Ұсынылатын әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер

1.Байдельдинов Д.Л. Экологическое законодательство Республики Казахстан (проблемы совершенствования, перслективы развития). -Алматы: Жеті Жарғы, 1995.

2.Байдельдинов Д.Л. Правовой механизм государственного управления в области экологии. - Алматы: Казак университеті, 1998.

3.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. - Алматы, 1993.

4.Байдельдинов Д.Л., Бекишева С.Д. Экологическое право Республики Казахстан (жалпы бөлім). - Алматы, 2004.

5.Баимбетов Н.С. Правовые основы экологической экспертизы в Республике Казахстан. - Алматы, 2001.

6.Бринчук М.М. Экологическое право. - Москва: Юрист, 1998.

7.Бекишева С.Д. Экологическое право Республики Казахстан. - Караганда, 2001.

8.Ерофеев Б.В. Экологическое право. - Москва: Новый юрист, 1998.

9.Культелеев С.Т. Экологическое право Республики Казахстан. - Алматы,2003.

10.Правовая охрана природы в Казахской ССР.- Алма-Ата: Наука, 1977.

11.Петров В.В. Экологическое право России. - Москва: Бек, 1997.

12.Стамқұлов Ә.С. Қазақстан Республикасының экология құқығы. - Алматы: "Жеті Жарғы", 1995.

13.Стамқұлов Ә.С. Қазақстан Республикасының экология құқығы. Оқу құралы. - Тараз, 2003, 1-2 бөлімі.

14.Эффективность природоохранного законодательства. - Алматы, 1988.

15.Эффективность юридической ответственности в охране окружающей среды. - Москва: Наука. 1988.

Қосымша әдебиеттер

1.Абдраимов Б.Ж., Жарылкасын Е. Возмещение экологического вреда по законодательству РК. - Алматы: Юрист, 2001.

2.Байсалов С.Б. Водное право Казахской ССР. - Алма-Ата: Наука,1966.

3.Голиченков А.К. Экологический контроль: теория и практика правового обеспечения. - Москва,1991.

4.Косанов Ж.Х. Право собственности и иные вещные права на землю. Алматы.2001.

5.Мухитдинов Н.Б., Куандыков К.Ж. Проблемы теории права сельскохозяйственного водопользования. - Тараз, 2001.

6.Международное эколого-правовое сотрудничество. - Алматы: Данекер, 2001.

Нормативтік актілер

1.Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995 жылғы 30 тамыз Алматы

2.«Айналадағы ортаны қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы, 1997 жылғы 15 шілде, Алматы

3.«Экологиялық экспертиза туралы» Қазақстан Республикасының Заңы, 1997 жылғы 18 наурыз

4.«Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын туралы» Қазақстан Республикасының Заңы. 1997 жылғы 15 шілде, Алматы

5.Қазақстан Республикасының Жер кодексті № 442 2003 жылғы 20 маусым, Алматы

6.«Жер қойнауы және жер пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының Заңы, № 2828 1996 жылғы 27 қаңтар. Алматы

7.Қазақстан Республикасының Су кодексі № 481 2003 жылғы 9 шілде, Алматы

8.Қазақстан Республикасының Орман кодексі № 477 2003 жылғы 8 шілде, Алматы

9.«Жануарлар әлемі қорғау, қайта өндіріс және қолдану туралы» Қазақстан Республикасының Заңы, № 593 2004 жылғы 9 шілде, Алматы

10.«Атмосфералық әуе қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы, № 302 2002 жылғы 11, наурыз Алматы

11."Соттардың жер туралы зандарды қолдану тәжірибесінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының №2 Қаулысы, 1998 жылғы 14 мамыр.

12."Қазақстан Республикасының Ауаның алыс қашықтықта шекарааралық ластануы туралы конвенцияға қосылуы туралы'' Қазақстан Республикасының Заңы, 2000 жылғы 23 қазан № 89-11.

13."Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының мемлекетаралық гидрометеорологиялық жүйесі туралы келісімді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2002 жылғы 23 тамыз № 944.

14."Қазақстан Республикасының Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын 2030 жылға дейін дамытудың және орналастырудың тұжырымдамасы туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 10 қараша № 1692.

15.''Қазақстан Республикасындағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың мемлекеттік есебін және мемлекеттік кадастрын жүргізу ережелерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2001 жылғы 18 шілде № 973.

16."Сандық геоақпараттық жүйелер негізінде Қазақстан Республикасы табиғи объектілерінің бірыңғай мемлекеттік кадастрлар жүйесін құру туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 25 қыркүйек № 1449.

17."Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару жөніңдегі агенттігінің кейбір мәселелері" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 1 маусымдағы № 610 қаулысы.

