
- •Мазмұны
- •Қысқартулардың тізімі
- •1 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықтың денсаулығын қорғау
- •1 Бөлім. Денсаулықтың анықтамасы және мейірбике процессіндегі ең қауіпті әсер тиетін халықтың денсаулығын сақтау
- •1 Сабақ
- •2 Сабақ
- •2.6 Денсаулықтың негізгі деңгейлер, қалыптар мен белгілер.
- •3 Сабақ
- •Студенттің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар.
- •4 Сабақ
- •2 Сүрет. Қауіптің төмендеуі, психологиялық орнылықтылықтың ұйымдастыру
- •5 Сабақ
- •3 Сүрет. Мейірбике үдерістің бес сатысы
- •6 Сабақ
- •2 Бөлім. Денсаулық қорғау саласында адамның құқықтары. Денсаулық сақтау саласында халықаралық заң шығаратын актілер. Заң шығарудың қалыптары және олардың түсініктемесі
- •7 Сабақ
- •1. Азаматтық және саяси құқықтар туралы Халықаралық пакт (асқхп).
- •2. Әйелдерге қатысты құқығын шектеуді жою бойынша Конвенция (әқжк).
- •3. Нәсілдің құқығын шектеуді жою бойынша Конвенция (нқжк).
- •4. Азапты, қатыгездікті, рақымсызды немесе намысын кемсітуін және басқа қатынастардың мен жазалардың түрлерін қолдануға қарсы Конвенция (ақк)
- •4. Науқасқа бағытталған медициналық қызмет туралы Декларация, 2007 ж.
- •6. XXI ғасырда денсаулық қорғау қағидалар туралы Джакарттық, 1997 ж.
- •9(1) Тармақ асқхп
- •14 Тармақ мқк
- •6 Тармақ денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •8 Тармақ Денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •5 Тармақ Денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •8 Сабақ
- •Қазақстан Республикасының конституциясы
- •29 Тармақ
- •«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі» Қазақстан Республикасының Кодексі
- •3. «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарғаарналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттiк бағдарламасы туралы» жарлық
- •8.3 Алдын-алу шараларына құқықкелесі заң шығару құжаттарда жазылған:
- •29 Бап қр Конституцияның денсаулық сақтауына құқығын тіркейді:
- •8.4 Қолжетілімдігіне құқық төмен берілген қр заң шығару құжаттарда жазылған:
- •8.5 Ақпаратқа құқық келесі қр заң шығару қужаттарда берілген:
- •8.6 Өзгешілікке және құпиялыққа құқық келесі қр заң шығару қужаттарда берілген:
- •9 Сабақ
- •1 Модульдің оқытушыға араналған белгілер
- •1 Модульге анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •2 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықпен жұмыс істегенде қолданылатын коммуникациялар
- •1 Сабақ
- •1 Сүрет. Коммуникацияның сипаттамасы, түрлері, қабілеттері
- •2 Сабақ
- •3 Сабақ
- •3.1 Қауіпті бағалау жүйенің әлеуметтік көрінісі (қбжәк). Ақпаратты блок (25 минут)
- •2 Оқытушыға араналған белгілер
- •2.4 Талқылауға арналған сұрақ
- •2.7 Оқиғалық есеп
- •2.8 Талқылауға араналған сұрақ (3 сұрақ)
- •3.6 Талқыдауға арналған сұрақ
- •2 Модульге аррналған анықтамалық әдебиет
- •2 Модульге ескерту
- •3.3 Стигма мен дискриминация жөнінде әлеуметтік өзгерістеріне коммуникациялардын өзгеру туралы халықаралық тәжірибе
- •3.4 Туберкулез мәселесі бойынша насихат, коммуникация мен әлеуметтік мобилизация: «Туберкулезді тоқтатайық» кампаниядан алынған тәжірибе
- •3.7 «Атақтылар» жаттығу (20 минут)
- •3 Модуль психобелсенді заттектерден тәуелділігі. Клиника және ем
- •1 Сабақ
- •1.6 Оқиғалық есептер (50 минут)
- •2 Сабақ
- •1 Сүрет. Нейротрансмиттердің әсері
- •2.8 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •3 Сабақ
- •3.1 Науқастын профилі. Ақпаратты блок (25 минут)
- •I кезең. Апиындық абстинентті синдромның емі, ұзақтығы 7 күннен аса емес.
