
- •Мазмұны
- •Қысқартулардың тізімі
- •1 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықтың денсаулығын қорғау
- •1 Бөлім. Денсаулықтың анықтамасы және мейірбике процессіндегі ең қауіпті әсер тиетін халықтың денсаулығын сақтау
- •1 Сабақ
- •2 Сабақ
- •2.6 Денсаулықтың негізгі деңгейлер, қалыптар мен белгілер.
- •3 Сабақ
- •Студенттің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар.
- •4 Сабақ
- •2 Сүрет. Қауіптің төмендеуі, психологиялық орнылықтылықтың ұйымдастыру
- •5 Сабақ
- •3 Сүрет. Мейірбике үдерістің бес сатысы
- •6 Сабақ
- •2 Бөлім. Денсаулық қорғау саласында адамның құқықтары. Денсаулық сақтау саласында халықаралық заң шығаратын актілер. Заң шығарудың қалыптары және олардың түсініктемесі
- •7 Сабақ
- •1. Азаматтық және саяси құқықтар туралы Халықаралық пакт (асқхп).
- •2. Әйелдерге қатысты құқығын шектеуді жою бойынша Конвенция (әқжк).
- •3. Нәсілдің құқығын шектеуді жою бойынша Конвенция (нқжк).
- •4. Азапты, қатыгездікті, рақымсызды немесе намысын кемсітуін және басқа қатынастардың мен жазалардың түрлерін қолдануға қарсы Конвенция (ақк)
- •4. Науқасқа бағытталған медициналық қызмет туралы Декларация, 2007 ж.
- •6. XXI ғасырда денсаулық қорғау қағидалар туралы Джакарттық, 1997 ж.
- •9(1) Тармақ асқхп
- •14 Тармақ мқк
- •6 Тармақ денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •8 Тармақ Денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •5 Тармақ Денсаулыққа құқық туралы Хартия
- •8 Сабақ
- •Қазақстан Республикасының конституциясы
- •29 Тармақ
- •«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі» Қазақстан Республикасының Кодексі
- •3. «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарғаарналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттiк бағдарламасы туралы» жарлық
- •8.3 Алдын-алу шараларына құқықкелесі заң шығару құжаттарда жазылған:
- •29 Бап қр Конституцияның денсаулық сақтауына құқығын тіркейді:
- •8.4 Қолжетілімдігіне құқық төмен берілген қр заң шығару құжаттарда жазылған:
- •8.5 Ақпаратқа құқық келесі қр заң шығару қужаттарда берілген:
- •8.6 Өзгешілікке және құпиялыққа құқық келесі қр заң шығару қужаттарда берілген:
- •9 Сабақ
- •1 Модульдің оқытушыға араналған белгілер
- •1 Модульге анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •2 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықпен жұмыс істегенде қолданылатын коммуникациялар
- •1 Сабақ
- •1 Сүрет. Коммуникацияның сипаттамасы, түрлері, қабілеттері
- •2 Сабақ
- •3 Сабақ
- •3.1 Қауіпті бағалау жүйенің әлеуметтік көрінісі (қбжәк). Ақпаратты блок (25 минут)
- •2 Оқытушыға араналған белгілер
- •2.4 Талқылауға арналған сұрақ
- •2.7 Оқиғалық есеп
- •2.8 Талқылауға араналған сұрақ (3 сұрақ)
- •3.6 Талқыдауға арналған сұрақ
- •2 Модульге аррналған анықтамалық әдебиет
- •2 Модульге ескерту
- •3.3 Стигма мен дискриминация жөнінде әлеуметтік өзгерістеріне коммуникациялардын өзгеру туралы халықаралық тәжірибе
- •3.4 Туберкулез мәселесі бойынша насихат, коммуникация мен әлеуметтік мобилизация: «Туберкулезді тоқтатайық» кампаниядан алынған тәжірибе
- •3.7 «Атақтылар» жаттығу (20 минут)
- •3 Модуль психобелсенді заттектерден тәуелділігі. Клиника және ем
- •1 Сабақ
- •1.6 Оқиғалық есептер (50 минут)
- •2 Сабақ
- •1 Сүрет. Нейротрансмиттердің әсері
- •2.8 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •3 Сабақ
- •3.1 Науқастын профилі. Ақпаратты блок (25 минут)
- •I кезең. Апиындық абстинентті синдромның емі, ұзақтығы 7 күннен аса емес.
