
- •Мазмұны
- •Қысқартулардың тізімі
- •1 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықтың денсаулығын қорғау
- •1 Бөлім. Денсаулықтың анықтамасы және мейірбике процессіндегі ең қауіпті әсер тиетін халықтың денсаулығын сақтау
- •1 Сабақ
- •2 Сабақ
- •2.6 Денсаулықтың негізгі деңгейлер, қалыптар мен белгілер.
- •3 Сабақ
- •Студенттің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар.
- •4 Сабақ
- •2 Сүрет. Қауіптің төмендеуі, психологиялық орнылықтылықтың ұйымдастыру
- •5 Сабақ
- •3 Сүрет. Мейірбике үдерістің бес сатысы
- •6 Сабақ
- •2 Бөлім. Денсаулық қорғау саласында адамның құқықтары. Денсаулық сақтау саласында халықаралық заң шығаратын актілер. Заң шығарудың қалыптары және олардың түсініктемесі
- •7 Сабақ
- •1. Азаматтық және саяси құқықтар туралы Халықаралық пакт (асқхп).
- •2. Әйелдерге қатысты құқығын шектеуді жою бойынша Конвенция (әқжк).
- •3. Нәсілдің құқығын шектеуді жою бойынша Конвенция (нқжк).
- •4. Азапты, қатыгездікті, рақымсызды немесе намысын кемсітуін және басқа қатынастардың мен жазалардың түрлерін қолдануға қарсы Конвенция (ақк)
- •4. Науқасқа бағытталған медициналық қызмет туралы Декларация, 2007 ж.
- •6. XXI ғасырда денсаулық қорғау қағидалар туралы Джакарттық, 1997 ж.
- •9(1) Тармақ асқхп
- •14 Тармақ мқк
- •6 Тармақ денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •8 Тармақ Денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •5 Тармақ Денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •8 Сабақ
- •Қазақстан Республикасының конституциясы
- •29 Тармақ
- •«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі» Қазақстан Республикасының Кодексі
- •3. «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарғаарналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттiк бағдарламасы туралы» жарлық
- •8.3 Алдын-алу шараларына құқықкелесі заң шығару құжаттарда жазылған:
- •29 Бап қр Конституцияның денсаулық сақтауына құқығын тіркейді:
- •8.4 Қолжетілімдігіне құқық төмен берілген қр заң шығару құжаттарда жазылған:
- •8.5 Ақпаратқа құқық келесі қр заң шығару қужаттарда берілген:
- •8.6 Өзгешілікке және құпиялыққа құқық келесі қр заң шығару қужаттарда берілген:
- •9 Сабақ
- •1 Модульдің оқытушыға араналған белгілер
- •1 Модульге анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •2 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықпен жұмыс істегенде қолданылатын коммуникациялар
- •1 Сабақ
- •1 Сүрет. Коммуникацияның сипаттамасы, түрлері, қабілеттері
- •2 Сабақ
- •3 Сабақ
- •3.1 Қауіпті бағалау жүйенің әлеуметтік көрінісі (қбжәк). Ақпаратты блок (25 минут)
- •2 Оқытушыға араналған белгілер
- •2.4 Талқылауға арналған сұрақ
- •2.7 Оқиғалық есеп
- •2.8 Талқылауға араналған сұрақ (3 сұрақ)
- •3.6 Талқыдауға арналған сұрақ
- •2 Модульге аррналған анықтамалық әдебиет
- •2 Модульге ескерту
- •3.3 Стигма мен дискриминация жөнінде әлеуметтік өзгерістеріне коммуникациялардын өзгеру туралы халықаралық тәжірибе
- •3.4 Туберкулез мәселесі бойынша насихат, коммуникация мен әлеуметтік мобилизация: «Туберкулезді тоқтатайық» кампаниядан алынған тәжірибе
- •3.7 «Атақтылар» жаттығу (20 минут)
- •3 Модуль психобелсенді заттектерден тәуелділігі. Клиника және ем
- •1 Сабақ
- •1.6 Оқиғалық есептер (50 минут)
- •2 Сабақ
- •1 Сүрет. Нейротрансмиттердің әсері
- •2.8 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •3 Сабақ
- •3.1 Науқастын профилі. Ақпаратты блок (25 минут)
- •I кезең. Апиындық абстинентті синдромның емі, ұзақтығы 7 күннен аса емес.
