- •Пәннің оқу-әдістемелік кешені «krek 2216 қазақстан республикасының экологиялық құқығы»
- •3 Ағашқы рет енгізілген.
- •Мазмұны
- •Түсіндірме беретін жазба
- •Пәннің мазмұны
- •Жалпы бөлім
- •Ерекше бөлім
- •Семинар (тәжірибе) сабақтарының тақырыптарының үлгі тізімі
- •Курстық жұмыстардың үлгі тақырыпнамасы
- •Ұсынылатын әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Нормативтік актілер
- •Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыздандыру картасы Карта учебно-методической обеспеченности дисциплины
- •9. Эумкд
- •10. Лекционный комплекс
- •11. Материалы для срс
- •12. Материально-техническое обеспечение дисциплины
- •6. Дәрістік кешен (дәрістердің тезистері, көрнекілік және тарату материалдар, пайдаланған әдебиеттер) «Қазақстан Республикасының экологиялық құқығы» пәні бойынша дәрістер жинағы
- •1. Экологиялық құқығының ұғымы және пәні.
- •2. Экологиялық құқығының әдістері және жүйесі.
- •3. Экологиялық құқық қағидалары мен обьектілері.
- •Экологиялық құқықтың пайда болуы, өркендеуі және болашағы.
- •Экологиялық құқықтың қайнар көздерінің түсінігі, ерекшеліктері және жіктелуі.
- •Қр Конституциясы және экологиялық құқықтық ережелер.
- •1. Табиғат объектілеріне мемлекеттік меншік құқығының түсінігі және түрлері.
- •2. Табиғи ресурстарға жеке меншік құқығының түсінігі және мазмұны.
- •3. Табиғи ресурстарға жеке меншік құқығының объектілері мен субъектілері.
- •1. Табиғатты пайдалану құқығының түсінігі, қағидалары және негізгі белгілері.
- •2. Табиғат пайдалану құқығының түрлері, объектілері және субъектілері.
- •3. Табиғатты жалпы және арнайы пайдалану.
- •1. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды басқаратын жалпы және арнайы органдар.
- •2. Экологиялық бақылау және экологиялық нормалау.
- •3. Экологиялық сараптама және экологиялық мониторинг пен кадастрларды жүзеге асырудың тәртібі.
- •1. Экологиялық төлемдер мен алымдарды алу және есептеу тәртібі.
- •2. Қоршаған ортаны қорғауды экономикалық жағынан ынталандыру.
- •3. Экологиялық аудиттің құқықтық жағдайы.
- •1. Экологиялық құқық бұзушылық түсінігі және құрылымы.
- •2. Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершіліктің түрлері.
- •3. Табиғи ресурстарға келтірілген зиянды өтеудің тәртібі.
- •1. Жер және жер қорының түсінігі.
- •2. Жерге меншік құқығының түрлері.
- •3. Жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылау.
- •1. Жер қойнауының ұғымы және жалпы сипаттамасы.
- •2. Жер қойнауын пайдалану құқығы және оның түрлері.
- •3. Жер қойнауын пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылау.
- •1. Су қоры және оның ұғымы, маңызы және жалпы сипаттамасы.
- •2. Суды пайдаланудың ұғымы және түрлері.
- •3.Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау және сараптама.
- •1. Орман және орман қорының түсінігі, құрамы және құқықтық режимі.
- •2. Орман пайдалану түрлері және орман пайдалануды жүзеге асыру.
- •3. Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану мен орман өсіру саласындағы мемлекеттік басқару және бақылау.
- •1. Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимінің түсінігі.
- •2.Жануарлар дүниесін пайдаланудың түрлері және жануарлар дүниесін пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері.
- •3. Жануарлар дүниесіне меншік құқығы және оны жүзеге асыру нысандары.
- •1. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрлері мен санаттары.
- •2.Мемлекеттік табиғи қорық қорының түсінігі және қорықтарды қорғау ерекшеліктері.
- •3.Мемлекеттік органдарының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы құзыреті.
- •Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғаудың түсінігі және жалпы сипаттамасы.
- •Табиғатты халықаралық-құқықтық қорғаудың объектілері мен субъектілері.
- •Қоршаған ортаны қорғау сатасындағы халықаралық ынтымақтастық.
- •7. Семинар (практикалық сабақтардың) жоспары
- •Экологиялық құқықтық қатынастардың пайда болуы, өзгертілуі және тоқтатылуы.