- •II кезең. Постабстинентті бұзылыстардын соматопсихикалық түзетуі (30 күнге дейін)
- •III кезең. Рецидивке қарсы ем (6 айдан астам емес)
- •4 Сабақ
- •I және II түрінің биполярлы бұзылыс
- •3 Модульге оқутышыға арналған белгілер
- •3 Модульге арналған анықтама әдебиеттің тізімі
- •3 Модульдің ескертуі
- •2.8 Өсөж-ге мәлімет. Тәуелділіктің патогенезі
- •3.1 Науқастын профилі
- •3.7 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар Апиын қолдаушы терапия бойынша директива (Explain this is a translation of Dutch guideline).
- •Науқастын келешегі
- •Медициналық қызметкердін келешегі
- •Терапия үрдісінде науқастын және медициналық қызметкердің арасында қарым-қққатынастар
- •4 Модуль жұқпалы ауруларды (аив-инфекцияны, с вирусты гепатитті және туберкулезді) жүргізүдің мейірбике процессі
- •1 Бөлім. Аив-инфекция жүргізуінде сейірбикелік үдеріс
- •1 Сабақ
- •I клиникалық саты
- •II клиникалық саты
- •III клиникалық саты
- •IV клиникалық саты
- •2 Сабақ
- •Иеқ алмасу терапияны алу мүмкіндігін ұсынуы.
- •2.5 Жжби алдын алу. Ақпаратты блок (25 минут) («Жыныс жолымен таралатын инфекциялардын алдын алуының глобальды стратегия және олармен күресу», ддұ мәліметтері, 2006-2015 жж.
- •3 Сабақ
- •2 Бөлім. С вирусты гепатитті және коинфекцияны (аив және с вирусты гепатит) жүргізуінде мейірбике үдерісі
- •4 Сабақ
- •5 Сабақ
- •Вирусты гепатиттердің серологиялық маркерлердің мәліметтері ескертудегі кестеде ұсынылған.
- •6 Сабақ
- •Парентеральды вг объектілердің әдістері және дезинфекцияның құралдары ескертуде сипатталған.
- •2. Қатынаста болған адамдарға кеңес жүргізу
- •3. Қка көрсетілімдер жоқ болған кезде тактика
- •4. Қка басталу уақыты және ұзақтығы
- •5. Қка үшін арв дәрілерді таңдау
- •6.4 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •7 Сабақ
- •100 000 Халыққа, 2002-2011 жж.
- •8 Сабақ
- •9 Сабақ
- •10 Сабақ
- •Туберкулезге қарсы вакцинация. Туберкулезге қарсы вакцинацияның мақсаты тмб инфицирленбеген адамда жасанды иммунитетті құру, ол туберкулез қоздырғышқа тұрақтылығын жоғарлайды.
- •11 Сабақ
- •1000 Науқас астам модельдің шаралардын шектеуінде көмек алды, оларға диагностикалық, ем және кеңес көмек көрсетілді.
- •12 Сабақ
- •4 Модульдің оқытушыға арналған белгілер
- •Жаттығу «Мен және аив-инфекция»
- •2.4 Талқылауға арналған сұрақ
- •3.1 Рольдік ойын «Өмірден алынған күн …»
- •5.4 Оқиғалық есептер
- •6.4 Оқиғалық есептер
- •4 Модульге арналған анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •4 Модульге арналған ескертулер
- •1.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •5.3 Вирусты гепатиттердің серологиялық маркерлар. Ифт талдаулардын интерпретациясы
- •6.3 Парентеральды вг объект дезинфекцияның әдістері және құралдары
- •7.5 Қр туберкулезге қарсы көмектің құрылымы
- •9.1 Қақырықты жиау техникасы
- •12.2 Өкпе туберкулезде жедел жағдайлар
- •5 Модуль ең қауіпті әсер тиетін халықпен жұмыс істеген кезде (аив, с гепатит және тәуелді аурулар) өзгешелікті тәсілдемелері мен байланыс жолдардын әдістері
- •1 Сабақ
- •2 Сабақ
- •3 Сабақ
- •4 Сабақ еқәх топтардын коммуникация тәсілдерінің ерекшеліктері, кеңес жүргізуінің дағдылары
- •5 Сабақ
- •6 Сабақ
- •1. Науқасқа бағытталған оңтайлы, этикалық медициналық күтімді қамтамасыз ету мақсатымен CanMeds барлық рөлін атқаруымен кеңесшілер ретінде жұмыс істеу.