- •II кезең. Постабстинентті бұзылыстардын соматопсихикалық түзетуі (30 күнге дейін)
- •III кезең. Рецидивке қарсы ем (6 айдан астам емес)
- •4 Сабақ
- •I және II түрінің биполярлы бұзылыс
- •3 Модульге оқутышыға арналған белгілер
- •3 Модульге арналған анықтама әдебиеттің тізімі
- •3 Модульдің ескертуі
- •2.8 Өсөж-ге мәлімет. Тәуелділіктің патогенезі
- •3.1 Науқастын профилі
- •3.7 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар Апиын қолдаушы терапия бойынша директива (Explain this is a translation of Dutch guideline).
- •Науқастын келешегі
- •Медициналық қызметкердін келешегі
- •Терапия үрдісінде науқастын және медициналық қызметкердің арасында қарым-қққатынастар
- •4 Модуль жұқпалы ауруларды (аив-инфекцияны, с вирусты гепатитті және туберкулезді) жүргізүдің мейірбике процессі
- •1 Бөлім. Аив-инфекция жүргізуінде сейірбикелік үдеріс
- •1 Сабақ
- •I клиникалық саты
- •II клиникалық саты
- •III клиникалық саты
- •IV клиникалық саты
- •2 Сабақ
- •Иеқ алмасу терапияны алу мүмкіндігін ұсынуы.
- •2.5 Жжби алдын алу. Ақпаратты блок (25 минут) («Жыныс жолымен таралатын инфекциялардын алдын алуының глобальды стратегия және олармен күресу», ддұ мәліметтері, 2006-2015 жж.
- •3 Сабақ
- •2 Бөлім. С вирусты гепатитті және коинфекцияны (аив және с вирусты гепатит) жүргізуінде мейірбике үдерісі
- •4 Сабақ
- •5 Сабақ
- •Вирусты гепатиттердің серологиялық маркерлердің мәліметтері ескертудегі кестеде ұсынылған.
- •6 Сабақ
- •Парентеральды вг объектілердің әдістері және дезинфекцияның құралдары ескертуде сипатталған.
- •2. Қатынаста болған адамдарға кеңес жүргізу
- •3. Қка көрсетілімдер жоқ болған кезде тактика
- •4. Қка басталу уақыты және ұзақтығы
- •5. Қка үшін арв дәрілерді таңдау
- •6.4 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •7 Сабақ
- •100 000 Халыққа, 2002-2011 жж.
- •8 Сабақ
- •9 Сабақ
- •10 Сабақ
- •Туберкулезге қарсы вакцинация. Туберкулезге қарсы вакцинацияның мақсаты тмб инфицирленбеген адамда жасанды иммунитетті құру, ол туберкулез қоздырғышқа тұрақтылығын жоғарлайды.
- •11 Сабақ
- •1000 Науқас астам модельдің шаралардын шектеуінде көмек алды, оларға диагностикалық, ем және кеңес көмек көрсетілді.
- •12 Сабақ
- •4 Модульдің оқытушыға арналған белгілер
- •Жаттығу «Мен және аив-инфекция»
- •2.4 Талқылауға арналған сұрақ
- •3.1 Рольдік ойын «Өмірден алынған күн …»
- •5.4 Оқиғалық есептер
- •6.4 Оқиғалық есептер
- •4 Модульге арналған анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •4 Модульге арналған ескертулер
- •1.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •5.3 Вирусты гепатиттердің серологиялық маркерлар. Ифт талдаулардын интерпретациясы
- •6.3 Парентеральды вг объект дезинфекцияның әдістері және құралдары
- •7.5 Қр туберкулезге қарсы көмектің құрылымы
- •9.1 Қақырықты жиау техникасы
- •12.2 Өкпе туберкулезде жедел жағдайлар
- •5 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықпен жұмыс істеген кезде (аив, с гепатит және тәуелді аурулар) өзгешелікті тәсілдемелері мен байланыс жолдардын әдістері
- •1 Сабақ
- •2 Сабақ
- •3 Сабақ
- •4 Сабақ еқәх топтардын коммуникация тәсілдерінің ерекшеліктері, кеңес жүргізуінің дағдылары
- •5 Сабақ
- •6 Сабақ
- •1. Науқасқа бағытталған оңтайлы, этикалық медициналық күтімді қамтамасыз ету мақсатымен CanMeds барлық рөлін атқаруымен кеңесшілер ретінде жұмыс істеу.
- •2. Олардын жұмысына сәйкес клиникалық дағдыларды, білімдерді мен тәжірибені алу және қолдау.
- •3. Науқастын толық зерттеуін орындау.
- •4. Алдын алу және терапия әдістерін тиімді қолдану.