- •II кезең. Постабстинентті бұзылыстардын соматопсихикалық түзетуі (30 күнге дейін)
- •III кезең. Рецидивке қарсы ем (6 айдан астам емес)
- •4 Сабақ
- •I және II түрінің биполярлы бұзылыс
- •3 Модульге оқутышыға арналған белгілер
- •3 Модульге арналған анықтама әдебиеттің тізімі
- •3 Модульдің ескертуі
- •2.8 Өсөж-ге мәлімет. Тәуелділіктің патогенезі
- •3.1 Науқастын профилі
- •3.7 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар Апиын қолдаушы терапия бойынша директива (Explain this is a translation of Dutch guideline).
- •Науқастын келешегі
- •Медициналық қызметкердін келешегі
- •Терапия үрдісінде науқастын және медициналық қызметкердің арасында қарым-қққатынастар
- •4 Модуль жұқпалы ауруларды (аив-инфекцияны, с вирусты гепатитті және туберкулезді) жүргізүдің мейірбике процессі
- •1 Бөлім. Аив-инфекция жүргізуінде сейірбикелік үдеріс
- •1 Сабақ
- •I клиникалық саты
- •II клиникалық саты
- •III клиникалық саты
- •IV клиникалық саты
- •2 Сабақ
- •Иеқ алмасу терапияны алу мүмкіндігін ұсынуы.
- •2.5 Жжби алдын алу. Ақпаратты блок (25 минут) («Жыныс жолымен таралатын инфекциялардын алдын алуының глобальды стратегия және олармен күресу», ддұ мәліметтері, 2006-2015 жж.
- •3 Сабақ
- •2 Бөлім. С вирусты гепатитті және коинфекцияны (аив және с вирусты гепатит) жүргізуінде мейірбике үдерісі
- •4 Сабақ
- •5 Сабақ
- •Вирусты гепатиттердің серологиялық маркерлердің мәліметтері ескертудегі кестеде ұсынылған.
- •6 Сабақ
- •Парентеральды вг объектілердің әдістері және дезинфекцияның құралдары ескертуде сипатталған.
- •2. Қатынаста болған адамдарға кеңес жүргізу
- •3. Қка көрсетілімдер жоқ болған кезде тактика
- •4. Қка басталу уақыты және ұзақтығы
- •5. Қка үшін арв дәрілерді таңдау
- •6.4 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •7 Сабақ
- •100 000 Халыққа, 2002-2011 жж.
- •8 Сабақ
- •9 Сабақ
- •10 Сабақ
- •Туберкулезге қарсы вакцинация. Туберкулезге қарсы вакцинацияның мақсаты тмб инфицирленбеген адамда жасанды иммунитетті құру, ол туберкулез қоздырғышқа тұрақтылығын жоғарлайды.
- •11 Сабақ
- •1000 Науқас астам модельдің шаралардын шектеуінде көмек алды, оларға диагностикалық, ем және кеңес көмек көрсетілді.
- •12 Сабақ
- •4 Модульдің оқытушыға арналған белгілер
- •Жаттығу «Мен және аив-инфекция»
- •2.4 Талқылауға арналған сұрақ
- •3.1 Рольдік ойын «Өмірден алынған күн …»
- •5.4 Оқиғалық есептер
- •6.4 Оқиғалық есептер
- •4 Модульге арналған анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •4 Модульге арналған ескертулер
- •1.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •5.3 Вирусты гепатиттердің серологиялық маркерлар. Ифт талдаулардын интерпретациясы
- •6.3 Парентеральды вг объект дезинфекцияның әдістері және құралдары
- •7.5 Қр туберкулезге қарсы көмектің құрылымы
- •9.1 Қақырықты жиау техникасы
- •12.2 Өкпе туберкулезде жедел жағдайлар
- •5 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықпен жұмыс істеген кезде (аив, с гепатит және тәуелді аурулар) өзгешелікті тәсілдемелері мен байланыс жолдардын әдістері
- •1 Сабақ
- •2 Сабақ
- •3 Сабақ
- •4 Сабақ еқәх топтардын коммуникация тәсілдерінің ерекшеліктері, кеңес жүргізуінің дағдылары
- •5 Сабақ
- •6 Сабақ
- •1. Науқасқа бағытталған оңтайлы, этикалық медициналық күтімді қамтамасыз ету мақсатымен CanMeds барлық рөлін атқаруымен кеңесшілер ретінде жұмыс істеу.
- •2. Олардын жұмысына сәйкес клиникалық дағдыларды, білімдерді мен тәжірибені алу және қолдау.
- •3. Науқастын толық зерттеуін орындау.
- •4. Алдын алу және терапия әдістерін тиімді қолдану.