- •2. Олардын жұмысына сәйкес клиникалық дағдыларды, білімдерді мен тәжірибені алу және қолдау.
- •3. Науқастын толық зерттеуін орындау.
- •4. Алдын алу және терапия әдістерін тиімді қолдану.
- •5. Диагностикалық пен терапиялық кәсіптік дағдыларды кәсіби және лайықты жерде қолдану.
- •6. Басқа медициналық қызметкерлерге кеңес үшін бару, бірақ олардын білімдері шектеулі екенін сіз есептеу керексіз.
- •7 Сабақ
- •8 Сабақ
- •Әйел жүкті емес және жақын арада жүктілікті жоспарлап жатқан жоқ
- •Әйел жүкті емес, бірақ жақын арада жүктілікті жоспарлап жүр. Кеңес жүргізуінде келесі тақырыптар туралы айту керек:
- •Жүкті әйел, бірақ ол өз жүктілік туралы әлі соңғы шешімді қабылдаған жоқ. Кеңес жүру кезінде айту керек:
- •9 Сабақ
- •1 Сүрет. Вирустік жүктеме деңгейінің және cd4 лимфоциттердін саның үлгілі өзгерістер
- •9.2 Аре қағидалары, аре басталуына көрсеткіштер, аре тиімді мониторингі
- •9.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •5 Модульдің оқутышыға арналған белгілер
- •1.6 Оқиғалық есептер
- •5 Модульге арналған анықтамалық әдебиеттің тізімі
- •5 Модульге арналған ескертулер
- •3.5 Тесттен кейін кеңестің қабылдаулары.
- •Эпидемиологиялық мәліметтер
- •5.5 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •1.Науқастармен және олардын отбасылармен өзара түсінушілікке, сенімге мен этикалық түсінушілікке жету.
- •2. Ақпаратты, науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға үшін болжамды мұқият жинау және қисынды келтіру.
- •3. Науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға маңызды ақпаратты және түсініктемені нақты тарату.
- •4. Бірге күту жоспарын жасау үшін науқастарға, олардын отбасыларына, әріптестерге және басқа мамандарға тиісті мәселелер, себептер және жоспарлар бойынша өзара түсінішілікке жету.
- •5. Медициналық мәселелер бойынша жазбаша немесе ауызша тиімді ақпаратты ұсыну.
- •1. Медициналық қызметкерлердін мультикәсіптік топтардын жұмысында тиімді қатысу.
- •2. Алдын алу, талқылау және кәсіптік арасындағы егестерді шешу мақсатымен басқа медициналық жұмысшылармен тиімді жұмыс істеу.
- •1. Медициналық мекемелердің және жүйелердің жұмыстын тиімділігіне әсер ететін шараларға қатысу.
- •2. Өз жұмысынды және мансапты тиімді басқару.
- •3. Денсаулық сақтау жүйесінде ресурстарды дұрыс қолдану.
- •4. Қажет болған кезде лауазымды адамның міндеттерін атқару және басшының міндеттерін өзіне алу.
- •1. Әрдайым оқу арқылы өз кәсіптік дағдыларды қолдау және нығайту.
- •2. Ақпаратты мен оның түпнұсқаларды сынаумен бағалау және оларды тәжірибеде қолдау.
- •3. Науқастарды, олардын отбасыларды, студенттерді, резиденттерді, басқа медициналық қызметкерлерді, халықты және басқаларды оқыту.
- •4. Жаңа медициналық білімін мен тәжірибені ұйымдастыруына, таралуына, қолдауына және талдау жүргізуіне өз салымын енгізу.