- •5. Диагностикалық пен терапиялық кәсіптік дағдыларды кәсіби және лайықты жерде қолдану.
- •6. Басқа медициналық қызметкерлерге кеңес үшін бару, бірақ олардын білімдері шектеулі екенін сіз есептеу керексіз.
- •7 Сабақ
- •8 Сабақ
- •Әйел жүкті емес және жақын арада жүктілікті жоспарлап жатқан жоқ
- •Әйел жүкті емес, бірақ жақын арада жүктілікті жоспарлап жүр. Кеңес жүргізуінде келесі тақырыптар туралы айту керек:
- •Жүкті әйел, бірақ ол өз жүктілік туралы әлі соңғы шешімді қабылдаған жоқ. Кеңес жүру кезінде айту керек:
- •9 Сабақ
- •1 Сүрет. Вирустік жүктеме деңгейінің және cd4 лимфоциттердін саның үлгілі өзгерістер
- •9.2 Аре қағидалары, аре басталуына көрсеткіштер, аре тиімді мониторингі
- •9.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •5 Модульдің оқутышыға арналған белгілер
- •1.6 Оқиғалық есептер
- •5 Модульге арналған анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •5 Модульге арналған ескертулер
- •3.5 Тесттен кейін кеңестің қабылдаулары.
- •Эпидемиологиялық мәліметтер
- •5.5 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •1.Науқастармен және олардын отбасылармен өзара түсінушілікке, сенімге мен этикалық түсінушілікке жету.
- •2. Ақпаратты, науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға үшін болжамды мұқият жинау және қисынды келтіру.
- •3. Науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға маңызды ақпаратты және түсініктемені нақты тарату.
- •4. Бірге күту жоспарын жасау үшін науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға тиісті мәселелер, себептер және жоспарлар бойынша өзара түсінішілікке жету.
- •5. Медициналық мәселелер бойынша жазбаша немесе ауызша тиімді ақпаратты ұсыну.
- •1. Медициналық қызметкерлердін мультикәсіптік топтардын жұмысында тиімді қатысу.
- •2. Алдын алу, талқылау және кәсіптік арасындағы егестерді шешу мақсатымен басқа медициналық жұмысшылармен тиімді жұмыс істеу.
- •1. Медициналық мекемелердің және жүйелердің жұмыстын тиімділігіне әсер ететін шараларға қатысу.
- •2. Өз жұмысынды және мансапты тиімді басқару.
- •3. Денсаулық сақтау жүйесінде ресурстарды дұрыс қолдану.
- •4. Қажет болған кезде лауазымды адамның міндеттерін атқару және басшының міндеттерін өзіне алу.
- •1. Әрдайым оқу арқылы өз кәсіптік дағдыларды қолдау және нығайту.
- •2. Ақпаратты мен оның түпнұсқаларды сынаумен бағалау және оларды тәжірибеде қолдау.
- •3. Науқастарды, олардын отбасыларды, студенттерді, резиденттерді, басқа медициналық қызметкерлерді, халықты және басқаларды оқыту.
- •4. Жаңа медициналық білімін мен тәжірибені ұйымдастыруына, таралуына, қолдауына және талдау жүргізуіне өз салымын енгізу.
- •1. Науқастар, маман, қоғам жөнінде этикалық міндеттерді көрсету.
- •2. Кәсіптік жаңартуында қатысу арқылы өз науқастар, маман, қоғам жөнінде міндеттерін көрсету.
- •3. Дәрігер денсаулығын қамтамасыз етіп ем ұстаушылықтын көрсету және орнықтылықты тәжірибені қолдау.
- •7.4 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар Науқасқа қызмет етудің кешендік жоспар
- •Қызмет алу құқығына критерийлерге сәйкестік
- •8.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •9.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
9.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
АРЕ алдында науқасты АИВ-инфекция туралы кеңес беру бойынша рөльдік ойынды жүргізу. Ескертулердің мәліметің қолданыныз.
«АРЕ жүргізуінде мейірбикенің рөлі»,
«АРЕ негізгі жағымсыз әсерлер, олармен күресу» тақырып бойынша презентацияларды дайындау.
.
Бақылау сұрақтары
АРЕ анықтама беру.
АРЕ бастауына қандай клиникалық көрсеткіштерді білесіз?
АРЕ бастауына қандай иммунологиялық көрсеткіштерді білесіз?
АРЕ тиімділігінің көрсеткіштерін атаныз: клиникалық, иммунологиялық, вирусологиялық.