18."Жерді сақтап қою ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 29 қыркүйектегі № 993 қаулысы.

19.''Жерді пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру

ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 29 қыркүйектегі № 990 қаулысы.

20."Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізудің ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 20 қыркүйектегі № 958 қаулысы.

21."Қазақстан Республикасында жер мониторингін жүргізу және оның деректерін пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 19 қыркүйектегі № 956 қаулысы.

22."Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар министрлігі Геология және жер қойнауын пайдалану комитетінің мәселелері" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1107 қаулысы.

23."Қазақстан Республикасының Жер қойнауын пайдалану мониторингінің

бірынғай мемлекеітік жүйесін құру тәртібі туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2002 жылғы 29 желтоксан № 1444. 24."Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдалану құқығын берудің тәртібін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 21 қаңтар № 108.

25."Қазақстан Республикасындағы жер қойнауының мемлекеттік мониторингі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы, 1997 жылғы 27 қаңтардағы № 106.

26."Қазақстан Республикасының жер қойнауын мемлекеттік сараптау туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы, 1996 жылғы 18 қазан № 1288.

27."Зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды және пайдаланылғанын суды жер қойнауына көмудің мемлекеттік кадастрын жүргізудің тәртібі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінін Қаулысы, 1996 жылғы 18 қазан № 1285.

28."Қазақстан Республикасында радиоактивті қалдықтарды көмудің тәртібі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 1996 жылғы 18қазан № 1283.

29."Халықаралық және республикалық маңызы бар балық шаруашылығы су тоғандарының (учаскелерінің) тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 3 қарашадағы № 1137 қаулысы.

30."Су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың басты және бассейндік схемаларын жәнс су шаруашылығы теңгерімдерін әзірлеу әрі бекіту ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 10 ақпандағы № 159 қаулысы.

31."Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды ұйымдастыру әрі жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 6 ақпандағы № 144 қаулысы.

32."Жергілікті атқарушы органдардың су объектілерін оқшау және бірлесіп пайдалануға беруі ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 30 қаңтардағы № 119 қаулысы.

33."Су объектілерінің мемлекеттік мониторингін жүргізу, суды мемлекеттік есепке алу және оны пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 26 қаңтардағы № 85 қаулысы.

34."Арнайы су пайдалану жөніндегі қызметті лицензиялау ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 26 қантардағы № 84 ғаулысы.

35."Су объектілеріне зиянды ғсерлердін рұқсат етілетін шекті нормативтерін әзірлеу және бекіту ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 19 қантардағы № 50 қаулысы.

36.'"Мемлекеттік су кадастрын жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1378 қаулысы.

37."Қазақстан Республикасы экономикасының су секторын дамытудың және су шаруашылығы саясатынын 2010 жылға дейінгі тұжырымдамасын мақұлдау туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2002 жылғы 21 каңтар №71.

38."Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман күзеті туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 9 наурыздағы №291 қаулысы.

39."Мемлекеттік орман кадастры мен ормандардың мемлекеттік мониторингін жүргізу ережелерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 17 ақпандағы № 188 қаулысы.

40."'Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ормандарды күзету, қорғау, молайту әрі орман өсіру жөніндегі нормалар мен нормативтерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 19 қаңтардағы № 53 қаулысы.

41."Мемлекеттік орман қорының аумағында орман орналастыруды жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 16 қантардағы № 45 қаулысы.

42."Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі орман ресурстарын ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру жөнінде тендерлер өткізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 13 қаңтардағы № 32 қаулысы.

43."Орман қорының мемлекеттік есебін жүргізу ережесін бекіту туралы"

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 26 қарашадағы № 1182

қаулысы.

44."Қазақстан Республикасының Қызыл кітабы туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 15 желтоқсандағы № 1330 қаулысы.

45."Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі Балық

шаруашылығы комитетінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 7 мамырдағы №517 қаулысы. 46."Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жануарлар дүниесін, соның ішінде аңшылық шаруашылығының қажеттері үшін пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 23 желтоқсандағы № 1303 қаулысы.

47."Қазақстан Республикасының аумағында аң аулау ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 24 шілдедегі № 741 қаулысы.

48."Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы заңнаманы бұзумен келтірілген зиянды өтеу мөлшерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2001 жылғы 4 қыркүйек №1140.

49."Сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар жануарлардың жекелеген түрлерін сақтап қалу және өсімін молайту жөніндегі кейбір шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 25 қыркүйек № 1447.

50."Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды ұйымдастыру және жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 14 тамыздағы № 815 қаулысы.

ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ АВТОРЫ

1. Байдельдинов Д.Л. - заң ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры (жетекші);

2. Тундикбаев А.Д. - заң ғылымдарының кандидаты, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті.