- •5. Диагностикалық пен терапиялық кәсіптік дағдыларды кәсіби және лайықты жерде қолдану.
- •6. Басқа медициналық қызметкерлерге кеңес үшін бару, бірақ олардын білімдері шектеулі екенін сіз есептеу керексіз.
- •7 Сабақ
- •8 Сабақ
- •Әйел жүкті емес және жақын арада жүктілікті жоспарлап жатқан жоқ
- •Әйел жүкті емес, бірақ жақын арада жүктілікті жоспарлап жүр. Кеңес жүргізуінде келесі тақырыптар туралы айту керек:
- •Жүкті әйел, бірақ ол өз жүктілік туралы әлі соңғы шешімді қабылдаған жоқ. Кеңес жүру кезінде айту керек:
- •9 Сабақ
- •1 Сүрет. Вирустік жүктеме деңгейінің және cd4 лимфоциттердін саның үлгілі өзгерістер
- •9.2 Аре қағидалары, аре басталуына көрсеткіштер, аре тиімді мониторингі
- •9.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •5 Модульдің оқутышыға арналған белгілер
- •1.6 Оқиғалық есептер
- •5 Модульге арналған анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •5 Модульге арналған ескертулер
- •3.5 Тесттен кейін кеңестің қабылдаулары.
- •Эпидемиологиялық мәліметтер
- •5.5 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •1.Науқастармен және олардын отбасылармен өзара түсінушілікке, сенімге мен этикалық түсінушілікке жету.
- •2. Ақпаратты, науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға үшін болжамды мұқият жинау және қисынды келтіру.
- •3. Науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға маңызды ақпаратты және түсініктемені нақты тарату.
- •4. Бірге күту жоспарын жасау үшін науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға тиісті мәселелер, себептер және жоспарлар бойынша өзара түсінішілікке жету.
- •5. Медициналық мәселелер бойынша жазбаша немесе ауызша тиімді ақпаратты ұсыну.
- •1. Медициналық қызметкерлердін мультикәсіптік топтардын жұмысында тиімді қатысу.
- •2. Алдын алу, талқылау және кәсіптік арасындағы егестерді шешу мақсатымен басқа медициналық жұмысшылармен тиімді жұмыс істеу.
- •1. Медициналық мекемелердің және жүйелердің жұмыстын тиімділігіне әсер ететін шараларға қатысу.
- •2. Өз жұмысынды және мансапты тиімді басқару.
- •3. Денсаулық сақтау жүйесінде ресурстарды дұрыс қолдану.
- •4. Қажет болған кезде лауазымды адамның міндеттерін атқару және басшының міндеттерін өзіне алу.
- •1. Әрдайым оқу арқылы өз кәсіптік дағдыларды қолдау және нығайту.
- •2. Ақпаратты мен оның түпнұсқаларды сынаумен бағалау және оларды тәжірибеде қолдау.
- •3. Науқастарды, олардын отбасыларды, студенттерді, резиденттерді, басқа медициналық қызметкерлерді, халықты және басқаларды оқыту.
- •4. Жаңа медициналық білімін мен тәжірибені ұйымдастыруына, таралуына, қолдауына және талдау жүргізуіне өз салымын енгізу.
- •1. Науқастар, маман, қоғам жөнінде этикалық міндеттерді көрсету.
- •2. Кәсіптік жаңартуында қатысу арқылы өз науқастар, маман, қоғам жөнінде міндеттерін көрсету.
- •3. Дәрігер денсаулығын қамтамасыз етіп ем ұстаушылықтын көрсету және орнықтылықты тәжірибені қолдау.
