby spokrewnione lub spowinowacone, które wspólnie mieszkają.
Gospodarstwo Domowe: Jednostka złożona w charakterze ekonomiczno społecznym, tworzą ją osoby wspólnie mieszkające , z reguły w 1 mieszkaniu i tworzące wspólnotę gospodarczą. Cel funkcjonowania: zaspokojenie potrzeb tworzących ją ludzi. Wyróżniamy trzy typy: gospodarstwo domowe rodzinne-zespoły 2 lub więcej osób spokrewnionych, mieszkających razem i wspólnie się utrzymujących. Drugim typem jest gospodarstwo domowe osób samotnych i zbiorowe.
Co to jest głowa gospodarstwa domowego? Osoba która dostarcza całkowicie lub w przeważającej części środków utrzymujących dla danego gospodarstwa domowego.
Poszczególne jednostki tworzą zbiorowości zwane populacjami. Populacje można by wyodrębnić na podstawie wspólnoty przestrzennej i czasowej. Do zbiorowości należeć będą osoby lub ich zespoły które w danym czasie mieszkają na określonym terytorium.
Kohorta: to podzbiorowość ludzka wyodrębniona ze zbiorowości na podstawie zdarzenia demograficznego lub społecznego wspólnego wszystkim członkom podzbiorowości w ściśle określonym miejscu i czasie. Np. Małżeńskie: zwarły małżeństwa w tym samym okresie, kohorty osób które rozpoczęły prace zawodową lub studia w tym samym czasie.
Kohorty które zostały wyodrębnione na podstawie wspólnej daty urodzenia nazywamy generacjami.
Zdarzenia demograficzne: Małżeństwa, rozwody, urodzenia, migracje, ich realizacja w pewnej mierze zależy od woli człowieka i różnych okoliczności, wpływających na podejmowanie przez niego decyzje, co powoduje, że w przypadku niektórych osób zdarzenia mogą nigdy nie wystąpić, natomiast w przypadku innych osób realizują się wielokrotnie, mamy do czynienia z powtarzalnością zdarzeń.
Badanie mikrostruktur ludnościowych to są ujęcia badawcze, w których podstawową jednostką biologiczną jest rodzina ale także związane z nią gospodarstwa domowe. Cechą charakterystyczną tych ujęć jest przyporządkowanie wszystkich zdarzeń rodzinie i rozpatrywanie tych zdarzeń w ujęciu dynamicznym.