2. Пәннің жұмыстық оқу бағдарламасы

3. Силлабус

4.Пән бойынша тапсырмаларды орындап тапсыру кестесі

БОӨЖ, БӨЖ тапсырмалары және оларды орындау кестесі

№	Сабақ тақырыптары	Тапсырмалар	Сабақ түрі (БОӨЖ /БӨЖ)	Бақылау нысаны	Ұсынылатын әдебиеттерге сілтеме	Тапсыру мерзімі (апта)
1	Экологиялық құқықтың түсінігі мен пәні	Экологиялық құқықтық институттар. Қоршаған ортаны қорғау обьектілері.	БОӨЖ БӨЖ	Реферат	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
2	Экологиялық құқықтың тарихы және қайнар көздері	Жергілікті өкілді және атқарушы органдардың экологиялық құқықтық актілері. Экологиялық қатынастарды реттеудегі соттық тәжірибенің маңызы.	БОӨЖ БӨЖ	Баяндама	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
3	Табиғат обьектілеріне меншік құқығы	Табиғат обьектілеріне меншік құқығының қорғалуы. Табиғи ресурстарға жеке меншік құқығының пайда болу, өзгертілу және тоқтатылу негіздері.	БОӨЖ БӨЖ	Эссе	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
4	Табиғатты пайдалану құқығы	Табиғатты пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері. Мемлекеттік органдардың қоршаған ортаны қорғау және табиғат пайдалану саласындағы құзыреті.	БОӨЖ БӨЖ	Конспект	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
5	Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы басқарудың ұйымдастырушылық құқықтық нысандары	Экологиялық нормалары және қоршаған ортаға әсердің жол беруге болатын шекті нормативтері. Экологиялық мониторингті жүзеге асырудың тәртібі.	БОӨЖ БӨЖ	Эссе	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
6	Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің құқықтық негіздері	Экологиялық төлемдер мен алымдарды алу және есептесу тәртібі. Экологиялық сақтандыруды құқықтық реттеу.	БОӨЖ БӨЖ	Реферат	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
7	Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік	ҚР экологиялық заңнамасын бұзудан келтірілген зиянды өтеу тәртібі. Табиғи ресурстарға келтірілген зиянды өтеудің тәртібі.	БОӨЖ БӨЖ	Реферат	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
8	Жердің құқықтық режимі	Жерге меншік құқығы, жер пайдалану құқығы және жерге өзге де заттық құқықтар. Сервитут туындауының негіздері, пайда болуы.	БОӨЖ БӨЖ	Баяндама	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
9	Жер қойнауының құқықтық режимі	Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін экологиялық негіздеме және талаптар. Жер қойнауын пайдалану мен қорғауға байланысты дауларды шешу тәртібі.	БОӨЖ БӨЖ	Реферат	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
10	Судың құқықтық режимі	Су обьектілерін қорғау және судың зиянды әсеріне қарсы күресу. Ортақ су пайдалану және арнайы су пайдалану ерекшеліктері.	БОӨЖ БӨЖ	Баяндама	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
11	Ормандардың құқықтық режимі	Қазақстандағы ормандардың даму жағдайлары. Орман қорын қорғау мен пайдаланудың экономикалық тетігі.	БОӨЖ БӨЖ	Эссе	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
12	Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимі	Аң аулау және аң аулау шаруашылығын жүргізуді құқықтық реттеу. Жануарлар дүниесін қорғауға қойылатын негізгі талаптар.	БОӨЖ БӨЖ	Конспект	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
13	Атмосфералық ауаны құқықтық қорғау	Атмосфералық ауаны қорғау жөніндегі қызметті ұйымдастыру. Қазақстандағы мұнай компанияларының атмосфералық ауаға зиян келтіру фактілері.	БОӨЖ БӨЖ	Эссе	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
14	Ерекше қорғалатын табиғи обьектілердің құқықтық режимі	Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдалану кезіндегі экологиялық талаптар. Каспий теңізінің солтүстік бөлігіндегі мемлекеттік қорық аймағының шекаралары.	БОӨЖ БӨЖ	Реферат	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).
15	Қоршаған ортаны халықаралық құқықтық қорғау	Қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық бірлестіктер. ТМД мүше мемлекеттердің қоршаған ортаны қорғауға байланысты алғышарттары.	БОӨЖ БӨЖ	Реферат	Нормативтік құқықтық актілер: 1 (7-9б), 2 (5-6б), 3 (5-7б), 4 (6-8б), 5 (12б), 6 (10б), 7 (5-8бб), 8 (11-14бб). Негізгі әдебиеттер: 1 (12-16б), 2 (10-16б), 3 (5-8б), 4 (112-116бб), 5 (214-220бб).