- •8.Пәнді меңгеруге арналған әдістемелік нұсқаулар
- •9.Типтік есептеулер, есептеу-графикалық, зертханалық жұмыстарды, курстық жобаларды (жұмыстарды) орындау оқу жоспары бойынша қарастырылмаған
- •4. Культелеев с.Т. Экологическое право Республики Казахстан. - Алматы, 2003. Рефераттар тақырыптары
- •11.Оқу, өндірістік және дипломалды тәжірибені өту пән бойынша оқу жоспары бойынша қарастырылмаған
- •13.Оқу сабақтарының бағдарламалық және мультимедиялық қамтамасыз етілуі (пәннің мазмұнына байланысты)
- •14.Арнайы аудиториялардың, кабинеттер мен зертханалардың тізімі
Пәннің мазмұны
КІРІСПЕ
XX ғасырдың ортасында дүние жүзіндегі экологиялық жағдайдың ауырлауына байланысты, экология шектелген биология ғылымдарының зерттеу шеңберінен шығып, қазіргі кездегі ең маңызды ғылымдардың біріне айналды.
Жалпы экологиядан оның негізгі бөлімі - әлеуметтік экология бөлініп шығады, оның негізгі зерттеу аясы қоғамның, оны қоршаған табиғи орта мен қатынасының шарттары мен заңдылықтарын анықтау. Әлеуметтік экологияға кұрамдас бөлігі болып құқықтық экология кіреді. Қазіргі кезде құқықтық нормалармен орталанған қоғам мен қоршаған ортаның өзара қарым-қатынастарды зерттеуі басталады.
Қазақстанның экологиялық құқығы құқық саласы ретінде 1917 жылы Қазан төңкерісінен кейін, ғылымда "Кең мағынадағы жер құқығының" кұрамында пайда болды. Бастапқы кезде бұл сала табиғи ресурстарды пайдалану мен қорғау жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттеп отырды. Кейінгі табиғат қорғау нормалардың дәрежелеп дамуына бірнеше дербес құқық салаларының қалыптасуына әкеп соқты, олар - жер, су, орман, таукен құқығы.
Бұл бөлінген салалардың заңды тұрғыдан бекітілуі 60-ы жылдардың соңымен 70-ы жылдардың басында Заң негіздерін, ал кейін Жер, Су, Орман, Жер қойнауы кодекстерін қабылдаумен болды.
Параллельді ресурстық құқық салаларының дербестену процессімен қатар, олардың интеграциялану процессі жүрді, ол қоршаған ортаға кешенді және әр ресурсқа бөлек көңіл аудару керектігінен туындады.
Заң жоғарғы оқу орындарында интеграцияланған "Табиғатты құқықтық қорғау", "Табиғи ресурстарды құқықтық қорғау" және кейін "Қазақстан Республикасының экологиялық құқығы" оқу пәндерін оқыта бастады.
Заң әдебиеттерінде экологиялық мәселені бірегей екі өзара байланысты аспекттер - табиғат пайдалану және қоршаған ортаны қорғау ретінде қарастырады. Осы екі өзара байланысты қоғамның табиғатқа әсер ету нысандары оқу курсының негізгі мазмұнын құрайды.
Сонымен қатар, қазіргі экологиялық жағдайда табиғатқа араласудың нәтижесіндегі жағымсыз салдарының зардап шешушісі ретінде адам, оның денсаулығы мен жағдайы болды.
Сондықтан да республика азаматтарының өмірі мен денсаулығына қолайлы табиғи ортаны қорғау экологиялық қауіпсіздіктің негізі болды, және ұлттық қауіпсіздіктің стратегиялық және фундаменталды компоненті болып саналады, халықаралық және интеграциялық процесстері кезіндегі елдің мүдделері мен басшылықтарын қорғауда негізгі аспект болып табылады. Осы міндеттердің занды аспектілерін шешу экологиялық құқыққа берілген және осы зандылықтың интегралды актісі "Қоршаған ортаны қорғау туралы'" заңы болып табылады.
Экологиялық құқық әр түрлі құқық салаларының бір-бірімен өзара байланысты кұқық нормаларының кешенінен тұрады, себебі экологиялық мәселелер адамнын әр түрлі қызмет ету салаларын қамтиды. Экологиялық қауіпсіздіктің негізгі мәселесі болып әр түрлі құқық салаларын экологизациялау болып табылады. Сондай-ақ құқық нормаларымен реттелген экологиялық талаптардың орындалуы қоршаған табиғи ортаны тиімді пайдалану мен қорғауды қамтамасыз етуде маңызды орын алады. Экологиялық нормаларды білу барлық лауазымды тұлғаларға, кәсіпкерлерге және азаматтарға міндетті.Бұл олардың экологиялық талаптарды орындауға, сондай-ақ олардың экологиялық құқықтарын қорғауға негіз болады.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