- •Мазмұны
- •1. Материалдардың физикалық қасиеттерін анықтау
- •Геометриялық пішіні дұрыс үлгілердің орташа тығыздығын анықтау
- •Геометриялық пішіні дұрыс емес тығыз үлгілердің орташа тығыздығын анықтау
- •Геометриялық пішіні дұрыс емес кеуекті материалдың тығыздығын анықтау
- •Тәжірибені жүргізу реті
- •1.4. Сусымалы материалдың тығыздығын анықтау
- •Жұмысты орындау реті
- •2. Материал үлгісінің сығым беріктігінің шегін анықтау
- •Сынақты орындау реті
- •Бақылау сұрақтары:
- •Әдебиет:
- •Жұмысты орындау реті
- •1. Негізі жыныс түзуші минералдарға қысқаша сипаттама беру
- •2. Негізгі тау жыныстарының қысқаша сипаттамасы
- •Бақылау сұрақтары:
- •Әдебиет:
- •Керамикалық кірпіш сапасын бағалау
- •2. Кірпіштің маркасын анықтау
- •Бақылау сұрақтары:
- •Әдебиет:
- •Жалпы мағлұматтар
- •Жұмысты орындау реті
- •Бақылау сұрақтары:
- •Әдебиет:
- •Жалпы мағлұматтар
- •Бринелль әдісі бойынша металл қаттылығын анықтау Жұмысты орындау тәртібі
- •Бақылау сұрақтары:
- •Әдебиет:
- •Тақырыбы «гипстік байланыстырғыш заттар» – 1 сағат
- •Гипстің майдалығын анықтау
- •Гипс қамырының қалыпты қоюлығын анықтау
- •Гипс қамырының ұстасу мерзімін анықтау
- •Гипс үлгілерінің иілу және сығым беріктігінің шегін анықтау
- •Бақылау сұрақтары:
- •Әдебиет:
- •Тақырыбы «портландцемент қасиеттерін зерттеу» – 1 сағат
- •2. Цемент қамырының қалыпты қоюлығын және қатаю мерзімі анықтау
- •Цемент ерітіндісінің қалыпты қоюлығын анықтау
- •Цементтің иілу және сығым беріктігінің шегін анықтау
- •Бақылау сұрақтары:
- •Әдебиет:
- •Құрылыста қолданылатын кейбір материалдардың тығыздығы мен кеуектілігі
- •Әртүрлі материалдардың физикалық-механикалық қасиеттері
- •Кейбір минералдардың диагностикалық қасиеттері
- •Үлгі қалыңдығына байланысты қаттылықты нв өлшеу үшін шар диаметрі мен жүктеме мәні
- •Қаттылық санын айландыру кестесі
- •050043, Алматы қ., қ.Рысқұлбеков көшесі, 28
2. Негізгі тау жыныстарының қысқаша сипаттамасы
Әртүрлі тау жыныстарының үлгілері, дәріс деректері мен оқулықтар бойынша оларға қысқаша сипаттамалар беріліп, 3...5 кестелер толтырылады.
Оқытушы көмегімен тау жыныстылардың аталуын анықтап алады. Кейбір мүлде әртурлі тау жыныстары сыртқы түрімен бір-бірімен ұқсастығын ұмытпау қажет. Сондықтан кейбір қосымша оңай әдістерді қолданады.
Мысалы, егер құрамынды саз бар тастарға қарай дем алса саз иісі шығып тұрады; барлық карбонатты тау жыныстары тұз қышқылы әсерінен қайнайды; кейде қаттылығы бойынша да жыныстарды ажыратуға болады.
3-кестені толтыру бойынша:
3-ші бағанада зерттелетін тау жынысының негізігі минералдары мен олардың химиялық формулалары жазылады.
4-ші бағанада тау жынысының құрылымы «кристалды», «аморфты» деген сөздермен сипатталады, оқулық әдебиет бойынша тығыздық және беріктік көрсеткіштері жазылады.
5-ші бағанада Қазақстандағы тау жыныстары мен минералдардың кен орындары көрсетіледі.
6-шы бағанада табиғи тас материалдарының құрылыста қолданатын саласы жазылады.
3-кесте. Құрылыста қолданылатын негізгі тау жыныстары және олардың ерекшіліктері.
|
|||||
Түрі |
Тау жыныс-тының аталуы |
Минералдық құрамы |
Құрылы-мы мен қасиеті |
Кен шығатын жері
|
Қолда-нылуы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Массивті тереңдіктегі (интрузивті) |
Гранит |
|
|
|
|
Сиенит |
|
|
|
|
|
Диорит |
|
|
|
|
|
Габбро |
|
|
|
|
|
Ақтарылма (эффузивті) |
Кварцты порфир |
|
|
|
|
Диабаз |
|
|
|
|
|
Базальт |
|
|
|
|
|
Андезит |
|
|
|
|
|
1-кестенің жалғасы
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
||
Сынық
|
Борпылдақ |
Пемза |
|
|
|
|
|
Жанартау күлдері |
|
|
|
|
|||
Цемент-телген |
Жанартау туфы |
|
|
|
|
||
Жанартау трасстары |
|
|
|
|
|||
2. Шөгінді тау жыныстары |
|||||||
Химиялық шөгінділер |
Сульфатты |
Гипс тасы |
|
|
|
|
|
Ангидрит |
|
|
|
|
|||
Карбонатты |
Тығыз әктас |
|
|
|
|
||
Әктастық туфтар |
|
|
|
|
|||
Доломит |
|
|
|
|
|||
Магнезит |
|
|
|
|
|||
Мергель |
|
|
|
|
|||
Органикалық шөгінділер (биохимиялық) |
Карбонаттар |
Оолит |
|
|
|
|
|
Әктас |
|
|
|
|
|||
Әктас-ұлутас |
|
|
|
|
|||
Бор |
|
|
|
|
|||
Кремнийлі |
Диатомит |
|
|
|
|
||
Трепел |
|
|
|
|
|||
Шақшатас (опока) |
|
|
|
|
|||
Механика-лық- |
Сынықтар |
Саз (полими-нералды) |
|
|
|
|
|
Құм |
|
|
|
|
|||
Шығыршық тас |
|
|
|
|
|||
Цемент-телген |
Құмтастар |
|
|
|
|
||
Жентек тас (брекчия) |
|
|
|
|
|||
Конгломераттар |
|
|
|
|
|||
3. Метаморфтық жыныстар |
|||||||
Магмалық |
Гнейс |
|
|
|
|
||
Шөгінді |
Мрамор |
|
|
|
|
||
Кварцит |
|
|
|
|
|||
Сазды тақтатас |
|
|
|
|
|||