- •7.4 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар Науқасқа қызмет етудің кешендік жоспар
- •Қызмет алу құқығына критерийлерге сәйкестік
- •8.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •9.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
3.1 Науқастын профилі
Тәуелділіктің және тәуелді тәртіптің белгілері |
1.1 профиль топшаның жалпы сипаттамалары |
Көмектің сипаттамалары |
1 профиль. Есірткі ортадан қашатын |
Есірткі ортадан кететін |
|
- тек есірткілерді сатып алу және медициналық мекемеде метадонды алу үшін келеді; - есірткі қабылдаудын төмен деңгейі, ретімен есірткінің дозасын немесе есірткіні тастау үшін тырмысады; - жақсы денсаулық жағдайы; - қоғамдық тәртіп бұзылыстын, қылмысты тәртіптің (зорлық және қорқыныштар) және аудиовизуалды тәртіптің (деградация немесе басқалардын тәртібімен келіспейтін қылық) төмен көрсеткіштері; - есірткі қабылдамайтын отбасымен және достармен қатынастарды қолдау; - өзінің жеке үйі бар. |
- өз өмір туралы тек қана бір баяндаманы айтады; - өз туралы тек жақсы жағынан ойлайды; - болашаққа нақты бағыты бар; - басқалардын жөнінде өз құқықтар және міндеттер туралы біледі; - өз ем туралы жақсы біледң және медициналық қызметтермен жақсы қатынастарда; - реинтеграцияға мүмкіндіктер бар; - өз нақты мақсаттармен бірге аз мөлшерде тәуелділік деңгейі бар. |
Көмек ұсынудын мақсаттары: науқасты есірткі ортадан алыс ұстау және аз мөлшерде қатысу - болашақта аптасына бір рет дәріханадан алмасу заттектер беріледі; - тілек бойынша – детоксификацияға арналған реинтеграцияны және белсенді бағытты жүргізу үдерісі:
Минимальды түрде наркологпен және жауапты медициналық жауапшымен жылына екі рет кездесу. |
Тәуелділіктің және тәуелді тәртіптің белгілі сипаттмалары |
1.2 профиль топшаның жалпы сипаттамалары |
Көмектің сипаттамалары |
Есірткі ортадан қашатын |
Өз тілек бойынша көмектен қашатын |
|
- тек есірткілерді сатып алу және медициналық мекемеде метадонды алу үшін келеді; - есірткі қабылдаудын төмен деңгейі, ретімен есірткінің дозасын немесе есірткіні тастау үшін тырмысады; - жақсы денсаулық жағдайы; - қоғамдық тәртіп бұзылыстын, қылмысты тәртіптің (зорлық және қорқыныштар) және аудиовизуалды тәртіптің (деградация немесе басқалардын тәртібімен келіспейтін қылық) төмен көрсеткіштері; - есірткі қабылдамайтын отбасымен және достармен қатынастарды қолдау; - өзінің жеке үйі бар. |
- өз өзіне сену ол бастапқы пункт болып табылады (кейбір кезде жағымсыз тәжірибеден шығу мүмкін); - барлық туралы жақсы біледі; - жағымды түрі бар; - өз бетімен жақсы күреседі. |
Көмек ұсынудын мақсаттары: науқасты есірткі ортадан алыс ұстау және аз мөлшерде қатысу - болашақта аптасына бір рет дәріханадан алмасу заттектер беріледі; - тілек бойынша – детоксификацияға арналған реинтеграцияны және белсенді бағытты жүргізу үдерісі:
Минимальды түрде наркологпен және жауапты медициналық жауапшымен жылына екі рет кездесу. |
Тәуелділіктің және тәуелді тәртіптің белгілі сипаттмалары |
2.1 профиль топшаның жалпы сипаттамалары |
Көмектің сипаттамалары |
2 профиль. Есірткі ортаның келушісі |
2.1 профиль топша Мекемеде «тұратын», үйсіз |
|
- тек есірткілерді сатып алу және медициналық мекемеде метадонды алу үшін келеді;; - қабылдауға қарсы арналған бақылаудын жетілімді дәрежесі бар; - өзінің үйі бар, бірақ есірткі қабылдаушылармен қатынасады; - білімді толық аяқтамаған; - кокаинді көп қабылдайды, героинді аз мөлшерде қабылдайды; - тек қана есірткіні іздейді; - табыстар/жәрдемақы бар; - төленбеген айыппұлдар/қоғамдық тәртіптің бұзылыстары бар. |
- кейбір дәрежеде медициналық көмектен мұқтаж етеді, көмек туралы ұсыныс өзгереді; - медициналық қызметкерлерге өзінді бағыттауға көмектеседі; - көмек көрсету жағдайларға жеңіл бейімделеді; - ережелерді сақтайды; - құзырлылықтардыын немесе медициналық мекемелердің шектеулерден шығатын талаптарды ұсынбайды; - уәждеме және бастамаларды көрсете алады; - құрылымды аз түсінгенімен, олар медициналық қызметтерді жақсы түсінеді және керісінше болу мүмкін. |