АРЕ ұстамдылығына анықтама беру.
Медициналық қызметкердің жағынан ұстамдылыққа қандай факторлар әсер етеді, олардын алдын алуы?
Науқастын жағынан ұстамдылыққа қандай факторлар әсер етеді, оларды женуі?
АРЕ резистентілікке анықтама беріңіз.
Науқаста емге ұстамдылығын қалыптастыруында мейірбикенің рөлі қандай?
АРЕ негізгі жағымсыз әсерлерді, олармен күресу қабілеттерін атаныз.
5 Модульдің оқутышыға арналған белгілер
1.6 Оқиғалық есептер
Жауап: 1. Ананың келісімің алғаннан кейін – баланы АИВ-ке ИФТ-мен зерттеу, өйткені перинаталдық жұғу қауіпі жоғары. 2. Әйелдің күйеуін тест дейінгі психоәлеуметтік кеңеске шақыру, өйткені ИЕҚ ретінде болғандықтан солда АИВ жұғуының қауіп факторы бар.
3.3 Талқыл ауға арналған сұрақ:
• тұрмыс дәстүрді анықтау – есірткелер, гомосексуализм, бисексуалдық, опасыздық және т.б.;
• өлімнен қорқу, кінә сезімі, жабысқан ойлар, мәнгіту, психологиялық қиындықтар және т.б.;
• айырылысу;
• өз тұрмыс дәстүрін өзгерту керек шығар;
• жұмыс шығарудан қорқу;
• өмір мәнің жоғалтады;
• хирургиялық, стоматологиялық және басқа медициналық қызметтерді алуына қиындықтар болу мүмкін;
• жақын адамдарға ол туралы айтуға жеңіл болмайды;
• ата-аналар, айналыстағы жүрген адамдар қарамай қояды;
• жақын адамдарға әсер тиеді;
• емдей алмайтын аурумен ауырып қалғанын білу;
• өш алуына тілек, қауіпті тәртіп пайда болу мүмкін, қорғау шараларын қолданбауы.
5 Модульге арналған анықтамалық әдебиеттің тізімі
ВИЧ-инфекция: клиника, диагностика и лечение. Под ред. В.В. Покровского. М., 2010 г., 463 стр.
Инфекционные болезни с курсом ВИЧ-инфекции и эпидемиологии. Белоусова А.К., М, 2008 г., 367 стр.
Брико Н.И., Амиреев С.А., Жаикбаев Н. ВИЧ-инфекция: клиника, диагностика, лечение и профилактика (Сборник методических материалов). Алматы, 2010, 165с.
Покровский В.И., Пак С.Г., Брико Н.И. и др. Инфекционные болезни и эпидемиология. Учебник. М. ГЭОТАР – Медиа, Москва, 2004, с. 459-468.
Периодические протоколы (стандарты) диагностики, лечение и предоставления медицинской помощи при ВИЧ-инфекции и СПИДе. Алматы, 2010.
Клинические протоколы по ВИЧ-инфекции для Европейского региона ВОЗ, 2006, рекомендации ВОЗ, 2008, 2009.
Амиреев С.А. Эпидемиология, 2 тома (учебник) Алматы, 2002.
Амиреев С.А., Муминов Т.А., Черкасский Б.Л., Оспанов К.С. Стандарты и алгоритмы мероприятий при инфекционных болезнях. 1 т. Алматы, 2007, 430 стр.
Амиреев С.А., Муминов Т.А., Сергиев В.П., Оспанов К.С. Стандарты и алгоритмы мероприятий при инфекционных и паразитарных болезнях. 2 том (практическое руководство), Алматы, 2008, с. 191-250.
Развитие эпидемии СПИДа. Специальный доклад, посвященной профилактике ВИЧ (под ред. В.В. Покровского). М. ГЭОТАР-Медиа, 2006, 115 с.
А.Г. Рахманова, Е.Е. Воронин, Ю.А. Фомин. ВИЧ-инфекция у детей. «Питер», 2007.
Клинические аспекты ВИЧ-инфекции. Авторы: Джон Бартлетт, Джоэл Галлант. Медицинская школа Университета Джонса Хопкинса. 2008.
Покровский В.И. и др. Инфекционные болезни и эпидемиология: учебник, 2-е издание. М., 2008.
Клинические аспекты ВИЧ-инфекции. Авторы: Джон Бартлетт, Джоэл Галлант. Медицинская школа Университета Джонса Хопкинса. 2008.
