Балалар жасындағы стоматологияда жансыздандырумен интенсивті терапия

Қашанда болмасын кез келген стоматологиялық араласудың қай дәрежесі болсын пациентке дискомфорт тудырады, тұрақты және сүт тістердің кариозды қуысын егегенде жергілікті жансыздандыру көрсетілген.

Бала стоматологиялық креслода өзін ынғайлы сезінгенде және аурсынуды сезінбегенде ғана стоматологиялық қажетті емдер сапалы және тез орындалады.

.

Беткейлік жансыздандыру

Жергілікті анестетикті енгізбес бұрын науқастың инеге деген дискомфорты алынады. Бірақта кейбір беткейлік анестетиктер жағымсыз қасиетке ие болады (жағымсыз дәм) . Препараттарды гель, сұйықтық, мазь немесе спрей түрінде жібереді. Бұл препараттарды дәке тампондары арқылы ауыз қуысының шырышты қабатына жағады. Сапалы анастетик ретінде әр түрлі препараттар қолданылаған : анестезин, кокаин, диклонин, дикаин.

Жергілікті инъекциялық жансыздандыру

Мандибулярлы жансыздандыру

Төменгі жақтың тұрақты жән сүт тістерге терең хирургиялық және терапиялық ем көрсеткенде төменгі жақтың альвеоларлы нервіне блокада жасау көрсетілген. Күрек сүт тістерді жансыздандыруда кейбір жағдайда супрапериостальды жансыздандыру қолдануға болады, бірақ ол азу тістерді толық жансыздандыру үшін жеткіліксіз.

Балаларда төменгі жақ тесігі сүт тістердің окклюзиялық плоскосттан төмен орналасады. Сондықтан балаларға, үлкен науқастарға қарағанда инені төмен және артынан, жүргізу қажет. Келесі тағы бір әдіс: дәрігердің үлкен саусағы азу тістің беткейінде орналасады да, причем кончик пальца лежит на внутреннем косом гребне, а подушечка – в ретромолярной ямке. Жансыздандыру кезінде ортаңғы саусақпен төменгі жақты ұстап және артқа қарай ығыстырады.. Шприц сүт азу тістердің арасында, қарама қарсы жазықтықта орналасады. Ине жұмсақ тінге жеткенде аздап анестетик жіберу көрсетілген және төменгі жақ тесігіне инені қозғалта отырып анестетикті жіберу қажет.

Иненің өту тереңдігі ортша 1,5мм құрайды, бірақта ол төменгі жақтың көлеміне және оның қатынасына, аусу жасына байланысты. Төменгі жақ альвеоларлы нерв аймағына 1мл анестетик жіберу қажет .

Тілдік нервтің блокадасы.

Қарама – қарсы жаққа инені ауыстырып, анестетикті жұмсақ тінге жібере отырып,тілдік нервті жансыздандыруға болады. Егерде аздап анестетикті инені қозғалта отырып .

Инфильтрациялық жансыздандыру

Төменгі жақ альвеолярлық нерв тармақтары төменгі жақтың ортаңғы сызығында қиылысады да, төменгі күрек тістерді нервтендіреді. Сондықтан төменгі альвеолярлы нервтің бір тармағын блокада жасау, күрек тістерді жансыздандыруға жеткіліксіз. Күрек тістердің еріндік бетіндегі кортикальды пластина жеткілікті жұқа, сондықтан супрапериостальды жансыздандыру жүргізу тиімді.

Беткей тіс жегіге арнап егеуде жансыздандыру немесе қозғалмалы күрек тісті жұлғанда инфильтрциялық жансыздандыру жеткіліті. Төменгі альвеолярлы нерв блокадасымен инфильтрациялық жансыздандыруы эффектілігі соншалықты, жансыздандыру барлық квадрантқа жетеді. Төменгі альвеоларлы нервті екі жақты блокада жасау қажет емес, әсіресе балаларда, оны жедел кезде қолданылады. .

Балаларға ауыз қуысында наркозбен санация жүргізу.

Стоматологиялық манипуляцияның көп бөлігі ауру сезімімен байланысты. Баланың эмоционалдық сферасы, патологиялық процесс мінезі және психологиялық статусына қарай , әр балаға жеке жансыздандыру әдісі таңдалады.

Санация детей под наркозом была организована с момента образования ОДСП – с 1983 г.

Емханада жылына 1100 наркоз жасалады , оның 83% -санация үшін; 17% - хирургиялық аралсу үшін. ОДСП нің жылдық көрсеткіші, наркозбен санацияланған балалар саны 18℅ құрап отыр.