Көмектің ұсыну мақсаттары: науқасты аз мөлшерде есірткі қабылдаушылардын ортасына жіберу - дәрілерді тарату және жедел көмек көрсету арқылы ретімен кездесу: нашар ортадан адамды жұлып алу. - Дәрілерді жауапты медициналық қызметкер орында/үйде аптасына үш рет береді; - қабылдауға қарсы арналған бақылауды алу және қолдау; - есірткілердің ортадан алыс жүруге мүмкіндіктерді жасау; - күдізгі қызметті ынталандыру; - рецидивтардын алдын алуы. |
Тәуелділіктің және тәуелді тәртіптің белгілі сипаттмалары |
2.2 профиль топшаның жалпы сипаттамалары |
Көмектің сипаттамалары |
2 профиль. Есірткі ортаның келушісі |
2.2 профиль топша көмекті іздеуші: циник |
|
- тек есірткілерді сатып алу және медициналық мекемеде метадонды алу үшін келеді;; - қабылдауға қарсы арналған бақылаудын жетілімді дәрежесі бар; - өзінің үйі бар, бірақ есірткі қабылдаушылармен қатынасады; - білімді толық аяқтамаған; - кокаинді көп қабылдайды, героинді аз мөлшерде қабылдайды; - тек қана есірткіні іздейді; - табыстар/жәрдемақы бар; - төленбеген айыппұлдар/қоғамдық тәртіптің бұзылыстары бар. |
- қоғамның және денсаулық сақтаудын құрбаны ретінде өзін санайды; - есірткі тәуелділік жөнінде маргинальды бірдейлігі бар; - көп сынайды, бірақ көп көмекпен қолданады; - көмектен көп талап етеді және күтеді; - қарайынқыру кезеңнен көп жалғыздықты сезеді; - қайда, нені табуға және қалай қатынастарды орнатуға керек екенін біледі; - өз жеке мақсаттары бар; - келіссөздерді жүргізе алмайды. |
көмектің ұсыну мақсаттары: науқасты аз мөлшерде есірткі қабылдаушылардын ортасына жіберу - дәрілерді тарату және жедел көмек көрсету арқылы ретімен кездесу: нашар ортадан адамды жұлып алу. - Дәрілерді жауапты медициналық қызметкер орында/үйде аптасына үш рет береді; - қабылдауға қарсы арналған бақылауды алу және қолдау; - есірткілердің ортадан алыс жүруге мүмкіндіктерді жасау; - күдізгі қызметті ынталандыру; - рецидивтардын алдын алуы. |
Тәуелділіктің және тәуелді тәртіптің белгілі сипаттмалары |
3.2 профиль топшаның жалпы сипаттамалары |
Көмектің сипаттамалары |
3 профиль. Есірткі ортаның мекендеуші |
3.2 профиль топша медициналық көмектен қашатын: қорқынышты білдіретін |
|
- күнде неше түрлі көп және әртүрлі заттектерді қабылдайды: сатып алады және қабылдайды (есірткі ортадан тәуелді болады), қара нарықта метадонды сатып алады; - дене шағымдары бар; салмақтын азаюі немесе әлсіреу - психикалық себептер бар; бұрын өмірде жарақаттар болған; - жиі қараусыз жағдайлар байқалады (тістерді емдемейді) және ол сонымен ештене істе алмайды; - айтын адамдармен қатыспайды (немесе ішінара қатысады); - медициналық қызметтермен аз қатысады; - жұмыс істемейді және жұмыс істегісі келмейді; - есірткі қабылдаушылардын ортада тұрады және өз тұрғын үйі жоқ; - есірткі қабылдаушылардын ортадан табыстары бар, жәрдемақыларды алмайды және сақтандырылмаған.
|
- болашаққа жоспарлары жоқ; - өз туралы жағымды түрде айта алмайды; - өз өмір туралы нақты айта алмайды; - оның құрылымын айналасы түсінбейді; - көмекті қолдана; - маргинализа-ция қиналады. |
Көмек ұсынудын мақсаттары: қоғамдық бұзылыстар шектеулі, психикалық, соматикалық және әлеуметтік себептердің жедел және созылмалы түрлерінде көмек көрсету. - негізгі медициналық қызметтерде медициналық көмекте зорлап беру, оларға кіреді: метадон тарату пунктары, күндізгі орталықтар, қонатын жер және есірткіні қабылдауға арналған пунктар. Медициналық қызметкер науқастын жауапкершілікке бағытталмаған, ол науқасты медициналық көмек көрсетуіне қатыстыруға бағытталған, сонымен медициналық қызметкер оған оның тәртібің түсіндіреді. - тарату пункт немесе «аутрич» көмек арқылы орында күнде дәрілерді ұсынады; - қарқынды тәжірибелік «аутрич» көмек, дәрілерді таратуымен қоса; -қажетті көмекті ұсыну; - бақылаумен топта тұру, дұрыс әлеуметтік қатынастар және тәртіпті өмір; - еңбек жұмысбастылық бойынша жобалар, күнделікті өмірде құрылым; - қонатын жерді ұсыну. |