Лечение ВИЧ-инфекции. Под ред. Кристиана Хоффмана, Юргена К. Рокстро и Бернда Себастьяна Кампса. Переведена и адаптирована АМСЗ, 2007.
Лесли, Серчук, Пневмоцистная пневмония. В кн.: ВИЧ-инфекция у детей. Под ред. Стива Зайхнера и Дженифер Рид. Переведена и адаптирована АМСЗ, 2006.
ВИЧ-инфекция и СПИД. В кн.: Российский терапевтический справочник. Главный редактор акад. РАМН А.Г. Чучалин. М., 2005.
В.М. Гранитов. ВИЧ-инфекция/СПИД, СПИД-ассоциированные инфекции и инвазии. Москва, Медицинская книга, 2003.
Покровский В.В., Ермак Т.Е., Беляева В.В. и др. ВИЧ-инфекция: клиника, диагностика и лечение. М. ГЭОТАР-Медиа, 2003, 488с.
Постановление Правительства РК от 14.09.2001 г. об утверждении «Программы по противодействию эпидемии СПИДа в РК на 2001-2005 годы» (приложена Программа на трех языках). Алматы, 2004, 160с.
Лобзин Ю.В. Руководство по инфекционным болезням. Санкт-Петербург, 2003 г
Приказ МЗ РК № 575 от 11.06.2002 г. «Об утверждении Правил медицинского освидетельствования на выявление заражения вирусом иммунодефицита человека».
Приказ Агенства РК по делам здравоохранения № 695 от 27.07.2001 г. «О совершенствовании мер борьбы с болезнями, передающимися половым путем (БППП)».
Приказ МЗ РК № 575 от 11.06.2002 г. «Об утверждении Правил медицинского освидетельствования на выявление заражения вирусом иммунодефицита человека».
Приказ МЗ РК № 684 от 26.12.2008 г. «О мерах по профилактике заболеваемости вирусными гепатитами в Республике Казахстан».
Постановление правительства МЗ РК № 1280 от 03.11.2011 г. «Об утверждении Правил медицинского обследования лиц по клиническим и эпидемиологическим показаниям на наличие ВИЧ-инфекции».
Приказ № 8 МЗ РК от 05.01.2011 г. «Об утверждении протоколов диагностики и лечения ВИЧ-инфекции». A Handbook for Improving HIV Testing and Counselling Services. WHO, 2010.
Bernard M. Branson. Point-of-Care Rapid Tests for HIV Antibodies. Journal of Laboratory Medicine 2003;27(7/8):288-295.
Centers for Disease Control and Prevention. HIV/AIDS Surveillance Report 13:2 (2001), 1–44.
Convention on the right’s of the child general comment No 3: HIV/AIDS and the rights of the child, UN, 2003, Website: http://whqlibdoc.who.int/publications/2002/ 9291730254.pdf.
Counselling and voluntary HIV testing for pregnant women in high HIV prevalence countries. UNAIDS, 2001.
Family-centred HIV programming. Good practice guide. International HIV/AIDS Alliance, 2012.
Guideline on HIV disclosure counselling for children up to 12 years of age. WHO, 2011.
Guidance on provider-initiated HIV testing and counseling in health facilities. WHO, 2007.
Guidance on testing and counseling for HIV in settings attended by people who inject drugs for child. WHO, 2009.
Integrating HIV voluntary counelling and testing services into reproductive health settings. Joint publication of IPPF South Asia Regional Office and UNFPA, 2004.
Integrated Management of Childhood Illnesses (resources). Website: http://www.who.int/child-adolescent-health/publications/pubIMCI.htm.
McDaniel J. S., Brown L., Cournos F.et al. Practice guideline for the treatment of patients with HIV/AIDS. APA, 2000.
Priority interventions. HIV/AIDS prevention, treatment and care in the health sector. WHO, 2008.
Rapid HIV tests: guidelines for use in HIV testing and counseling services in resource-constrained settings. WHO, 2004.
Stein R, Grimes TS, Malow R et al. Monitoring and evaluation of HIV counseling, testing and referral (ctr) and HIV testing services. AIDS Education and Prevention, 23(3) Supplement, 1–6, 2011.
Valleroy, L. A., MacKellar, D. A., Karon, J. M. et al. HIV prevalence and associated risks in young men who have sex with men. J. Am.Med. Assoc. 284 (2000), 198-204.
Voluntary Counselling and Testing (VCT). UNAIDS, 2000.
Расширение тестирования и консультирования на ВИЧ. Воз, 2010.
Злоупотребление наркотиками и ВИЧ/СПИД: Извлеченные уроки. ООН, 2001.