- •1. Науқастар, маман, қоғам жөнінде этикалық міндеттерді көрсету.
- •2. Кәсіптік жаңартуында қатысу арқылы өз науқастар, маман, қоғам жөнінде міндеттерін көрсету.
- •3. Дәрігер денсаулығын қамтамасыз етіп ем ұстаушылықтын көрсету және орнықтылықты тәжірибені қолдау.
- •7.4 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар Науқасқа қызмет етудің кешендік жоспар
- •Қызмет алу құқығына критерийлерге сәйкестік
- •8.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
- •9.6 Оқытушының басқаруымен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмысына арналған тапсырмалар
3. «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарғаарналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттiк бағдарламасы туралы» жарлық
«Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi Стратегиялық даму жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы.
Оның негізгі мақсаты мемлекеттің әлеуметті-демографиялық тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін Қазақстан азаматтардың денсаулығын жақсартуы. Ол бағытталған:
•қоғамдық денсаулық сақтау мәселелер бойынша сектораралық пен ведомствааралық әрекеттесуінің тиімді жоғарлатуына;
•алдын-алу шараларын, іске бағытталған зерттеулерді, зерттеулердің дамуын, емін, негізгі әлеуметті маңызды ауруларды реабилитация жүргізуін;
• санитарлық-эпидемиологиялық қызметін жетілдіруіне;
•Біреккен ұлттық денсаулық сақтау жүйесінің шектеуінде медициналық көмегін ұйымдастыруын, басқаруын мен қаржылығын жетілдіруіне;
•медициналық пен фармацевтикалық білімін жетілдіруіне, медицинада инновациялық технологияларды дамуына мен енгізуіне;
•мемлекет халқына дәрілік дәрумендерге жетілімділігін мен оның сапасын жетілдіруіне, денсаулық сақтау ұйымдардың құралдарын жақсартуына.
8.2 Ұлттық заң шығаруда науқастардың құқықтары мен міндеттері. Ақпаратты блок (75 минут)
Пациент – медициналық қызметтер көрсетудің тұтынушысы болып табылатын (болып табылған) жеке түлға (87 подпункт) 1 п. 1 бап 2. «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі» Кодексі.
8.3 Алдын-алу шараларына құқықкелесі заң шығару құжаттарда жазылған:
Науқастар құқығын Европалық хартия
Әр адам ауруды алдын-алу мақсатында лайықты қызмет алуға құқығы бар.
29 Бап қр Конституцияның денсаулық сақтауына құқығын тіркейді:
1. Қазақстан Республикасының азаматтары денсаулық сақтауына құқығы бар.
Подпункт 88) 1 п. 1 бап «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің: профилактика – аурулардың болуының, олардың ерте сатыда өршуінің алдын алуға және орын алған асқынуларды, ағзалар мен тіндердің бүлінулерін бақылауға бағытталған медициналық және медициналық емес іс-шаралар кешені.
Подпункт 5) 112 бап «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің: (анадан балаға АИВ-инфекция таралуын төмендету бойынша іс-шаралардың кешенің орындауы). АИВ-инфекциясының және ЖИТС-тың алдын-алуы, диагностикасчы және оны емдеу мәселелеріндегі мемлекет кепілдікттері осы қалыппен қамтамасыз етіледі.
114 бап «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің: (АИВ-инфекцияның алдын-алуы).
1 пункт 116 бап «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің: (психикалық бұзылуындардың алдын-алуы).
153 бап «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің: (аурулардың алдын-алуының мақсаттары мен түрлері).
155-161 баптар «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің: (медициналық тексеріп-қараулар, егулер, жұқпалы емес аурулардың алдын-алуы, психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің алдын-алуы, темекі шегушіліктің, алкоголизмнің алдын-алуы және оны шектеу, темір тапшылығы жай-күйінің алдын-алуы, йод тапшылығы ауруларының алдын-алуы.).
ҚР заңның 37 және 38 баптар «Қазақстан Республикасында бала құқығы туралы».
№ 35 22 қаңтар 2010 жылдың Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау Министрдің бұйрығы
«Медициналық ұйымдарда жұқпалы ауруларды жұғуыныі ескерту бойынша шараларды күшейту туралы».