Анестезиологиялық кабинетті тек үлкен стоматологиялық емханада, кеңес беретін және әдістемелік орталықтары бар балалар стоматологиясында ұйымдастыру дұрыс деп білеміз. Тек осындай емханаларда жағдайы ауыр науқастар қабылданады. Анестезиологиялық бөлімше қызметіне дәрігер – анестезиолог, бике- анестезист, дәрігер- стоматолог, стоматолог ассисенті, стоматолог- хирург, хирургиялық медбике және санитаркалар қарастырылу қажет.

Бізде жұмысқа смежінді кабинет бөлінген. Сол кабинеттің біреуі наркозбен стоматологиялық көмек көрсету, басқасы – науқасты жалпы жансыздандыруға дайындау және наркоздан кейінгі бақылау . Сол жерде біріншілік науқастарға кеңес беру және тексерулер, оның емдеу жоспарын тағайындайды .

Жалпы жансыздандыруға көрсеткіштер, тек қана бала ансынан толық анамнез жиналғаннан кейін ғана көрсетіледі. Баланың тәртіп реакциясы жасымен және басқа профильдегі дәрігерлермен қатынаста болғанымен, соның ішінде стоматологпен.

Бізідің емхананың қортындысы бойынша төмендегідей категорияларға бөліп қарастыруға болады, наркозбен емделген науқастар санын.

1. Психоэмоционалды қозғыштығы бар балалар , емду алдындағы қорқыныш - ең үлкен топ (60%).

2. 3 жасқа дейінгі балалар – (20%).

Тістің қатты тіндерінің дұрыс дамымай қалған балалар санының көбеюі.(Мысалға: ең жас науқас -8 ай. Генерализованды гипоплазия фонында тіс сауыты .)

3. Тістерін емдеуде бірнеше қабылдауда болатын балалар, шалғай аудандағы балалар, бірнеше қабылдауға ата анасы әкеле алмайтын– 15%.

4. Даму ақаулары мен ОЖЖ аурулары – Даун ауруы, олигофрения, ДЦП -4%.

5. Жергілікті анестетиктерді көтере алмайтын балалар (новокаин, лидокаин) – 1%.

Амбулаторлық қызметте жалпы жансыздандыруға қарсы көрсеткіштер.

1. Жедел инфекциялық аурулар, жедел герпетикалық стоматитті қосқанда; ОРЗ.

2. Толған асқазанның жағдайы (ара қашықтық соңғы қабылданғаннан тамақтан кейінгі аз дегенде 4-6с).

3.ауыр және декомпинсерленген жүрек аурулары, эндокринді жүйесі (соның ішінде, қант диабеті), гепатит, гломерулонефрит, қан аурулары (гемофилия, лейцкозы).

4. Аномалии конституции, сопровождающиеся гипертрофией вилочковой железы.

5. Сыртқы тыныс алу қызметінің бұзылуы.

6. Жетілмеген балалар анамнезі, апноэні қосып алғанда, бронхолегочную дисплазию, случаи внезапной смерти в семье.

Наркозбен емдеу алдында баланы тексеру .

Санацияға көптеген балалар жоспарлы түрде жіберіледі және толық тексерілу керек. Тексеруге топттағы денсаулық бағасы кіреді, қазіргі уақыттағы баланың психологиялық және физиологиялық жағдайы.

Топттық денсаулықты анықтау тұрғылықты жердің педиатры жинаған анамнезімен анықталады. Педиатрдан алынатын анықтама, ауру жайлы толық жазылуы қажет, наркозбен емдеуге рұқсат беру емес – бұл анестезиологтың компентенциясы. Баланың денсаулығы жайлы педиатрдан алынған мәліметтер жеткіліксіз болса, басқа дәрігерлердің кеңесі қажет. (невропатологтың, психоневрологтың, эндокринологтың және т.б. Қазірігі таңда бала денсаулығы клиникалық анализімен анықталады (қан, зәр, ЭКГ).

Алғашында барлық балаларды стоматолог қарайды. Рационалды ем тағайындау және әр жағдайды белгілі реттікпен және араласу көлемін қадағалау үшін. Науқасқа ем тағайындай отырып, емнің көлемімен ұзақтығын есептеп , біздің жағдайда 2-2,5 сағаттан аспауы керек(наркоздың орташа ұзақтығы – 1,5 сағат.)

Амбулаторлық жағдайда ритмдық науқастар легін мүмкіншілігін қамтамасыз ету маңызды, науқастың емделуі келесі науқас уақытымен бірге сәйкес келмеуі үшін .

Қажет болған жағдайда науқасты R – түсірілімге және ортодонт кеңесіне жіберу. Балалармен және олардың ата анасымен ауыз қуысының гигенасы туралы отырыс болады . Бірінші байланыс баламен деликатты түрде болуы қажет: тексеру ойын түрінде жүргізіледі, баланың айқын ойыншықтарға, кітаптарға, үстел ойындарына көңілін аудару қажет.

Бұл шаралардың барлығы наркозбен емдеу күні сенімділікті қамтамасыз етеді.