Санитарлық-эпидемиологиялық қызметтерге жедел хабарламаны беруімен, медициналық көмек көрсетуімен байланысқан уақытында тіркеуін мен барлық ауруханаішілік инфекциялардың оқиғаларын тіркеуге алуына қамтамасыз етуіне; барлық медициналық ұйымдарда эпидемияға қарсы шараларын мен дезинфекция-стерилизациялаудың тәртібін сақтауына бақылауын күшейту, ерекше таңу, егу, прививкаларды егу кабинеттер, операциялық пен реанимациялық блоктарда және т.б.
8.3.1 Науқастардың денсаулық сақтау құқықтарын сақтауы мен бұзылыстардың мысалдары. Тәжірибелік жаттығулар (50 минут).
Науқастардың денсаулық сақтау құқықтарын сақтауы мен бұзылыстардың мысалдармен танысып оларды шешу және құқықтарын қалпына келтіру үшін нұсқаулар беру.
Құқықтарды сақтау мысалдары |
Бұзылыстардың мысалдары |
|
Репродуктивті жастағы әйелдерге алдын-алу қарауын алыс пен қиын жетілімді ауылды аймақтарда жолға шығып жүретін аудандық орталық емхананың (аурухананың) дәрігерлік бригада жүргізеді. Жолға шығып жүретін акушер-гинеколог дәрігердің жұмысын аудандағы акушер-гинеколог дәрігер атқарады. Әйелдерді қарау тізімі учаскелік ауруханалардың, отбасылық/дәрігерлік амбулаторияларға, емхананың мен орталық аудандық ауруханалық емхана бөлімшелердің/аудандық ауруханалардың бас дәрігерлерге, фельдшер мен фельдшер-акушерлік пунктардың меңгерушілеріне мәліметтерді жібереді. |
Химиялық термоиндикаторды стерилизациялау үшін приборға салу, олар стандарттарды бұзулуымен стерилизацияның температурлық тәртібін бақылауға қажет;
•дезифекция құралдарды қолдаусыз палаталарды тазалау. |
|
Сот істерінің мысалдары |
Шешу мысалдары |
|
Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі комиссиясының тексерісі Алматы қ. медициналық ұйымдарда өткен АИВ алдын-алу мен анықтау ережелерде көп бұзылыстарды көрсетті. Тексеріс кезде АИВ-инфекцияны анықтаумен, алдын-алуымен, АИВпен науқастарды тіркеуімен және қан препараттармен дұрыс жұмыс істеуімен байланысты бұзылыстар анықталды. Кейбір ауруханаларда эритроциттік салмақтың сақталу мерзімі дұрыс сақталмаған. Қан компоненттердің бақылау сапасы тексерушілерде күдіктер пайда болды. ЖИТС алдын-алу және оған күрес қалалық орталығында да бұзылыстар анықталды. Оның қызметкерлер тергеу изоляторларға түскен адамдарды АИВқа зерттеуге қарсы болған. АИВке тек тіркелген инелік есірткелерді қабылдаушылардың жартысы ғана зерттелді. |
«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодекстің 1 подпункт 112 бап: тегін негізінде ерікті түрде жасырын және құпия медициналық зерттеп-қараудың қолжетілімділігі мен сапасына, динамикалық байқауды қамтамасыз етуге, психологиялық-әлеуметтік, заңдық және медициналық кеңестер беріледі. Комиссияның өткен тексерісітің қорытындысы бойынша қалада АИВ-инфекцияның алдын-алуы мен оқиғаларды анықтауы қанағатсыздандырылған ұйымдастырылған. Бұзылыстарды жасаған медициналық ұйымдардың басшыларын комиссия әкімшілік құқық бұзылыстардың хаттамаларын құрастырды.
Тәжірибелік нұсқаулар. Алдын-алу шаралардың ең бірінші қадамның құқық бұзылуы болса онда медициналық ұйымының бас дәрігеріне немесе денсаулық сақтау департаментіне хабарлау керек. Егер осы шаралар қажетті қорытындысына келмесе онда медициналық және фармация қызметінің бақылау Комитетіне хабарлау керек.
|